10 sự kiện COVID hàng đầu năm 2023
Dưới đây là 10 sự kiện hàng đầu liên quan đến COVID trong năm 2023
COVID-19 vào năm 2023 đầy rẫy những tiết lộ và tranh cãi
Hầu hết các nhà lãnh đạo trong lĩnh vực y khoa liên quan đến việc ứng phó với đại dịch ở Hoa Kỳ đều đã từ chức hoặc bị thay thế, trong đó có một người rời khỏi cơ quan của mình với một nghiên cứu nhận về nhiều tai tiếng về việc sử dụng vaccine.
So với năm 2022, khoa học về tính hiệu quả và rủi ro của việc đeo khẩu trang và chích vaccine ngày càng trở nên rõ ràng hơn khi các nghiên cứu được công bố trong năm nay.
Chúng ta hãy điểm lại 10 sự kiện lớn hàng đầu diễn ra liên quan đến COVID vào năm 2023.
1_ FDA và CDC tìm ra nhiều hơn các tác dụng phụ của vaccine COVID, bao gồm cả đột quỵ
Bắt đầu từ tháng Một, các tài liệu được công bố theo Đạo luật Tự do Thông tin (FOIA) cho thấy Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã phát hiện hàng trăm tín hiệu an toàn đối với vaccine Pfizer và Moderna COVID-19. Các tín hiệu này gồm các phản ứng bất lợi của bệnh viêm cơ tim, hội chứng viêm đa hệ thống ở trẻ em (MIS-C), rối loạn chức năng tâm thất ở tim và nhiều bệnh khác.
Vào ngày 13/01, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) và CDC đã đưa ra một tuyên bố chung tuyên bố rằng họ phát hiện đột quỵ là một tín hiệu an toàn mới ở những người lớn tuổi sử dụng vaccine lưỡng trị Pfizer. Các nhà nghiên cứu từ Kaiser Permanente cũng đã báo cáo vào tháng Mười rằng những người chích liều bổ sung vaccine COVID cùng với vaccin cúm có nguy cơ đột quỵ cao hơn.
Vài ngày sau, các nhà nghiên cứu liên kết với FDA đã công bố một bản in trước cho thấy những người lớn tuổi được chích liều bổ sung vaccine Pfizer có tỷ lệ bị bệnh liệt mặt Bell’s palsy cao hơn.
Trong một tuyên bố đưa ra vào tháng Năm, FDA đã xác định rằng “bằng chứng hiện tại không chứng minh được sự tồn tại của vấn đề an toàn” vì các phát hiện về đột quỵ ở người cao tuổi đã giảm. Họ nói thêm rằng các cơ quan sẽ tiếp tục đánh giá dữ liệu mới khi chúng có sẵn.
2_ Sau khi từ chức, ông Fauci tuyên bố: Vaccine không thể kiểm soát COVID ‘một cách hiệu quả’ COVID
Sự việc Tiến sĩ Anthony Fauci, cựu giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia (NIAID) từ chức rất đáng chú ý vì vai trò của ông trong việc lãnh đạo ứng phó với đại dịch của Hoa Kỳ và hành động của ông ngay sau khi từ chức.
Tiến sĩ Fauci đã rất mạnh miệng khuyến khích sử dụng vaccine và thường xuyên xuất hiện trên các chương trình truyền hình nhằm thúc đẩy mọi người chích vaccine.
Tiến sĩ Fauci nói trên chương trình MSNBC trong làn sóng biến thể COVID Delta, “Việc chích ngừa đơn giản như đen và trắng. Quý vị đã được chích ngừa, quý vị đã an toàn, Quý vị chưa được chích ngừa, quý vị có nguy cơ bị bệnh. Đơn giản như vậy đó.”
Trước khi làn sóng Delta xảy ra tại Hoa Kỳ, Tiến sĩ Fauci đã so sánh những người được chích vaccine với “ngõ cụt” về virus trên chương trình Face the Nation của CBS.
Tuy nhiên, vào ngày 11/01, vài tuần sau khi từ chức vào cuối năm 2022, Tiến sĩ Fauci và hai nhà nghiên cứu khác đã công bố một nghiên cứu trên Tập san Cell Host & Microbe (Tế bào Chủ và Vi khuẩn). Nghiên cứu này đã thu hút được sự chú ý vì nhận xét của họ về hiệu quả của vaccine trong việc kiểm soát virus đường hô hấp.
Các tác giả viết trong phần giới thiệu, “SARS-CoV-2, các loại virus Corona đặc hữu, RSV và nhiều loại virus ‘cảm lạnh thông thường’ khác… cho đến nay vẫn chưa được kiểm soát hiệu quả bằng vaccine được cấp phép hoặc thử nghiệm.”
Sau đó, họ đề cập đến một số nguyên tắc miễn dịch cơ bản, bày tỏ rằng các loại vaccine hiện tại tạo ra khả năng miễn dịch trong cơ thể nhưng không phải ở đường hô hấp, tuy nhiên các loại virus đường hô hấp hiện tại chủ yếu lây nhiễm vào đường hô hấp.
Các tác giả viết, “Vaccine dành cho hai loại virus rất khác nhau này (virus cúm và SARS-CoV-2) … có những đặc điểm chung: chúng tạo ra khả năng bảo vệ không đầy đủ và tồn tại trong thời gian ngắn trước các biến thể virus đang tiến hóa thoát khỏi khả năng miễn dịch của quần thể.”
Trong khi một số người kiểm tra thực tế cho rằng nghiên cứu này không mâu thuẫn với quan điểm của Tiến sĩ Fauci trong thời kỳ đại dịch, thì những người khác lại giải thích đây là hành động “thú nhận tội lỗi” của ông.
3_ Nghiên cứu tổng quan tiêu chuẩn vàng tìm thấy bằng chứng về khẩu trang ‘không chắc chắn’
Thư viện Cochrane, được nhiều người coi là tiêu chuẩn vàng cho các phân tích gộp, đã công bố một bài đánh giá vào ngày 30/01 cho biết “có sự không chắc chắn về tác dụng của khẩu trang.”
“Mức độ chắc chắn của bằng chứng ở mức thấp đến trung bình có nghĩa là độ tin cậy của chúng tôi đối với ước tính hiệu quả bị hạn chế và hiệu quả thực sự có thể khác với ước tính hiệu quả được quan sát,” các tác giả kết luận, và nói thêm rằng, “kết quả phân tích gộp các thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên đối chứng không cho thấy sự giảm rõ rệt về nhiễm virus đường hô hấp khi sử dụng khẩu trang y tế/phẫu thuật.”
Những phát hiện của nghiên cứu này đã thu hút sự chỉ trích rộng rãi từ các phương tiện truyền thông chính thống. Một số bài viết ngay sau đó đã nêu nhấn mạnh tính hiệu quả của khẩu trang. Tổng biên tập Cochrane, Tiến sĩ Karla Soares-Weiser, cũng đưa ra một tuyên bố vào tháng Ba khẳng định rằng nghiên cứu không cho thấy khẩu trang không có tác dụng.
Tiến sĩ Soares-Weiser viết: “Nhiều nhà bình luận đã tuyên bố rằng nghiên cứu tổng quan trên Cochrane đã được cập nhật gần đây cho thấy ‘khẩu trang không có tác dụng,’ đây là một cách giải thích không chính xác và gây hiểu nhầm.”
“Sẽ chính xác nếu nói rằng… kết quả không thuyết phục.”
Hiện tại, CDC vẫn khuyến cáo nên đeo khẩu trang
Một tác giả của nghiên cứu phát biểu trên CNN, “Khẩu trang đã trở thành vấn đề chính trị. Tôi chỉ có thể nói cho quý vị biết khoa học là gì…Tôi không thể nói cho quý vị biết khẩu trang có tác dụng hay không. Nhưng có nhiều khả năng là khẩu trang không có tác dụng.”
4_ Các nghiên cứu cho thấy chích vaccine nhiều lần làm suy yếu hệ thống miễn dịch
Nhiều liều vaccine Pfizer hoặc Moderna COVID-19 dẫn đến lượng kháng thể gọi là IgG4 cao hơn. Ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy rằng những kháng thể này có thể làm cho hệ thống miễn dịch ít phản ứng hơn với các protein gai của COVID-19 và dễ bị tổn thương và nhiễm trùng do protein gai.
Nghiên cứu đầu tiên trong số này đã được công bố trên Tập san Science Immunology (Khoa học Miễn dịch học) tháng Một. Các tác giả phát hiện ra rằng liều vaccine mRNA thứ ba có liên quan đến sự gia tăng các phân nhóm IgG4 ở chuột. Kháng thể IgG4 có nhiệm vụ điều chỉnh hệ thống miễn dịch để ngăn chặn sự hoạt động quá mức của hệ miễn dịch.
Tuy nhiên, trong bối cảnh COVID-19 và các loại vaccine COVID, nơi hệ thống miễn dịch phải sẵn sàng chiến đấu, điều này có thể thúc đẩy “sự lây nhiễm và nhân lên của SARS-CoV2 không được kiểm soát bằng cách ngăn chặn các phản ứng chống virus tự nhiên,” một nghiên cứu khác được công bố vào tháng Năm cho biết.
Theo nghiên cứu của bệnh viện Cleveland, những phát hiện này phù hợp với các nghiên cứu khác cho thấy việc chích ngừa lặp lại có liên quan đến việc tăng nguy cơ nhiễm trùng. Nghiên cứu trước đó của nhóm cũng cho thấy rằng một người càng nhận được nhiều liều thì họ càng có nhiều khả năng bị nhiễm bệnh.
5_ Phát hiện vaccine mRNA nhiễm bẩn DNA và phản hồi của FDA
Vào mùa xuân năm 2023, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng vaccine mRNA COVID-19 có chứa các đoạn DNA, bao gồm cả các gene SV40 gây tranh cãi, trước đây chưa được tiết lộ cho công chúng.
Nhà khoa học di truyền Kevin McKernan ban đầu phát hiện ra rằng các đoạn DNA được đóng gói thành các hạt nano lipid với các đoạn vaccine mRNA để DNA có thể xâm nhập vào tế bào. Tuy nhiên, điều này có nghĩa là các mảnh này có nguy cơ được tích hợp vào bộ gene của tế bào.
Trong nghiên cứu bản pre–print được công bố vào tháng Tư, ông McKernan và nhóm của ông đã tìm thấy các đoạn DNA trong cả vaccine Moderna và Pfizer vượt quá yêu cầu 330 nanogram (ng) mỗi miligram của Cơ quan Dược phẩm Châu Âu (EMA) và yêu cầu 10 ng/liều của FDA.
Hơn nữa, vaccine mRNA của Pfizer có chứa gene của virus không bào ở khỉ 40, còn được gọi là SV40. Virus SV40 đầy đủ có mối liên hệ gây tranh cãi với bệnh ung thư bắt nguồn từ thời điểm các vaccine bại liệt ban đầu vô tình bị nhiễm virus SV40.
Ông McKernan nói trên chương trình American Thought Leers: “Pfizer chưa bao giờ tiết lộ thông tin SV40 cho EMA. Họ đưa cho họ một bản đồ plasmid về thành phần của plasmid, với tất cả các đặc điểm được dán nhãn, ngoại trừ vị trí SV40.”
Ngoài mối lo ngại về an toàn, các đoạn DNA còn cho thấy các vấn đề tiềm ẩn trong việc quản lý thuốc, ông McKernan cho biết.
Ban đầu, Pfizer dự định sản xuất vaccine bằng máy PCR, phương pháp này sẽ tốn kém và tốn thời gian hơn. Tuy nhiên, sau đó công ty đã chuyển sang sử dụng vi khuẩn, có thể vì phương pháp này nhanh hơn và hiệu quả hơn.
Pfizer chưa bao giờ kiểm tra các vấn đề về an toàn mà sự thay đổi này sẽ mang đến.
Ông McKernan cho biết, “Họ chưa bao giờ thực hiện các thử nghiệm lâm sàng trên vật liệu đó vi khuẩn. Các thử nghiệm lâm sàng đã được thực hiện trên quy trình PCR này và sau đó họ chuyển sang một quy trình mới sau các thử nghiệm lâm sàng.”
Các chuyên gia y tế, các nhà nghiên cứu và các ký giả đã bày tỏ lo ngại về những rủi ro chưa biết mà ô nhiễm DNA có thể gây ra cho công chúng. Một số người đã kêu gọi thu hồi vaccine Pfizer.
Tuy nhiên, trong phản hồi của FDA với ký giả điều tra Maryanne Demasi, cơ quan này không cho biết rằng họ có ý định thu hồi vaccine.
Bộ Y tế Cana xác nhận họ biết về tình trạng nhiễm SV40 trong vaccine Pfizer nhưng nói thêm rằng “nhà tài trợ đã không xác định cụ thể trình tự SV40.”
EMA lặp lại tuyên bố với một phản ứng tương tự.
6_ Người bị tổn thương do vaccine COVID được bồi thường
Vào tháng Tư, chính phủ Hoa Kỳ lần đầu tiên đã bồi thường cho những người bị tổn thương do vaccine COVID-19.
Các quan chức cho biết trong một tuyên bố rằng ba người đã nhận được tiền bồi thường cho thương tích của họ qua Chương trình Bồi thường Thương tích Đối phó (CICP), do một cơ quan thuộc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh điều hành.
Hai người bị viêm cơ tim, trong khi một người bị phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Tổng số tiền bồi thường cộng lại lên tới hơn 4,600 USD.
Theo CICP, những người sống sót sau tổn thương do vaccine có thể nhận được tiền cho các chi phí y tế không được hoàn trả và thu nhập từ việc làm bị mất.
Tính đến ngày 01/12, 10 người đã được bồi thường tổn thương do vaccine mRNA COVID-19. Khoảng 37,000 USD đã được trả.
7_ Luật sư FDA: Bác sĩ có thể kê toa Ivermectin
Hai năm sau khi các cơ quan y tế chỉ trích việc sử dụng ivermectin để điều trị COVID-19, với việc thu hồi giấy phép hành nghề của một số bác sĩ vì kê đơn thuốc này, một vụ kiện đã tiết lộ rằng các bác sĩ thực sự có thể kê đơn thuốc ivermectin như một phương pháp điều trị bệnh COVID.
“FDA công nhận rõ ràng rằng các bác sĩ có thẩm quyền kê đơn thuốc ivermectin để điều trị COVID,” ông Ashley Cheung Honold, luật sư của Bộ Tư pháp đại diện cho FDA, cho biết trong cuộc tranh luận bằng miệng vào ngày 08/08 tại Tòa phúc thẩm Khu vực 5 của Hoa Kỳ.
Vụ kiện chống lại FDA được đưa ra bởi các bác sĩ cáo buộc các bài đăng trên mạng xã hội của FDA vào năm 2021 không khuyến khích sử dụng ivermectin đã cản trở khả năng hành nghề y của họ. Nguyên đơn là ba Tiến sĩ Paul Marik, Mary Bowden và Robert Apter. Họ tuyên bố rằng họ đã bị tổn hại về mặt nghề nghiệp bởi những tuyên bố của FDA, bao gồm cả việc bị chấm dứt hợp đồng vì nỗ lực kê đơn thuốc ivermectin cho bệnh nhân.
Tiến sĩ Marik cũng lưu ý rằng một số nghiên cứu ủng hộ việc sử dụng ivermectin điều trị COVID-19, như chính FDA đã thừa nhận. Một số nghiên cứu khác cho thấy ivermectin ít hoặc không có tác dụng.
8_ Lệnh bắt buộc đeo khẩu trang trở lại vào tháng Tám, vaccine COVID mới đã được chấp thuận
Mặc dù không có cơ quan liên bang nào khôi phục quy định về đeo khẩu trang, nhưng một số nơi làm việc, trường học và bệnh viện đã bắt đầu áp dụng lại quy định về đeo khẩu trang vào tháng Tám do số ca nhập viện do COVID-19 gia tăng.
Điều này đã thúc đẩy một cuộc thảo luận mới về hiệu quả của việc đeo khẩu trang, với một số người phản đối các quy định.
Một số nơi làm việc như Lionsgate và một số bệnh viện sau đó đã đảo ngược lệnh bắt buộc đeo khẩu trang của mình.
Ngay sau đó, vào ngày 11/09, FDA đã phê chuẩn vaccine COVID-19 Pfizer và Moderna mới. Những vaccine này chứa các chuỗi mRNA của biến thể omicron XBB.1.5, biến thể này không còn là biến thể hoạt động vào thời điểm được phê chuẩn.
Mặc dù ban cố vấn của CDC khuyến nghị loại vaccine này cho trẻ em và người lớn, nhưng trong một báo cáo đăng ngày 270/9, họ vẫn thừa nhận rằng sự chắc chắn về khả năng ngăn ngừa COVID nghiêm trọng, nhập viện và tử vong do COVID của vaccine là “thấp” đối với người lớn và “rất thấp” cho trẻ em và trẻ sơ sinh.
Nguy cơ xảy ra các tác dụng phụ nghiêm trọng và khả năng gây ra tác dụng phụ cụ thể cũng thấp.
Một tháng sau, FDA đã phê chuẩn vaccine ngừa COVID dựa trên công nghệ protein Novavax để bảo vệ chống lại COVID-19.
9_ Tài liệu về vaccine Pfizer cuối cùng được FDA công bố
Theo FOIA, FDA đã công bố 51,000 trang cuối cùng của tài liệu vaccine Pfizer COVID-19.
Vào năm 2021, FOIA đã được đệ trình chống lại FDA đối với tất cả các tài liệu liên quan đến việc cấp phép vaccine Pfizer COVID-19. Sau đó, việc này đã trở thành một vụ kiện vì FDA đề nghị phát hành 500 trang mỗi tháng, nghĩa là sẽ mất 75 năm để tất cả tài liệu của Pfizer được công bố.
Vào năm 2021, một nhóm phi lợi nhuận bao gồm các bác sĩ và quan chức y tế có tên là Chuyên gia Y tế Công cộng và Minh bạch đã đệ đơn kiện FDA do yêu cầu này. Thay vào đó, thẩm phán đã yêu cầu FDA công bố 55,000 trang mỗi tháng.
Kể từ tháng 11/2023, tất cả các tài liệu của FDA liên quan đến vaccine COVID-19 của Pfizer dành cho lứa tuổi 16 trở lên đã được công bố.
Một số sự việc sau đây đã được đưa ra ánh sáng sau khi 51,893 trang tài liệu này được công bố:
Chương trình Sentinel của Trung tâm Nghiên cứu và Đánh giá Sinh học (CBER) của FDA không đủ cơ sở để đánh giá các nguy cơ nghiêm trọng của bệnh viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim và viêm cơ tim cận lâm sàng liên quan đến vaccine Pfizer. Khi vaccine được phê chuẩn, chương trình chưa đủ năng lực để đánh giá mức độ nguy cơ. Ngoài ra, việc theo dõi các trường hợp có triệu chứng kéo dài và hồi phục cũng chưa đủ.
Các email từ Nhóm đánh giá CBER của FDA vào tháng 08/2021 tiết lộ rằng FDA đã biết rằng vaccine có thể chứa nội độc tố. Trong email, FDA đã đặt câu hỏi cho Pfizer về quy trình đo nội độc tố trong vaccine. Người ta không tiết lộ lý do tại sao vaccine có thể chứa nội độc tố. Tuy nhiên, vi khuẩn E. coli mà Pfizer đã sử dụng để tạo DNA cho vaccine mRNA sản sinh ra nội độc tố, vì vậy đây có thể là một lời giải thích.
Vaccine COVID của Pfizer có thể có một số vấn đề về sản xuất. Một trong những tài liệu dường như là phản hồi bằng văn bản của Pfizer đối với nhiều vấn đề sản xuất được FDA xác định. Một số lô vaccine COVID-19 đã bị gắn cờ vì sai lệch so với tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm, tuy nhiên các lô bị ảnh hưởng vẫn được đưa ra công chúng với nhiều lô khác nhau, các con số thống kê đã được biên tập lại.
Bản ghi nhớ của FDA về cảnh giác dược lưu ý rằng “có báo cáo của VAERS về trường hợp tử vong do COVID-19 ở những bệnh nhân được báo cáo là đã chích ngừa đầy đủ. Dự kiến có thể có một số trường hợp chích ngừa không thành công, đặc biệt là ở người già hoặc đối tượng bị suy giảm miễn dịch.” FDA nói thêm rằng hệ thống VAERS không thể được sử dụng để kết luận về hiệu quả của vaccine.
Bản ghi nhớ của FDA về đơn xin cấp phép cho Pfizer có chứa các nhận xét trong đó các nhà đánh giá lâm sàng của FDA tuyên bố rằng dữ liệu của Pfizer “vượt quá mong đợi của FDA.” Trong đó cũng đề cập rằng các biến cố tim được báo cáo trong quá trình thử nghiệm “không có khả năng liên quan đến chích ngừa,” mặc dù các biến cố về tim và/hoặc suy tim gần như gấp đôi các trường hợp ở nhóm dùng giả dược (10 so với 6).
10_ Không phải RNA thông tin mà là RNA sửa đổi, vaccine tạo thành protein bất thường
Trong khi vaccine mRNA COVID-19 trên thị trường được quảng cáo là RNA thông tin, nghĩa là RNA xuất hiện tự nhiên trong cơ thể, thì các tài liệu từ Pfizer và các nghiên cứu về vaccine Moderna cho thấy mRNA thực tế được sử dụng là RNA đã được sửa đổi, hoặc modRNA.
mRNA xuất hiện một cách tự nhiên chủ yếu bao gồm uridine, trong khi modRNA trong vaccine đã chuyển phần lớn uridine thành pseudouridine để làm cho vaccine cứng hơn và có khả năng chống lại sự suy giảm miễn dịch tốt hơn. Một bài viết từ chuyên mục khách mời và nhà khoa học phân tử Klaus Steger đã đưa ra lời giải thích chi tiết.
Các trình tự gene cũng đã được thay đổi để tạo ra khả năng đọc mRNA nhanh hơn, điều này có thể ảnh hưởng đến protein cuối cùng được tạo ra. Nghiên cứu trước đây cho thấy tốc độ đọc bị thay đổi sẽ ảnh hưởng đến cách protein cuối cùng gấp lại, điều này có thể dẫn đến sự hình thành các protein gai mới và protein gai bất thường.
Điều này đã được xác nhận trong một nghiên cứu gần đây của Đại học Cambridge cho thấy khoảng 8% vaccine mRNA của Pfizer bị đọc sai và tạo ra các protein bất thường. Các nhà nghiên cứu xác định rằng sự thay đổi pseudouridine đối với trình tự mRNA khiến vaccine đặc biệt “dễ xảy ra lỗi.”
Sự hình thành protein bất thường, độc đáo này có thể gây ra phản ứng miễn dịch ngoài ý muốn ở những người được chích vaccine Pfizer. Các tác giả nghiên cứu chỉ thử nghiệm tác dụng của protein ở những người được chích vaccine Pfizer, mặc dù cần lưu ý rằng vaccine Moderna cũng sử dụng pseudouridine trong trình tự mRNA.
Marina Zhang _ Thu Anh
