ĐIỀU GÌ NGĂN CẢN CHÚNG TA NÊN THÁNH?
Trong truyền thống Kitô giáo, “nên thánh” là mục tiêu tối cao của đời sống đức tin, được hiểu là hành trình sống theo ý muốn của Thiên Chúa, trở nên giống Chúa Giêsu và đạt đến sự thánh thiện trong tâm hồn lẫn hành động. Tuy nhiên, con đường này không hề dễ dàng. Dù mỗi người đều được mời gọi nên thánh, nhiều yếu tố trong cuộc sống hiện đại và bản tính con người thường cản trở chúng ta tiến bước. phân tích bốn yếu tố chính: chủ nghĩa cá nhân, lo sợ thất bại, xa rời đời sống cầu nguyện, và thiếu ân sủng qua các bí tích, để làm rõ những rào cản ngăn chúng ta sống đời thánh thiện.
1. Chủ nghĩa cá nhân
Chủ nghĩa cá nhân – xu hướng đặt bản thân và nhu cầu cá nhân lên hàng đầu – là một trong những rào cản lớn nhất trên con đường nên thánh. Trong xã hội hiện đại, chúng ta thường được khuyến khích sống thoải mái, tìm kiếm sự tiện nghi và thành công cá nhân, thay vì hy sinh bản thân vì người khác hay sống theo các giá trị Tin Mừng.
- Biểu hiện cụ thể: Người theo chủ nghĩa cá nhân thường ngại thay đổi thói quen để sống theo tinh thần bác ái, khiêm nhường hay phục vụ. Ví dụ, một người có thể từ chối dành thời gian giúp đỡ người nghèo vì điều đó làm gián đoạn lịch trình cá nhân hoặc khiến họ cảm thấy bất tiện.
- Hậu quả: Khi chỉ tập trung vào “cái tôi”, chúng ta dễ dàng bỏ qua lời mời gọi của Chúa Giêsu: “Ai muốn theo Ta, hãy từ bỏ chính mình, vác thập giá mình mà theo” (Mt 16:24). Sự từ bỏ đòi hỏi vượt lên trên bản thân, điều mà chủ nghĩa cá nhân ngăn cản.
- Giải pháp: Để vượt qua, chúng ta cần rèn luyện tinh thần cộng đồng, học cách đặt nhu cầu của người khác ngang hàng hoặc thậm chí trên nhu cầu của mình, như thánh Phaolô dạy: “Hãy coi người khác quan trọng hơn mình” (Pl 2:3).
2. Lo sợ thất bại
Lo sợ thất bại là một rào cản tâm lý phổ biến, khiến nhiều người ngần ngại bước đi trên con đường thánh thiện. Nỗi sợ này xuất phát từ cảm giác không đủ mạnh mẽ, không đủ khả năng duy trì đời sống thánh thiện lâu dài, hoặc lo lắng rằng mình sẽ vấp ngã và bị phán xét.
- Biểu hiện cụ thể: Một người có thể nghĩ: “Nếu tôi cố gắng sống thánh thiện nhưng lại phạm sai lầm, liệu tôi có bị coi là đạo đức giả không?” Hoặc họ sợ rằng sự thay đổi lớn trong đời sống (như từ bỏ thói quen xấu) là điều không thể thực hiện được. Ví dụ, một người nghiện mạng xã hội có thể muốn dành thời gian cầu nguyện thay vì lướt điện thoại, nhưng họ không bắt đầu vì sợ mình không đủ kiên trì.
- Hậu quả: Nỗi sợ này làm tê liệt ý chí, khiến chúng ta không dám bước đi dù chỉ là bước đầu tiên. Nó trái ngược với lời Chúa: “Đừng sợ, vì Ta ở với ngươi” (Is 41:10), vốn nhắc nhở rằng chúng ta không đơn độc trên hành trình này.
- Giải pháp: Tin tưởng vào lòng thương xót của Thiên Chúa và hiểu rằng nên thánh không phải là đạt đến sự hoàn hảo ngay lập tức, mà là một quá trình dài với sự nâng đỡ của ân sủng, sẽ giúp chúng ta vượt qua nỗi sợ thất bại.
3. Xa rời đời sống cầu nguyện
Cầu nguyện là sợi dây nối kết chúng ta với Thiên Chúa, là nguồn sức mạnh và định hướng trên con đường nên thánh. Khi xa rời đời sống cầu nguyện, chúng ta dễ bị cuốn vào vòng xoáy của những lo toan đời thường và mất đi sự tập trung vào các giá trị thiêng liêng.
- Biểu hiện cụ thể: Một người bận rộn với công việc, gia đình hay giải trí có thể dần bỏ qua việc cầu nguyện hằng ngày. Họ nghĩ rằng “Chúa hiểu tôi bận” hoặc “Tôi vẫn là người tốt dù không cầu nguyện”. Nhưng theo thời gian, họ trở nên xa cách với Thiên Chúa và dễ bị cám dỗ bởi những điều trái với đức tin.
- Hậu quả: Thiếu cầu nguyện, chúng ta mất đi sự nhạy bén thiêng liêng, dễ rơi vào tình trạng sống “theo thói đời” (Rm 12:2). Ví dụ, một người không cầu nguyện có thể dễ dàng biện minh cho việc nói dối để đạt lợi ích cá nhân, vì họ không còn lắng nghe tiếng Chúa trong lương tâm.
- Giải pháp: Duy trì thói quen cầu nguyện đều đặn, dù chỉ là vài phút mỗi ngày, giúp chúng ta tái kết nối với Chúa và tìm thấy bình an giữa những hỗn loạn của cuộc sống.
4. Thiếu ân sủng qua các bí tích
Các bí tích, đặc biệt là Bí tích Thánh Thể và Bí tích Hòa Giải, là nguồn ân sủng dồi dào giúp chúng ta kiên trì trên hành trình nên thánh. Khi không thường xuyên lãnh nhận các bí tích, chúng ta mất đi sức mạnh thiêng liêng cần thiết để vượt qua thử thách.
- Biểu hiện cụ thể: Một người có thể nghĩ rằng tham dự Thánh lễ hay xưng tội là không cần thiết, vì họ “vẫn sống tốt”. Tuy nhiên, theo giáo lý Công giáo, Bí tích Thánh Thể là “nguồn mạch và chóp đỉnh của đời sống Kitô hữu” (Lumen Gentium, 11), còn Bí tích Hòa Giải giúp chữa lành tâm hồn khỏi tội lỗi.
- Hậu quả: Thiếu ân sủng từ các bí tích, chúng ta dễ rơi vào sự yếu đuối và chán nản. Ví dụ, một người không xưng tội lâu dài có thể mang trong lòng cảm giác tội lỗi, dẫn đến sự xa cách với Thiên Chúa và cộng đoàn.
- Giải pháp: Thường xuyên tham dự Thánh lễ và lãnh nhận Bí tích Hòa Giải không chỉ củng cố đức tin mà còn tiếp thêm sức mạnh để chúng ta sống thánh thiện hơn mỗi ngày.
Nên thánh là một hành trình cao quý nhưng đầy thách thức. Chủ nghĩa cá nhân, lo sợ thất bại, xa rời đời sống cầu nguyện và thiếu ân sủng qua các bí tích là những rào cản lớn ngăn chúng ta tiến gần hơn đến Thiên Chúa. Tuy nhiên, những rào cản này không phải là bất khả vượt qua. Bằng cách thay đổi thái độ sống, tin tưởng vào sự đồng hành của Chúa, duy trì cầu nguyện và lãnh nhận các bí tích, chúng ta có thể từng bước vượt qua để sống đời thánh thiện. Như thánh Phaolô đã nói: “Tôi có thể làm được mọi sự trong Đấng ban sức mạnh cho tôi” (Pl 4:13). Hành trình nên thánh không đòi hỏi sự hoàn hảo ngay lập tức, mà cần sự kiên trì và lòng tin vào ân sủng của Thiên Chúa.
Lm. Anmai, CSsR
