Ở ngoại ô Kinshasa, thủ đô của Cộng hòa Dân chủ Congo, các nữ tu Dòng Nữ tu Cứu tế điều hành trung tâm Telema, nơi tiếp nhận những con người, gồm cả nam và nữ, đã bị chính gia đình mình bỏ rơi, và cung cấp cho họ chỗ ở, vệ sinh, chăm sóc tâm lý, và đào tạo nghề nghiệp.
Một bệnh nhân ở trung tâm Telema ở thủ đô Kinshasa của Cộng hòa Dân chủ Congo
“Escucha…la niñita!” – Nghe này… cô bé! -. Sơ Ángela chỉ ra một cửa sổ có lưới sắt ở Mái ấm “Béthanie”, mới được xây dựng ở trung tâm Telema ở vùng ngoại ô Kinshasa.
Présence, 11 tháng tuổi, đang khóc trong vòng tay mẹ vì những vết trầy xước bỏng rát ở lưng và đùi. Cách đây hai ngày, họ vẫn đang sống trên đường phố ở khu phố Kimtambo của thủ đô Cộng hòa Dân chủ Congo, xung quanh là bụi, rác, chuột và muỗi.
Présence bị nhiễm trùng nặng. Chị Geneviève, mẹ của đứa bé, nhìn nó với vẻ căng thẳng khi thoa phấn rôm lên người nó. Chị dường như đang không hiện diện ở đó và thực hiện các công việc một cách máy móc. Chị ngồi trên mặt đất, trong khi cô con gái nhỏ nằm dài trên giường tại một trong 23 phòng của trung tâm.
Sơ Ángela Gutiérrez, 74 tuổi, người vùng Asturia, Tây Ban Nha, đã đến Congo từ năm 1989, giúp chị Geneviève đứng dậy. Sơ cho biết, “Họ đến đây vài giờ trước. Cô ấy bẩn thỉu… Họ cho rằng cô là phù thủy và cô sống trên đường phố. Bây giờ cô đã về nhà.”
“Những con người của đường phố”
“Ngôi nhà” là một tòa nhà nhỏ màu trắng nằm giữa bãi cỏ hoang và đống đổ nát của công trình xây dựng mới. Khu phức hợp này là một nhánh của trung tâm nổi tiếng hơn và lâu đời hơn mà các Nữ tu dòng Bệnh viện Thánh Tâm Chúa Giêsu đã điều hành từ năm 2007 nằm ở trung tâm Đại lộ Lumumba.
Sơ Alina Lyna Kana giải thích rằng nhà Telema “mới”, – theo tiếng địa phương có nghĩa là “đặt một người đứng trên đôi chân của họ” – được thành lập vào tháng 5 vừa qua nhờ sự giúp đỡ quảng đại của một “mạnh thường quân”, cha của hai đứa trẻ bị bệnh, người đã bị đánh động trước sự khốn khổ của đồng bào của mình và kính trọng công việc của các nữ tu.
Bất kể ngày hay đêm, với con số gần 50.000 người mỗi tháng, Sơ Ángela và các nữ tu khác – Ida, Alfonsina, Ortensia, Prisca, Odette và Maria – chào đón và tiếp nhận “những người của đường phố” này trong những căn phòng nhỏ.
Mỗi chiều, các nữ tu đón họ từ những vỉa hè đông đúc, đầy khói thuốc của thủ đô Congo. Hoặc các nữ tu đưa bất cứ ai mà họ gặp thấy bên ngoài cửa nhà vào trong nhà họ.
Bị kết án là phù thuỷ
Họ chủ yếu là những người bệnh tâm thần, bị ảnh hưởng bởi trầm cảm, tự làm hại bản thân, trở ngại về nhận thức, nghiện rượu, động kinh, bị rối loạn gây nên thách thức chống đối, bị buộc tội bị quỷ ám và do đó bị chính gia đình của họ gạt ra ngoài lề…
“Khi người thân qua đời, khi ai đó bất an, người đó bị cho là có tà ma bên trong. Một nữ tu kể cho tôi nghe về một cô gái 18 tuổi suýt bị thiêu sống vào Thứ Bảy Tuần Thánh. Sơ tìm thấy cô gái ở nơi người ta vứt rác và đã đưa cô ấy đến bệnh viện và bỏ lỡ Thánh lễ vì ở lại để trông chừng cô gái cả đêm.”
Những phụ nữ bị bỏ rơi
Hầu hết những người đến trú ngụ tại nhà các nữ tu là phụ nữ. Họ đơn độc, dễ bị tổn thương về tinh thần và thể chất, và vì lý do này, họ dựa vào lòng thương xót của ai đó.
Một số là nạn nhân bị cưỡng hiếp, như Madeau, người bị ném ra đường cùng hai đứa con, trước mặt người mà cô bị cưỡng hiếp nhiều lần.
Những đứa con của cô đã bị một sĩ quan cảnh sát bắt đi; sau vài ngày, ông nhận ra mình không thể chăm sóc chúng nên đã giao chúng cho các dịch vụ xã hội. Các nữ tu kể: “Sau tám năm, chúng tôi biết đứa con trai ở đâu. Chúng tôi không biết chuyện gì đã xảy ra với đứa con gái.”
Người phụ nữ đã từng đến trung tâm trước đó, nhưng cô ấy đã quay lại đường phố: “Cô ấy đang tìm kiếm những đứa con của mình”. Sau một thời gian, cô trở lại, người đầy ghẻ lở và bẩn thỉu. Những người phụ nữ khác cũng vậy.
Sơ Alina giải thích: “Chúng tôi tắm rửa, khử trùng, cắt tóc, đốt quần áo của họ. Bước tiếp theo là đưa những người nam nữ còn trẻ vào con đường điều trị tâm lý và tâm thần, có thể thực hiện được nhờ vào công việc của các chuyên gia tình nguyện. Vật lý trị liệu, phòng xét nghiệm và hiệu thuốc nằm trong số các dịch vụ được cung cấp tại phòng khám đầy đủ tiện nghi.
Những tổn thương và các hoạt động
Trong khi các bệnh nhân đang điều trị, các nữ tu cho họ làm các đồ thủ công. Hoạt động chính là xưởng may, một căn phòng lớn với khoảng 10 chiếc máy may.
Có một căn phòng nhỏ ở phía sau nơi trưng bày “tác phẩm của họ”; váy và áo choàng bằng vải bông, búp bê “Mama Châu Phi” nhồi cát, các Thánh giá bằng nắp chai, ví có hạt hoặc hoa văn bộ lạc.
Sơ Ángela dạy những người phụ nữ may vá để giúp họ học một nghề. Hai nữ tu cố gắng bán càng nhiều sản phẩm này càng tốt, trên hết là để trang trải nhiều chi phí, chủ yếu là mua thực phẩm.
Thực phẩm từ vườn
Có những sản phẩm được thu hoạch từ vườn, một hoạt động khác cho người bệnh. Người nữ tu chỉ vào một chậu nước với những bó rau muống và nói: “Nhìn kìa! Họ đã hái chúng.”
Sơ Alina nói: “Chúng tôi chưa bao giờ thiếu thức ăn. Tất nhiên, chúng tôi nhận được một ít viện trợ.” Các nữ tu đã nói chuyện với chính quyền thành phố, với Giáo hội: “Nhưng cuối cùng, chỉ có những người hảo tâm mới giúp đỡ chúng tôi. Nói chung, chúng tôi bị bỏ rơi.”
Một cuộc sống vì người khác
Bóng tối buông xuống sớm trên ngôi nhà. Ngọn đèn duy nhất là ngọn đèn ở lối vào Mái ấm Bethanie, nơi người bệnh tụ tập với một số nữ tu.
Họ ăn tối, thay quần áo, tắm rửa và lấy thuốc. Các nữ tu dành 24 giờ một ngày để quan tâm đến nhu cầu của người khác.
Tại sao các chị làm điều đó? Sơ Alina mỉm cười: “Chúa Giêsu không có cánh tay nào khác ngoài cánh tay của chúng tôi để chạm vào người bệnh. Người không có đôi mắt nào khác để nhìn thấy sự đau khổ của người khác… Người gửi chúng tôi đến để tiếp tục những gì Người đã bắt đầu.”
Theo Salvatore Cernuzio
