TẠI SAO THÁNH GIUSE ĐƯỢC COI LÀ QUAN THẦY CỦA GIÁO HỘI?
Thánh Giuse, người cha nuôi của Chúa Giêsu, được Giáo Hội Công Giáo tôn kính như một trong những vị thánh quan trọng nhất, không chỉ vì vai trò của ngài trong lịch sử cứu độ mà còn vì sự bảo trợ đặc biệt của ngài dành cho Giáo Hội Hoàn Vũ. Cùng với Tổng Lãnh Thiên Thần Micae, Thánh Giuse được xem là Quan Thầy của Giáo Hội, nhưng ngài là vị thánh duy nhất được tuyên bố một cách long trọng với danh hiệu này. Vậy điều gì đã khiến Thánh Giuse trở thành Đấng Bảo Trợ của Giáo Hội, và những phẩm giá nào đã khiến ngài được nhiều Giáo Hoàng qua các thời đại tôn vinh? Bài viết này sẽ làm sáng tỏ vai trò của Thánh Giuse, từ những đặc ân thần linh đến sự bảo vệ mà ngài dành cho Giáo Hội Chúa Kitô.
PHẨM GIÁ VÀ ĐẶC ÂN CỦA THÁNH GIUSE
Thánh Giuse là một nhân vật khiêm nhường trong Kinh Thánh, với rất ít lời nói được ghi lại, nhưng hành động và sự vâng phục của ngài đối với ý muốn Thiên Chúa đã để lại một dấu ấn không thể xóa nhòa trong lịch sử cứu độ. Ngài được Thiên Chúa chọn làm chồng của Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa, và làm cha nuôi của Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa nhập thể. Những đặc ân này không chỉ là vinh dự cá nhân mà còn mang ý nghĩa thần học sâu sắc, đặt Thánh Giuse vào một vị trí độc đáo trong kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa.
1. Hôn Phu của Đức Maria
Thánh Giuse được chọn làm người bạn đời của Đức Maria, Đấng Vô Nhiễm Nguyên Tội và Mẹ Thiên Chúa. Vai trò này không chỉ là một mối liên kết gia đình mà còn là một sứ mệnh thiêng liêng. Ngài đã bảo vệ danh dự của Đức Maria khi biết Mẹ mang thai bởi quyền năng Chúa Thánh Thần, và thay vì từ bỏ Mẹ, ngài đã vâng lời Thiên Chúa, đón nhận Mẹ về nhà mình (Mt 1:18-25). Sự khiêm nhường, tin cậy và lòng trung thành của Thánh Giuse trong mối quan hệ với Đức Maria là một gương mẫu cho mọi Kitô hữu.
2. Cha nuôi của Chúa Giêsu
Thiên Chúa đã trao phó Chúa Giêsu, Kho Tàng Quý Giá Nhất của Ngài, cho sự chăm sóc của Thánh Giuse. Là cha nuôi, Thánh Giuse đã bảo vệ, nuôi dưỡng và hướng dẫn Chúa Giêsu trong những năm tháng đầu đời. Ngài đã dẫn dắt Thánh Gia vượt qua những thử thách, từ cuộc chạy trốn sang Ai Cập để thoát khỏi sự truy sát của vua Hêrôđê (Mt 2:13-15) đến việc trở về Nazareth để sống một cuộc đời đơn sơ, lao động như một người thợ mộc. Vai trò của Thánh Giuse trong việc bảo vệ Con Thiên Chúa đã trở thành nền tảng cho sự bảo trợ của ngài đối với Giáo Hội, vốn là Thân Thể Mầu Nhiệm của Chúa Kitô.
3. Sự Thánh Thiện và Ân Sủng
Thánh Giuse được Giáo Hội tôn kính như một mẫu gương về sự thánh thiện. Ngài không chỉ sống trong sự mật thiết với Chúa Giêsu và Đức Maria mà còn được ban cho những ân sủng đặc biệt để chu toàn sứ mệnh của mình. Đức Piô IX đã từng nhấn mạnh rằng “vì phẩm giá cao quý này, Thiên Chúa đã ban cho các tôi tớ trung thành nhất của Ngài.” Sự thánh thiện của Thánh Giuse không chỉ nằm ở những hành động anh hùng mà còn ở sự vâng phục khiêm tốn, lòng tin cậy tuyệt đối và tình yêu dành cho Thiên Chúa.
SỰ TÔN KÍNH THÁNH GIUSE TRONG LỊCH SỬ GIÁO HỘI
Lòng sùng kính Thánh Giuse đã phát triển qua nhiều thế kỷ, từ những khởi đầu khiêm tốn đến việc trở thành một phần quan trọng của đời sống phụng vụ và thần học của Giáo Hội. Sự tôn kính này không chỉ dựa trên vai trò của ngài trong Thánh Gia mà còn dựa trên những đóng góp của ngài trong việc bảo vệ Giáo Hội khỏi những thử thách và nguy cơ.
1. Khởi đầu của lòng sùng kính
Từ thế kỷ 16, lòng sùng kính Thánh Giuse bắt đầu được phổ biến rộng rãi nhờ cuốn sách của huynh đoàn Đa Minh Isidoro de Isolani, xuất bản năm 1522. Cuốn sách này đã làm sáng tỏ vai trò của Thánh Giuse trong lịch sử cứu độ, khơi dậy lòng sùng kính bình dân và khuyến khích các tín hữu cầu nguyện cùng ngài. Từ đó, nhiều phong trào và hội đoàn đã được thành lập để tôn vinh Thánh Giuse, đặc biệt là trong các dòng tu như Dòng Đa Minh và Dòng Tên.
2. Công đồng được ủy thác cho Thánh Giuse
Vào thế kỷ 20, Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan XXIII đã có một quyết định mang tính lịch sử khi ủy thác Công đồng Vatican II (1962-1965) cho sự bảo vệ của Thánh Giuse vào ngày 9 tháng 3 năm 1961. Quyết định này không chỉ thể hiện lòng sùng kính cá nhân của Đức Gioan XXIII mà còn phản ánh sự công nhận rộng rãi về vai trò của Thánh Giuse trong việc hướng dẫn Giáo Hội qua những thời kỳ thay đổi. Thánh Giuse đã được đặt vào vị trí xứng đáng trong phụng vụ, với tên ngài được đưa vào các nghi lễ ngay sau Đức Maria, trước các thiên thần và các thánh.
3. Sắc Lệnh của Đức Piô IX
Ngày 8 tháng 12 năm 1870, trong bối cảnh Giáo Hội đang trải qua những khó khăn lớn lao, Đức Piô IX đã ban hành sắc lệnh “Quemadmodum Deus,” chính thức tuyên bố Thánh Giuse là Quan Thầy của Giáo Hội Hoàn Vũ. Thời điểm này, Nhà nước Giáo Hoàng (Quốc gia Vatican) bị đội quân Piedmontese xâm chiếm, và Đức Piô IX bị giam cầm tại Vatican. Trong thông điệp “Urbi et Orbi” ngày 9 tháng 12 năm 1870, Đức Piô IX đã giải thích rằng Thánh Giuse, Đấng đã bảo vệ Chúa Giêsu trên trần gian, chắc chắn sẽ tiếp tục bảo vệ Giáo Hội của Chúa Kitô. Quyết định này không chỉ là một hành động thần học mà còn là một lời kêu gọi các tín hữu cậy dựa vào sự chuyển cầu mạnh mẽ của Thánh Giuse trong những lúc khó khăn.
4. Sự khích lệ từ các Giáo Hoàng
Nhiều vị Giáo Hoàng khác cũng đã góp phần làm sáng tỏ vai trò của Thánh Giuse. Đức Lêô XIII, trong thông điệp “Quamquam Pluries” (1889), đã nhấn mạnh rằng việc cầu nguyện với Thánh Giuse cùng với Đức Maria là điều “thích hợp” và cần thiết để Dân Chúa tìm kiếm sự bảo vệ và hướng dẫn. Đức Gioan Phaolô II, trong tông huấn “Redemptoris Custos” (1989), đã ca ngợi Thánh Giuse như “Người Bảo Vệ của Đấng Cứu Thế” và kêu gọi các tín hữu học hỏi sự vâng phục và tin cậy của ngài. Gần đây hơn, Đức Thánh Cha Phanxicô đã tiếp tục truyền thống này bằng cách đưa tên Thánh Giuse vào Kinh Nguyện Thánh Thể và công bố Năm Thánh Giuse vào năm 2020-2021.
THÁNH GIUSE – NGƯỜI BẢO VỆ GIÁO HỘI
Sự bảo trợ của Thánh Giuse đối với Giáo Hội không chỉ là một danh hiệu thần học mà còn là một thực tại thiêng liêng, mang lại sức mạnh và hy vọng cho các tín hữu. Ngài được xem là người cha thiêng liêng, người hướng dẫn và bảo vệ Giáo Hội với tình yêu và uy quyền giống như cách ngài đã chăm sóc Thánh Gia tại Nazareth.
1. Vai Trò Bảo Vệ của Thánh Giuse
Thánh Giuse đã được Thiên Chúa ủy thác nhiệm vụ chăm sóc Chúa Giêsu và Đức Maria trong những hoàn cảnh đầy khó khăn. Ngài đã bảo vệ Thánh Gia khỏi nguy hiểm, cung cấp cho họ nơi ở và hướng dẫn họ trong hành trình đức tin. Cũng vậy, sự bảo trợ của Thánh Giuse đối với Giáo Hội là một sự tiếp nối của sứ mệnh này. Ngài hướng dẫn các Kitô hữu vượt qua những thử thách của thời đại, từ các cuộc bách hại tôn giáo đến những khủng hoảng đạo đức và xã hội.
Trong Kinh Cầu Thánh Giuse, các tín hữu cầu xin: “Lạy Cha rất yêu mến, xin hãy khử trừ mọi tật mê lầm hư dốt ra khỏi lòng chúng con.” Lời cầu nguyện này không chỉ áp dụng cho những cám dỗ cá nhân mà còn mở rộng đến những vấn đề xã hội hiện đại như ma túy, bạo lực, chiến tranh, mại dâm, và các hình thức tội lỗi khác. Thánh Giuse, với quyền năng chuyển cầu của mình, được xem là Đấng có thể giúp các tín hữu chống lại những điều làm xa cách họ khỏi Thiên Chúa.
2. Gương mẫu vâng phục và tin cậy
Thánh Giuse là một gương mẫu tuyệt vời về sự vâng phục và tin cậy vào ý muốn Thiên Chúa. Dù đối mặt với những hoàn cảnh khó hiểu, như việc Đức Maria mang thai trước hôn lễ hay lệnh chạy trốn sang Ai Cập, ngài luôn đặt niềm tin vào Thiên Chúa và hành động theo sự hướng dẫn của Ngài. Gương mẫu này khuyến khích các tín hữu ngày nay sống đức tin cách trọn vẹn, ngay cả trong những lúc khó khăn và bất định.
Đức Gioan Phaolô II đã nhấn mạnh rằng Thánh Giuse dạy chúng ta “vâng phục cho Công trình Cứu rỗi.” Sự vâng phục của ngài không phải là sự thụ động mà là một hành động tích cực, thể hiện qua việc ngài sẵn sàng từ bỏ ý riêng để chu toàn ý muốn Thiên Chúa. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Giáo Hội hiện đại, khi các tín hữu được kêu gọi sống đức tin giữa một thế giới đầy thách thức.
NĂM THÁNH GIUSE VÀ SỰ TÔN VINH HIỆN ĐẠI
Để kỷ niệm 150 năm kể từ khi Thánh Giuse được tuyên bố là Quan Thầy của Giáo Hội Hoàn Vũ, Đức Thánh Cha Phanxicô đã công bố Năm Thánh Giuse từ ngày 8 tháng 12 năm 2020 đến ngày 8 tháng 12 năm 2021. Trong tông thư “Patris Corde” (Với Trái Tim của Người Cha), Đức Phanxicô đã mô tả Thánh Giuse như một người cha yêu thương, dịu dàng, và đầy trách nhiệm. Ngài kêu gọi các tín hữu noi gương Thánh Giuse trong việc sống đức tin, phục vụ người khác, và bảo vệ Giáo Hội.
Trong suốt Năm Thánh Giuse, các tín hữu được khuyến khích tham gia các hoạt động tôn vinh Thánh Giuse, bao gồm việc cầu nguyện, tham dự Thánh lễ, và thực hiện các việc bác ái. Giáo Hội cũng ban hành các ơn xá đặc biệt cho những ai tham gia các hoạt động này, như một cách để khuyến khích lòng sùng kính và sự kết nối thiêng liêng với Thánh Giuse.
1. Thánh Giuse trong Phụng Vụ
Sự tôn kính Thánh Giuse không chỉ giới hạn trong lòng sùng kính bình dân mà còn được thể hiện trong phụng vụ của Giáo Hội. Việc đưa tên Thánh Giuse vào Kinh Nguyện Thánh Thể, theo ý muốn của Đức Bênêđictô XVI và được Đức Phanxicô thực hiện, là một minh chứng cho sự công nhận vai trò quan trọng của ngài. Điều này đặt Thánh Giuse ở một vị trí đặc biệt, ngay sau Đức Maria, trong các nghi thức phụng vụ quan trọng nhất của Giáo Hội.
2. Thánh Giuse và các thách thức hiện đại
Trong bối cảnh thế giới hiện đại, với những vấn đề như khủng hoảng đạo đức, mất niềm tin, và các thách thức xã hội, sự bảo trợ của Thánh Giuse trở nên càng quan trọng. Ngài được xem là Đấng có thể giúp Giáo Hội vượt qua những khó khăn này, giống như cách ngài đã bảo vệ Thánh Gia khỏi những nguy hiểm trong quá khứ. Các tín hữu được khuyến khích cầu xin Thánh Giuse để được hướng dẫn và bảo vệ, đặc biệt trong những lúc Giáo Hội đối mặt với sự chia rẽ hoặc khủng hoảng.
Kết luận
Thánh Giuse, với vai trò là chồng của Đức Maria và cha nuôi của Chúa Giêsu, đã được Thiên Chúa ban cho những phẩm giá và đặc ân độc đáo, khiến ngài trở thành Đấng Bảo Trợ của Giáo Hội Hoàn Vũ. Sự bảo trợ của ngài không chỉ là một danh hiệu mà là một thực tại thiêng liêng, mang lại sức mạnh, hy vọng, và sự hướng dẫn cho các tín hữu qua mọi thời đại. Từ sắc lệnh của Đức Piô IX năm 1870 đến Năm Thánh Giuse do Đức Phanxicô công bố năm 2020, lòng sùng kính Thánh Giuse đã không ngừng phát triển, phản ánh vai trò không thể thay thế của ngài trong lịch sử cứu độ và đời sống Giáo Hội.
Hãy noi gương Thánh Giuse, chúng ta được mời gọi sống đức tin cách trọn vẹn, vâng phục ý muốn Thiên Chúa, và cậy dựa vào sự chuyển cầu của ngài để vượt qua những thử thách của thời đại. Như Đức Piô IX đã từng nói, nếu Thánh Giuse đã bảo vệ Chúa Giêsu trên trần gian, thì giờ đây, ngài chắc chắn sẽ tiếp tục bảo vệ Giáo Hội của Chúa Kitô, dẫn dắt chúng ta đến với Nước Thiên Chúa.
Lm. Anmai, CSsR
