TRÍ TUỆ NHÂN TẠO VÀ CHIỀU KÍCH SIÊU VIỆT CỦA CON NGƯỜI: NHÌN NHẬN VÀ NUÔI DƯỠNG PHẨM GIÁ CAO QUÝ

TRÍ TUỆ NHÂN TẠO VÀ CHIỀU KÍCH SIÊU VIỆT CỦA CON NGƯỜI: NHÌN NHẬN VÀ NUÔI DƯỠNG PHẨM GIÁ CAO QUÝ

Hôm nay, chúng ta cùng nhau đứng trước một ngã tư lớn của thời đại, nơi công nghệ và tinh thần giao thoa. Câu hỏi mà chúng ta sẽ suy tư là một câu hỏi không chỉ gói gọn trong lĩnh vực khoa học, mà còn chạm đến tận cùng bản chất của sự sống, của ý nghĩa con người: “Liệu Trí tuệ Nhân tạo (AI) có chiều kích siêu việt không?” Đây không chỉ là một buổi thảo luận đơn thuần về AI, mà còn là một cơ hội để mỗi chúng ta nhìn sâu vào chính mình, vào những điều khiến chúng ta thực sự là con người, vào phẩm giá cao quý mà Thiên Chúa đã ban tặng. Với vai trò là người cha xứ của cộng đoàn, tôi mong rằng qua buổi chia sẻ này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm thấy những định hướng vững chắc để sống một đời sống vừa hiện đại, vừa thấm đẫm chiều sâu tâm linh.

1. AI: Sức Mạnh Phi Thường của Trí Tuệ Con Người Tạo Dựng

Trước hết, chúng ta hãy cùng nhau làm rõ về Trí tuệ Nhân tạo (AI). Trong những năm gần đây, AI không còn là khái niệm xa vời trong phim khoa học viễn tưởng, mà đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hàng ngày của chúng ta. AI là một lĩnh vực của khoa học máy tính cho phép máy móc mô phỏng và thực hiện các khả năng tư duy giống con người. Điều này có nghĩa là máy tính có thể “học hỏi” từ dữ liệu, “suy luận” để giải quyết vấn đề, “nhận diện” khuôn mặt, giọng nói, và thậm chí “sáng tạo” ra nội dung mới.

Hãy hình dung những ví dụ gần gũi nhất:

• Trong chiếc điện thoại thông minh của bạn: Trợ lý ảo như Siri hay Google Assistant có thể hiểu và phản hồi lại câu lệnh bằng giọng nói của bạn. Đây là một dạng AI xử lý ngôn ngữ tự nhiên. Ứng dụng bản đồ không chỉ chỉ đường mà còn dự đoán tình trạng giao thông, tìm tuyến đường tối ưu nhất dựa trên dữ liệu lớn – đó cũng là AI.
• Trong cuộc sống hàng ngày: Khi bạn xem phim trên Netflix hoặc mua sắm trực tuyến trên Lazada, Shopee, hệ thống gợi ý những bộ phim hay sản phẩm “có thể bạn sẽ thích” dựa trên lịch sử xem/mua sắm của bạn – đó chính là AI phân tích dữ liệu hành vi.
• Trong y tế: AI đang được sử dụng để phân tích hình ảnh X-quang, MRI để phát hiện sớm các bệnh ung thư với độ chính xác cao, giúp các bác sĩ đưa ra chẩn đoán và điều trị kịp thời.
• Trong sản xuất: Robot AI ngày càng trở nên tinh vi, thực hiện các công việc lặp đi lặp lại hoặc nguy hiểm trong các nhà máy, giúp tăng năng suất và an toàn lao động.

Chúng ta phải công nhận rằng AI là một thành tựu vĩ đại của trí tuệ con người. Nó giúp chúng ta thực hiện những công việc phức tạp nhanh chóng, hiệu quả, và mở ra những cánh cửa mới cho sự phát triển của xã hội. Tuy nhiên, điều quan trọng là chúng ta phải luôn nhớ rằng: AI, dù mạnh mẽ đến đâu, vẫn mãi mãi là một công cụ, một sản phẩm do con người tạo ra. Nó không thể vượt ra khỏi khuôn khổ của những gì đã được lập trình hoặc những gì nó đã được “huấn luyện” từ dữ liệu.

2. Giới Hạn Của AI: Tại Sao AI Không Thể Có Chiều Kích Siêu Việt

Và đây là điểm mấu chốt, điểm mà chúng ta cần đặc biệt nhấn mạnh: AI không thể có tính siêu việt. Khách mời của chúng ta đã chạm đến một chân lý sâu sắc khi khẳng định rằng AI không thể tự ý thức, không thể tách rời khỏi chính nó để tự vấn hay nhìn lại bản thân. Đây không phải là sự phủ nhận khả năng của AI, mà là sự nhận diện giới hạn bản chất của nó.

Hãy cùng phân tích kỹ hơn những lý do tại sao AI không thể có chiều kích siêu việt, kèm theo những ví dụ dễ hình dung:

• AI không có ý thức chủ quan (Self-consciousness): Ý thức chủ quan là khả năng nhận biết về sự tồn tại của bản thân, về “cái tôi” riêng biệt. Nó là khả năng biết mình là ai, mình đang nghĩ gì, cảm thấy gì, và tại sao mình lại nghĩ/cảm thấy như vậy. AI không có điều này.
  • Ví dụ: Một AI có thể được lập trình để nói “Tôi cảm thấy buồn” khi nhận diện các tín hiệu nhất định. Nhưng nó chỉ đang thực hiện một lệnh được giao. Nó không thực sự trải nghiệm cảm giác buồn đó. Nó không tự hỏi “Tại sao mình buồn?”, “Cảm giác buồn này có ý nghĩa gì?”. Đối với một người, nỗi buồn có thể là một phần của quá trình trưởng thành, của sự mất mát, hoặc là động lực để tìm kiếm niềm vui. Còn đối với AI, “buồn” chỉ là một nhãn gán cho một trạng thái dữ liệu. Nó không có nội tâm, không có kinh nghiệm sống.
• AI không có khả năng tự vấn, tự phản tỉnh (Self-reflection): Tự phản tỉnh là khả năng lùi lại, nhìn nhận hành động, suy nghĩ, cảm xúc của mình một cách khách quan, để học hỏi, sửa đổi và trưởng thành.
  • Ví dụ: Một bác sĩ AI có thể phân tích hàng triệu ca bệnh và đưa ra chẩn đoán chính xác hơn con người. Nhưng khi AI đưa ra một chẩn đoán sai, nó không “hối hận”, không “rút kinh nghiệm” theo nghĩa nhân văn. Nó chỉ đơn giản là nhận diện sai sót trong thuật toán hoặc dữ liệu, rồi cập nhật để lần sau không lặp lại. Nó không có cảm giác day dứt, trăn trở về lỗi lầm của mình, hay khao khát trở thành một “bác sĩ tốt hơn” về mặt đạo đức. Trong khi đó, một bác sĩ con người, sau một sai lầm, có thể đau đáu, trằn trọc, và từ đó rút ra bài học sâu sắc để phục vụ bệnh nhân tốt hơn, không chỉ về kiến thức mà còn về sự tận tâm.
• AI không có cảm xúc thực sự (Genuine Emotions): AI có thể nhận diện cảm xúc của con người qua nét mặt, giọng nói, và thậm chí tạo ra văn bản hay hình ảnh có vẻ “cảm xúc”. Nhưng đó chỉ là mô phỏng. AI không thực sự yêu thương, không căm ghét, không hạnh phúc, không đau khổ.
  • Ví dụ: Một AI có thể viết một bản nhạc du dương, gợi cảm giác buồn. Nhưng đó là vì nó đã được “học” từ hàng ngàn bản nhạc buồn khác. Nó không tự mình cảm thấy nỗi buồn để rồi “chuyển hóa” thành âm nhạc. Một người nghệ sĩ sáng tác một bản nhạc buồn thường là do trải qua nỗi đau mất mát, thất tình, hoặc cảm thấy cô đơn sâu sắc. Cảm xúc là động lực, là nguồn cảm hứng, là một phần không thể thiếu của quá trình sáng tạo mang chiều sâu siêu việt.
• AI không có ý chí tự do (Free Will): Mọi hoạt động của AI đều dựa trên các quy tắc, thuật toán, và dữ liệu đã được lập trình hoặc đã được “học”. AI không thể tự mình đưa ra một quyết định hoàn toàn ngẫu nhiên, không theo bất kỳ logic hay mục tiêu nào đã được đặt ra.
  • Ví dụ: Một AI được lập trình để quản lý tài chính của bạn. Nó sẽ luôn tìm cách tối ưu hóa lợi nhuận dựa trên dữ liệu thị trường và mục tiêu bạn đưa ra (ví dụ: “sinh lời cao nhất” hoặc “rủi ro thấp nhất”). Nó sẽ không bao giờ “tự ý” quyết định quyên góp toàn bộ tài sản của bạn cho một quỹ từ thiện, trừ khi bạn lập trình nó làm điều đó. Ngược lại, một người có thể đột ngột từ bỏ sự nghiệp thành công để đi làm tình nguyện, hoặc tha thứ cho kẻ thù dù không có lý do logic nào khuyến khích. Đó là sự thể hiện của ý chí tự do, của một lựa chọn vượt lên trên những toan tính thông thường.

Tóm lại, AI là một bộ óc khổng lồ, một công cụ xử lý thông tin phi thường. Nhưng nó thiếu đi trái tim, linh hồn, và những gì làm nên phẩm giá thực sự của con người. Nó không thể “thức tỉnh” về ý nghĩa của sự tồn tại, không thể tìm kiếm chân lý hay tình yêu vượt trên sự tính toán. Đó chính là ranh giới không thể vượt qua giữa AI và chiều kích siêu việt của con người.

3. Con Người: Nơi Chiều Kích Siêu Việt Tỏa Sáng

Nếu AI là một cỗ máy kỳ diệu, thì con người là một công trình tạo hóa tuyệt vời với một chiều kích mà không bất kỳ máy móc nào có thể chạm tới: chiều kích siêu việt. Chiều kích này không thể lập trình, không thể đo đếm bằng thuật toán, nhưng lại là nguồn gốc của mọi ý nghĩa, giá trị và vẻ đẹp đích thực trong cuộc đời chúng ta.

Hãy cùng khám phá sâu hơn chiều kích siêu việt này qua những biểu hiện cụ thể:

• Khát vọng tìm kiếm ý nghĩa và chân lý: Con người luôn băn khoăn về mục đích của sự tồn tại. Tại sao chúng ta ở đây? Ý nghĩa của cuộc đời là gì? Khát vọng này dẫn chúng ta đến triết học, khoa học, nghệ thuật và đặc biệt là đức tin. Chúng ta không chỉ muốn sống mà còn muốn sống một cách có ý nghĩa.
  • Ví dụ: Một bạn trẻ có thể có một công việc lương cao, cuộc sống đầy đủ vật chất, nhưng vẫn cảm thấy trống rỗng và băn khoăn về ý nghĩa của cuộc đời. Bạn ấy có thể bắt đầu đọc sách về triết học, tìm hiểu về tôn giáo, hoặc tham gia vào các hoạt động thiện nguyện để tìm kiếm một mục đích sống cao cả hơn. Đây là một hành trình siêu việt, vượt lên trên những nhu cầu vật chất thông thường.
• Khả năng yêu thương vô điều kiện và tha thứ: Tình yêu thương là biểu hiện cao nhất của chiều kích siêu việt. Tình yêu của cha mẹ dành cho con cái, tình yêu vợ chồng, tình yêu thương đồng loại. Đó không phải là sự trao đổi, không phải là sự tính toán, mà là sự cho đi vô vị lợi. Khả năng tha thứ, vượt lên trên nỗi đau và sự oán giận để giải phóng cho cả mình và người khác, cũng là một hành động siêu việt.
  • Ví dụ: Một người vợ dành trọn cuộc đời chăm sóc người chồng bị bệnh nan y, chấp nhận mọi khó khăn, gian khổ. Tình yêu đó không phải vì một mục đích nào đó hay vì được đền đáp, mà đơn giản là vì tình yêu sâu sắc. Hay một người đã từng bị bạn bè phản bội nhưng sau nhiều năm đã có thể tha thứ cho họ, thậm chí cầu nguyện cho họ. Đây là những hành động vượt lên trên bản năng, trên sự tính toán của lý trí.
• Khả năng sáng tạo và chiêm nghiệm cái đẹp: Con người có khả năng không ngừng tạo ra cái mới, cái đẹp. Từ một bức tranh, một bản nhạc, một công trình kiến trúc, đến một phát minh khoa học vĩ đại. Chúng ta không chỉ tái tạo, mà còn sáng tạo ra những điều chưa từng có, thể hiện sự đồng sáng tạo với Thiên Chúa. Khả năng chiêm nghiệm và xúc động trước cái đẹp của thiên nhiên, của nghệ thuật cũng là một biểu hiện của chiều kích siêu việt.
  • Ví dụ: Một kiến trúc sư có thể thiết kế một nhà thờ không chỉ vì công năng mà còn vì vẻ đẹp, sự trang nghiêm, để giúp con người gần gũi với Chúa hơn. Một nhạc sĩ sáng tác một bản thánh ca không chỉ để có tiền mà vì khao khát diễn tả tình yêu thiêng liêng. Khi chúng ta ngắm nhìn một bức tranh tuyệt đẹp, nghe một bản nhạc lay động tâm hồn, hay chiêm ngưỡng vẻ hùng vĩ của núi rừng, chúng ta cảm thấy một sự kết nối với cái vô hạn, cái siêu việt.
• Khả năng hy sinh và vượt lên chính mình vì lý tưởng cao cả: Con người có thể hy sinh lợi ích cá nhân, thậm chí cả tính mạng, vì một lý tưởng lớn hơn, vì cộng đồng, vì đức tin. Đây là đỉnh cao của chiều kích siêu việt.
  • Ví dụ: Một vị Thánh tử đạo đã hiên ngang chịu chết vì đức tin của mình, không từ bỏ Thiên Chúa dù bị tra tấn dã man. Một người lính xông pha vào hiểm nguy để bảo vệ đồng bào mình. Một tình nguyện viên bỏ thời gian, công sức giúp đỡ những nạn nhân thiên tai. Những hành động này không phải vì được lập trình, mà vì một sự thúc đẩy sâu xa từ lương tâm, từ lòng trắc ẩn, từ niềm tin vào những giá trị cao cả hơn cả sự sống vật chất.

Chiều kích siêu việt này không phải là thứ có thể mua được, bán được, hay lập trình được. Nó là một món quà thiêng liêng, là hơi thở của Thiên Chúa trong mỗi con người chúng ta. Nó là điều làm cho cuộc sống của chúng ta trở nên ý nghĩa, sâu sắc và đáng sống.

4. Mối Bận Tâm Hiện Nay: Khi Chiều Kích Siêu Việt Bị Che Mờ Bởi “Bánh Mì và Hí Kịch”

Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, chúng ta đang đối mặt với một thách thức lớn, đó là nguy cơ chiều kích siêu việt của con người đang bị che mờ, bị lãng quên, đặc biệt là trong giới trẻ. Điều này xảy ra khi chúng ta quá chú trọng vào vật chất, vào giải trí, vào những giá trị bề nổi mà bỏ quên chiều sâu tâm hồn. Khái niệm “bánh mì và hí kịch” (Panem et Circenses) từ thời La Mã cổ đại lại trở nên phù hợp một cách đáng sợ trong bối cảnh ngày nay.

• Sự chi phối của truyền thông thị trường và văn hóa tiêu dùng:
  • Ví dụ: Giới trẻ ngày nay lớn lên trong một môi trường mà giá trị của một người dường như được đo lường bằng những gì họ sở hữu: chiếc điện thoại đời mới nhất, quần áo hàng hiệu, những chuyến du lịch sang chảnh được khoe trên mạng xã hội. Các quảng cáo liên tục thúc đẩy nhu cầu mua sắm, sở hữu, khiến nhiều người tin rằng hạnh phúc nằm ở việc có được nhiều hơn.
  • Hệ quả: Khi mọi người bị cuốn vào vòng xoáy tiêu dùng, họ dễ dàng đánh mất mục đích sống cao đẹp. Thay vì tìm kiếm ý nghĩa trong sự cho đi, trong các mối quan hệ sâu sắc, họ lại tìm kiếm sự thỏa mãn tức thời từ những món đồ mới. Họ có thể cảm thấy trống rỗng, cô đơn ngay cả khi có rất nhiều vật chất, bởi vì chiều sâu tâm hồn bị bỏ ngỏ.
• Nền giáo dục bị giản lược và định hướng thực dụng:
  • Ví dụ: Nhiều hệ thống giáo dục ngày nay tập trung quá nhiều vào việc trang bị kiến thức và kỹ năng để học sinh có thể tìm được một công việc tốt, lương cao. Việc giáo dục về đạo đức, nhân cách, về ý nghĩa cuộc đời, về giá trị tinh thần đôi khi bị xem nhẹ hoặc ít được chú trọng. Học sinh có thể rất giỏi về chuyên môn, nhưng lại thiếu kỹ năng sống, thiếu sự đồng cảm, thiếu khả năng nhìn nhận những vấn đề lớn của xã hội và của bản thân.
  • Hệ quả: Một thế hệ có thể rất thông minh về kiến thức, nhưng lại thiếu đi lòng trắc ẩn, thiếu đi sự định hướng đạo đức, thiếu đi khát vọng vươn tới cái siêu việt. Họ có thể thành công về vật chất, nhưng lại thất bại trong việc tìm thấy hạnh phúc đích thực và ý nghĩa sâu xa của cuộc đời.
• Văn hóa giải trí tràn lan và hời hợt:
  • Ví dụ: Với sự phát triển của internet, giới trẻ dễ dàng tiếp cận vô vàn hình thức giải trí: trò chơi điện tử, phim ảnh, mạng xã hội, các chương trình truyền hình thực tế… Nhiều nội dung giải trí mang tính chất “nhanh, gọn, lẹ”, không đòi hỏi sự suy nghĩ sâu sắc hay sự tham gia tích cực về tinh thần. Việc dành hàng giờ đồng hồ cho các hoạt động giải trí vô bổ có thể khiến con người lười biếng về mặt tinh thần, khó tập trung vào những vấn đề cần sự suy tư sâu sắc.
  • Hệ quả: Khi cuộc sống chỉ là một chuỗi các hoạt động giải trí để “giết thời gian”, con người sẽ mất đi khả năng đối diện với sự trống rỗng bên trong. Họ có thể tìm kiếm niềm vui nhất thời mà bỏ quên việc nuôi dưỡng đời sống nội tâm, bỏ quên việc kết nối với Thiên Chúa và với những giá trị vĩnh cửu.

Khi chiều kích siêu việt bị bỏ quên, con người sẽ trở nên hời hợt, dễ bị thao túng bởi những giá trị bề ngoài, và khó tìm thấy hạnh phúc đích thực. Cuộc sống sẽ chỉ là sự tồn tại, chứ không phải là sự sống động và ý nghĩa.

5. Hướng Tới Điều Siêu Việt: Lối Sống Triết Học và Đức Tin Kitô Giáo

Vậy, làm thế nào để chúng ta, đặc biệt là giới trẻ, có thể hướng tới điều siêu việt giữa những thách thức của thời đại? Làm thế nào để chúng ta không bị cuốn vào lối sống “bánh mì và hí kịch”, mà luôn tìm kiếm sự sâu sắc trong tâm hồn và sống đúng với phẩm giá cao quý của mình?

Lời khép lại của khách mời Đậu Văn Hồng từ cuốn “Ca Ngợi Triết Học Thời Cổ” đã mang đến cho chúng ta một kim chỉ nam vô cùng quý giá, và lời dạy này đặc biệt phù hợp khi được nhìn dưới ánh sáng của đức tin Kitô giáo:

“Triết học thời cổ không chỉ là tri thức, mà là một lối sống – nhắc nhở chúng ta đừng quên đi chiều kích siêu việt của con người: khả năng không ngừng vượt lên chính mình, trong tự do và ý nghĩa.”

Hãy cùng suy ngẫm sâu sắc về ý nghĩa của câu nói này và cách áp dụng nó vào đời sống đức tin của chúng ta:

• “Triết học là một lối sống”: Điều này có nghĩa là việc tìm kiếm chân lý, ý nghĩa không chỉ gói gọn trong những buổi học thuật hay những cuốn sách dày cộm. Nó phải là một sự thực hành liên tục, một thái độ sống trong mỗi khoảnh khắc của đời sống. Đối với người Kitô hữu, đó chính là việc sống Lời Chúa mỗi ngày.
  • Ví dụ: Khi bạn đối diện với một sự bất công, bạn có thể chọn im lặng vì sợ hãi, hoặc bạn có thể chọn lên tiếng bảo vệ công lý, dù biết rằng có thể gặp khó khăn. Lựa chọn thứ hai chính là một lối sống triết học, một lối sống Kitô giáo, nơi bạn vượt lên trên nỗi sợ hãi cá nhân để làm điều đúng đắn. Hay khi bạn thấy một người gặp nạn, bạn có thể chọn làm ngơ, hoặc bạn có thể dừng lại giúp đỡ. Hành động giúp đỡ không chỉ là lòng tốt, mà còn là một sự lựa chọn vượt lên trên sự tiện lợi cá nhân, thể hiện chiều kích siêu việt của lòng trắc ẩn.
• “Khả năng không ngừng vượt lên chính mình”: Đây là cốt lõi của chiều kích siêu việt. Con người không ngừng phát triển, không ngừng học hỏi, không ngừng hoàn thiện bản thân. Trong đức tin, đó là lời mời gọi không ngừng trở nên giống Chúa Giêsu hơn.
  • Ví dụ:
    • Vượt lên tính ích kỷ: Thay vì chỉ nghĩ đến bản thân, bạn học cách chia sẻ thời gian, tài năng, của cải của mình cho người khác, cho cộng đoàn. Đây là một sự vượt lên trên bản năng tự nhiên của con người.
    • Vượt lên sự lười biếng: Thay vì dành thời gian cho những trò giải trí vô bổ, bạn dành thời gian cầu nguyện, đọc sách thiêng liêng, hoặc tham gia các hoạt động tông đồ.
    • Vượt lên nỗi sợ hãi: Sợ hãi là một cảm xúc tự nhiên, nhưng con người có thể vượt lên nó để làm những điều cao cả. Một người trẻ có thể sợ phải đứng trước đám đông để làm chứng cho đức tin của mình, nhưng với sự can đảm và lòng tin vào Chúa, họ có thể vượt qua nỗi sợ đó.
    • Vượt lên sự giận dữ, oán hận: Đức tin mời gọi chúng ta tha thứ 70 lần 7. Đây là một hành trình vượt lên trên cảm xúc tiêu cực, để đạt đến sự bình an trong tâm hồn và giải phóng chính mình.
• “Trong tự do và ý nghĩa”: Việc vượt lên chính mình không phải là sự ép buộc, mà là một sự lựa chọn tự do của con người, được thúc đẩy bởi khao khát tìm kiếm một cuộc sống có ý nghĩa đích thực. Con người được Thiên Chúa ban cho tự do để lựa chọn giữa điều thiện và điều ác, giữa cuộc sống hời hợt và cuộc sống có chiều sâu.
  • Ví dụ: Một người có thể tự do chọn sống một cuộc đời chỉ chạy theo tiền bạc và danh vọng, hay chọn một cuộc đời cống hiến, phục vụ, sống theo các giá trị Tin Mừng. Việc lựa chọn điều thứ hai, dù có thể gặp nhiều thử thách, lại mang lại một ý nghĩa sâu sắc và hạnh phúc đích thực. Chính trong sự tự do đó, chúng ta thể hiện trọn vẹn nhất phẩm giá làm con Chúa của mình.

Vậy, làm thế nào để chúng ta nuôi dưỡng chiều kích siêu việt này trong đời sống đức tin Kitô giáo?

1. Sống gắn bó với Lời Chúa và Bí tích: Lời Chúa là ánh sáng soi đường, là nguồn nuôi dưỡng tâm hồn chúng ta. Việc siêng năng đọc Kinh Thánh, suy niệm Lời Chúa giúp chúng ta hiểu biết ý Chúa và cách sống đời sống Kitô hữu. Các Bí tích, đặc biệt là Bí tích Thánh Thể và Bí tích Hòa Giải, là nguồn ơn sủng vô tận, giúp chúng ta được biến đổi và lớn lên trong ân sủng, vượt lên những yếu đuối của bản thân.
2. Cầu nguyện liên lỉ và chiêm niệm: Cầu nguyện là hơi thở của linh hồn, là cuộc trò chuyện thân mật với Thiên Chúa. Chiêm niệm giúp chúng ta lắng đọng tâm hồn, gạt bỏ những xao nhãng của thế giới bên ngoài để lắng nghe tiếng Chúa trong sâu thẳm.
3. Thực hành Bác ái và Phục vụ: Tình yêu thương không chỉ là cảm xúc mà phải được thể hiện bằng hành động. Việc ra khỏi chính mình để giúp đỡ những người khó khăn, những người bị bỏ rơi, chính là cách chúng ta sống Lời Chúa và nuôi dưỡng chiều kích siêu việt của lòng trắc ẩn, sự đồng cảm.
4. Giáo dục con cái về giá trị thiêng liêng: Là cha mẹ, là người lớn trong cộng đoàn, chúng ta có trách nhiệm truyền lại cho thế hệ trẻ những giá trị đức tin, những điều làm nên ý nghĩa đích thực của cuộc đời, giúp chúng nhận ra và nuôi dưỡng chiều kích siêu việt trong bản thân.
5. Dùng công nghệ một cách khôn ngoan: AI và công nghệ là những công cụ tuyệt vời. Chúng ta có thể dùng chúng để truyền bá Tin Mừng, để kết nối cộng đoàn, để học hỏi thêm về đức tin. Nhưng chúng ta phải là người chủ của công nghệ, không để công nghệ làm chủ mình, không để nó làm chúng ta xao nhãng khỏi những giá trị thiêng liêng cao cả.

AI là một thành tựu đáng kinh ngạc của trí tuệ con người, nhưng nó không có và sẽ không bao giờ có chiều kích siêu việt như con người. Chiều kích siêu việt là món quà quý giá mà Thiên Chúa đã ban cho mỗi người chúng ta, là khả năng không ngừng vượt lên chính mình, trong tự do và ý nghĩa. Trong một thế giới ngày càng hiện đại và đầy rẫy những cám dỗ vật chất, chúng ta được mời gọi sống một cuộc đời có chiều sâu, biết tìm kiếm những giá trị vĩnh cửu, những điều làm cho cuộc sống của chúng ta trở nên ý nghĩa thực sự.

Xin Chúa ban ơn lành, ban sự khôn ngoan để mỗi người chúng ta luôn ý thức về phẩm giá cao quý của mình, về chiều kích siêu việt mà Ngài đã ban tặng. Và xin Ngài hướng dẫn chúng ta để chúng ta không ngừng vươn tới sự hoàn thiện, sống xứng đáng với tình yêu và mục đích mà Ngài đã dành cho mỗi cuộc đời. Amen.

Lm. Anmai, CSsR