NOI GƯƠNG CHÚA GIÊSU TRONG MÀU NHIỆM TỰ HỦY
Đoạn trích thư gửi tín hữu Philipphê (Pl 2, 6-11) là một trong những đoạn Kinh Thánh quan trọng nhất, diễn tả hành trình tự hủy của Chúa Giêsu – một hành trình không chỉ là nền tảng của đức tin Kitô giáo mà còn là mẫu gương sống động cho mọi tín hữu. Màu nhiệm tự hủy không đơn thuần là sự hạ mình, mà là hành động Thiên Chúa, Đấng vốn cao cả, chấp nhận trở nên nhỏ bé, mang lấy thân phận con người, và hơn thế nữa, chịu chết nhục nhã trên thập giá. Hành động này không chỉ thể hiện tình yêu vô biên của Thiên Chúa dành cho nhân loại mà còn đặt ra một chuẩn mực cho đời sống đức tin: muốn đạt tới vinh quang, con người phải đi qua con đường hy sinh, từ bỏ, và vâng phục.
Chúa Giêsu, dù mang bản tính Thiên Chúa, đã không bám víu vào địa vị cao sang của mình. Thay vào đó, Ngài chọn “hủy bỏ chính mình”, trở nên giống như một người tôi tớ, sống giữa loài người với sự khiêm nhường tuyệt đối. Sự tự hủy của Ngài đạt đến đỉnh cao khi Ngài chấp nhận cái chết trên thập giá – một cái chết không chỉ đau đớn về thể xác mà còn mang tính sỉ nhục trong xã hội thời bấy giờ. Tuy nhiên, chính qua sự tự hủy này, Thiên Chúa Cha đã tôn vinh Ngài, ban cho Ngài “một danh hiệu vượt trên mọi danh hiệu”. Đây là nghịch lý của Kitô giáo: vinh quang chỉ đến qua con đường khổ giá, và sự sống dồi dào chỉ có được khi con người chấp nhận từ bỏ chính mình.
Chúng ta so sánh hành trình tự hủy của Chúa Giêsu với qui trình phát triển của cây lúa mì – một hình ảnh giản dị nhưng giàu ý nghĩa. Hạt lúa mì, để trở thành cây lúa trổ bông và mang lại vụ mùa năng suất, phải chấp nhận “chết đi” khi được gieo xuống đất, chịu mục nát để nảy mầm. Cũng vậy, con người muốn đạt được sự trưởng thành, hoàn thiện, và cống hiến cho xã hội, phải trải qua những gian khó, thử thách, và thậm chí là sự từ bỏ những tham vọng cá nhân. Hình ảnh này không chỉ gần gũi với đời sống nông nghiệp mà còn phản ánh chân lý phổ quát: không có thành công nào đến mà không đi kèm với hy sinh.
Trong mọi lĩnh vực của cuộc sống, từ học tập, sự nghiệp, đến các mối quan hệ, con người đều phải đối mặt với những thử thách đòi hỏi sự kiên nhẫn, bền bỉ, và đôi khi là sự từ bỏ cái tôi để hướng tới lợi ích chung. Một học sinh muốn đạt thành tích cao phải dành thời gian học tập, từ chối những thú vui tức thời. Một người lãnh đạo muốn xây dựng đội nhóm vững mạnh phải biết lắng nghe, hy sinh lợi ích cá nhân để đoàn kết mọi người. Cũng vậy, trong đời sống đức tin, người tín hữu được mời gọi noi gương Chúa Giêsu, chấp nhận “chết đi” cho những ham muốn ích kỷ để sống cho Thiên Chúa và tha nhân.
Màu nhiệm tự hủy không chỉ là một câu chuyện lịch sử về cuộc đời Chúa Giêsu, mà còn là lời mời gọi dành cho mỗi người tín hữu, đặc biệt là những người sống đời thánh hiến. Để trở nên “trọn lành” như Chúa Cha, người tín hữu phải sẵn sàng chiến đấu chống lại cám dỗ, chấp nhận thiệt thòi để giữ vững các giá trị Tin Mừng, và thậm chí đặt cược cả mạng sống để bảo vệ niềm tin. Đây là con đường hẹp, đầy thách thức, nhưng cũng là con đường dẫn đến sự thánh thiện và vinh quang.
Trong bối cảnh xã hội hiện đại, nơi mà chủ nghĩa cá nhân và hưởng thụ thường được đề cao, lời mời gọi tự hủy của Chúa Giêsu trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Người tín hữu được kêu gọi sống ngược dòng, từ chối những cám dỗ của danh vọng, quyền lực, và sự thoải mái để chọn con đường phục vụ, khiêm nhường, và yêu thương. Đặc biệt, những người sống đời thánh hiến – các linh mục, tu sĩ – được mời gọi trở thành những chứng nhân sống động của màu nhiệm tự hủy, qua đời sống cầu nguyện, hy sinh, và dấn thân phục vụ cộng đoàn.
Hành trình tự hủy không chỉ mang lại lợi ích cho cá nhân mà còn góp phần làm cho Giáo Hội và xã hội trở nên tốt đẹp hơn. Những con người thánh thiện, sống theo gương Chúa Giêsu, trở thành “hoa thơm trái tốt”, nuôi dưỡng niềm hy vọng và cảm hứng cho những người xung quanh. Họ là ánh sáng chiếu soi trong bóng tối, là muối men làm cho cuộc đời thêm ý nghĩa.
Bài thơ của Rabindranath Tagore, nhà thơ Ấn Độ nổi tiếng, được trích dẫn trong bài viết là một lời cầu nguyện sâu sắc, phản ánh tinh thần tự hủy và phó thác. Lời thơ giản dị nhưng chứa đựng một khát vọng mãnh liệt: mong muốn từ bỏ mọi ràng buộc của cái tôi để hoàn toàn thuộc về Thiên Chúa. Mỗi câu thơ là một lời nhắc nhở rằng, chỉ khi con người “chẳng còn gì” – không bám víu vào tham vọng, quyền lực, hay dục vọng – thì họ mới có thể tìm thấy sự hiện diện của Thiên Chúa ở mọi nơi, trong mọi sự.
Bài thơ nhấn mạnh sự tự do nội tâm mà người tín hữu có thể đạt được khi từ bỏ ý muốn riêng để hòa hợp với ý muốn của Thiên Chúa. “Chỉ mong mọi ràng buộc trong tôi chẳng còn gì” – đây là lời cầu nguyện cho một tâm hồn thanh thoát, không bị trói buộc bởi những đam mê trần thế, để có thể sống trọn vẹn cho Thiên Chúa và thực hiện thánh ý Ngài. Lời thơ này không chỉ là một bài suy niệm cho Tuần Thánh, mà còn là kim chỉ nam cho đời sống đức tin mỗi ngày.
Tuần Thánh là thời gian đặc biệt để người tín hữu chiêm ngắm và sống lại màu nhiệm tự hủy của Chúa Giêsu. Qua các nghi thức phụng vụ, từ Chúa Nhật Lễ Lá đến Thứ Sáu Tuần Thánh và đỉnh cao là Chúa Nhật Phục Sinh, Giáo Hội mời gọi mỗi người suy ngẫm về con đường khổ giá của Chúa Giêsu và áp dụng tinh thần tự hủy vào đời sống cá nhân. Đây là dịp để nhìn lại những “cái tôi” đang cản trở chúng ta sống trọn vẹn cho Thiên Chúa và tha nhân, đồng thời can đảm từ bỏ chúng.
Trong đời sống thường ngày, tinh thần tự hủy có thể được thể hiện qua những hành động nhỏ bé nhưng ý nghĩa: lắng nghe một người đang đau khổ, tha thứ cho người làm tổn thương mình, hay dành thời gian phục vụ cộng đoàn mà không mong được đền đáp. Những hành động này, dù nhỏ bé, đều là cách chúng ta tham dự vào màu nhiệm tự hủy của Chúa Giêsu, góp phần làm cho thế giới trở nên tốt đẹp hơn.
Mầu nhiệm tự hủy của Chúa Giêsu là một bài học vượt thời gian, mời gọi mỗi người tín hữu sống khiêm nhường, hy sinh, và phó thác. Noi gương Chúa Giêsu, chúng ta được kêu gọi chấp nhận con đường khổ giá để đạt tới vinh quang, từ bỏ cái tôi để sống cho Thiên Chúa và tha nhân. Bài thơ của Tagore là lời nhắc nhở rằng, chỉ khi chúng ta “chẳng còn gì”, chúng ta mới có thể tìm thấy tất cả trong Thiên Chúa.
Trong Tuần Thánh này, ước mong mỗi người chúng ta biết chiêm ngắm gương tự hủy của Chúa Giêsu, để từ đó can đảm bước đi trên con đường hy sinh và yêu thương, trở thành những chứng nhân sống động của Tin Mừng trong thế giới hôm nay.
Lm. Anmai, CSsR
