Một trong số ít giám mục Đức chỉ trích Đường lối Công đồng gây tranh cãi của đất nước này đã từ chức sớm năm năm, với lý do “mệt mỏi nội tâm”.

Trong một động thái gây sốc, Đức Giám mục Gregor Maria Hanke, OSB, đã từ chức giám mục của Giáo phận Eichstätt thuộc Bavaria kể từ ngày 8 tháng 6. Ngài sẽ tạm biệt giáo phận vào ngày 6 tháng 7.

Viết cho giáo phận của mình vào Chúa Nhật Lễ Hiện Xuống, Hanke đã trích dẫn lý do từ chức của mình là sự mệt mỏi tích tụ từ nhiều cuộc khủng hoảng khác nhau: “Sau nhiều thách thức, bê bối và xung đột chưa được giải quyết trong suốt thời gian làm giám mục, tôi cảm thấy mệt mỏi bên trong”.

Bước sang tuổi 71 vào đầu tháng 7, Hanke từ chức gần năm năm trước khi các giám mục được yêu cầu nộp đơn từ chức lên Giáo hoàng. Ngay cả tại thời điểm đó, ngày càng phổ biến khi các giám mục được yêu cầu giữ nguyên vị trí trong một vài năm trong khi tìm người thay thế.

Không chỉ đáng chú ý vì nghỉ hưu sớm, việc từ chức của Hanke còn rất quan trọng vì ông là một trong số ít giám mục người Đức lên tiếng chỉ trích Đường lối Công đồng ở nước này.

Vào tháng 9 năm 2022, ngài là một trong tám giám mục phản đối văn bản Con đường Thượng hội đồng tuyên bố rằng “[]tình dục đồng giới – cũng được thực hiện trong các hành vi tình dục – do đó không phải là tội lỗi ngăn cách với Thiên Chúa, và không nên bị phán xét là xấu xa về bản chất”. Khoảng 40 trong số 56 giám mục đã bỏ phiếu chấp thuận văn bản này.

Ông cũng phản đối một động thái – một lần nữa được Đường lối Thượng hội đồng chấp thuận – nhằm kêu gọi phong chức linh mục cho phụ nữ.

Gần đây hơn, ngài là một trong bốn giám mục người Đức từ chối tham gia ủy ban công đồng tại Đức, vốn là sáng kiến ​​của Con đường Công đồng và sẽ dẫn đến việc thành lập Hội đồng Công đồng – điều mà Vatican cũng kịch liệt phản đối.

Hanke đã đề cập đến mối quan ngại của mình về Con đường Thượng hội đồng trong lá thư từ chức của mình. Ông đặt câu hỏi về hiệu quả của các chiến thuật hiện tại của Giáo hội tại Đức:

Nhưng đến mức độ nào thì “hệ thống” Giáo hội Đức của chúng ta chứng tỏ có hiệu quả về mặt tâm linh, để thúc đẩy một sự khởi đầu mới từ sức mạnh của Phúc âm sống động và phục vụ cho sự thánh hóa thế giới?

Vị giám mục sắp nghỉ hưu cũng trích dẫn bức thư năm 2019 của Giáo hoàng Francis gửi cho những người Công giáo Đức, trong đó Francis cảnh báo rằng Giáo hội ở Đức không có thẩm quyền quyết định các vấn đề về giáo lý. Việc trích dẫn văn bản này một lần nữa làm nổi bật mối quan tâm của Hanke về sự trôi dạt trong đất nước ông.

“Giáo hoàng đã thúc đẩy một con đường tâm linh mà ngài khuyên Giáo hội Đức của chúng ta nên đi thay vì xoay quanh chính mình,” Hanke viết. “Theo Đức Phanxicô, đổi mới có nghĩa là sống từ sự tươi mới của Phúc âm.”

Nhưng vị giám mục sắp mãn nhiệm cũng trích dẫn những khía cạnh khác của đời sống giáo phận dẫn đến quyết định của ông. Cuộc khủng hoảng liên quan đến tài chính cùng với sự can thiệp của ông vào cuộc tranh cãi về cuộc bầu cử tổng thống tại Đại học Công giáo Eichstätt-Ingolstadt là một ví dụ.

Cũng như chủ đề lạm dụng tình dục. “Thậm chí còn gây ra nhiều thiệt hại hơn nữa do các vụ lạm dụng tình dục của các linh mục,” ngài nói. “Những cuộc trò chuyện của tôi với các nạn nhân bị lạm dụng tình dục đã làm tôi bị chấn động sâu sắc và thay đổi nhiều điều trong tôi.”

Bản thân Hanke đã bị vướng vào một vụ bê bối liên quan đến cáo buộc lạm dụng do Đức ông Christoph Kühn gây ra, và đã liên quan đến Kühn khi vị linh mục này được giám mục đích thân bổ nhiệm làm Giáo sĩ Nhà thờ chính tòa. Các báo cáo của Đức ghi nhận rằng Hanke đã biết về các cáo buộc xung quanh Kühn, và đã yêu cầu tổng đại diện của mình cảnh báo nhân viên giáo phận nhưng không cảnh báo giáo dân trong giáo phận.

Nhiệm kỳ của ngài với tư cách là giám mục giáo phận hầu như không có những trường hợp tranh chấp và bất đồng đáng chú ý.

Thừa nhận điều này, Hanke đã xin lỗi vì “để lại nhiều công việc còn dang dở trong giáo phận, tôi hy vọng người kế nhiệm tôi sẽ cùng giải quyết với các bạn”.

Cho đến nay, Giáo hoàng vẫn chưa bổ nhiệm giám mục mới , và vì Hanke đã lãnh đạo giáo phận này kể từ năm 2006 nên người kế nhiệm ông sẽ phải đối mặt với những khó khăn khi tiếp quản một giáo phận vốn đã nằm dưới sự kiểm soát của người khác từ lâu.

Đức Giáo hoàng Francis trước đó đã chấp nhận đơn từ chức của ông nhưng vẫn chưa xác định ngày từ chức.

Hanke trước đây đã từng là viện phụ của Plankstetten Abbey và đã tuyên bố rằng ông muốn được gọi là “Cha”, từ bỏ mọi danh hiệu và phù hiệu giám mục. Ông nói rằng đây là một phần trong mong muốn của ông là gần gũi hơn với các tín đồ:

Khao khát cảm nhận nhịp đập trái tim của Giáo hội khiến tôi xúc động. Là một mục sư, tôi muốn gần gũi với mọi người, trò chuyện với họ về các vấn đề đức tin và cuộc sống, chuẩn bị cho những người trẻ tuổi lãnh nhận các bí tích và đưa ra sự hướng dẫn tâm linh.

Giáo hội Công giáo Đức đã phần nào rơi tự do về số lượng người tham dự và giáo sĩ – một thực tế không được hỗ trợ bởi Con đường Thượng hội đồng. Năm 2024, chỉ có 29 linh mục mới được thụ phong trên toàn quốc, giảm so với hơn 550 vào năm 1962.

Nhưng sự suy giảm của giáo sĩ không phải là riêng lẻ vì nhiều tín đồ giáo dân cũng chính thức từ bỏ Giáo hội Công giáo ở Đức. Cho đến nay, các biện pháp mà giám mục Đức áp dụng dường như không có tác dụng gì để ngăn chặn làn sóng sụp đổ.