Một cảnh Chúa giáng sinh được trưng bày tại Vatican mô tả cảnh Chúa hài đồng nằm trên khăn keffiyeh của người Palestine hiện đã bị gỡ bỏ sau khi gây ra nhiều tranh cãi.

Khi cảnh này được công bố vào ngày 7 tháng 12 tại hội trường Paul VI của Vatican, việc đặt Chúa Jesus sơ sinh lên một mảnh vải dùng làm khăn trùm đầu truyền thống của người Palestine khiến nhiều người hiểu rằng cử chỉ này là một tuyên bố chính trị của Tòa thánh. Chiếc khăn keffiyeh kẻ caro đen trắng được coi rộng rãi là biểu tượng ủng hộ người Palestine.

Cảnh Chúa giáng sinh, được thiết kế bởi hai nghệ sĩ từ Đại học Dar al-Kalima ở Bethlehem, được tờ Palestine Chronicle mô tả là “một sự công nhận sâu sắc đối với cuộc đấu tranh của người Palestine”, nhưng lại nhận phải sự phản đối từ cộng đồng người Israel và Do Thái.

Phản ứng dữ dội bắt đầu sau khi Giáo hoàng gặp gỡ những người tài trợ cho cây thông Noel và cảnh Chúa giáng sinh năm nay được trưng bày tại Quảng trường Thánh Peter vào ngày 7 tháng 12.

Trong buổi tiếp kiến ​​hôm thứ Bảy, Đức Giáo hoàng đã kêu gọi chấm dứt chiến tranh và xung đột, đồng thời yêu cầu các tín đồ “hãy nhớ đến những anh chị em đang ở đó [tại Bethlehem] và ở những nơi khác trên thế giới, đang phải chịu đựng thảm kịch chiến tranh”.

“Đủ chiến tranh rồi, đủ bạo lực rồi!” ông nói, đồng thời than thở về hoạt động buôn bán vũ khí thương mại và mô tả cách ngành công nghiệp vũ khí “kiếm tiền để giết chóc”.

Được gọi là “Lễ Giáng sinh Bethlehem 2024”, cảnh tượng này được trưng bày tại hội trường Paul VI của Vatican và được thiết kế bởi các nghệ sĩ người Palestine Johny Andonia và Faten Nastas Mitwasi, cao gần 10 feet và được làm từ những cây ô liu ở Đất Thánh.

Việc thành lập và tặng cho Vatican được tổ chức bởi Ủy ban Tổng thống cấp cao về các vấn đề tôn giáo tại Palestine, một thực thể của Tổ chức Giải phóng Palestine, cũng như Đại sứ quán Palestine tại Tòa thánh và một số tổ chức địa phương khác tại Bethlehem.

Ramzi Khouri, một thành viên của ủy ban điều hành Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO), trong một thông cáo báo chí đã chuyển lời “lời chào nồng nhiệt” của Chủ tịch Palestine Mahmoud Abbas và bày tỏ “lòng biết ơn sâu sắc đối với sự ủng hộ không ngừng nghỉ của Giáo hoàng đối với sự nghiệp của người Palestine và những nỗ lực không mệt mỏi của ngài nhằm chấm dứt chiến tranh ở Gaza và thúc đẩy công lý”.

Nhưng những phản đối đối với cảnh này bao gồm những mâu thuẫn lịch sử trong cách miêu tả cảnh Chúa giáng sinh đặc biệt này. Đề cập đến nguồn gốc Do Thái lịch sử của chính Chúa Jesus – được sinh ra từ cha mẹ Do Thái ở nơi khi đó là tỉnh Judea của La Mã – một nhà bình luận trực tuyến đã viết, “Giáo hoàng cũng nghĩ rằng Chúa Jesus không phải là người Do Thái sao? Ông ấy thậm chí có đọc Kinh thánh không?”

Một người quan sát bất mãn khác cho biết trên nền tảng mạng xã hội X rằng, “Giáo hoàng đang lợi dụng Giáng sinh để thúc đẩy nỗ lực lố bịch nhằm xây dựng lại hình ảnh Chúa Jesus thành người Palestine thay vì con người thật của Người – một người Do Thái đã ứng nghiệm lời tiên tri trong Cựu Ước về một Đấng cứu thế.”

Giáo hoàng Francis đã nhiều lần lên án cuộc chiến ở Gaza kể từ khi nó nổ ra sau cuộc tấn công ngày 7 tháng 10 năm 2023 của các chiến binh Hamas vào Israel, khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng và hơn 250 người khác bị bắt làm con tin.

Cho đến nay, tình trạng bạo lực tiếp theo sau khi Israel phát động cuộc phản công đã khiến hơn 40.000 người thiệt mạng và gây ra thiệt hại lớn cho cơ sở hạ tầng ở Gaza, bao gồm cả hệ thống chăm sóc sức khỏe, trong khi việc tiếp cận viện trợ nhân đạo vẫn còn hạn chế.

Đôi khi, Đức Giáo hoàng gọi cuộc chiến là “vô đạo đức”, và các trợ lý cấp cao đã đặt câu hỏi về sự trả đũa của Israel, gọi phản ứng quân sự của nước này là không cân xứng.

Tháng trước, một số trích đoạn trong cuốn sách phỏng vấn Đức Giáo hoàng sẽ được La Stampa xuất bản vào năm mới đã được công bố,   trong đó Đức Phanxicô gọi cuộc chiến ở Gaza là một “cuộc diệt chủng”.

Trong các trích đoạn, Đức Thánh Cha đã kêu gọi mở một cuộc điều tra để xác định liệu hành động của Israel ở Gaza có thể được xếp vào loại diệt chủng hay không, trong khi vào tháng 11, Ủy ban đặc biệt của Liên hợp quốc tuyên bố rằng họ thấy hành động của Israel ở Gaza phù hợp với tội diệt chủng.

Giáo hoàng Francis, người cũng đã gặp gỡ gia đình các con tin Israel và nhiều lần kêu gọi thả họ ngay lập tức, cũng chỉ trích các cuộc không kích của Israel vào Lebanon là “vượt quá chuẩn mực đạo đức”.

Cảnh Chúa giáng sinh gây tranh cãi, hiện đã được dời khỏi hội trường khán giả Phaolô VI, bao gồm một cảnh thân mật với hình ảnh Chúa hài đồng Jesus nằm trong máng cỏ trước mặt cha mẹ Người là Đức Mẹ Maria và Thánh Giuse, được chạm khắc từ một cây ô liu duy nhất.

Việc chạm khắc tượng và cảnh tôn giáo từ gỗ ô liu đã trở thành trụ cột của bản sắc kinh tế và văn hóa của Đất Thánh trong nhiều thế kỷ.

Ngôi sao Bethlehem treo phía trên khung cảnh được làm từ xà cừ và được bao quanh bởi dòng chữ bằng cả tiếng Latin và tiếng Ả Rập có nội dung: “Vinh danh Thiên Chúa trên trời, bình an dưới thế cho muôn loài.”

Những chú cừu trong cảnh này được làm thủ công từ len nỉ bởi trẻ em đến từ Ma’n Lilhayt, một tổ chức từ thiện Công giáo cung cấp cơ hội việc làm cho người khuyết tật.

Người phát ngôn của Vatican đã không trả lời  yêu cầu của Crux  về bình luận về sự hiện diện của cảnh Chúa giáng sinh tại Hội trường Paul VI, và liệu điều đó có đại diện cho một tuyên bố chính trị từ phía Tòa thánh hay không.