PHẢI CHĂNG “CHIÊM NIỆM” HƠN “HOẠT ĐỘNG”?
Nếu có dịp lướt qua các bài suy niệm Tin Mừng của Thứ Ba Tuần XXVII Thường Niên Năm Chẵn, chúng ta sẽ thấy: Hầu hết các bài suy niệm đều nói: “chiêm niệm” hơn “hoạt động”, dựa theo lời của Đức Giêsu nói với cô Mácta: Mácta! Mácta ơi! Chị băn khoăn lo lắng nhiều chuyện quá! Chỉ có một chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chọn phần tốt nhất, và sẽ không bị lấy đi. Cũng có một số bài ít quả quyết hơn, nhưng vẫn căn dặn: Trước khi làm Mácta, thì hãy làm Maria đã. Liệu rằng đó có phải là điều mà Đức Giêsu muốn nói, hoặc là điều mà các nhà Phụng Vụ muốn chúng ta suy niệm vào ngày lễ hôm đó không?
Chúng ta sẽ cùng khảo sát các bản văn Thánh Kinh và các yếu tố có liên quan: Lời Tổng Nguyện: Lạy Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, tình thương Chúa thật là cao cả, vượt xa mọi công trạng và ước muốn của con người, xin rộng tình tha thứ những lỗi lầm cắn rứt lương tâm chúng con, và thương ban những ơn trọng đại lòng chúng con chẳng dám mơ tưởng bao giờ. Ca Nhập Lễ: Et 13,9.10-11: Lạy Chúa, Chúa an bài mọi sự theo thánh ý của Ngài mà không ai cưỡng nổi. Ngài tạo thành vũ trụ cùng muôn loài hiện hữu dưới bầu trời. Chính Ngài là Chúa Tể càn khôn. Bài Đọc 1: Gl 1,13-24: Thiên Chúa đã mặc khải Con của Người cho tôi, để tôi loan báo Tin Mừng về Con của Người cho các dân ngoại. Đáp Ca: Tv 138,1-3.13-14ab.14c-15: Lạy Chúa, xin dẫn con theo chính lộ ngàn đời. Lạy Chúa, Ngài dò xét con và Ngài biết rõ, biết cả khi con đứng con ngồi. Con nghĩ tưởng gì, Ngài thấu suốt từ xa, đi lại hay nghỉ ngơi, Chúa đều xem xét, mọi nẻo đường con đi, Ngài quen thuộc cả. Tung Hô Tin Mừng: Lc 11,28: Phúc thay kẻ lắng nghe và tuân giữ lời Thiên Chúa. Tin Mừng: Cô Mácta đón Đức Giêsu vào nhà. Cô Maria đã chọn phần tốt nhất. Ca Hiệp Lễ: Chúa nhân hậu từ bi với những kẻ một niềm trông cậy, và tha thiết kiếm tìm Người.
Qua các bản văn Thánh Kinh và các yếu tố Phụng Vụ đi kèm, các nhà Phụng Vụ muốn chúng ta tập trung vào hai giao ước: Cựu Ước và Tân Ước; chế độ lề luật và chế độ ân sủng. Mácta tượng trưng cho việc lắng nghe và tuân giữ lề luật, còn Maria tượng trưng cho việc lắng nghe và tuân giữ lời Đức Giêsu. Chúng ta sẽ gặp thấy cô Mácta trong hình ảnh của thánh Phaolô trong phần đầu Bài Đọc 1: nhiệt thành với lề luật, bắt bớ, bách hại những ai không sống theo lề luật, còn phần sau của Bài Đọc 1 là hình ảnh của một Phaolô ngoan ngùy ngồi dưới chân Chúa như cô Maria để nhận ra ân sủng, mà Chúa đã đoái thương mặc khải Con của Người cho tôi, để tôi loan báo Tin Mừng về Con của Người cho các dân ngoại.
Ơn cứu độ là hoàn toàn nhưng không, vượt xa mọi công trạng và ước muốn của ta như Lời Tổng Nguyện đã cho thấy. Chúa muốn và Chúa làm, không ai cản được ý định cứu độ của Chúa như lời Ca Nhập Lễ đã nói. Ơn cứu độ là phổ quát, Chúa dành cho tất cả mọi người, vì thế, trong Bài Đọc 1, Chúa đã chọn thánh Phaolô làm Tông Đồ cho dân ngoại. Tin tưởng vào Chúa, lắng nghe lời Chúa, và bước theo đường lối Người, thì sẽ được hưởng ơn cứu độ như bài Đáp Ca và câu Tung Hô Tin Mừng đã kêu gọi. Ơn cứu độ là ơn nhưng không của Chúa, nhưng, cần sự cộng tác của ta. Tuy nhiên, sự cộng tác của ta chẳng là gì cả, ta chuẩn bị xô, thùng, chậu, xây bể, đào giếng để hứng nước, nhưng, những việc chuẩn bị đó chẳng dính dáng gì tới trời mưa, những việc đó không là nguyên nhân khiến mưa rơi xuống; Trời mưa là hoàn toàn nhưng không, không do công trạng của ta, tuy nhiên, nếu ta không chuẩn bị dụng cụ để hứng nước, thì ta không có nước. Cô Mácta chuẩn bị mọi việc để đón tiếp Chúa, như ông Gioan Tẩy Giả chuẩn bị dọn đường cho Chúa đến. Mọi phàm nhân lọt lòng mẹ không ai cao trọng hơn ông Gioan Tẩy Giả, nhưng, kẻ nhỏ nhất Nước Trời, nhỏ nhất của chế độ ân sủng vẫn cao trọng hơn vị ngôn sứ cuối cùng của chế độ lề luật. Maria đã chọn phần tốt nhất là ở chỗ đó. Chờ mưa rơi, chắc chắn, mưa sẽ rơi, bởi vì, Chúa luôn trung thành với lời Người đã hứa, vì thế, các nhà Phụng Vụ đã chọn câu Ca Hiệp Lễ là: Chúa nhân hậu từ bi với những kẻ một niềm trông cậy, và tha thiết kiếm tìm Người. Trông cậy vào Chúa, ta không phải thất vọng bao giờ. Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền, OSB