Cách Lắng Nghe Bản Thân: Hành Trình Kết Nối Với Chính Mình
Cách đây đã lâu, khi tôi còn đang loay hoay tìm kiếm ý nghĩa trong cuộc sống, tôi nhận ra một điều: chúng ta thường được dạy phải lắng nghe người khác – cha mẹ, thầy cô, sếp, xã hội, thậm chí là những bài học từ các tỷ phú hay những lời răn dạy tôn giáo – nhưng hiếm ai dạy chúng ta cách lắng nghe chính mình. Đó là một thiếu sót lớn, bởi bản thân mỗi người là một vũ trụ riêng, với những cảm xúc, suy nghĩ, ước mơ và khát khao độc đáo. Nếu không lắng nghe chính mình, chúng ta sẽ mãi chạy theo kỳ vọng của người khác, để rồi một ngày nhận ra mình không biết mình thực sự muốn gì, cần gì, hay nên làm gì.
Hôm nay, tôi muốn chia sẻ hành trình của mình trong việc học cách lắng nghe bản thân. Đây không phải là một bài giảng khô khan hay một công thức “cù lỏn” áp dụng cho tất cả. Đây chỉ là câu chuyện của tôi – những gì tôi đã làm, đã thất bại, đã học được, và những nguyên tắc tôi đúc kết. Nếu bạn thấy phù hợp, hãy thử áp dụng. Nếu không, hãy dùng nó như một gợi ý để tìm ra cách riêng của bạn. Bởi tôi tin rằng mỗi người đều khác nhau, và hành trình lắng nghe bản thân là một cuộc phiêu lưu cá nhân, không có khuôn mẫu.
Trước khi bắt đầu, tôi muốn “disclaimer” một chút: Những gì tôi chia sẻ không phải là chân lý duy nhất. Tôi không phải là chuyên gia tâm lý hay một bậc thầy giác ngộ. Tôi chỉ là một người bình thường, từng hoang mang, từng lạc lối, và đã tìm cách kết nối lại với chính mình qua những khoảnh khắc tĩnh lặng, những trang nhật ký, và những trải nghiệm mới mẻ. Nếu bạn sẵn sàng, hãy cùng tôi bước vào hành trình này. Còn tôi? Tôi chưa sẵn sàng đâu, nhưng cứ bắt đầu thôi!
Phần 1: Tại Sao Lắng Nghe Bản Thân Lại Quan Trọng?
1.1. Một Xã Hội “Nghe Lời” và Sự Thiếu Hụt Kết Nối Với Bản Thân
Từ nhỏ, chúng ta đã được dạy phải “nghe lời”. Trong gia đình, cha mẹ nhắc nhở: “Con phải nghe lời ông bà, nghe lời cha mẹ.” Đó là cách để trở thành một đứa con ngoan, một thành viên “đúng chuẩn” của gia đình. Tôi nhớ khi còn bé, mỗi lần tôi cãi lại mẹ, bà sẽ nhìn tôi với ánh mắt vừa nghiêm khắc vừa buồn bã: “Con hư rồi, không nghe lời mẹ nữa.” Những lời đó in sâu vào tâm trí, khiến tôi nghĩ rằng “nghe lời” là cách duy nhất để được yêu thương, được công nhận.
Lên trường học, câu chuyện tiếp tục. Thầy cô dạy: “Vào lớp phải nghe lời giáo viên, không được cãi giám thị, không được làm trái quy định của sao đỏ.” Tôi nhớ có lần tôi bị sao đỏ ghi tên vì chạy nhảy trong sân trường. Tôi không hiểu tại sao mình lại bị phạt chỉ vì muốn vui chơi một chút, nhưng tôi học được rằng: Nếu không nghe lời, tôi sẽ bị đánh giá là “học sinh cá biệt”. Thế là tôi dần học cách kiềm chế, làm theo những gì người lớn mong đợi.
Ra đời, áp lực “nghe lời” càng lớn hơn. Sếp bảo: “Làm việc này đi, phải tuân thủ quy trình.” Đồng nghiệp khuyên: “Đừng cãi sếp, cứ làm theo đi cho yên thân.” Xã hội thì liên tục gửi đi thông điệp: “Hãy học theo người thành công, nghe lời tỷ phú này, làm theo bí quyết của người nổi tiếng kia.” Tôi nhớ những ngày đầu đi làm, tôi từng mê mẩn xem video của các diễn giả nổi tiếng trên YouTube, cố gắng bắt chước cách họ suy nghĩ, cách họ hành động. Tôi nghĩ rằng nếu làm đúng như họ, tôi sẽ thành công, sẽ hạnh phúc.
Thậm chí khi về già, chúng ta vẫn được khuyên phải lắng nghe những lời răn dạy của tôn giáo. “Hãy nghe lời Chúa, lời Phật, để sau này chết đi được siêu thoát.” Tôi không phản đối những lời khuyên này. Cha mẹ, thầy cô, sếp, hay các bậc thánh nhân đều có ý tốt. Họ thương chúng ta, lo lắng cho chúng ta, muốn chúng ta an toàn, thành công, hạnh phúc. Nhưng có một vấn đề: Họ không phải là chúng ta. Họ không sống trong tâm hồn chúng ta, không cảm nhận được những giấc mơ thầm kín, những nỗi sợ sâu thẳm, hay những khát khao cháy bỏng của chúng ta. Lời khuyên của họ có thể đúng với nhiều người, nhưng chưa chắc đã đúng với chính bạn, chính tôi.
Hệ quả của việc chỉ biết “nghe lời” là gì? Chúng ta lớn lên với một danh sách dài những kỳ vọng từ người khác. Chúng ta biết rõ cha mẹ muốn mình thành bác sĩ, thầy cô muốn mình học giỏi, sếp muốn mình làm việc hiệu quả, xã hội muốn mình thành công, giàu có, nổi tiếng. Nhưng chúng ta lại không biết mình thực sự muốn gì. Tôi từng gặp rất nhiều người trẻ, họ nói với tôi: “Tôi làm việc chăm chỉ, đạt được nhiều thứ, nhưng tôi không thấy hạnh phúc. Tôi không biết mình đang sống vì cái gì.” Đó là bi kịch của việc không lắng nghe bản thân.
1.2. Lắng Nghe Bản Thân: Kỹ Năng Quan Trọng Nhất Trong Giao Tiếp
Trong tất cả các kỹ năng giao tiếp, tôi tin rằng lắng nghe bản thân là kỹ năng quan trọng nhất, nhưng cũng bị xem nhẹ nhất. Chúng ta học cách nói chuyện thuyết phục, cách viết email chuyên nghiệp, cách đàm phán với đối tác, nhưng hiếm ai dạy chúng ta cách đối thoại với chính mình. Mà cuộc đối thoại này mới là nền tảng cho mọi mối quan hệ khác. Nếu bạn không hiểu chính mình, làm sao bạn có thể hiểu người khác? Nếu bạn không biết mình muốn gì, làm sao bạn có thể xây dựng một cuộc sống ý nghĩa?
Lắng nghe bản thân không chỉ là nghe những suy nghĩ thoáng qua trong đầu. Nó là quá trình kết nối sâu sắc với cảm xúc, nhận thức, và ước mơ của mình. Nó đòi hỏi sự tĩnh lặng, sự chân thành, và cả sự dũng cảm để đối diện với những phần của bản thân mà có thể bạn đã bỏ qua hoặc đè nén từ lâu. Tôi đã mất nhiều năm để nhận ra điều này, và hành trình đó không hề dễ dàng. Nhưng mỗi bước nhỏ tôi đi đều mang lại cho tôi sự bình an, sự rõ ràng, và cảm giác rằng tôi đang sống đúng với con người thật của mình.
Phần 2: Ba Nguyên Tắc Lắng Nghe Bản Thân
Sau hơn 15 năm thử nghiệm, thất bại, và học hỏi, tôi đúc kết được ba nguyên tắc cốt lõi để lắng nghe bản thân. Những nguyên tắc này không phải là công thức vạn năng, nhưng chúng đã giúp tôi tìm lại chính mình trong những giai đoạn khó khăn nhất. Tôi sẽ chia sẻ chi tiết từng nguyên tắc, cùng với những câu chuyện, ví dụ, và bài học từ hành trình của tôi.
2.1. Nguyên Tắc 1: Dành Khoảnh Khắc Tĩnh Lặng Cho Riêng Mình
2.1.1. Tại Sao Tĩnh Lặng Lại Quan Trọng?
Trong một thế giới đầy ồn ào – tiếng thông báo từ điện thoại, email công việc, tin nhắn từ bạn bè, tiếng xe cộ ngoài đường, và cả những kỳ vọng vô hình từ xã hội – việc tìm được một khoảnh khắc tĩnh lặng gần như là điều không thể. Nhưng chính trong sự tĩnh lặng, chúng ta mới có thể nghe được tiếng nói của chính mình. Tôi thường ví tâm hồn như một mặt hồ. Khi mặt hồ bị xao động bởi sóng gió, bạn không thể nhìn rõ đáy hồ. Chỉ khi nước lắng xuống, bạn mới thấy được những gì ẩn sâu bên dưới.
Tôi nhớ những ngày đầu khởi nghiệp, tôi bị cuốn vào vòng xoáy công việc. Sáng mở mắt ra là kiểm tra email, họp hành, gọi điện, xử lý vấn đề. Tối về, tôi lướt mạng xã hội, đọc tin tức, xem video. Cuộc sống của tôi giống như một bản nhạc không có khoảng nghỉ. Tôi nghĩ rằng mình đang sống hiệu quả, nhưng thực ra tôi đang chạy trốn chính mình. Tôi không có thời gian để dừng lại, để tự hỏi: “Mình có thực sự hạnh phúc không? Mình đang làm điều này vì ai?”
Một ngày nọ, tôi bị kiệt sức. Tôi ngồi trong văn phòng, nhìn ra cửa sổ, và nhận ra mình không còn nghe được tiếng nói bên trong nữa. Tôi biết tôi cần thay đổi. Và thay đổi đó bắt đầu từ việc dành ra một khoảng thời gian tĩnh lặng mỗi ngày, chỉ để kết nối với chính mình.
2.1.2. Nghi Thức Pha Cà Phê Của Tôi
Với tôi, khoảnh khắc tĩnh lặng đến từ một nghi thức đơn giản: pha cà phê mỗi buổi sáng. Tôi không phải là người sành cà phê, cũng không có máy pha xịn hay bộ dụng cụ cầu kỳ. Tôi chỉ cần một ấm nước, một phin cà phê, và 10 phút không bị làm phiền. Tôi bắt đầu bằng việc đun nước, lắng nghe tiếng nước sôi tí tách. Tôi xay cà phê, cảm nhận mùi hương thơm nồng lan tỏa. Rồi tôi từ tốn đổ nước vào phin, nhìn từng giọt cà phê rơi xuống, chậm rãi và đều đặn.
Trong 10 phút đó, tôi không cầm điện thoại, không trả lời tin nhắn, không nghĩ về công việc. Tôi chỉ tập trung vào việc pha cà phê. Nó giống như một bài thiền ngắn, giúp tôi gạt bỏ mọi ồn ào bên ngoài và lắng nghe những suy nghĩ, cảm xúc sâu kín bên trong. Có ngày, tôi nhận ra mình đang lo lắng về một dự án sắp tới. Có ngày, tôi cảm thấy háo hức vì một ý tưởng mới. Có ngày, tôi chỉ đơn giản là cảm nhận sự bình yên khi được ở một mình.
Sau 10 phút, tôi có một ấm cà phê thơm ngon. Nếu có thời gian, tôi ngồi nhâm nhi trong 15 phút, thưởng thức từng ngụm nhỏ, để tâm trí lang thang tự do. Nếu bận, tôi rót một tách nhỏ, uống trong 2 phút, rồi đổ phần còn lại vào bình giữ nhiệt để mang đi làm. Dù ngắn hay dài, nghi thức này đã trở thành một phần không thể thiếu trong ngày của tôi. Nó không chỉ cho tôi một tách cà phê, mà còn cho tôi một khoảnh khắc để kết nối với chính mình.
2.1.3. Làm Sao Để Tạo Khoảnh Khắc Tĩnh Lặng?
Bạn không cần phải pha cà phê như tôi. Khoảnh khắc tĩnh lặng có thể đến từ bất kỳ hoạt động nào khiến bạn cảm thấy thư thái và tập trung. Dưới đây là một số gợi ý:
-
Tập yoga hoặc thiền: Chỉ cần 10-15 phút mỗi ngày, tập trung vào hơi thở và cơ thể, bạn sẽ tìm thấy sự tĩnh lặng trong tâm hồn.
-
Đi dạo: Đi bộ loanh quanh công viên, không nghe nhạc, không cầm điện thoại, chỉ để ý đến cây cối, chim chóc, và cảm giác của chính mình.
-
Viết lách: Ghi lại những suy nghĩ ngẫu nhiên trong một cuốn sổ, không cần chỉnh chu, chỉ cần chân thật.
-
Ngâm mình trong bồn tắm: Để nước ấm xoa dịu cơ thể và tâm trí, gạt bỏ mọi lo toan.
-
Tập thể dục nhẹ: Một vài động tác giãn cơ hoặc chạy bộ chậm, giúp bạn kết nối với cơ thể.
Quan trọng nhất, hãy “cách ly” với các thiết bị điện tử và những mối quan hệ trong khoảnh khắc đó. Tắt thông báo, để điện thoại ở chế độ im lặng, và nói với mọi người rằng bạn cần một chút thời gian riêng. Chỉ 15 phút mỗi ngày thôi, nhưng nó có thể thay đổi cách bạn nhìn nhận bản thân và cuộc sống.
2.1.4. Bài Học Từ Sự Tĩnh Lặng
Trong suốt 15 năm, tôi nhận ra rằng sự tĩnh lặng không chỉ là một khoảng thời gian không bị làm phiền. Nó là một trạng thái tinh thần, nơi bạn cho phép mình được là chính mình, không cần diễn, không cần đáp ứng kỳ vọng của bất kỳ ai. Có những ngày tôi pha cà phê và nhận ra mình đang giận dữ vì một cuộc tranh cãi với đồng nghiệp. Thay vì đè nén, tôi tự hỏi: “Tại sao mình giận? Điều gì đang thực sự làm mình khó chịu?” Hóa ra, tôi không giận người kia, mà giận chính mình vì đã không nói lên suy nghĩ thật.
Có những ngày, sự tĩnh lặng giúp tôi phát hiện ra những ước mơ bị lãng quên. Tôi nhớ một buổi sáng năm 2012, khi đang pha cà phê, tôi đột nhiên nghĩ: “Mình muốn tổ chức một chương trình huấn luyện cho người trẻ, để họ tìm thấy đam mê của mình.” Ý tưởng đó ban đầu chỉ là một tia sáng nhỏ, nhưng nó đã dẫn tôi đến việc thành lập Học viện Awake Your Power vài năm sau.
Sự tĩnh lặng không phải là xa xỉ. Nó là một món quà bạn tự tặng cho mình, để lắng nghe, để chữa lành, và để khám phá. Hãy thử bắt đầu với 5 phút mỗi ngày, và bạn sẽ thấy nó có thể thay đổi cuộc sống của bạn như thế nào.
2.2. Nguyên Tắc 2: Trò Chuyện Với Chính Mình
2.2.1. Trò Chuyện Với Bản Thân Là Gì?
Để lắng nghe ai đó, bạn phải trò chuyện với họ, đúng không? Tương tự, để lắng nghe bản thân, bạn cần một cách để đối thoại với chính mình. Nhưng đây không phải là kiểu ngồi một mình lẩm bẩm như trong phim tâm lý. Nó là việc sử dụng một hoạt động – có thể là nghệ thuật, thể thao, hay bất kỳ hình thức nào – để giãi bày cảm xúc, suy nghĩ, và ước mơ của bạn.
Tôi thường ví việc này như trong phim kiếm hiệp. Bạn đã xem “Tiếu Ngạo Giang Hồ” chưa? Các cao thủ trong phim không bao giờ ngồi kể lể tâm sự. Họ trò chuyện qua một ván cờ, một khúc nhạc, một trận đấu kiếm, hay một bài thơ. Những hoạt động đó giúp họ hiểu nhau sâu sắc hơn. Tương tự, để trò chuyện với bản thân, bạn cần một “ngôn ngữ” riêng – một cách để diễn đạt những gì đang diễn ra trong tâm hồn.
2.2.2. Các Phương Thức Trò Chuyện Với Bản Thân
Có vô vàn cách để trò chuyện với chính mình. Tôi đã gặp những người sử dụng âm nhạc, hội họa, nấu ăn, múa, hay thậm chí là chạy bộ để kết nối với bản thân. Dưới đây là một vài ví dụ:
-
Chơi nhạc: Một người bạn của tôi chơi guitar mỗi tối. Anh ấy nói rằng khi gảy những nốt nhạc, anh ấy cảm thấy như đang kể lại câu chuyện của chính mình. Có ngày anh chơi những giai điệu vui tươi, có ngày là những bản nhạc buồn. Dù là gì, âm nhạc giúp anh ấy hiểu rõ cảm xúc của mình.
-
Nấu ăn: Một cô gái tôi quen thích nấu ăn một mình. Cô ấy nói rằng khi cắt rau, xào thịt, nêm gia vị, cô ấy như đang “nói chuyện” với chính mình. Mỗi món ăn là một câu chuyện, phản ánh tâm trạng của cô ấy ngày hôm đó.
-
Vẽ tranh: Một học viên của tôi thích vẽ tranh trừu tượng. Cô ấy nói rằng khi pha màu, vẽ những đường nét ngẫu nhiên, cô ấy cảm thấy như đang giải phóng những suy nghĩ rối rắm trong đầu.
-
Chạy bộ: Với tôi, chạy bộ là một cách tuyệt vời để trò chuyện với cơ thể và tâm hồn. Khi chạy, tôi lắng nghe hơi thở, nhịp tim, và những suy nghĩ thoáng qua. Có lần tôi chạy 10km và nhận ra mình cần thay đổi cách làm việc để bớt căng thẳng.
Điều thú vị là mỗi người có một “ngôn ngữ” riêng. Bạn không cần phải giỏi vẽ, giỏi chơi nhạc, hay giỏi chạy bộ. Bạn chỉ cần tìm một hoạt động khiến bạn cảm thấy thoải mái, chân thật, và có thể giãi bày chính mình.
2.2.3. Viết Nhật Ký: Công Cụ Truyền Thống Của Tôi
Với tôi, cách trò chuyện với bản thân hiệu quả nhất là viết nhật ký. Tôi đã viết nhật ký hơn 15 năm, và nó đã trở thành “bửu bối” không thể thiếu trong cuộc sống của tôi. Tôi không phải là nhà văn, cũng không giỏi văn chương. Những trang nhật ký của tôi thường lộn xộn, đầy lỗi chính tả, và đôi khi chỉ là những dòng cảm xúc ngẫu nhiên. Nhưng chính sự lộn xộn đó lại giúp tôi hiểu rõ mình hơn.
Tôi thích viết nhật ký bằng sổ tay hơn là trên máy tính hay điện thoại. Lý do? Sổ tay đơn giản, không có thông báo, không có tin nhắn làm gián đoạn. Khi tôi cầm bút, tôi cảm thấy như đang trò chuyện trực tiếp với chính mình. Mỗi nét chữ là một nhịp thở, mỗi câu là một suy nghĩ. Tôi không cần phải viết đúng ngữ pháp hay có cấu trúc rõ ràng. Tôi chỉ cần viết ra những gì đang diễn ra trong đầu, trong tim.
Ví dụ, đây là một đoạn nhật ký tôi viết năm 2008, trong một giai đoạn rất khó khăn:
Buồn quá, buồn đến héo người. Cảm giác như cả thế giới đang chống lại mình. Làm việc cả ngày, về khách sạn, thấy trống rỗng. Chẳng có ai đợi mình, chẳng có gì để mong chờ. Có nên tiếp tục không? Hay cứ nằm đây, để mọi thứ trôi qua?
Đọc lại đoạn này, tôi thấy nó thật ngây ngô, nhưng cũng rất chân thật. Đó là tôi của 15 năm trước, một người trẻ đang vật lộn với sự trống rỗng và hoang mang. Nhưng chính nhờ viết ra, tôi đã đối diện được với cảm xúc đó, và từ đó tìm cách thay đổi.
2.2.4. Lắng Nghe Gì Khi Trò Chuyện Với Bản Thân?
Khi viết nhật ký (hoặc sử dụng bất kỳ phương thức nào), tôi tập trung lắng nghe ba thứ, theo thứ tự:
-
Cảm xúc: Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Cảm xúc giống như những con sóng trong tâm hồn. Nếu không được lắng nghe, chúng sẽ cuồn cuộn, làm méo mó suy nghĩ và hành động của chúng ta. Tôi học được rằng phải chấp nhận và thấu hiểu mọi cảm xúc, kể cả những cảm xúc tiêu cực như giận dữ, sợ hãi, hay tủi thân.
Ví dụ, năm 2010, tôi viết: “Hôm nay giận sếp kinh khủng. Ông ấy phê bình tôi trước cả đội, làm tôi thấy mình vô dụng.” Khi đọc lại, tôi nhận ra mình không chỉ giận sếp, mà còn giận chính mình vì đã không đứng lên bảo vệ ý kiến của mình. Từ đó, tôi bắt đầu học cách nói lên suy nghĩ, thay vì im lặng chịu đựng.
Bộ phim Inside Out đã dạy tôi rất nhiều về cảm xúc. Trong phim, nhân vật Vui Vẻ luôn cố gắng đè nén U Buồn, nhưng cuối cùng, chính U Buồn lại mang đến sự đồng cảm và trưởng thành. Tôi nhận ra rằng đằng sau mỗi cảm xúc tiêu cực là một thông điệp. Nỗi sợ có thể là dấu hiệu bạn cần chuẩn bị kỹ hơn. Sự giận dữ có thể là lời nhắc nhở về những giá trị bạn không muốn đánh đổi. Sự tủi thân có thể là khát khao được yêu thương. Khi bạn chấp nhận và thấu hiểu cảm xúc, bạn sẽ tìm thấy sức mạnh để vượt qua.
-
Nhận thức mới mẻ: Sau khi giải tỏa cảm xúc, tôi lắng nghe những nhận thức mới về bản thân và cuộc sống. Đây là những khoảnh khắc “à ha”, khi bạn đột nhiên hiểu ra điều gì đó về mình. Ví dụ, năm 2011, tôi nhận ra mình là một người hướng nội. Trước đó, tôi luôn cố gắng trở nên hướng ngoại, tham gia mọi bữa tiệc, nói chuyện với mọi người, vì nghĩ rằng đó là cách để thành công. Nhưng khi nhận ra mình hướng nội, tôi bắt đầu trân trọng những khoảnh khắc ở một mình, và học cách tái tạo năng lượng theo cách phù hợp với mình.
Một nhận thức khác đến từ năm 2015, khi tôi tham gia một buổi tiệc. Một cô gái được mời đến như “gái gọi” để uống rượu và trò chuyện. Khi cô ấy hát một bài cải lương, giọng hát trong trẻo và đầy cảm xúc của cô ấy khiến cả bàn tiệc lặng người. Tôi nhận ra rằng sâu bên trong mỗi người đều có một vẻ đẹp chân thật, chỉ cần được đánh thức. Nhận thức này đã thay đổi cách tôi nhìn người khác, và nhắc tôi không bao giờ đánh giá ai qua vẻ bề ngoài hay công việc của họ.
-
Ước mơ: Cuối cùng, tôi lắng nghe những ước mơ và khát khao của mình. Tôi viết ra mọi ý tưởng, dù là ngớ ngẩn hay tham vọng. Năm 2009, trên một chuyến bay từ Singapore về Việt Nam, tôi nảy ra ý tưởng về một chương trình huấn luyện giúp người trẻ vượt qua khủng hoảng. Tôi không có nhật ký bên cạnh, nên đã viết lên túi nôn của Vietnam Airlines. 11 năm sau, ý tưởng đó trở thành Học viện Awake Your Power.
Gần đây, tôi viết: “Tôi muốn trồng rừng ở Tây Nguyên, làm chuỗi video hướng nghiệp sâu sắc, và hoàn thành chặng đua VN160 – 100 dặm đầu tiên ở Việt Nam.” Những ước mơ này có thể xa vời, nhưng tôi tin rằng khi viết ra, tôi đã gieo một hạt giống. Và sớm hay muộn, nó sẽ nảy mầm.
2.2.5. Làm Sao Để Viết Nhật Ký Hiệu Quả?
Nếu bạn muốn thử viết nhật ký, đây là một số gợi ý:
-
Không cần hoàn hảo: Nhật ký không phải bài thi, không cần đúng ngữ pháp hay cấu trúc. Cứ viết như bạn đang nói chuyện với một người bạn thân.
-
Chân thật: Đừng cố che giấu cảm xúc hay viết những gì bạn nghĩ là “đúng”. Hãy viết những gì bạn thực sự cảm nhận.
-
Đọc lại: Thỉnh thoảng, đọc lại nhật ký để nhận ra bạn đã thay đổi thế nào, và rút ra bài học từ những gì đã viết.
-
Không để bị phán xét: Nhật ký là không gian riêng của bạn. Đừng để bất kỳ ai phán xét hay áp đặt cách bạn viết.
Nếu viết nhật ký không phù hợp với bạn, hãy thử các phương thức khác như vẽ, nấu ăn, hoặc chơi nhạc. Quan trọng là tìm một cách khiến bạn cảm thấy thoải mái và kết nối được với chính mình.
2.3. Nguyên Tắc 3: Tìm Kiếm Trải Nghiệm Mới Mẻ
2.3.1. Tại Sao Trải Nghiệm Mới Lại Quan Trọng?
Để lắng nghe những góc cạnh mới trong tâm hồn, bạn cần tiếp xúc với những kích thích mới từ cuộc đời. Cuộc sống thường ngày, với công việc, thói quen, và những mối quan hệ quen thuộc, có thể khiến chúng ta rơi vào lối mòn. Khi đó, tiếng nói bên trong của bạn cũng trở nên mờ nhạt. Trải nghiệm mới – dù là đi đến một nơi lạ, thử một hoạt động mới, hay gặp gỡ những con người khác biệt – sẽ đánh thức sự tò mò, hứng thú, và những khía cạnh mới của chính bạn.
Tôi nhớ năm 2013, tôi quyết định tham gia một chuyến trekking ở Fansipan. Trước đó, tôi chưa bao giờ leo núi, và tôi nghĩ mình không đủ thể lực. Nhưng khi đứng trên đỉnh núi, nhìn mây trôi lững lờ và cảm nhận không khí trong lành, tôi nhận ra mình mạnh mẽ hơn tôi tưởng. Trải nghiệm đó không chỉ cho tôi một kỷ niệm đẹp, mà còn giúp tôi khám phá một phần của bản thân mà tôi chưa từng biết.
2.3.2. Cách Tôi Tìm Kiếm Trải Nghiệm Mới
Trong hơn 15 năm qua, tôi luôn cố gắng bước ra khỏi vùng an toàn. Dù là tổng giám đốc của Học viện Awake Your Power, tôi không có bàn làm việc cố định, không có phòng riêng, không có ghế riêng. Tôi thích đi lòng vòng, gặp gỡ mọi người, và thử những điều mới. Có ngày, tôi ngồi trò chuyện với nhân viên ở cầu thang. Có ngày, tôi “chém gió” với bạn bè dưới gốc cây me ngoài sân. Có ngày, tôi trốn vào một quán cà phê lạ để soạn bài giảng. Tôi đến phòng thiết kế của một công ty may để thảo luận mẫu áo chạy, ghé showroom xe môtô để bàn về công nghệ mới, hoặc đi thử món ăn ở một quán mới mở.
Mỗi trải nghiệm, dù nhỏ hay lớn, đều mang lại cho tôi một góc nhìn mới. Ví dụ, năm 2017, tôi tham gia một khóa học làm gốm. Tôi không có ý định trở thành thợ gốm, nhưng khi ngồi xoay bàn gốm, cảm nhận đất sét mềm mại dưới tay, tôi học được cách kiên nhẫn và chấp nhận thất bại. Có lần tôi làm hỏng cả chục cái bát, nhưng chính những lần thất bại đó dạy tôi rằng không sao cả, miễn là tôi tiếp tục cố gắng.
2.3.3. Gợi Ý Để Tìm Trải Nghiệm Mới
Bạn không cần phải đi xa hay làm gì quá to tát. Dưới đây là một số ý tưởng để bắt đầu:
-
Thử một món ăn mới: Đi đến một quán ăn bạn chưa từng thử, hoặc tự nấu một món lạ.
-
Học một kỹ năng mới: Đăng ký một khóa học vẽ, nhảy, hoặc làm bánh. Không cần giỏi, chỉ cần vui.
-
Đi đến một nơi mới: Không cần phải đi nước ngoài. Chỉ cần khám phá một con hẻm mới trong thành phố, hay một công viên bạn chưa từng đến.
-
Gặp gỡ người lạ: Nói chuyện với một người bạn mới, hoặc tham gia một câu lạc bộ, sự kiện cộng đồng.
-
Thay đổi thói quen: Nếu bạn luôn đi làm bằng một con đường, hãy thử đi một con đường khác. Nếu bạn luôn nghe nhạc pop, hãy thử nghe jazz hoặc dân ca.
Quan trọng là hãy mở lòng và tò mò. Mỗi trải nghiệm mới là một cơ hội để bạn khám phá chính mình.
2.3.4. Bài Học Từ Trải Nghiệm Mới
Trải nghiệm mới không chỉ mang lại niềm vui, mà còn giúp bạn hiểu rõ hơn về giá trị, ước mơ, và giới hạn của mình. Năm 2020, tôi quyết định chạy marathon lần đầu tiên. Tôi không phải là vận động viên, và tôi nghĩ mình sẽ bỏ cuộc giữa chừng. Nhưng khi cán đích sau 42km, tôi nhận ra rằng giới hạn của tôi không phải là cơ thể, mà là tâm trí. Trải nghiệm đó dạy tôi rằng nếu tôi tin vào bản thân, tôi có thể làm được những điều tưởng chừng không thể.
Một trải nghiệm khác là khi tôi tham gia một dự án trồng cây ở Tây Nguyên năm 2019. Tôi không biết gì về nông nghiệp, nhưng khi đứng giữa cánh rừng, cảm nhận mùi đất và tiếng chim, tôi nhận ra rằng tôi muốn làm điều gì đó ý nghĩa cho môi trường. Đó là lý do tôi viết vào nhật ký ước mơ trồng rừng ở Tây Nguyên – một giấc mơ mà tôi vẫn đang theo đuổi.
Phần 3: Thực Hành và Bài Tập
3.1. Ba Bước Thực Hành Lắng Nghe Bản Thân
Dựa trên ba nguyên tắc trên, đây là cách bạn có thể bắt đầu thực hành:
-
Dành thời gian tĩnh lặng: Mỗi ngày, chọn một khoảng thời gian (5-15 phút) để ở một mình. Tắt điện thoại, tránh xa mạng xã hội, và làm một việc khiến bạn thư giãn, như pha trà, đi dạo, hoặc ngồi thiền.
-
Trò chuyện với chính mình: Chọn một hoạt động (viết nhật ký, vẽ, chơi nhạc, chạy bộ) để giãi bày cảm xúc, nhận thức, và ước mơ. Hãy lắng nghe ba thứ: cảm xúc, nhận thức mới, và ước mơ.
-
Tìm trải nghiệm mới: Mỗi tuần, thử một điều mới, dù nhỏ như ăn một món lạ hay lớn như tham gia một khóa học. Ghi lại cảm nhận của bạn sau mỗi trải nghiệm.
3.2. Bài Tập Thực Hành
Tôi muốn bạn làm một bài tập nhỏ ngay bây giờ. Hãy comment (hoặc viết ra giấy) ba điều:
-
Thời gian tĩnh lặng: Bạn sẽ dành thời gian nào trong ngày để ở một mình? (Ví dụ: 7h sáng khi pha cà phê, 9h tối khi đi dạo.)
-
Hoạt động trò chuyện: Bạn sẽ dùng hoạt động gì để trò chuyện với chính mình? (Ví dụ: viết nhật ký, vẽ tranh, nấu ăn.)
-
Trải nghiệm mới: Bạn muốn thử trải nghiệm gì trong tháng tới? (Ví dụ: đi cắm trại, học làm bánh, tham gia một buổi hòa nhạc.)
Hãy dành 30 giây để suy nghĩ và trả lời. Đây không chỉ là một bài tập, mà là bước đầu tiên để bạn kết nối lại với chính mình.
3.3. Khi Tự Lắng Nghe Trở Nên Khó Khăn
Nếu bạn đã lâu không lắng nghe bản thân, cảm xúc và áp lực có thể đã dồn nén quá nhiều, khiến việc tự đối thoại trở nên khó khăn. Trong trường hợp đó, đừng ngần ngại tìm sự hỗ trợ chuyên nghiệp. Tại Học viện Awake Your Power, chúng tôi có gói tư vấn cá nhân miễn phí, nơi các tư vấn viên chuyên môn sẽ giúp bạn móc nối suy nghĩ, cảm xúc, và vạch ra kế hoạch hành động. Bạn có thể tìm hiểu thêm tại website của Học viện.
Phần 4: Lời Kết và Lời Kêu Gọi Hành Động
4.1. Chúng Ta Là Một Cộng Đồng Hành Động
Lắng nghe bản thân không phải là một hành trình đơn độc. Chúng ta là một cộng đồng – những người đang cùng nhau tìm kiếm sự bình an, hạnh phúc, và ý nghĩa trong cuộc sống. Tôi muốn bạn không chỉ nghe những gì tôi chia sẻ, mà hãy hành động. Đừng để những việc vụn vặt cuốn bạn đi. Ngay bây giờ, hãy dành 30 giây để viết ra kế hoạch của bạn, và bắt đầu thực hiện.
4.2. Chia Sẻ Để Lan Tỏa Bình An
Nếu bạn thấy những nguyên tắc này hữu ích, hãy chia sẻ bài viết này với bạn bè, người thân qua Facebook, Zalo, Messenger, hay bất kỳ nền tảng nào. Biết đâu những chia sẻ này sẽ giúp một ai đó tìm lại chính mình, sống bình an và hạnh phúc hơn. Và khi bạn giúp người khác, bạn cũng đang nuôi dưỡng sự bình an trong chính mình.
4.3. Hành Trình Tiếp Tục
Hành trình lắng nghe bản thân của tôi vẫn đang tiếp diễn. Mỗi ngày, tôi học được điều gì đó mới về chính mình. Có ngày tôi thất bại, có ngày tôi thành công, nhưng tôi biết rằng miễn là tôi tiếp tục lắng nghe, tôi sẽ không bao giờ lạc lối. Tôi hy vọng bạn cũng sẽ bắt đầu hành trình của riêng mình, và tôi mong được đồng hành cùng bạn.
Cảm ơn bạn đã đọc đến đây. Hãy bắt đầu, dù chỉ là một bước nhỏ. Và đừng quên comment cho tôi biết bạn sẽ làm gì để lắng nghe bản thân nhé! Lm. Anmai, CSsR
