Cải Tiến Ðể Duy Trì Hạnh Phúc Hôn Nhân
Cầu nguyện:
Tin Mừng theo thánh Matthêu (19, 1-9): Ðiều gì Thiên Chúa đã liên kết, loài người không được phân ly.
- Trình bày đề tài:
Truyện mở đầu: Giết chó khuyên chồng.
Xưa có hai anh em, anh giầu còn em nghèo. Anh không giúp em mà chỉ hay rượu chè cờ bạc, cho bạn bè nịnh hót vay mượn tiền. Người em âm thầm chịu đựng. Vợ thấy thế đã nhiều lần khuyên chồng phải trọng tình ruột thịt, nhưng chồng không nghe.
Một hôm chồng đi vắng, vợ đánh chết một con chó, bó chiếu để ở ngoài góc vườn. Tối chồng về, vợ làm vẻ sợ hãi nói là đã lỡ đánh chết người, không biết chôn táng thế nào cho khỏi lộ.
Thấy tình thế nguy ngập, chồng vội đi tìm những người bạn thiết đã vay mượn nhiều tiền đến giúp, nhưng ai cũng khéo từ chối. Chồng lo sợ, buồn bã trở về. Vợ đề nghị sang nhờ chú em đem đi chôn giùm. Chú em vội đến giúp anh chị, khiêng xác chết đi chôn. Nhân cơ hội, vợ nhắc cho chồng về tình nghĩa anh em. Chồng có vẻ tỉnh ngộ.
Sáng hôm sau, bạn bè chồng kéo đến đầy nhà, đòi ăn hối lộ, dọa nếu không đưa tiền sẽ đi cáo quan. Chồng định đút lót cho yên chuyện, nhưng vợ can ngăn.
Chuyện giết người đã tới tai quan. Quan đòi vợ chồng lên xử. Trước toà, người vợ khai rõ ràng sự việc, có ý giết chó để thử bạn chồng. Nghe chuyện lạ, quan cho người đi đào xác chết lên, quả thực là xác chó.
Mấy người bạn chồng bị phạt đòn khốn khổ vì tội cáo gian, còn người vợ được ban khen vì đã biết cách khuyên chồng trở về đường chính.
(Nguyễn Văn Ngọc, Truyện Cổ Nước Nam, trang 82-84)
1.1. Cải tiến luôn mãi:
Ðôi hôn nhân có thể đọc hàng ngàn sách vở viết về “nghệ thuật thành công trong hôn nhân” nhưng sẽ không thành công, nếu không hồi tâm ôn lại những điều đã học biết.
Mỗi năm một lần (vào ngày kỷ niệm thành hôn) bạn nên dành thời giờ ôn lại những câu hỏi này để tự thẩm định, hoặc vợ chồng giúp nhau thẩm định.
Không phải tội ác tầy trời mới làm cho đời sống hôn nhân mất hạnh phúc, nhưng chính tại những cử chỉ tồi tàn, những thái độ cẩu thả vô ý, những cử chỉ lạnh lùng, những chấp nhất lặt vặt, những kèo nhèo tiền bạc, những bất đồng về cách dạy dỗ con cái, cãi vã những chuyện không đâu. . .làm cho đời sống hôn nhân mất hạnh phúc.
Ðôi hôn nhân sẽ cải tiến tính tình và đời sống gia đình nếu biết trả lời đúng đắn những câu hỏi sau đây do cha Edwin C. Haungs, dòng Tên biên soạn.
Người Chồng Tự Hỏi
- Tôi là người đàn ông nào?
Công việc
- Tại sở làm, tôi có tránh những lời thô tục, tránh nói xấu người vắng mặt. Tôi có nói những lời hợp công bình bác ái không? Tôi có dám lên tiếng nói về đạo Chúa, bênh vực đạo Chúa, Giáo hội khi có dịp không? Tôi có làm việc tận tụy như một giáo dân tốt không?
- Tôi có cư xử đứng đắn với nữ giới cùng sở hay đã có những lời nói, cử chỉ thiếu đứng đắn?
Thân thể
- Tôi có tắm rửa, cạo râu, cắt tóc, ăn mặc sạch sẽ không?
- Tôi có vất quần áo giày vớ bừa bãi trong nhà không?
Trí khôn
- Tôi có đọc sách báo lành mạnh, sách báo Công giáo, học hỏi thêm để cải tiến trình độ hiểu biết của tôi không?
Tinh thần
- Vào những mùa Vọng, mùa Chay, tôi có dọn mình xưng tội không? Tôi xưng cho qua lần hay thành tâm cải thiện?
- Tôi có dự lễ đúng giờ vào các ngày Chúa Nhật, lễ trọng không? Có bao giờ dự Thánh lễ ngày thường không? Có dự lễ tử tế trọn lễ không, có vào muộn ra sớm? Có đứng xó xỉnh cho qua lần không?
- Tôi có năng rước lễ không?
- Tôi có chầu Mình Thánh Chúa, viếng đàng Thánh Giá, đi kiệu, hay dự nghi lễ nào khác bao giờ không?
- Ði qua nhà thờ, khi có thể, tôi có vào viếng Mình Thánh Chúa bao giờ không?
- Tôi có dự khoá hội thảo, tĩnh tâm để cải tiến đời sống tinh thần không?
- Tôi có siêng năng cầu nguyện, nhất là buổi sáng và buổi tối không? Trước bữa ăn và sau bữa ăn có cầu nguyện và cám ơn Chúa không?
- Tôi có để tội trọng trong linh hồn hàng tuần, hàng tháng không?
- Tôi là người chồng nào?
- Tôi có sửa chữa, trang trí, làm cho căn nhà tôi trở thành mái ấm vợ chồng? hay tôi thích đi chơi ở ngoài với bạn bè?
- Tôi có khó chịu khi vợ tôi dọn cơm trễ? tôi có biết thông cảm, cám ơn người vợ đã vất vả dọn bữa, đổi món ăn cho tôi?
- Tôi còn yêu vợ như hồi mới cưới không? (qua lời nói, cử chỉ. . .)
- Tôi còn nhớ ngày kỷ niệm thành hôn, ngày sinh của nàng, mua món quà nhỏ tặng cho nàng để chứng tỏ tình yêu nàng không?
- Tôi có bao giờ bàn với nàng về việc mua bán đồ vật cho mình, cho gia đình không?
- Tôi có bắt nàng phải hỏi tôi trước khi mua sắm đồ vật cho cá nhân nàng không? Tôi có cám ơn nàng đã làm những gì cho tôi, cho gia đình không, ví dụ, sinh con, dọn dẹp nhà cửa, trông coi con, mua bán, nấu ăn, giặt giũ?
- Tôi có nhận ra bộ quần áo mới nàng mặc, để có lời khen ngợi không? 9. Tôi có khen nàng, có xin lỗi nàng bao giờ không?
- Tôi có cằn nhằn nàng về tiền bạc chi tiêu không?
- Tôi có giữ bí mật với nàng những việc lẽ ra là vợ, nàng phải biết không?
- Tôi có liệu cho nàng có đủ tiền chi tiêu về thực phẩm, áo quần, chăm sóc con cái không?
- Tôi có liệu cho gia đình có bảo hiểm sức khoẻ, bảo hiểm nhà cửa không?
- Tôi có tìm cách cho nàng giải trí, nghỉ ngơi ở nơi nào đó ngoài căn nhà quen thuộc không?
- Tôi có nói với nàng cách yêu thương và kính trọng không?
- Tôi có chê bai, làm mất mặt nàng trước mặt người khác không?
- Tôi có biết chia sẻ những công việc trong nhà, nhất là những việc của mình như tự treo quần áo v.v. . . không?
- Khi có chuyện bất đồng, tôi có bàn giải lịch sự, tử tế với nàng không, hay tôi gắt gỏng, giận dữ khi nàng có ý kiến khác với ý kiến tôi?
- Trong việc “chăn gối” có để ý tới làm vui lòng nàng hay chỉ nghĩ đến thoả mãn mình thôi?
- Tôi có cư xử tử tế với họ hàng và bạn bè của nàng không?
- Tôi có giúp nàng sống đạo tử tế, hay tôi ngăn cản, kêu ca không cho nàng đi nhà thờ, đọc kinh nhiều, tham gia hội đoàn?
- Tôi là người cha nào?
- Tôi có ý thức về sự cao cả và trách nhiệm của người cha trong gia đình, có vui vẻ chấp nhận những tốn kém chi phí, không được tự do khi có con cái không?
- Có ý thức vai trò người cha phải cung cấp nhu cầu cho gia đình, tạo cho gia đình được hạnh phúc, đứng đầu chịu trách nhiệm. . . không?
- Có gắng cải tiến (đọc sách báo, học hỏi, vợ chồng bàn nhau) để trở thành một người cha tốt không?
- Có nói ngược lại lời vợ trước mặt con cái, làm giảm thế giá nàng không?
- Có cho con cái theo học lớp giáo lý, Việt ngữ không? Có dạy con về đạo trong những năm đầu đời của chúng không?
- Có cho con cái dự những cuộc giải trí lành mạnh không?
- Có biết quan niệm của con cái về cuộc đời thế nào không?
- Có khuyến khích chúng hỏi và trả lời chúng cách đàng hoàng không?
- Có dạy con cái để chuẩn bị cho tuổi dậy thì của chúng không?
- Khi thấy con muốn theo ơn kêu gọi tu trì, có khuyến khích, hay đã làm ngãng trở ơn gọi của chúng? 11. Có chuyện trò vui vẻ với vợ con trong bữa ăn và sau bữa ăn không?
- Có biết con tôi chơi với bạn nào không? Chúng đọc sách báo gì, hay đi chơi ở đâu không? Về nhà lúc mấy giờ đêm?
- Có khuyến khích con cái thăm viếng các gia đình để làm quen với những người Công giáo tốt không? Thăm viếng bệnh viện, nhà dưỡng lão?
- Có khuyến khích con cái làm bài nhà trường đã chỉ định không? Có giúp con làm bài ở nhà không?
- Có ký lấy lệ vào sổ điểm của con cái hay xem xét theo dõi kỹ lưỡng? Có khuyến khích chúng cố gắng và khen thưởng khi chúng đã cố gắng không?
- Có cộng tác với nhà trường nơi con cái đang học không? Có biết tên thầy cô đang dạy con cái không? 17. Có khuyến khích con cái năng xưng tội, rước lễ không? Có làm gương sáng cho con cái về việc năng xưng tội, rước lễ không? 18. Con cái có bao giờ thấy tôi say sưa rượu chè, xì ke, ăn nói thô tục không?
- Có chỉ trích, bình phẩm các Ðấng bậc trong Giáo hội trước mặt chúng không? Có hợp tác với các ngài không?
- Có chia sẻ trách nhiệm nuôi dưỡng con cái, hay bỏ mặc cho vợ?
Người Vợ Tự Hỏi
- Tôi là người đàn bà nào?
Thân thể
- Tôi có năng tắm rửa, điểm trang, giữ vẻ duyên dáng. . . như khi chưa lấy chồng không?
- Có vui tươi, dễ thương không?
- Có ăn mặc sạch sẽ, thơm tho, nhã nhặn, kín đáo tuỳ theo tuổi tác không? Trí khôn
- Tôi có gắng học hỏi, cải tiến trí óc (qua sách báo, nhất là sách báo Công giáo, dự hội thảo..) không? Tinh thần
- Tôi có năng xưng tội, rư ớc lễ không?
- Có đi dự lễ đúng giờ các Chúa Nhật, Lễ Trọng không? hay tôi đến muộn về sớm?
- Có bao giờ đi lễ ngày thường không? 5. Có lần hạt Mân Côi tôn kính Ðức Mẹ mỗi ngày không?
- Có cầu nguyện, nhất là ban sáng và ban tối không? 7. Có tránh những lời thô tục, chửi rủa, nói phạm, nói xấu ai không?
- Có ở độc ác với ai không? Nghĩ xấu, vu oan, làm ác?
- Có tỏ ra bác ái, quảng đại với gia đình, với họ hàng, bạn bè, láng giềng, cả kẻ thù nghịch không?
- Trong ý tưởng, lời nói, việc làm, có nhìn ngắm Ðức Mẹ là gương mẫu không?
- Có giữ cẩn mật những điều phải giữ kín, những điều người ta căn dặn không?
- Có dễ nổi khùng, bất nhẫn không?
- Có sống ích kỷ, hay rộng rãi, quảng đại với người nghèo, với cộng đoàn, giáo xứ, với Giáo hội, với công việc truyền giáo, từ thiện không?
- Tôi là người vợ nào?
- Tôi còn cảm thấy yêu chồng, kính trọng chồng không?
- Có gắng làm những cái nho nhỏ cho chồng để duy trì tình nghĩa vợ chồng không?
- Có khuyến khích và kiên tâm giúp chồng nên tốt không?
- Có biết bỏ qua lỗi lầm của chồng không? Có đem lỗi lầm của chồng ra nói với bạn bè không?
- Có tỏ ra ghen chồng cách vô lý không?
- Có làm nhục chồng trước mặt người khác không?
- Có giữ lòng thù hận với chồng và không thèm nói chuyện không?
- Có giữ chặt túi tiền không cho chồng tiêu gì không? Có tránh những món chi tiêu không cần không? Có giữ sổ chi tiêu hay hoá đơn rõ ràng không?
- Có tỏ ra lịch thiệp với họ hàng bạn bè của chồng không?
- Có giúp chồng trong công việc của chồng không?
- Có từ chối “việc chăn gối” khi không có lý do chính đáng không. Có làm việc yêu thương này chỉ vì miễn cưỡng không? Có được thoải mái khi chia sẻ sự thân mật vợ chồng với chồng không? Nếu không, tôi có cho chồng biết không?
- Khi đôi bên có điều khác ý, có bình tĩnh phân giải với chồng không?
- Khi gặp vấn đề luân lý tội phúc, có biết đi bàn hỏi với linh mục khôn ngoan thành thạo không?
Bàn ăn
- Nhà bếp, bàn ăn nhà tôi có sạch sẽ, bữa ăn có dọn đúng giờ cho chồng không?
- Tôi có tìm hiểu cách nấu nướng, thay đổi món ăn cho chồng không, hay nấu hoài một vài món trong nhiều ngày?
- Trước bữa ăn, gia đình tôi có cầu nguyện và sau khi ăn có cám ơn Chúa không?
- Có chịu khó lau chùi dọn dẹp nhà cửa, đồ đạc sắp đặt ngăn nắp hay để dơ bẩn, ngổng ngang bừa bãi, chuột dán chui rúc?
- Có đọc sách báo, học hỏi để biết cách làm đẹp nhà cửa, phòng ngủ, phòng khách bằng mầu sắc của màn gió, khăn trải giường, hoa cảnh, tranh ảnh trên tường không? Có Ảnh, tượng Chúa, Ðức Mẹ, thánh Bổn mạng, Thánh Giá, nước phép, tràng hạt. . ..không?
- Tôi là người mẹ nào?
- Tôi có hiểu biết chức vụ làm mẹ cao cả, và vui vẻ đón nhận không?
- Công việc làm ngoài nhà để sinh sống, để tham gia đoàn hội, có ngăn trở tôi trông coi săn sóc con cái không?
- Gia đình tôi có được ăn uống vui vẻ,ngon lành không?
- Có gắng cải tiến bản thân bằng đọc sách báo, dự khoá hội thảo, bàn bạc với chồng những vấn đề của con cái không?
- Có “nhất tâm thuận ý” với chồng trong việc dạy dỗ con cái không?
- Có dạy con cái bằng gương tốt, bằng những nhắc nhở lịch sự không?
- Có để ý dạy con về đạo Chúa ngay khi chúng còn nhỏ không? Con cái được theo học trường Công giáo, hoặc theo lớp giáo lý Công giáo không?
- Có nói gì phản đối các cha, các sơ, các thầy cô trước mặt con cái không?
- Có dạy con cái cách bảo vệ đức trong sạch Công giáo, nhất là con cái khi tới tuổi “lớn đủ” không?
- Có biết con chơi với bạn bè nào, đọc sách báo nào, thích coi phim gì, thích đi nơi nào giải trí chỗ nào không?
- Có dễ dãi cho con cái hỏi những vấn đề của chúng không? Có trả lời con cái cách bình tĩnh, nhã nhặn hay gắt gỏng, đe dọa?
- Có giúp con cái làm bài ở nhà không? Có khuyến khích và khen thưởng khi con cái có kết quả tốt ở trường không? Có cộng tác với nhà trường trong việc giáo dục con cái không? Có biết các thầy cô giáo của chúng không?
- Có thấy con cái năng xưng tội, rước lễ không? Có năng xưng tội rước lễ để làm gương sáng cho con không?
- Con cái có thể thấy hình ảnh nhân đức của Ðức Mẹ qua lời nói, việc làm, sự tuân phục Thánh ý Chúa trong mọi biến cố mẹ nó gặp không?
- Có nói tục tĩu, nói xấu, nói hành người ta, làm gương xấu cho con cái không? Có ăn mặc thiếu nết na trước mặt con không?
- Có nuông chiều con cách thiếu khôn ngoan, làm chúng hư thân mất nết, và làm cho cuộc sống mới lớn của chúng khó khăn thêm không?
- Khi con cái được Chúa gọi đi tu, tôi có khuyến khích hay ngăn cản chúng?
- Có tập cho con những việc nhà như nấu ăn, giặt giũ, khâu vá, cách tiêu xài tiền nong, và những gì giúp cho tương lai chúng không?
Ðề nghị:
– Cùng nhau dâng lễ tạ ơn sau khoá học.
– Các học viên kết thân với nhau, bầu trưởng khoá, hẹn gặp mặt hàng năm.
