WASHINGTON (OSV News) — Lệnh ân xá rộng rãi của Tổng thống Joe Biden dành cho con trai ông là Hunter Biden vào ngày 1 tháng 12 đã gây ra phản ứng mạnh mẽ từ các nhà quan sát chính trị Công giáo cũng như các nhà lập pháp, bao gồm cả sự chỉ trích từ đảng Cộng hòa và một số thành viên trong Đảng Dân chủ của Biden.

Một số người cũng bảo vệ hành động của Tổng thống Biden nhằm ủng hộ Hunter, người con trai duy nhất còn sống của ông, kể từ cái chết của người con trai cả Beau Biden vào năm 2015, và nêu ra mối lo ngại về số phận của ông dưới chính quyền mới của Trump.

Nhưng các nhà bình luận cũng chỉ ra rằng mọi tổng thống Hoa Kỳ đều có thẩm quyền rộng rãi trong việc ân xá và giảm nhẹ án cho các tội liên bang.

Việc ân xá của Biden đánh dấu sự đảo ngược các tuyên bố trước đó của ông rằng ông sẽ không làm như vậy. Động thái này diễn ra khi các đồng minh của Tổng thống đắc cử Donald Trump cho biết họ sẽ tìm cách truy tố các đối thủ chính trị để trả thù cho các vụ truy tố hình sự đối với cựu tổng thống.

Robert Schmuhl, giáo sư danh dự về nghiên cứu Hoa Kỳ tại Đại học Notre Dame ở South Bend, Indiana, người quan sát nghiêm túc chế độ tổng thống hiện đại của Hoa Kỳ, phát biểu với OSV News rằng: “Mọi tổng thống đều có quyền ân xá và giảm án”.

“Trong trường hợp này, hành động của Tổng thống Biden đã đảo ngược những gì ông đã nói trong quá khứ: Rằng ông sẽ không ân xá cho con trai mình,” ông nói. “Sự đạo đức giả của quyết định này không chỉ nói lên điều gì đó mà còn gây lo ngại.”

Thượng nghị sĩ Peter Welch, D-Vt., đã viết trên X, “Việc Tổng thống Biden ân xá cho con trai mình, Hunter, là hành động dễ hiểu của một người cha yêu thương — nhưng là hành động của Tổng thống đương nhiệm của quốc gia chúng ta, là không khôn ngoan.”

Lệnh ân xá này giúp Biden tránh được án tù có thể xảy ra vì các tội danh liên quan đến súng và thuế, với bản án được ấn định trước đó vào cuối tháng này.

Trong tuyên bố xác nhận lệnh ân xá, Biden, tổng thống Công giáo thứ hai của quốc gia này, cho biết: “Ngay từ ngày nhậm chức, tôi đã nói rằng tôi sẽ không can thiệp vào quá trình ra quyết định của Bộ Tư pháp, và tôi đã giữ lời ngay cả khi chứng kiến ​​con trai mình bị truy tố một cách có chọn lọc và bất công”.

Biden lập luận rằng “rõ ràng là Hunter đã bị đối xử khác biệt” so với những người khác phải đối mặt với những cáo buộc tương tự.

“Các cáo buộc trong vụ án của ông ấy chỉ xuất hiện sau khi một số đối thủ chính trị của tôi tại Quốc hội xúi giục họ tấn công tôi và phản đối cuộc bầu cử của tôi,” Biden nói, đồng thời nói thêm, “Không một người hợp lý nào xem xét các sự kiện trong vụ án của Hunter có thể đưa ra bất kỳ kết luận nào khác ngoài việc Hunter bị chỉ trích chỉ vì anh ấy là con trai tôi — và điều đó là sai. Đã có một nỗ lực nhằm phá vỡ Hunter — người đã tỉnh táo trong năm năm rưỡi, ngay cả khi đối mặt với các cuộc tấn công không ngừng và truy tố có chọn lọc. Khi cố gắng phá vỡ Hunter, họ đã cố gắng phá vỡ tôi — và không có lý do gì để tin rằng nó sẽ dừng lại ở đây. Đủ rồi là đủ rồi.”

Biden, người trước đây đã cam kết không ân xá cho con trai mình, cho biết ông “đã đấu tranh với điều này”, nhưng ông tin rằng “chính trị thô thiển đã làm nhiễm độc quá trình này và dẫn đến việc xử lý sai công lý — và một khi tôi đưa ra quyết định này vào cuối tuần này, thì không có lý do gì để trì hoãn thêm nữa. Tôi hy vọng người dân Mỹ sẽ hiểu tại sao một người cha và một Tổng thống lại đưa ra quyết định này”.

Schmuhl lưu ý rằng không phải là không có tiền lệ khi một tổng thống ban hành lệnh ân xá cho người thân của họ, chỉ ra việc Tổng thống Bill Clinton ân xá cho người em trai cùng cha khác mẹ của mình, Roger Clinton, trong những ngày cuối cùng tại nhiệm vào năm 2001. Khi đó, Tổng thống Trump cũng đã ban hành lệnh ân xá cho Charles Kushner, cha của con rể ông là Jared Kushner, người đã bị kết án vào năm 2005 về tội đóng góp chiến dịch bất hợp pháp, trốn thuế và mua chuộc nhân chứng. Trump đã nói rằng ông có ý định đề cử Kushner lớn tuổi hơn làm đại sứ Hoa Kỳ tại Pháp cho nhiệm kỳ thứ hai của mình.

Paul Nolette, phó giáo sư và giám đốc văn phòng Washington của Trung tâm Chính phủ Les Aspin thuộc Đại học Marquette, nói với OSV News rằng “quyền ân xá trao cho tổng thống rất nhiều thẩm quyền và hầu như không có sự kiểm soát nào đối với thẩm quyền đó”.

Ông cho biết, “Đây là một trong những lĩnh vực hiếm hoi mà bạn thấy trong luật hiến pháp thực sự không có giới hạn nào” đối với khả năng ân xá các tội liên bang của tổng thống.

“Nói cách khác, tổng thống không thể ân xá cho ai đó dựa trên tội phạm theo luật tiểu bang; một thống đốc có thể làm như vậy và sử dụng quyền ân xá của mình, nhưng đó là ở cấp tiểu bang. Nhưng xét về luật liên bang, thẩm quyền của tổng thống rất, rất rộng”, ông nói thêm.

Các yếu tố khác ảnh hưởng đến quyết định của Biden có thể là phiên tòa tuyên án sắp diễn ra của Biden trẻ tuổi, cũng như một số người mà Trump đã chỉ ra rằng ông sẽ đề cử vào các vị trí trong chính quyền, Nolette cho biết. Trump đã chỉ ra rằng ông có ý định đề cử đồng minh lâu năm của mình là Kash Patel làm người đứng đầu FBI, người trước đây đã kêu gọi sử dụng quyền lực của FBI và Bộ Tư pháp để truy tố các nhà báo cũng như các đối thủ chính trị của Trump.

Nolette cho biết: “Tất cả những lựa chọn này cho thấy Trump sẽ chọn những người trung thành cho các vị trí khác nhau của mình, nhưng cũng có những người rất sẵn lòng truy đuổi những kẻ thù mà ông cho là như vậy”.

Richard W. Garnett, giáo sư luật tại Đại học Notre Dame, nói với OSV News rằng trong khi vẫn chưa biết tác động của lệnh ân xá sẽ như thế nào, thì “có vẻ như những người chỉ trích Tổng thống Biden và những người ủng hộ Tổng thống đắc cử Trump sẽ chỉ ra tuyên bố của tổng thống rằng con trai ông bị nhắm mục tiêu vì lý do chính trị để ủng hộ quan điểm của họ rằng Tổng thống Biden đã sử dụng các vụ truy tố liên bang để nhắm vào các đối thủ chính trị của mình”.

“Và nếu Tổng thống đắc cử Trump sử dụng quyền ân xá theo những cách gây tranh cãi, ông ấy và những người ủng hộ ông chắc chắn sẽ chỉ ra lệnh ân xá cho Hunter Biden,” Garnett nói.

Những người chỉ trích Tổng thống Biden thuộc đảng Cộng hòa đã chỉ trích động thái này. Dân biểu James Comer, đảng Cộng hòa-Ky., một trong những nhà lập pháp đi đầu trong cuộc điều tra của quốc hội về gia đình Biden, lập luận rằng bằng chứng chống lại Hunter Biden “chỉ là phần nổi của tảng băng chìm”.

Comer cho biết trên X, trước đây là Twitter: “Thật không may là, thay vì thành thật về nhiều thập kỷ làm sai trái của mình, Tổng thống Biden và gia đình ông vẫn tiếp tục làm mọi cách có thể để trốn tránh trách nhiệm”.

Thượng nghị sĩ Michael Bennet, đảng Dân chủ-Colo., đã viết trên X, “Quyết định của Tổng thống Biden đặt lợi ích cá nhân lên trên nhiệm vụ và làm xói mòn thêm niềm tin của người Mỹ rằng hệ thống tư pháp công bằng và bình đẳng với tất cả mọi người.”

Những người khác bảo vệ quyết định này. Meghan Hays, chiến lược gia đảng Dân chủ và cựu trợ lý truyền thông cấp cao của Biden, cho biết trong một lần xuất hiện trên CNN, “Tôi nghĩ rằng một số đề cử mà Trump đã đưa ra và để lại trong tay những người khác, tôi nghĩ là điều đáng lo ngại đối với tổng thống.” Hays nói thêm, “Một lần nữa, ông ấy không muốn mất thêm một người con trai nữa”, ám chỉ đến cái chết của Beau Biden vào năm 2015.

Schmuhl cho biết lệnh ân xá sẽ là một trong nhiều yếu tố trong di sản của Tổng thống Biden.

“Joe Biden nói một đằng làm một nẻo,” ông nói. “Tình yêu của một người cha có ý nghĩa với tổng thống hơn là giữ lời hứa.”

Các nhà hoạt động Công giáo đang yêu cầu Biden thực hiện một số hành động trong những ngày cuối cùng tại nhiệm, bao gồm kêu gọi ông giảm án tử hình hiện hành cho các tù nhân liên bang.