NGƯỜI KITÔ HỮU VỚI TIỀN BẠC: LÀM CHỦ CỦA CẢI, THOÁT KHỎI VĂN HÓA TIÊU THỤ

NGƯỜI KITÔ HỮU VỚI TIỀN BẠC: LÀM CHỦ CỦA CẢI, THOÁT KHỎI VĂN HÓA TIÊU THỤ

Trong buổi chia sẻ hôm nay, Cha muốn cùng với cộng đoàn chúng ta bàn về một chủ đề rất đời thường, nhưng lại vô cùng quan trọng đối với đời sống đức tin của mỗi người: đó là Tiền Bạc.

Có lẽ có người sẽ nghĩ, tại sao lại mang chuyện tiền bạc, chuyện của thế gian, vào trong nhà thờ, nơi vốn dành cho những gì thánh thiêng? Thưa, chính vì tiền bạc có một sức ảnh hưởng quá lớn đến đời sống, đến các quyết định, và đến cả linh hồn của chúng ta, nên chúng ta càng cần phải dùng ánh sáng Tin Mừng để soi chiếu vào nó.

Tiền bạc tự nó không tốt cũng không xấu. Nó là một phương tiện cần thiết để chúng ta duy trì sự sống, chăm lo cho gia đình, xây dựng xã hội. Nhờ có tiền bạc, chúng ta có thể làm được rất nhiều việc tốt đẹp. Nhưng cũng chính tiền bạc, như một con dao hai lưỡi, có thể trở thành một cạm bẫy nguy hiểm, một ông chủ độc tài có thể giam cầm, thống trị và hủy hoại cuộc đời chúng ta. Thánh Phaolô đã cảnh báo: “cội rễ sinh ra mọi điều ác là lòng ham muốn tiền của” (1 Tm 6,10).

Hằng ngày, chúng ta đang sống trong một xã hội mà văn hóa tiêu thụ len lỏi vào từng ngõ ngách. Nó tạo ra những ham muốn, nó thúc đẩy chúng ta mua sắm, nó gieo vào lòng chúng ta nỗi sợ hãi nếu không có nhiều tiền, không có nhiều của cải. Rất nhiều người trong chúng ta, cách này hay cách khác, đã và đang bị cuốn vào vòng xoáy đó, dẫn đến nợ nần, lo âu, thậm chí là những hành vi bất chính.

Vì vậy, trong giờ phút này, chúng ta hãy thành tâm xin Chúa Thánh Thần soi sáng. Chúng ta sẽ cùng nhau nhận diện những cạm bẫy của “thần Mammon” trong thế giới hôm nay, lắng nghe sự khôn ngoan của Lời Chúa dạy về cách sử dụng của cải, và tìm ra những bước đi cụ thể để chúng ta có thể thực sự làm chủ tiền bạc, chứ không để tiền bạc làm chủ mình. Ước mong sao mỗi người chúng ta, sau buổi chia sẻ này, sẽ tìm thấy sự tự do đích thực của con cái Chúa trong mối quan hệ với của cải vật chất.

PHẦN I: NHẬN DIỆN “THẦN MAMMON” – BÓNG TỐI CỦA VĂN HÓA TIÊU THỤ

Kính thưa cộng đoàn, Chúa Giêsu đã dùng một từ rất mạnh để chỉ quyền lực của tiền bạc, đó là “Mammon” (x. Mt 6,24). Mammon không chỉ là tiền, mà là sự nhân cách hóa của cải vật chất như một vị thần, một thế lực có khả năng thống trị con người. Trong xã hội hiện đại, “thần Mammon” không xuất hiện với một hình thù gớm ghiếc, nhưng lại khoác lên mình một bộ áo rất hấp dẫn, tinh vi, mà chúng ta gọi là “văn hóa tiêu thụ”.

1.1. Tin Mừng của Thế Gian: “Mua sắm là Hạnh phúc”

Văn hóa tiêu thụ hoạt động như một thứ tôn giáo của thế gian. Nó có những “giáo điều”, những “nhà truyền giáo” và những lời hứa hẹn về một “thiên đàng” ngay tại thế.

• Giáo điều cốt lõi: “Càng có nhiều, càng hạnh phúc.” Nền văn hóa này rao giảng rằng giá trị của một con người được đo bằng những gì họ sở hữu: chiếc xe họ đi, chiếc điện thoại họ dùng, bộ quần áo họ mặc, ngôi nhà họ ở. Nó gieo vào đầu chúng ta một niềm tin sai lạc rằng, nếu có được món đồ đó, nếu đạt được mức sống đó, chúng ta sẽ có được hạnh phúc, sự ngưỡng mộ và sự viên mãn.
• Sự thôi thúc của “văn hóa tiêu thụ nhanh”: “Nhanh” là từ khóa. Các hãng công nghệ liên tục ra mắt sản phẩm mới, khiến chiếc điện thoại bạn mới mua năm ngoái đã trở nên “lỗi thời”. Thời trang thay đổi theo từng mùa, khiến bộ quần áo bạn vừa mua đã không còn “hợp mốt”. Tất cả tạo ra một sự bất an thường trực, một cảm giác mình luôn thiếu thốn và một sự thôi thúc không ngừng phải mua sắm, phải nâng cấp, phải thay mới. Chúng ta mua những thứ không cần, bằng số tiền không có, để gây ấn tượng với những người chúng ta không ưa.
• Những “nhà truyền giáo” của chủ nghĩa vật chất:
  • Quảng cáo: Chúng không chỉ bán sản phẩm, chúng bán một phong cách sống, một giấc mơ. Một quảng cáo xe hơi không chỉ nói về động cơ, nó nói về sự thành đạt và tự do. Một quảng cáo nước hoa không chỉ nói về mùi hương, nó nói về sự quyến rũ và đẳng cấp. Quảng cáo đánh vào tâm lý, tạo ra những nhu cầu không có thật.
  • Mạng xã hội: Đây là sân khấu khổng lồ nơi mọi người phô diễn sự giàu có và cuộc sống xa hoa. Chúng ta lướt Facebook, Instagram và thấy bạn bè đi du lịch châu Âu, mua sắm hàng hiệu, ăn uống ở những nơi sang trọng. Điều này vô tình tạo ra một áp lực so sánh và một cảm giác thèm muốn, ghen tị. Chúng ta quên rằng đó chỉ là một phần rất nhỏ, được chọn lọc và tô vẽ của cuộc sống.

Kết quả là, hạnh phúc, vốn là một trạng thái nội tâm, một hồng ân của Thiên Chúa, giờ đây lại bị đóng gói thành những sản phẩm vật chất có thể mua bán được. Con người đi tìm kiếm sự bình an trong các trung tâm thương mại thay vì trong nhà Chúa.

1.2. Những Cạm Bẫy Chết Người trên Con Đường Tìm Kiếm Của Cải

Khi bị “Tin Mừng” của thế gian mê hoặc, con người dễ dàng sa vào những cạm bẫy cụ thể, gây ra những hậu quả tai hại cho bản thân, gia đình và xã hội.

• Vòng xoáy nợ nần: Ngày nay, việc vay mượn trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. “Thẻ tín dụng”, “vay tiêu dùng”, “mua hàng trả góp 0%”, “mua trước trả sau”… là những lời mời gọi ngọt ngào. Chúng tạo ra một ảo tưởng rằng chúng ta có thể sở hữu ngay lập tức những thứ vượt quá khả năng tài chính của mình. Nhiều người, đặc biệt là các bạn trẻ, đã lạm dụng thẻ tín dụng để mua sắm, đi du lịch, chạy theo những ham muốn nhất thời mà không nghĩ đến hậu quả. Đến khi các hóa đơn ập đến, họ mới nhận ra mình đã rơi vào một cái bẫy. Nợ nần chồng chất, lãi mẹ đẻ lãi con, họ phải sống trong lo âu, căng thẳng. Nợ nần không chỉ là gánh nặng tài chính, nó còn là xiềng xích trói buộc sự tự do và bình an của con người. Có biết bao gia đình đã tan vỡ, có biết bao người đã phải sống trong tủi nhục vì nợ nần.
• Cám dỗ đồng tiền dễ dãi: Khi bị ám ảnh bởi việc phải có tiền thật nhanh, con người dễ bị lôi cuốn vào những con đường bất chính.
  • Cờ bạc, số đề, cá độ: Đây là hình thức phổ biến nhất. Người ta hy vọng vào một sự may rủi để “đổi đời” mà không cần phải lao động vất vả. Nhưng Kinh Thánh đã dạy: “Của cải chợt có, rồi cũng chợt không” (Cn 13,11). Cờ bạc không chỉ làm tiêu tan tài sản, nó còn hủy hoại nhân cách, gây ra nghiện ngập, dối trá, và làm tan nát hạnh phúc gia đình.
  • Các mô hình lừa đảo tài chính: Lợi dụng lòng tham và sự thiếu hiểu biết, rất nhiều hình thức lừa đảo tinh vi đã ra đời: các dự án đầu tư “siêu lợi nhuận”, các sàn giao dịch tiền ảo bất hợp pháp, các mô hình đa cấp biến tướng… Chúng hứa hẹn làm giàu nhanh chóng mà không cần nỗ lực. Rất nhiều giáo dân của chúng ta đã trở thành nạn nhân, mất hết tài sản tích cóp cả đời, đẩy gia đình vào cảnh khốn cùng.
  • Làm ăn phi pháp: Để có tiền, người ta sẵn sàng làm những việc trái với lương tâm và luật pháp: buôn bán hàng giả, hàng cấm; trốn thuế; gian lận trong kinh doanh…

• Sự xói mòn nhân cách: Đây là hậu quả sâu xa và nguy hiểm nhất. Khi tiền bạc được đặt lên làm mục tiêu tối hậu, nó sẽ trở thành một thứ axit ăn mòn mọi giá trị tốt đẹp.
  • Mối quan hệ gia đình bị hủy hoại: Anh em trong nhà tranh giành tài sản, kiện tụng nhau. Vợ chồng cãi vã, nghi ngờ nhau vì tiền. Con cái bất hiếu với cha mẹ vì của cải. Tiền bạc đã thay thế cho tình yêu thương.
  • Lòng ích kỷ lên ngôi: Người ta chỉ nghĩ đến lợi ích của bản thân, sẵn sàng chà đạp lên người khác để kiếm tiền. Sự cảm thông với người nghèo khó biến mất, thay vào đó là thái độ coi thường, khinh miệt.
  • Đánh mất sự bình an: Người có quá nhiều tiền thì lo lắng giữ của. Người không có tiền thì lo lắng kiếm tiền. Người làm ăn bất chính thì sống trong sợ hãi, bất an. Dù ở hoàn cảnh nào, khi để tiền bạc làm chủ, con người cũng đánh mất đi sự bình an đích thực trong tâm hồn.

Kính thưa cộng đoàn, “Thần Mammon” rất xảo quyệt. Nó không bao giờ nói: “Hãy thờ lạy ta”. Nó chỉ nói: “Hãy mua cái này đi, nó sẽ làm bạn hạnh phúc”, “Hãy thử vận may đi, bạn sẽ đổi đời”. Nhưng đằng sau những lời đường mật đó là một vực thẳm của sự bất an, nợ nần và đổ vỡ. Nhận diện được những cạm bẫy này là bước đầu tiên để chúng ta có thể phòng tránh. Và để có sức mạnh chống lại chúng, chúng ta cần tìm đến kho tàng khôn ngoan của Đức Tin.

PHẦN II: SỰ KHÔN NGOAN CỦA ĐỨC TIN – ĐẶT TIỀN BẠC ĐÚNG VỊ TRÍ

Thưa ông bà anh chị em, Sau khi đã thấy rõ những nguy hiểm của văn hóa tiêu thụ, chúng ta không rơi vào bi quan, cũng không lên án tiền bạc một cách cực đoan. Giáo Hội không dạy chúng ta phải từ bỏ mọi của cải để sống nghèo đói. Thay vào đó, Giáo Hội, qua Lời Chúa và truyền thống lâu đời, ban cho chúng ta một sự khôn ngoan để có thể sống giữa thế gian mà không thuộc về thế gian, để có thể sử dụng tiền bạc mà không bị nó cầm tù.

2.1. “Anh em không thể vừa làm tôi Thiên Chúa, vừa làm tôi tiền của” (Mt 6,24)

Đây là lời tuyên bố nền tảng và dứt khoát nhất của Chúa Giêsu về tiền bạc.

• Tiền bạc có xu hướng trở thành một ngẫu tượng: Tại sao Chúa Giêsu lại đặt Thiên Chúa và “Mammon” (tiền của) ở hai vị thế đối lập, bắt chúng ta phải chọn một trong hai? Bởi vì tiền bạc có một sức mạnh đặc biệt, nó hứa hẹn những gì mà dường như chỉ có Thiên Chúa mới có thể ban cho: sự an toàn, quyền lực, tự do và hạnh phúc.
  • Người ta tin rằng có tiền sẽ được an toàn, không phải lo lắng về tương lai.
  • Người ta tin rằng có tiền sẽ có quyền lực, có thể sai khiến người khác.
  • Người ta tin rằng có tiền sẽ có tự do, muốn đi đâu, làm gì cũng được. Khi chúng ta tìm kiếm những điều đó nơi tiền bạc thay vì nơi Thiên Chúa, thì tiền bạc đã trở thành “chúa”, thành ngẫu tượng trong lòng chúng ta. Chúng ta dâng cho nó thời gian, sức lực, trí tuệ và cả sự trung thực của mình. Đó chính là hành vi thờ lạy. Và một trái tim không thể cùng lúc hướng về hai ông chủ.
• Tiền bạc: Đầy tớ tốt, ông chủ tồi: Lời Chúa không lên án tiền bạc, nhưng lên án việc “làm tôi” tiền bạc. Sự khác biệt là rất lớn.
  • Khi tiền bạc là đầy tớ, nó phục vụ cho những mục đích tốt đẹp của chúng ta. Chúng ta dùng nó để chăm lo cho gia đình, để giáo dục con cái, để giúp đỡ người nghèo, để xây dựng Nước Chúa. Chúng ta là người ra lệnh cho nó.
  • Khi tiền bạc là ông chủ, nó ra lệnh cho chúng ta. Nó bắt chúng ta phải làm việc quần quật mà quên đi gia đình. Nó bắt chúng ta phải dối trá, lừa lọc. Nó bắt chúng ta phải sống trong lo âu, sợ hãi. Chúng ta trở thành nô lệ cho chính những gì mình tạo ra. Sứ điệp của Tin Mừng là một sứ điệp giải phóng: Chúa Giêsu đến để giải thoát chúng ta khỏi ách nô lệ của tội lỗi, trong đó có ách nô lệ của tiền bạc, và trả lại cho chúng ta phẩm giá tự do của con cái Thiên Chúa.
• Chúng ta là người quản lý, không phải là ông chủ: Nguyên tắc căn bản của đức tin Kitô giáo là: Mọi sự chúng ta có – sự sống, sức khỏe, tài năng, và cả của cải vật chất – đều là quà tặng nhưng không từ Thiên Chúa. Chúng ta không phải là chủ sở hữu tuyệt đối, mà chỉ là những người quản gia được Chúa tin tưởng trao phó để quản lý tài sản của Ngài. Dụ ngôn những nén bạc (Mt 25, 14-30) cho thấy rõ điều này. Ông chủ giao tài sản cho các đầy tớ và sẽ trở lại để tính sổ. Câu hỏi mà Chúa sẽ hỏi chúng ta trong ngày phán xét không phải là “Con đã tích lũy được bao nhiêu?”, mà là “Con đã sử dụng những gì Thầy ban cho như thế nào để sinh lợi cho Nước Trời?”. Khi ý thức được vai trò quản gia của mình, thái độ của chúng ta đối với tiền bạc sẽ hoàn toàn thay đổi. Chúng ta sẽ sử dụng nó một cách có trách nhiệm, khôn ngoan và quảng đại hơn.

2.2. Hai Nhân Đức Vàng trong Quản Lý Tài Chính: Khôn Ngoan và Thanh Liêm

Để trở thành một người quản gia trung tín, chúng ta cần phải trau dồi hai nhân đức quan trọng:

• Đức Khôn Ngoan (Prudence): Đây là nhân đức giúp chúng ta nhận định điều gì là tốt, là phải và chọn lựa phương thế thích hợp để đạt được điều đó. Trong lĩnh vực tài chính, Đức Khôn Ngoan được thể hiện qua:
  • Khả năng lên kế hoạch: Người khôn ngoan không sống theo cảm tính, “có đồng nào xào đồng ấy”. Họ biết lập kế hoạch chi tiêu (ngân sách), biết cân đối giữa thu và chi.
  • Tinh thần tiết kiệm: Họ biết tích lũy cho những nhu cầu chính đáng trong tương lai như giáo dục con cái, sức khỏe khi về già, hoặc những trường hợp khẩn cấp. Tiết kiệm không phải là hà tiện, keo kiệt, mà là một hành vi có trách nhiệm với bản thân và gia đình.
  • Tránh xa rủi ro không cần thiết: Người khôn ngoan sẽ không dốc hết tài sản của mình vào những hình thức đầu tư may rủi, mạo hiểm hoặc những lời hứa hẹn lợi nhuận phi thực tế. Họ hiểu giá trị của đồng tiền do mồ hôi nước mắt làm ra và sẽ không đánh cược nó một cách liều lĩnh.
  • Biết tìm kiếm lời khuyên: Khi đứng trước một quyết định tài chính lớn, người khôn ngoan biết khiêm tốn tìm đến những người có kinh nghiệm và đáng tin cậy để xin ý kiến.
• Đức Thanh Liêm (Integrity): Nếu Đức Khôn Ngoan là “cái đầu” sáng suốt, thì Đức Thanh Liêm là “trái tim” ngay thẳng. Nó đòi hỏi sự trung thực và công bằng tuyệt đối trong mọi vấn đề liên quan đến tiền bạc, cả trong cách kiếm tiền và cách tiêu tiền.
  • Trong việc kiếm tiền: Người thanh liêm kiếm tiền bằng những phương thế lương thiện, hợp pháp và hợp đạo đức. Họ không bóc lột sức lao động của người khác, không sản xuất hay buôn bán những gì có hại cho tha nhân, không gian lận trong kinh doanh, không trốn thuế. Họ tin rằng “của phi nghĩa sẽ không bền”.
  • Trong việc sử dụng tiền: Người thanh liêm sòng phẳng trong các món nợ, giữ lời hứa trong các giao dịch. Họ trả lại của rơi, bồi thường những thiệt hại mình đã gây ra. Tấm gương của ông Giakêu trong Tin Mừng Luca là một bài học tuyệt vời về đức thanh liêm. Sau khi gặp Chúa, ông đã tuyên bố: “Thưa Ngài, đây phân nửa tài sản của tôi, tôi cho người nghèo; và nếu tôi đã chiếm đoạt của ai cái gì, tôi xin đền gấp bốn” (Lc 19,8). Sự hoán cải đích thực luôn dẫn đến một sự thay đổi trong cách chúng ta hành xử với tiền bạc.

2.3. Thánh Hóa Tài Sản qua Đức Bác Ái

Đây là đỉnh cao của sự khôn ngoan Kitô giáo trong việc sử dụng của cải. Làm thế nào để những đồng tiền trần thế có thể mang lại giá trị Nước Trời? Thưa, đó là qua hành vi bác ái.

• Bác ái là một hành vi công bằng và thờ phượng: Giáo huấn Xã hội của Giáo Hội dạy rằng tài sản có một “ích chung”. Điều đó có nghĩa là, dù chúng ta có quyền tư hữu, nhưng của cải Thiên Chúa ban cho thế giới này trước hết là dành cho tất cả mọi người. Vì vậy, khi chúng ta giúp đỡ người nghèo, đó không chỉ là một hành vi “từ thiện” từ trên xuống, mà còn là một hành vi công bằng, trả lại cho người nghèo phần mà họ đáng được hưởng. Hơn nữa, khi chúng ta dâng cúng cho Nhà Chúa hay cho người nghèo, đó là một hành vi thờ phượng. Chúng ta tuyên xưng rằng Thiên Chúa là nguồn mạch mọi của cải, và chúng ta dâng lại cho Ngài những hoa trái đầu mùa như một dấu chỉ của lòng biết ơn và sự tin tưởng.
• Việc trích một phần thu nhập để giúp đỡ (Tithing): Truyền thống dâng một phần mười hoa lợi cho Chúa đã có từ thời Cựu Ước. Ngày nay, Giáo Hội không buộc chúng ta phải dâng đúng 10%, nhưng mời gọi chúng ta có tinh thần quảng đại, thực hành việc bác ái một cách có ý thức và hệ thống. Hãy tập thói quen, ngay khi nhận được thu nhập, hãy trích ra một phần (tùy theo khả năng) để dành cho việc bác ái. Đừng đợi đến khi chi tiêu hết rồi mới “cho đi cái còn thừa”. Khi chúng ta đặt Chúa và người nghèo lên hàng đầu, chính chúng ta sẽ được chúc phúc.
• Bác ái giải thoát chúng ta: Tại sao việc cho đi lại quan trọng đến vậy? Vì lòng tham là một trong bảy mối tội đầu. Nó giống như uống nước biển, càng uống càng khát. Cách duy nhất để chữa trị lòng tham là thực hành lòng quảng đại. Mỗi khi chúng ta mở tay ra cho đi một thứ gì đó, chúng ta đang bẻ gãy một mắt xích của sự ích kỷ đang trói buộc mình. Việc cho đi giúp trái tim chúng ta trở nên thanh thoát, nhẹ nhàng và tự do hơn. Chúa Giêsu nói: “Cho thì có phúc hơn là nhận” (Cv 20,35). Đó là một sự thật. Khi chúng ta cho đi, niềm vui chúng ta nhận lại còn lớn hơn rất nhiều.

PHẦN III: SỐNG ĐỨC TIN TRONG THỰC TẾ – NHỮNG HÀNH ĐỘNG CỤ THỂ

Thưa ông bà anh chị em, Những nguyên tắc đức tin sẽ chỉ là lý thuyết nếu chúng ta không áp dụng chúng vào cuộc sống hàng ngày. Để chiến thắng “thần Mammon”, chúng ta cần có một chiến lược, một kế hoạch hành động cụ thể.

3.1. “Xét Mình về Túi Tiền”: Những Câu Hỏi Dành Cho Người Kitô Hữu

Trước khi hành động, chúng ta cần có sự tự vấn. Cha mời gọi mỗi người, trong thinh lặng của tâm hồn, hãy tự trả lời những câu hỏi này:

1. Tôi có thực sự tin rằng mọi thứ tôi có đều là của Chúa không, hay tôi coi chúng là tài sản của riêng tôi?
2. Tiền bạc có chiếm quá nhiều thời gian và suy nghĩ của tôi không? Tôi có lo lắng về nó một cách thái quá không?
3. Tôi có đang mắc nợ những khoản không cần thiết vì chạy theo lối sống tiêu thụ không?
4. Cách tôi kiếm tiền có hoàn toàn lương thiện và công bằng không?
5. Tôi có sòng phẳng trong việc trả nợ, đóng thuế và trả công cho người làm của tôi không?
6. Tôi có ghen tị với sự giàu có của người khác không?
7. Tôi có quảng đại với Nhà Chúa và với người nghèo không? Tôi có cho đi một cách vui vẻ, hay chỉ là một nghĩa vụ?
8. Tôi có dạy con cái mình về giá trị của lao động, sự tiết kiệm và lòng quảng đại không? Việc xét mình này sẽ giúp chúng ta nhận ra những điểm yếu của mình để có thể quyết tâm chừa cải.

3.2. Bảy Thói Quen của Người Quản Lý Khôn Ngoan

Dựa trên nền tảng Lời Chúa, Cha xin gợi ý bảy thói quen thực tế mà chúng ta có thể bắt đầu xây dựng ngay từ hôm nay.

1. Lập và sống theo “Ngân sách Đức tin”: Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Hãy ngồi xuống cùng gia đình và vạch ra một kế hoạch chi tiêu hàng tháng. Nhưng hãy làm điều đó với một thứ tự ưu tiên của đức tin: * Khoản 1: Dâng cho Chúa và người nghèo. Hãy quyết định một tỷ lệ phần trăm cụ thể (ví dụ 5-10%) từ tổng thu nhập để dành riêng cho việc này. Hãy thực hiện khoản này trước tiên. * Khoản 2: Tiết kiệm cho tương lai. Trích một phần để bỏ vào quỹ tiết kiệm cho những mục tiêu quan trọng. * Khoản 3: Chi trả các nhu cầu thiết yếu. (Nhà ở, thực phẩm, đi lại, học phí…). * Khoản 4: Các chi tiêu khác. (Giải trí, mua sắm…). Việc này giúp chúng ta làm chủ đồng tiền, thay vì để nó chi phối chúng ta một cách vô thức.
2. Thực hành “Chi tiêu có ý thức”: Trước khi quyết định mua một món đồ nào đó (đặc biệt là những món không thiết yếu), hãy dừng lại và tự hỏi 3 câu: * Tôi có thực sự cần nó không? * Tại sao tôi muốn mua nó? (Vì nhu cầu thật, hay vì quảng cáo, vì muốn bằng bạn bằng bè?) * Việc mua nó có ảnh hưởng đến các mục tiêu quan trọng hơn của gia đình không? Ba câu hỏi đơn giản này có thể giúp chúng ta tránh được rất nhiều quyết định mua sắm bốc đồng.
3. Quyết tâm thoát khỏi nợ nần: Nếu đang mắc nợ tiêu dùng, hãy coi việc trả nợ là một ưu tiên hàng đầu. Hãy lập một kế hoạch trả nợ cụ thể, cắt giảm những chi tiêu không cần thiết để dồn tiền trả nợ. Hãy can đảm cắt thẻ tín dụng nếu thấy mình không kiểm soát được. Hãy sống một cuộc sống tự do khỏi gánh nặng nợ nần.

4. Tiết kiệm với mục đích rõ ràng và chính đáng: Tiết kiệm không phải là hà tiện. Đó là một hành vi khôn ngoan. Hãy tiết kiệm cho những mục đích cụ thể: một quỹ khẩn cấp (đề phòng ốm đau, mất việc), quỹ giáo dục cho con, quỹ hưu trí… Điều này giúp chúng ta an tâm hơn về tương lai mà không cần phải lo lắng thái quá.
5. Thực hành lòng quảng đại một cách hệ thống: Đừng chỉ cho đi khi có cảm hứng. Hãy biến nó thành một thói quen. Ngoài việc dâng cúng cho Nhà thờ, hãy tìm kiếm những cơ hội cụ thể để giúp đỡ những người xung quanh: một gia đình khó khăn trong giáo xứ, một em học sinh nghèo, một trung tâm từ thiện… Hãy dạy con cái cùng tham gia vào việc bác ái.
6. Dạy con cái về tiền bạc theo tinh thần Kitô giáo: Đừng để con cái học về tiền bạc từ thế gian. Cha mẹ có trách nhiệm dạy con từ sớm. * Dạy con giá trị của lao động qua việc nhà. * Cho con một khoản tiền tiêu vặt nhỏ và hướng dẫn con chia làm 3 phần: Dành dụm – Tiêu xài – Cho đi. * Làm gương cho con về lối sống giản dị, không phô trương và một trái tim quảng đại.
7. Cầu nguyện trước mọi quyết định tài chính quan trọng: Khi chuẩn bị mua một ngôi nhà, một chiếc xe, hay đầu tư một khoản tiền lớn, hãy mang quyết định đó vào trong lời cầu nguyện. Hãy thưa với Chúa: “Lạy Chúa, đây là tài sản Chúa trao cho con. Xin soi sáng cho con biết phải làm gì để vừa có lợi cho gia đình chúng con, vừa đẹp ý Chúa”. Khi có Chúa đồng hành, chúng ta sẽ đưa ra những quyết định sáng suốt hơn.

KẾT LUẬN

Kính thưa cộng đoàn, Hành trình đức tin của người Kitô hữu là một hành trình đi tìm tự do. Chúng ta được mời gọi để được tự do khỏi ách nô lệ của tội lỗi, của những đam mê bất chính, và cả của tiền bạc.

Mối quan hệ của chúng ta với tiền bạc, cuối cùng, chính là tấm gương phản chiếu mối quan hệ của chúng ta với Thiên Chúa. Nếu chúng ta tin tưởng vào sự quan phòng của Ngài, chúng ta sẽ không còn lo lắng thái quá. Nếu chúng ta nhận biết Ngài là Chủ của mọi sự, chúng ta sẽ trở thành những người quản gia trung tín và quảng đại. Nếu chúng ta đặt Nước Trời làm ưu tiên hàng đầu, chúng ta sẽ biết sử dụng của cải đời này để mưu cầu hạnh phúc đời sau.

Thoát khỏi văn hóa tiêu thụ và làm chủ tiền bạc không phải là một việc dễ dàng. Nó đòi hỏi một cuộc hoán cải liên lỷ, một sự chiến đấu thiêng liêng mỗi ngày. Nhưng chúng ta không chiến đấu một mình. Chúng ta có Lời Chúa hướng dẫn, có các Bí tích ban sức mạnh, và có cộng đoàn Giáo Hội nâng đỡ.

Cha mời gọi mỗi người chúng ta, bắt đầu từ hôm nay, hãy chọn lấy một hành động cụ thể trong những điều chúng ta vừa chia sẻ để thực hành. Một thay đổi nhỏ có thể khởi đầu cho một hành trình lớn. Hành trình đó sẽ dẫn chúng ta đến một cuộc sống thanh thoát hơn, bình an hơn, và tự do hơn. Đó là cuộc sống mà Thiên Chúa mong muốn cho mỗi người chúng ta.

Chúng ta hãy dâng lên Chúa những quyết tâm của mình, và xin Ngài ban ơn khôn ngoan và can đảm. Xin Thánh Matthêu, vị Tông đồ đã từ bỏ bàn thu thuế để đi theo Chúa, chuyển cầu cho chúng ta, để chúng ta cũng biết đặt Chúa Kitô làm kho tàng duy nhất của đời mình.

Lạy Chúa là Cha chí thánh, là nguồn mạch mọi ơn lành. Chúng con cảm tạ Cha đã ban cho chúng con mọi của cải cần thiết để sống. Xin ban cho chúng con ơn khôn ngoan để biết sử dụng những của cải đó như những người quản gia trung tín. Xin giải thoát chúng con khỏi lòng ham mê của cải và những cám dỗ của văn hóa tiêu thụ. Xin cho chúng con một trái tim quảng đại, biết mở rộng vòng tay để chia sẻ cho những anh chị em thiếu thốn. Ước gì qua cách chúng con quản lý tài sản, chúng con có thể làm chứng cho Tin Mừng Tình Yêu và xây dựng một thế giới công bằng, bác ái hơn. Chúng con cầu xin nhờ Đức Kitô, Chúa chúng con. Amen.