KHÔNG PHẢI CHỖ NGỒI NÀO CŨNG ĐÁNG GIỮ, KHÔNG PHẢI CUỘC TRÒ CHUYỆN NÀO CŨNG ĐÁNG NGHE

Hãy Lựa Chọn “Chiếc Bàn” Của Mình Một Cách Khôn Ngoan

Bài suy tư về tầm quan trọng của các mối tương quan và cộng đoàn trong đời sống Kitô hữu

LỜI MỞ ĐẦU

Quý Anh Chị Em thân mến,

Cuộc đời mỗi chúng ta có thể được ví như một hành trình đi qua rất nhiều căn phòng, và trong mỗi căn phòng lại có những “chiếc bàn” khác nhau. Có chiếc bàn gia đình ấm cúng nơi ta lớn lên, có chiếc bàn học nơi ta tích lũy tri thức, có bàn làm việc nơi ta xây dựng sự nghiệp, và có vô số những chiếc bàn thân hữu nơi ta chia sẻ niềm vui, nỗi buồn. Chúng ta dành phần lớn cuộc đời mình để ngồi ở một chiếc bàn nào đó, với những con người nào đó, tham dự vào những cuộc trò chuyện nào đó.

Chính vì thế, một trong những quyết định quan trọng nhất, có sức ảnh hưởng sâu sắc nhất đến tâm hồn, nhân cách và cả đời sống đức tin của chúng ta, lại không phải là những quyết định đao to búa lớn, mà là một lựa chọn thầm lặng diễn ra mỗi ngày: Chúng ta chọn ngồi vào chiếc bàn nào?

Câu nói chủ đề của chúng ta, “Không phải chỗ ngồi nào cũng đáng giữ, không phải cuộc trò chuyện nào cũng đáng nghe”, là một lời nhắc nhở đầy khôn ngoan. Nó mời gọi chúng ta dừng lại và tự vấn: “Chiếc bàn” mà tôi đang ngồi có đang nuôi dưỡng tôi hay đang dần đầu độc tôi? “Thức ăn” được dọn ra trên chiếc bàn đó – những câu chuyện, những tư tưởng, những giá trị – có làm cho tâm hồn tôi lớn lên trong sự thật và tình yêu, hay đang gieo vào lòng tôi những hạt giống của sự ghen tị, yếm thế và cay đắng? Những “bạn đồng bàn” của tôi có đang nâng tôi lên gần Chúa hơn, hay đang âm thầm kéo tôi xa Ngài?

Bài suy tư này không cổ vũ cho sự xa lánh hay kiêu ngạo, nhưng mời gọi chúng ta thực hành một nhân đức Kitô giáo nền tảng: sự khôn ngoan phân định. Dưới ánh sáng của Tin Mừng, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá nghệ thuật lựa chọn “chiếc bàn” của mình, nhận diện những môi trường độc hại, tìm kiếm những cộng đoàn trao ban sự sống, và quan trọng hơn cả, học cách trở thành một người bạn đồng bàn mang lại giá trị tích cực cho người khác.

Hành trình này sẽ đưa chúng ta qua năm chặng chính:

1. Hiểu về “Chiếc Bàn” như một ẩn dụ về các mối tương quan.
2. Nhận diện những “Chiếc Bàn” nguy hiểm cần can đảm rời đi.
3. Chiêm ngắm Bàn Tiệc của Chúa như một mẫu mực lý tưởng.
4. Học cách xây dựng và lựa chọn “Chiếc Bàn” của riêng mình.
5. Sống khôn ngoan khi phải ngồi ở những “Chiếc Bàn” ta không thể chọn.

Nguyện xin Chúa Thánh Thần, Đấng là nguồn mạch của mọi sự khôn ngoan, soi sáng cho chúng ta, để mỗi quyết định chọn “chỗ ngồi” của chúng ta đều là một bước tiến gần hơn đến Bàn Tiệc Nước Trời.

CHƯƠNG 1: “CHIẾC BÀN” – ẨN DỤ VỀ CÁC MỐI TƯƠNG QUAN

Trước khi có thể lựa chọn một cách khôn ngoan, chúng ta cần hiểu rõ mình đang lựa chọn điều gì. Hình ảnh “chiếc bàn” không chỉ là một vật dụng, mà là một ẩn dụ sâu sắc về toàn bộ thế giới các mối tương quan và môi trường sống của chúng ta.

1.1. Phân Tích Ẩn Dụ “Chiếc Bàn”

Hãy thử hình dung một bữa ăn. Giá trị của bữa ăn đó không chỉ nằm ở món ăn ngon, mà còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác. Tương tự như vậy, giá trị của các mối tương quan trong đời sống cũng được cấu thành bởi nhiều phương diện:

• “Thức Ăn” trên bàn: Đây chính là nội dung của các cuộc trò chuyện, những ý tưởng được trao đổi, những giá trị được chia sẻ. “Thức ăn” có thể bổ dưỡng, như những lời khích lệ, những câu chuyện xây dựng, những chia sẻ chân thành về đức tin. Nhưng nó cũng có thể độc hại, như những lời nói xấu, những câu chuyện phiếm vô bổ, những tư tưởng yếm thế, hoặc những kế hoạch bất chính. Chúng ta trở nên giống như những gì chúng ta “ăn” vào tâm hồn mỗi ngày.
• “Bạn Đồng Bàn”: Đây là những con người chúng ta chọn để chia sẻ thời gian, năng lượng và cuộc sống. Họ là gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, anh em trong cộng đoàn. Tính cách, nhân phẩm và lối sống của họ tạo nên bầu không khí của “bữa tiệc”.
• Bầu không khí quanh bàn: Một chiếc bàn có thể tràn ngập tiếng cười, sự ấm áp và chấp nhận. Nhưng cũng có chiếc bàn lại nặng nề bởi sự phán xét, cạnh tranh ngấm ngầm, và sự giả tạo. Bầu không khí này ảnh hưởng trực tiếp đến tâm trạng và sự bình an nội tâm của chúng ta.

Khi nói “lựa chọn chiếc bàn của mình”, chính là nói đến việc lựa chọn một cách có ý thức những “món ăn tinh thần”, những “người bạn đồng hành” và “bầu không khí” mà chúng ta muốn hiện diện trong cuộc đời mình.

1.2. Nhu Cầu Thuộc Về: Con Người Được Tạo Dựng Cho Sự Hiệp Thông

Tại sao việc lựa chọn “chiếc bàn” lại quan trọng đến vậy? Bởi vì con người chúng ta có một nhu cầu bẩm sinh và sâu sắc là được thuộc về một nơi nào đó.

Từ góc độ nhân văn, các nhà tâm lý học khẳng định rằng nhu cầu được kết nối, được thuộc về một nhóm là một trong những nhu cầu căn bản nhất của con người, chỉ sau các nhu cầu sinh tồn. Sự cô lập kéo dài có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe tinh thần.

Từ góc độ đức tin, nhu cầu này còn mang một ý nghĩa sâu xa hơn. Sách Sáng Thế cho biết con người được tạo dựng “theo hình ảnh Thiên Chúa” (St 1,27). Thiên Chúa của chúng ta không phải là một hữu thể đơn độc, mà là một sự hiệp thông của Ba Ngôi: Cha, Con và Thánh Thần. Thiên Chúa là một “gia đình”, một “cộng đoàn” Tình Yêu. Vì được tạo dựng theo hình ảnh của một Thiên Chúa-Hiệp Thông, nên con người chúng ta chỉ có thể tìm thấy sự viên mãn của mình trong sự hiệp thông với Thiên Chúa và với tha nhân.

Chính vì nhu cầu thuộc về này quá mạnh mẽ, nên đôi khi chúng ta chấp nhận ngồi vào bất kỳ “chiếc bàn” nào chịu nhận chúng ta, dù cho chiếc bàn đó có độc hại đến đâu. Chúng ta sợ sự cô đơn đến nỗi thà ngồi ở một chỗ ngồi không xứng đáng còn hơn là không có chỗ để ngồi. Đây chính là khởi điểm của nhiều sai lầm và đau khổ.

1.3. Tầm Ảnh Hưởng Sâu Sắc Của “Bạn Đồng Bàn”

Người Việt Nam có câu tục ngữ vô cùng chí lý: “Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng”. Kinh Thánh cũng lặp lại chân lý này một cách dứt khoát: “Đừng để mình bị lừa dối: bạn bè xấu làm hư tính tốt.” (1 Cr 15,33).

Tầm ảnh hưởng của môi trường và những người xung quanh không phải là một tác động tức thời, mà là một sự thẩm thấu từ từ, đôi khi chúng ta không hề nhận ra.

• Họ định hình suy nghĩ của chúng ta: Khi bạn liên tục nghe những lời than phiền, bạn sẽ bắt đầu nhìn cuộc đời một cách tiêu cực. Khi bạn liên tục nghe những lời nói xấu, bạn sẽ dần thấy việc phán xét người khác là bình thường. Ngược lại, khi bạn ở gần những người có niềm hy vọng, bạn cũng sẽ được truyền cảm hứng để sống lạc quan hơn.
• Họ ảnh hưởng đến thói quen của chúng ta: Nếu bạn bè của bạn có thói quen cầu nguyện, đọc Kinh Thánh, bạn sẽ dễ được thúc đẩy làm theo. Nếu họ có thói quen tiêu xài hoang phí, nói dối, bạn cũng sẽ có nguy cơ bị lôi kéo vào những con đường đó.
• Họ tác động đến đức tin của chúng ta: Đức tin không chỉ là chuyện cá nhân giữa ta với Chúa. Đức tin cần được nuôi dưỡng trong một cộng đoàn. Một môi trường coi nhẹ các giá trị thiêng liêng sẽ làm đức tin của bạn nguội lạnh. Một cộng đoàn sống đức tin mạnh mẽ sẽ là nguồn nâng đỡ và củng cố đức tin cho bạn một cách phi thường.

Vì vậy, việc lựa chọn bạn bè, lựa chọn “chiếc bàn” của mình không phải là một vấn đề phụ, mà là một trong những quyết định chiến lược quan trọng nhất cho sự phát triển nhân bản và đời sống thiêng liêng của mỗi người chúng ta.

CHƯƠNG 2: NHẬN DIỆN NHỮNG “CHIẾC BÀN” NGUY HIỂM CẦN TRÁNH

Để có thể chọn đúng, trước hết chúng ta phải biết nhận diện những cái sai. Trong đời sống, có những “chiếc bàn” mà vẻ ngoài trông có vẻ hấp dẫn, nhộn nhịp, nhưng “thức ăn” được dọn ra lại là thuốc độc cho tâm hồn. Sự khôn ngoan đòi hỏi chúng ta phải biết nhận diện và can đảm rời xa những nơi đó.

2.1. Bàn Tiệc Của Sự Ganh Tị và Nói Xấu

Đây là một trong những chiếc bàn phổ biến và nguy hiểm nhất, có thể xuất hiện ở bất cứ đâu, từ công sở, khu xóm, và đáng buồn thay, ngay cả trong các môi trường đạo đức.

• “Món chính”: “Thức ăn” trên bàn này là những câu chuyện về người khác, nhưng không phải để cảm thông hay học hỏi, mà là để chỉ trích, phán xét, và bới móc lỗi lầm. Những thành công của người khác được đem ra phân tích với con mắt ghen tị. Những thất bại của họ lại trở thành niềm vui độc ác cho những người ngồi cùng bàn.
• Chất độc: Ngồi ở bàn này, dù chỉ với tư cách là người lắng nghe, cũng khiến tâm hồn chúng ta bị nhiễm độc. Nó nuôi dưỡng thói kiêu ngạo (cho rằng mình tốt hơn người khác), giết chết lòng bác ái, và biến trái tim ta thành nơi chứa đầy sự cay đắng và phán xét. Giáo lý Công giáo gọi đây là tội nói xấu (detraction) và vu khống (calumny), những tội trọng làm tổn thương danh dự của người khác và phá vỡ sự hiệp thông.

2.2. Bàn Tròn Của Sự Yếm Thế và Than Phiền

Chiếc bàn này có thể không độc ác như bàn nói xấu, nhưng nó nguy hiểm một cách âm thầm.

• “Món chính”: Thực đơn ở đây chỉ có một món: những lời than phiền. Mọi cuộc trò chuyện đều xoay quanh việc cuộc đời bất công thế nào, mọi thứ tồi tệ ra sao, và mình là nạn nhân đáng thương của hoàn cảnh. Họ than phiền về thời tiết, chính trị, công việc, gia đình, sức khỏe… không có gì là đủ tốt.
• Chất độc: Bầu không khí ở bàn này vô cùng nặng nề. Nó rút cạn năng lượng và niềm vui sống của chúng ta. Nó giết chết niềm hy vọng và lòng biết ơn, hai nhân đức nền tảng của đời sống Kitô hữu. Ngồi lâu ở bàn này, chúng ta sẽ quên mất những hồng ân Chúa ban, và chỉ còn nhìn thấy những đám mây đen trong cuộc đời.

2.3. Bàn Nhậu Của Những Đam Mê Trần Tục

Chiếc bàn này thường rất hào nhoáng và quyến rũ, thu hút những người tìm kiếm sự hưởng thụ tức thời.

• “Món chính”: Các cuộc trò chuyện ở đây xoay quanh tiền bạc, danh vọng, quyền lực, và các thú vui nhục dục. Mục tiêu sống được đo lường bằng những gì mình sở hữu, những nơi mình đã đi, những người mình quen biết. Thiên Chúa và các giá trị thiêng liêng nếu được nhắc đến thì cũng chỉ là thứ yếu, hoặc hoàn toàn vắng bóng.
• Chất độc: Chiếc bàn này làm cho các giá trị bị đảo lộn. Nó khiến chúng ta dần dần yêu mến thế gian hơn Thiên Chúa. Đức tin của chúng ta trở nên nguội lạnh, và lời cầu nguyện trở nên xa lạ. Chúa Giêsu đã cảnh báo rất rõ ràng: “Anh em không thể vừa làm tôi Thiên Chúa, vừa làm tôi tiền của được” (Mt 6,24).

2.4. Chiếc Bàn Của Sự Giả Hình Đạo Đức

Đây có lẽ là chiếc bàn nguy hiểm và khó nhận diện nhất, vì nó được ngụy trang dưới một vỏ bọc rất thiêng liêng.

• “Món chính”: Những người ngồi ở bàn này có thể rất rành về giáo lý, luật lệ, và các việc đạo đức. Họ có thể tỏ ra rất sốt sắng. Nhưng “thức ăn” họ dọn ra lại là sự phán xét, lòng dạ hẹp hòi, và một tinh thần luật pháp cứng nhắc, thiếu vắng tình yêu. Họ nhanh chóng kết án những người tội lỗi, chỉ trích những ai không “đạo đức” như họ, và thiếu lòng thương cảm với những người yếu đuối.
• Chất độc: Bàn này tạo ra một thứ đạo đức ngột ngạt, nặng nề, một gánh nặng không thể mang nổi. Nó làm méo mó hình ảnh của một Thiên Chúa là Tình Yêu. Nó gây chia rẽ trong cộng đoàn và làm cho những người đang tìm kiếm Chúa cảm thấy nản lòng. Đây chính là tinh thần của những người Pharisêu mà Chúa Giêsu đã mạnh mẽ lên án.

Nhận diện được những chiếc bàn này là bước đầu tiên của sự khôn ngoan. Bước thứ hai, đòi hỏi nhiều can đảm hơn, là dứt khoát đứng dậy và rời đi.

CHƯƠNG 3: BÀN TIỆC CỦA CHÚA – “CHIẾC BÀN” MẪU MỰC

Sau khi đã nhận diện những “chiếc bàn” cần tránh, chúng ta hãy hướng tâm hồn đến một “chiếc bàn” lý tưởng, một mẫu mực mà mọi mối tương quan Kitô giáo cần phải quy chiếu về: đó chính là bàn tiệc mà chính Chúa Giêsu đã thiết lập và mời gọi chúng ta tham dự.

3.1. Chúa Giêsu – Người Thầy Ngồi Đồng Bàn

Thật thú vị khi nhận ra rằng, phần lớn sứ vụ công khai của Chúa Giêsu không diễn ra trong các hội đường hay đền thờ, mà lại diễn ra quanh các bàn ăn. Tin Mừng ghi lại rất nhiều lần Chúa ngồi đồng bàn với đủ mọi hạng người.

• Ngài ngồi với những người tội lỗi: Như Lêvi và những người thu thuế (x. Mc 2,15), như người phụ nữ tội lỗi trong nhà ông Simôn (x. Lc 7,36). Tại bàn ăn của Ngài, không có sự kết án. “Thức ăn” được dọn ra là lòng thương xót, sự tha thứ và lời mời gọi hoán cải. Sự hiện diện của Ngài biến một bữa ăn thành một cơ hội để bắt đầu lại cuộc đời.
• Ngài ngồi với bạn hữu: Như tại nhà của ba chị em Mácta, Maria và Lagiarô (x. Lc 10,38). Tại bàn ăn này, bầu không khí tràn ngập tình bạn, sự thân mật và lắng nghe.
• Ngài hóa bánh ra nhiều: Để nuôi đám đông dân chúng đang đói (x. Ga 6,1-15). Bàn tiệc của Ngài là một bàn tiệc của sự quảng đại, nơi mọi người đều được no đủ cả về thể chất lẫn tinh thần.

Bàn tiệc nơi Chúa Giêsu hiện diện luôn là một nơi trao ban sự sống, chữa lành và phục hồi phẩm giá.

3.2. Bàn Tiệc Thánh Thể – Nguồn Sống và Sự Hiệp Thông

Đỉnh cao của mọi bàn tiệc trần thế chính là Bàn Tiệc Thánh Thể mà Chúa Giêsu đã thiết lập trong Bữa Tiệc Ly. Đây là “chiếc bàn” hoàn hảo nhất mà chúng ta được mời gọi tham dự.

• “Thức Ăn” tuyệt hảo: Món ăn trên bàn này không phải là những ý tưởng hay lời nói của con người, mà chính là Mình và Máu Thánh Chúa Kitô. Đó là “bánh bởi trời”, là lương thực nuôi dưỡng linh hồn, ban cho chúng ta sự sống đời đời.
• “Bạn Đồng Bàn” cao cả: Khi tham dự Bàn Tiệc Thánh Thể, chúng ta không chỉ ngồi với những anh chị em trong giáo xứ, mà chúng ta còn được hiệp thông với chính Chúa Kitô, và qua Ngài, chúng ta được hiệp thông với toàn thể Hội Thánh, bao gồm các thiên thần, các thánh trên trời và các linh hồn nơi luyện ngục.
• Bầu không khí của Giao Ước Mới: Bàn Tiệc Thánh Thể là nơi tưởng niệm và hiện tại hóa Hy Tế Tình Yêu của Chúa Giêsu trên thập giá. Bầu không khí ở đây là sự tạ ơn, lòng thống hối, niềm hy vọng và tình yêu huynh đệ.

Bàn Tiệc Thánh Thể chính là nguồn mạch ân sủng giúp chúng ta có đủ sức mạnh và ánh sáng để có thể lựa chọn và xây dựng những “chiếc bàn” tốt đẹp trong cuộc sống hàng ngày. Mỗi lần chúng ta rước lễ là một lần chúng ta được “nếm” thử hương vị của Nước Trời, và được nhắc nhở về tiêu chuẩn của một mối tương quan đích thực.

3.3. Đặc Điểm Của Một “Chiếc Bàn” Kitô Giáo Lành Mạnh

Dựa trên mẫu mực là Bàn Tiệc của Chúa, chúng ta có thể nhận ra những đặc điểm của một “chiếc bàn” – một mối tương quan hay một cộng đoàn – thực sự lành mạnh và nuôi dưỡng.

• Được nuôi dưỡng bằng Sự Thật: Lời Chúa là nền tảng. Các cuộc trò chuyện, dù về đời hay về đạo, đều được soi chiếu bởi các giá trị Tin Mừng.
• Được nêm nếm bằng Bác Ái: Có sự chấp nhận, cảm thông và nâng đỡ lẫn nhau. Lời nói thì xây dựng, chứ không phá đổ. Có sự tha thứ và kiên nhẫn với những yếu đuối của nhau.
• Tràn ngập Niềm Hy Vọng: Ngay cả khi đối mặt với khó khăn, thử thách, bầu không khí vẫn toát lên sự tin tưởng vào quyền năng và sự quan phòng của Thiên Chúa.
• Có sự khích lệ lẫn nhau: Mọi người chân thành mừng vui cho thành công của nhau và động viên nhau sống tốt hơn, thánh thiện hơn.
• Mang tinh thần Hiếu Khách: Luôn mở rộng vòng tay để chào đón những thành viên mới, đặc biệt là những người đang cảm thấy cô đơn, lạc lõng.

Đây chính là những “chiếc bàn” mà chúng ta được mời gọi tìm kiếm và góp phần xây dựng.

CHƯƠNG 4: XÂY DỰNG VÀ LỰA CHỌN “CHIẾC BÀN” CỦA RIÊNG MÌNH

Nhận biết và khao khát một “chiếc bàn” tốt là điều quan trọng, nhưng chưa đủ. Đức tin luôn đòi hỏi hành động. Chúng ta cần phải có những bước đi cụ thể và dứt khoát để xây dựng cho mình một môi trường sống lành mạnh.

4.1. Bước 1: Can Đảm Đứng Dậy và Rời Đi

Đây là bước đi khó khăn nhất nhưng lại là tiền đề cho mọi sự thay đổi. Khi bạn nhận ra mình đang ngồi ở một “chiếc bàn” độc hại, bạn phải có can đảm để rời đi.

• Tại sao lại khó? Vì chúng ta sợ sự cô đơn. Chúng ta sợ bị cho là “khác người”, “kiêu ngạo”. Chúng ta có thể đã gắn bó với những con người đó một thời gian dài. Rời đi có nghĩa là chấp nhận một khoảng trống, một sự mất mát ban đầu.
• Tại sao lại cần thiết? Bởi vì nếu bạn không rời đi, bạn sẽ tiếp tục bị nhiễm độc. Bạn không thể thay đổi cả một môi trường tiêu cực nếu chính bạn không đủ mạnh. Việc rời đi không phải là hành động của sự yếu đuối, mà là hành động của sự khôn ngoan và tự bảo vệ. Đó là một hành vi bác ái với chính bản thân mình, để bảo vệ “ngôi đền thờ Chúa Thánh Thần” là tâm hồn bạn.
• Làm thế nào? Đôi khi không cần một tuyên bố ồn ào. Bạn có thể bắt đầu bằng việc giảm dần tần suất tham gia, từ chối một cách lịch sự những lời mời gọi vào các cuộc trò chuyện vô bổ, và dần dần tạo ra một khoảng cách an toàn.

4.2. Bước 2: Phân Định và Tìm Kiếm

Sau khi đã tạo ra một khoảng trống, hãy dùng thời gian đó để cầu nguyện và tìm kiếm.

• Cầu nguyện: Hãy xin Chúa một cách cụ thể: “Lạy Chúa, xin chỉ cho con những người bạn tốt. Xin dẫn con đến một cộng đoàn có thể nuôi dưỡng đức tin của con.” Thiên Chúa luôn lắng nghe lời cầu nguyện chân thành này.
• Tìm kiếm “hoa quả”: Hãy áp dụng nguyên tắc của Chúa Giêsu: “Cứ xem quả thì biết cây”. Hãy quan sát những người xung quanh bạn. Ai là người toát ra sự bình an, niềm vui, lòng nhân hậu? Ai là người có đời sống cầu nguyện và sống Lời Chúa một cách cụ thể? Đó là những người mà bạn nên tìm cách kết thân.
• Chủ động tham gia: Đừng chỉ ngồi chờ. Hãy chủ động tìm đến những môi trường tích cực: tham gia một lớp học Kinh Thánh, một nhóm chia sẻ Lời Chúa, một ca đoàn, một nhóm phục vụ bác ái trong giáo xứ… Đây là những “chiếc bàn” đã được dọn sẵn, nơi bạn có thể tìm thấy những tâm hồn đồng điệu.

4.3. Bước 3: Trở Thành Người Bạn Đồng Bàn Tốt

Việc tìm kiếm một “chiếc bàn” tốt là một con đường hai chiều. Đừng chỉ hỏi “Họ có thể mang lại gì cho tôi?”, mà hãy hỏi “Tôi có thể mang lại gì cho chiếc bàn này?”.

• Hãy là “đường”, là “muối”, là “ánh sáng”: Bạn có trách nhiệm góp phần tạo nên một bầu không khí tích cực. Hãy là người mang đến những lời khích lệ, người biết lắng nghe, người chia sẻ niềm vui và đức tin.
• Thực hành các nhân đức đối thần: Hãy tập lắng nghe một cách chân thành thay vì chỉ chờ đến lượt mình nói. Hãy tập nói sự thật trong tình yêu thương. Hãy tập tha thứ và bỏ qua những lỗi lầm nhỏ của anh em. Hãy là người đầu tiên đưa tay ra làm hòa.
• Chia sẻ chứng tá: Đừng ngần ngại chia sẻ những kinh nghiệm về Chúa trong cuộc đời bạn một cách đơn sơ. Chứng tá sống động của bạn có thể là nguồn cảm hứng và sức mạnh cho những người bạn đồng bàn.

4.4. Mời Người Khác Đến Bàn Của Bạn

Khi bạn đã tìm thấy hoặc xây dựng được một “chiếc bàn” tốt, đừng giữ nó cho riêng mình. Ơn gọi của người Kitô hữu là ra đi và loan báo Tin Mừng, là mời gọi mọi người vào dự tiệc Nước Trời.

• Sống tinh thần hiếu khách: Hãy để ý đến những người đang cô đơn, lạc lõng trong cộng đoàn. Một lời mời dùng bữa ăn tối, một lời hỏi thăm chân thành có thể là khởi đầu của một tình bạn đẹp và là cách bạn đưa họ đến một “chiếc bàn” ấm áp.
• Tạo ra những “chiếc bàn” mới: Bạn có thể khởi xướng một nhóm nhỏ để cùng nhau cầu nguyện, đọc Kinh Thánh hoặc làm một việc bác ái. Hãy bắt đầu một cách đơn giản. Chúa sẽ làm cho những nỗ lực nhỏ bé của bạn sinh hoa kết quả.

CHƯƠNG 5: SỐNG KHÔN NGOAN GIỮA THẾ GIAN

Thực tế cuộc sống không phải lúc nào cũng lý tưởng. Sẽ có những “chiếc bàn” mà chúng ta buộc phải ngồi, không thể lựa chọn, ví dụ như bàn ăn trong một gia đình có nhiều xung đột, hoặc bàn làm việc trong một môi trường công sở tiêu cực. Làm thế nào để sống khôn ngoan trong những hoàn cảnh đó?

5.1. Khi “Chiếc Bàn” Không Thể Lựa Chọn

Trong những trường hợp này, mục tiêu không phải là rời đi, mà là học cách để “ở trong thế gian nhưng không thuộc về thế gian” (Ga 17, 15-16).

• Trở thành người mang lại sự bình an (Peacemaker): Thay vì bị cuốn vào các cuộc cãi vã hay phe phái, hãy cố gắng trở thành một nhân tố hòa giải. Đôi khi, chỉ cần sự im lặng và cầu nguyện của bạn cũng có thể làm giảm bớt căng thẳng.
• Thiết lập những ranh giới lành mạnh: Bạn không thể ngăn người khác nói những lời tiêu cực, nhưng bạn có quyền không tham gia. Bạn có thể lịch sự chuyển chủ đề, hoặc tìm một lý do để rời khỏi cuộc trò chuyện. Bạn cần bảo vệ tâm hồn mình khỏi những “món ăn độc hại” dù vẫn phải ngồi chung bàn.
• Là “muối” và “ánh sáng”: Đây chính là lúc để sống ơn gọi Kitô hữu một cách triệt để nhất. Sự nhân hậu, kiên nhẫn và chính trực của bạn có thể trở thành một chứng tá thầm lặng nhưng mạnh mẽ, có sức biến đổi môi trường xung quanh một cách từ từ. Đừng đánh giá thấp sức mạnh của một ngọn nến nhỏ trong một căn phòng tối.

5.2. Lòng Thương Xót Dành Cho Những Người Ở “Bàn Khác”

Sự khôn ngoan trong việc lựa chọn “chiếc bàn” không được phép biến thành sự kiêu ngạo thiêng liêng hay thái độ “biệt phái”. Chúng ta tránh những chiếc bàn độc hại để bảo vệ mình và để có sức mạnh phục vụ, chứ không phải để tự coi mình là tốt hơn người khác.

• Hiểu rằng họ cũng là những người mang thương tích: Những người ngồi ở bàn nói xấu, than phiền thường là những người có nhiều nỗi đau và bất an trong lòng. Hành vi của họ là triệu chứng của những vết thương sâu xa hơn.
• Cầu nguyện cho họ: Đây là hành vi bác ái quan trọng nhất chúng ta có thể làm cho họ. Hãy cầu xin Chúa chữa lành, soi sáng và biến đổi tâm hồn họ.
• Sẵn sàng như Chúa Giêsu: Chúa Giêsu đã đến ngồi vào “chiếc bàn” của những người tội lỗi, không phải để đồng lõa với tội lỗi của họ, mà là để kêu gọi họ hoán cải. Chúng ta cũng được mời gọi, khi đã đủ mạnh mẽ, để có thể “ngồi một lát” với những người lầm lạc, không phải để tham gia vào câu chuyện của họ, mà để lắng nghe và gieo một hạt giống của sự thật và tình yêu.

5.3. Sự Cô Tịch Thánh Thiêng (Holy Solitude)

Cuối cùng, có một chân lý quan trọng: Thà ngồi một mình với Chúa còn hơn ngồi ở một chiếc bàn độc hại.

Đừng sợ những khoảnh khắc cô tịch. Trong văn hóa ồn ào ngày nay, sự thinh lặng và cô tịch trở nên quý giá hơn bao giờ hết. Đó không phải là sự cô đơn đáng sợ, mà là một sự “cô tịch thánh thiêng”, một không gian cần thiết để tâm hồn được nghỉ ngơi và kết nối với Chúa.

Chính trong những giờ phút ngồi một mình trước Thánh Thể, một mình với Lời Chúa, tâm hồn chúng ta được nạp lại năng lượng, được thanh tẩy khỏi những ồn ào của thế gian, và nhận được ánh sáng để có thể lựa chọn và hành động một cách khôn ngoan hơn khi quay trở lại với những “chiếc bàn” của cuộc đời.

KẾT LUẬN

Quý Anh Chị Em thân mến,

Hành trình đức tin của chúng ta được định hình một cách sâu sắc bởi những người chúng ta chọn để đồng hành. “Chiếc bàn” chúng ta ngồi, “cuộc trò chuyện” chúng ta nghe, “bạn đồng bàn” chúng ta chọn, tất cả đều góp phần tạo nên con người thiêng liêng của chúng ta.

Bài suy tư này là một lời mời gọi khẩn thiết đến sự chủ động và có ý thức. Đừng để cuộc đời cuốn đi, đừng thụ động ngồi vào bất cứ chiếc bàn nào còn trống. Hãy là người quản gia khôn ngoan đối với thời gian, năng lượng và tâm hồn mà Chúa đã trao phó cho bạn.

Hãy can đảm rời xa những “chỗ ngồi” đang làm bạn khô héo, những “cuộc trò chuyện” đang làm bạn ra tầm thường. Hãy kiên nhẫn tìm kiếm những “chiếc bàn” được dọn sẵn bởi sự thật, tình yêu và niềm hy vọng. Hãy nỗ lực để chính mình trở thành một người bạn đồng bàn mà người khác tạ ơn Chúa vì đã được gặp gỡ.

Và trên hết, hãy luôn nhớ rằng mọi “chiếc bàn” ở trần gian này chỉ là tạm thời. Tất cả chúng ta đều đang trên hành trình hướng về một Bàn Tiệc Vĩnh Cửu, Bàn Tiệc Nước Trời, nơi chính Thiên Chúa sẽ lau khô mọi giọt lệ và chúng ta sẽ được hiệp thông trọn vẹn với Ngài và các thánh. Mỗi lựa chọn khôn ngoan của chúng ta hôm nay là một bước chuẩn bị cho Bữa Tiệc Vui Mừng bất tận đó.

Nguyện xin Đức Maria, Mẹ chúng ta, Đấng đã luôn biết lắng nghe và chọn lựa điều tốt nhất, đồng hành và dạy chúng ta nghệ thuật phân định, để mỗi ngày sống của chúng ta là một bữa tiệc đẹp lòng Chúa. Amen.