Đối với nhiều người, vị cay giúp cho món ăn trở nên hấp dẫn và ngon miệng hơn, có người ăn ớt như ăn rau. Ăn cay, có nguy hiểm không?

Thật ra không phải ai cũng ăn cay được, có người chỉ cần cắn tí xíu vào đầu trái ớt, là đã… tê hết cả người. Trong khi người khác nhai ớt rột rột, cứ như nhai dưa leo, cà rốt!

Trong khi đó, luận điểm về việc thức ăn cay có khả năng ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe: tích cực? tiêu cực?, lại khá trái chiều.

Vào Tháng Chín năm 2023, khi tham gia cuộc thi ăn ớt ‘One Chip Challenge’, một cậu bé 14 tuổi không chịu nổi khi ăn Carolina Reaper và Naga Viper, một trong những loại ớt cay nhất thế giới, và qua đời. Trong khi cái chết của cậu bé vẫn đang được các quan chức y tế điều tra, một số loại khoai tây chiên cay được sử dụng trong những thử thách này bị cấm bán tại các cửa hàng.

Vậy, thức ăn cay có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe con người như làm trầm trọng thêm các triệu chứng liên quan đến các bệnh mãn tính như bệnh đau bao tử, viêm ruột như thế nào? Ăn đồ ăn cay có làm tăng hoặc giảm tuổi thọ không?

Đồ ăn cay được nói đến là những món ăn có nhiều hương vị từ gia vị, chẳng hạn như cà ri châu Á, các món ăn Tex-Mex hay ớt bột Hungary. Ngoài ra, còn có các loại thực phẩm có độ cay Capsaicin-một hợp chất hóa học được tìm thấy ở các mức độ khác nhau. Khi hàm lượng Capsaicin tăng lên thì thứ hạng của nó trên thang Scoville, thang đo định lượng cảm giác nóng rát cũng tăng theo.

Thức ăn cay gây ra sẽ kích thích cơ thể phóng thích endorphin và dopamine, mang lại cảm giác nhẹ nhõm hoặc thậm chí là mức độ hưng phấn.

Ở Mỹ, Anh và nhiều quốc gia khác, thức ăn cay ngày càng hấp dẫn, thậm chí họ tìm ăn những thực phẩm cay, và rất cay.

Ăn thức ăn cay, lúc đầu sẽ là cảm giác dễ chịu, vì lưỡi, môi, miệng có cảm giác tê tê, nhưng khi đã xuống đường ruột, thức ăn cay có thể gây ra khó chịu, như mắc ói, đau bụng, đau đầu. Nếu gặp các triệu chứng này khi ăn cay, bạn không nên ăn cay. Thức ăn cay có khả năng gây ra những triệu chứng này ở những người mắc bệnh viêm ruột.

Trên thực tế, bất chấp những thách thức của đồ ăn cay, đối với nhiều người, việc ăn cay là một phần của lối sống lâu dài chịu ảnh hưởng của địa lý và văn hóa. Ví dụ người miền Trung ở Việt Nam, ăn cơm mà không có ớt thì coi như… dẹp!  Ớt cay mọc ở vùng khí hậu nóng, điều này giải thích tại sao có nhiều thức ăn cay ở miền nhiệt đới.

Các nhà dịch tễ học dinh dưỡng nghiên cứu những rủi ro và lợi ích tiềm ẩn của việc tiêu thụ thực phẩm cay lâu dài trong nhiều năm. Một số kết quả được kiểm tra liên quan đến việc ăn cay, gồm béo phì, bệnh tim mạch, ung thư, bệnh Alzheimer, viêm loét, sức khỏe tâm lý, nhạy cảm với cơn đau và tử vong do mọi nguyên nhân.

Những nghiên cứu này báo cáo các kết quả khác nhau, với một số kết quả như chứng ợ chua có liên quan chặt chẽ hơn đến việc ăn những món cay. Một số chuyên gia khẳng định chắc chắn rằng thức ăn cay không gây loét bao tử, mối liên quan giữa thực phẩm cay và ung thư bao tử cũng không rõ ràng.

Khi xem xét bệnh tim, ung thư và tất cả các nguyên nhân gây tử vong khác trong đối tượng nghiên cứu, câu hỏi đặt ra là liệu thức ăn cay có làm tăng hay giảm nguy cơ tử vong sớm hay không?

Các nhà khoa học vẫn chưa hoàn toàn biết lý do tại sao nhiều người thích đồ ăn cay trong khi những người khác thì không, mặc dù có rất nhiều suy đoán liên quan đến các yếu tố tiến hóa, văn hóa và địa lý, cũng như các yếu tố về y tế, sinh học và tâm lý. Có điều, các nhà nghiên cứu nhận ra rằng, nhiều người thích ăn cay, đơn giản là “ăn cho sướng cái miệng”.

Bằng chứng từ các nghiên cứu có quy mô lớn cho thấy thức ăn cay không làm tăng mà có khi còn làm giảm nguy cơ tử vong. Tất nhiên, ăn nhiều quá cũng không tốt, sẽ làm ảnh hưởng đến sức khỏe về lâu về dài.