LẼ SỐNG GIỮA LÒNG ĐẠO ĐỨC GIẢ
Chúng ta cùng nhau dừng lại để suy tư về một chủ đề sâu sắc, gần gũi nhưng cũng đầy thách thức: Lẽ sống giữa lòng đạo đức giả. Trong thế giới ngày nay, giữa muôn vàn điều giả dối, có lẽ điều khiến chúng ta đau lòng nhất chính là sự đạo đức giả – thứ mặt nạ được tô vẽ bằng những lời nói cao đẹp, những hành động hào nhoáng, nhưng lại che giấu những toan tính ích kỷ, những dối trá cay đắng. Là những người Kitô hữu, chúng ta được mời gọi sống chân thật, sống đúng với đức tin của mình, và tìm thấy ý nghĩa đích thực của cuộc đời giữa những thử thách của thế gian.
- Hành trình lý tưởng và những ngây thơ ban đầu
Hãy tưởng tượng một người trẻ, mang trong mình ngọn lửa nhiệt huyết, trái tim tràn đầy niềm tin vào những điều tốt đẹp. Tôi nhớ về những ngày tháng ấy trong cuộc đời mình, khi tôi còn trẻ, còn ngây thơ, và tràn đầy lý tưởng. Tôi đã từng cãi lời cha mẹ, bỏ ngoài tai những lời khuyên can, thậm chí khiến cả gia đình đau khổ. Nửa đêm, mẹ gọi điện, giọng nghẹn ngào: “Bố mẹ không ngủ được, cả nhà đang đau khổ vì mày.” Nhưng trong lòng tôi khi ấy, chỉ có một khát khao cháy bỏng: đấu tranh cho công lý, lên tiếng cho sự thật, và sống một cuộc đời ý nghĩa, xứng đáng với những giá trị mà tôi tin tưởng.
Tôi đã từng nghĩ rằng mình có thể sống và chết vì lý tưởng, như các thánh tử đạo ngày xưa, những con người đã hy sinh mạng sống để làm chứng cho đức tin. Tôi không sợ tù đày, không sợ cái chết, bởi tôi tin rằng cái chết không phải là điểm kết thúc. Chỉ có Chúa mới là cùng đích của cuộc đời, và được lên thiên đàng mới là mục tiêu cuối cùng. Như lời Chúa Giêsu đã dạy trong Tin Mừng Mác-cô: “Người ta được cả thế giới mà mất linh hồn, thì nào có ích gì?” (Mc 8,36). Tôi ngưỡng mộ những người dấn thân cho công lý, xem họ như những biểu tượng của sự can đảm và chính trực. Tôi tin rằng, tất cả những ai cùng chí hướng đều mang trong mình ngọn lửa ấy – ngọn lửa của sự thật, tình yêu, và lòng trung thành với những giá trị cao cả.
Thưa anh chị em, đó là những ngày tháng của sự ngây thơ, khi tôi nhìn thế giới qua lăng kính của lý tưởng. Tôi nghĩ rằng mọi người đều sống vì những điều cao đẹp, rằng tất cả những ai nói về công lý và sự thật đều có trái tim trong sạch. Tôi tưởng rằng, chỉ cần mình sống hết mình vì lý tưởng, thế giới sẽ thay đổi, và mọi người sẽ cùng nhau xây dựng một xã hội công bằng, tốt đẹp hơn. Nhưng cuộc đời, như chúng ta đều biết, không đơn giản như những giấc mơ tuổi trẻ. Thực tế luôn có những góc khuất, những sự thật phũ phàng mà chúng ta phải đối diện.
- Sự thật đằng sau những chiếc mặt nạ
Khi tôi có cơ hội tiếp xúc với nhiều người hơn, đặc biệt là những người được xem là “nhà đấu tranh” cho công lý, tôi bắt đầu nhận ra một sự thật đau lòng. Không phải ai cũng mang trái tim chân thành. Có những người lợi dụng danh nghĩa cao đẹp để trục lợi, để lừa gạt tình cảm và tiền bạc của người khác. Có những gương mặt từng được tung hô, từng là biểu tượng của hy vọng, nhưng khi bức màn đạo đức giả được kéo xuống, chỉ còn lại sự thất vọng và chua xót.
Tôi nhớ một lần gặp một người được nhiều người kính trọng. Anh ta nói về công lý với giọng điệu đầy nhiệt huyết, những bài diễn thuyết của anh ta khiến người nghe xúc động, thậm chí rơi nước mắt. Anh ta kể về những khó khăn mà anh ta đã vượt qua, về những hy sinh mà anh ta đã chịu đựng vì lý tưởng. Tôi đã từng rất ngưỡng mộ anh ta, nghĩ rằng anh ta là một tấm gương sáng để noi theo. Nhưng rồi, qua những câu chuyện, tôi biết được rằng anh ta đã lợi dụng lòng tin của người khác để phục vụ lợi ích cá nhân. Những lời nói của anh ta, dù nghe thì hay, nhưng lại không đi đôi với hành động. Anh ta kêu gọi sự thật, nhưng chính anh ta lại sống trong dối trá, dùng những lời lẽ cao đẹp để che đậy những ý đồ ích kỷ.
Những câu chuyện như thế, thưa anh chị em, như nhát dao cứa vào lòng tin non trẻ của tôi. Tôi bắt đầu tự hỏi: Lẽ sống mà tôi theo đuổi, liệu có đáng không? Những lý tưởng mà tôi từng tin tưởng, liệu có phải chỉ là ảo ảnh? Tôi cảm thấy thất vọng, không chỉ với những con người ấy, mà còn với chính mình, vì đã ngây thơ tin rằng mọi người đều sống vì sự thật. Tôi cảm thấy như cả thế giới đang quay lưng lại với những giá trị mà tôi từng xem là thiêng liêng.
Đạo đức giả, thưa anh chị em, là một trong những cám dỗ lớn nhất của con người. Nó không chỉ xuất hiện trong những phong trào xã hội, mà còn len lỏi vào mọi ngóc ngách của cuộc sống. Chúng ta thấy nó trong những lời nói ngọt ngào nhưng không chân thành, trong những hành động giả tạo nhằm che giấu những ý đồ ích kỷ. Chúng ta thấy nó trong những nụ cười giả dối, những lời hứa không bao giờ được thực hiện, những vỏ bọc hoàn hảo che giấu những tâm hồn trống rỗng. Đạo đức giả là sự phản bội không chỉ đối với người khác, mà còn đối với chính bản thân mình. Nó khiến chúng ta đánh mất sự thật, đánh mất chính mình, và xa hơn nữa, đánh mất mối liên kết với Chúa – Đấng là nguồn mạch của mọi sự thật.
Nhưng, thưa anh chị em, liệu chúng ta có nên để những thất vọng ấy dập tắt ngọn lửa trong lòng mình? Liệu chúng ta có nên từ bỏ chỉ vì một vài người đã chọn sống giả dối? Liệu chúng ta có nên để bóng tối của đạo đức giả che mờ ánh sáng của đức tin và lý tưởng?
- Những trái tim chân thành giữa dòng đời
Giữa những đổ vỡ ấy, tôi nhận ra một điều: không phải tất cả đều giả dối. Vẫn còn đó những con người đơn sơ, thật thà, thậm chí có phần ngốc nghếch. Họ không tìm kiếm danh vọng, không màng lợi lộc, chỉ lặng lẽ dấn thân vì những giá trị mà họ tin tưởng. Họ là những người làm việc trong âm thầm, không cần ai biết đến, không cần ai tung hô. Họ là những chứng nhân sống động cho sự thật, tình yêu, và lòng trung thành với Chúa.
Tôi nhớ về một người bạn, một người không bao giờ xuất hiện trên các phương tiện truyền thông, không bao giờ được ai biết đến. Anh ấy làm việc trong một tổ chức nhỏ, giúp đỡ những người nghèo khổ, những người bị xã hội lãng quên. Anh không nói nhiều, không bao giờ khoe khoang về những việc mình làm. Nhưng mỗi hành động của anh đều toát lên sự chân thành, sự tận tâm. Có lần, tôi hỏi anh: “Tại sao anh làm những việc này, dù chẳng ai công nhận? Chẳng ai biết đến anh, và anh cũng chẳng nhận được gì ngoài những khó khăn.” Anh cười và trả lời: “Tôi làm vì tôi tin đó là điều đúng. Nếu tôi không làm, tôi sẽ không thể sống thanh thản với chính mình. Tôi tin rằng, dù chỉ một người được giúp đỡ, thế giới đã tốt đẹp hơn một chút.”
Những con người như thế, thưa anh chị em, chính là ánh sáng giữa bóng tối. Họ nhắc chúng ta rằng, dù thế giới có đầy rẫy đạo đức giả, vẫn luôn tồn tại những trái tim chân thành, những tâm hồn không bị cám dỗ làm cho lệch lạc. Họ là những người giúp chúng ta tin rằng, sự thật và lòng chân thành vẫn có chỗ đứng trong thế giới này. Họ là những chứng nhân sống động cho Tin Mừng, cho tình yêu của Chúa, và cho lẽ sống mà mỗi người Kitô hữu được mời gọi.
Tôi cũng nhớ về một người phụ nữ lớn tuổi trong một giáo xứ nhỏ. Bà không có học thức cao, không có địa vị trong xã hội, nhưng bà dành cả cuộc đời mình để chăm sóc những người bệnh tật, những người không ai quan tâm. Bà không bao giờ nói về những việc mình làm, không bao giờ tìm kiếm sự công nhận. Nhưng mọi người trong giáo xứ đều biết rằng, nếu không có bà, nhiều người đã không vượt qua được những khó khăn trong cuộc sống. Bà là hiện thân của lòng bác ái, của sự chân thành, và của đức tin sống động. Bà không bao giờ rao giảng bằng lời, nhưng cuộc đời bà chính là một bài giảng sống động về tình yêu và sự thật.
Những con người như thế, thưa anh chị em, là những viên ngọc quý giữa dòng đời. Họ không nhiều, nhưng họ đủ để nhắc chúng ta rằng, dù thế giới có bất toàn, dù lòng người có đổi thay, thì ánh sáng của Chúa vẫn luôn hiện diện, qua những trái tim đơn sơ và chân thành.
- Thách thức trên con đường sống thật
Hành trình tìm kiếm lẽ sống giữa lòng đạo đức giả không hề dễ dàng. Có những lúc, chúng ta cảm thấy thất vọng đến tột cùng, cảm giác như cả thế giới đang quay lưng lại với lý tưởng của mình. Có những khoảnh khắc, bóng tối của sự nghi ngờ và mệt mỏi che mờ tất cả. Những cám dỗ, những thách thức liên tục ập đến, như muốn thử thách lòng kiên định của bất kỳ ai dám bước đi trên con đường này.
Chúng ta có thể bị cám dỗ để sống dễ dãi, để hòa mình vào dòng chảy của thế gian, để chấp nhận những điều giả dối vì nó dễ hơn, thoải mái hơn. Chúng ta có thể bị cám dỗ để từ bỏ lý tưởng, để sống một cuộc đời an nhàn, không tranh đấu, không đau khổ. Có những lúc, chúng ta cảm thấy rằng sống chân thật là một gánh nặng, rằng việc giữ vững đức tin và lý tưởng chỉ mang lại đau khổ và thất bại. Có những lúc, chúng ta muốn buông xuôi, muốn sống như bao người khác, để không phải đối diện với những khó khăn, những phán xét, những hiểu lầm.
Nhưng, thưa anh chị em, nếu chúng ta từ bỏ, nếu chúng ta để đạo đức giả chiến thắng, thì chúng ta sẽ đánh mất chính mình. Chúng ta sẽ đánh mất linh hồn của mình, như lời Chúa đã cảnh báo. Sống chân thật không phải là con đường dễ dàng, nhưng đó là con đường duy nhất dẫn chúng ta đến với Chúa, đến với ý nghĩa đích thực của cuộc đời. Sống chân thật là cách chúng ta làm chứng cho Tin Mừng, là cách chúng ta mang ánh sáng của Chúa đến với thế giới.
Hơn nữa, chúng ta cũng phải đối diện với chính bản thân mình. Đôi khi, đạo đức giả không chỉ đến từ người khác, mà còn từ chính trong lòng chúng ta. Có những lúc, chúng ta nói một đằng, làm một nẻo. Có những lúc, chúng ta che giấu những yếu đuối của mình dưới vỏ bọc của sự hoàn hảo. Có những lúc, chúng ta tự lừa dối chính mình, nghĩ rằng mình đang sống đúng, nhưng thực ra, chúng ta đang chạy trốn khỏi sự thật. Chúng ta cần can đảm nhìn vào gương, nhìn vào lòng mình, và xin Chúa giúp chúng ta sống chân thật hơn mỗi ngày.
Thưa anh chị em, con đường sống thật là con đường hẹp, là con đường đầy chông gai. Nhưng đó cũng là con đường mà Chúa Giêsu đã đi trước chúng ta. Ngài đã sống một cuộc đời chân thật, không thỏa hiệp với sự giả dối, không khuất phục trước cám dỗ của thế gian. Ngài đã chịu đau khổ, chịu chết trên thập giá, nhưng Ngài đã chiến thắng, và Ngài đã mở ra cho chúng ta con đường dẫn đến sự sống đời đời. Chúng ta không đi một mình trên con đường ấy. Chúa đang đồng hành cùng chúng ta, và cộng đoàn đức tin của chúng ta cũng đang nâng đỡ chúng ta.
- Sơ tâm – Ngọn đuốc soi sáng
Giữa những thách thức ấy, điều gì sẽ giúp chúng ta đứng vững? Đó chính là sơ tâm – trái tim thuở ban đầu, ngọn lửa của lý tưởng và đức tin mà Chúa đã đặt trong lòng chúng ta. Sơ tâm là khi chúng ta nhớ lại lý do vì sao chúng ta bắt đầu, vì sao chúng ta tin, vì sao chúng ta chọn sống theo Tin Mừng. Sơ tâm là ngọn đuốc soi sáng, giúp chúng ta không lạc lối giữa bóng tối của đạo đức giả.
Tôi nhớ về những ngày đầu tiên khi tôi mới khám phá ra đức tin của mình. Đó là những khoảnh khắc mà tôi cảm thấy trái tim mình như được đốt cháy bởi tình yêu của Chúa. Tôi muốn sống một cuộc đời ý nghĩa, muốn làm điều gì đó để thế giới tốt đẹp hơn. Đó là sơ tâm của tôi – một trái tim đơn sơ, một niềm tin mãnh liệt, một khát khao sống cho Chúa và cho tha nhân. Nhưng qua thời gian, những khó khăn, những thất bại, những thất vọng đã khiến ngọn lửa ấy đôi lúc yếu đi. Có những lúc, tôi cảm thấy mình lạc lối, không còn nhận ra chính mình nữa.
Nhưng, thưa anh chị em, sơ tâm không bao giờ mất đi hoàn toàn. Nó vẫn ở đó, trong sâu thẳm tâm hồn chúng ta, chờ đợi chúng ta quay về. Làm sao để giữ được sơ tâm? Trước hết, chúng ta cần cầu nguyện. Cầu nguyện là sợi dây nối kết chúng ta với Chúa, giúp chúng ta tìm thấy sức mạnh và sự an ủi trong những lúc khó khăn. Mỗi ngày, hãy dành thời gian để nói chuyện với Chúa, để lắng nghe tiếng Ngài, để xin Ngài hướng dẫn chúng ta.
Thứ hai, chúng ta cần sống trong cộng đoàn. Cộng đoàn đức tin là nơi chúng ta chia sẻ, nâng đỡ lẫn nhau, và cùng nhau hướng về Chúa. Trong cộng đoàn, chúng ta tìm thấy sức mạnh để vượt qua những thử thách, tìm thấy niềm vui trong việc cùng nhau sống Tin Mừng. Cộng đoàn là nơi chúng ta học cách yêu thương, tha thứ, và sống chân thật với nhau.
Thứ ba, chúng ta cần thực hành bác ái. Mỗi hành động yêu thương, dù nhỏ bé, đều là cách chúng ta sống đúng với Tin Mừng, và giữ cho ngọn lửa sơ tâm luôn cháy sáng. Một nụ cười dành cho người đang buồn, một bàn tay chìa ra giúp đỡ người khó khăn, một lời nói động viên dành cho người đang tuyệt vọng – tất cả những điều ấy đều là cách chúng ta giữ cho sơ tâm của mình sống động.
Thưa anh chị em, sơ tâm không phải là điều gì cao siêu. Đôi khi, nó chỉ là những khoảnh khắc giản dị: một lời cầu nguyện thầm lặng, một hành động giúp đỡ người khác, một quyết định chọn sự thật dù điều đó khó khăn. Nhưng chính những điều giản dị ấy sẽ giúp chúng ta đứng vững, giúp chúng ta không bị cuốn trôi bởi dòng chảy của đạo đức giả.
- Hy vọng và lời mời gọi
Thưa anh chị em, dù con đường sống thật có gập ghềnh, dù lòng người có đổi thay, chúng ta vẫn được mời gọi để sống với hy vọng. Hy vọng không phải là sự lạc quan mù quáng, mà là niềm tin rằng Chúa đang đồng hành cùng chúng ta, rằng sự thật và tình yêu cuối cùng sẽ chiến thắng. Hy vọng là khi chúng ta tin rằng, dù thế giới có bất toàn, chúng ta vẫn có thể làm nên sự khác biệt bằng cách sống chân thành, sống đúng với đức tin của mình.
Hãy nhớ rằng, lẽ sống của chúng ta không nằm ở việc thế giới có hoàn hảo hay không, mà nằm ở việc chúng ta chọn sống ra sao giữa những bất toàn ấy. Là những người Kitô hữu, chúng ta được mời gọi để làm muối cho đời, làm ánh sáng cho trần gian (Mt 5,13-14). Chúng ta được mời gọi để sống sao cho, qua cuộc đời của chúng ta, người khác có thể thấy được tình yêu và sự thật của Chúa.
Tôi muốn mời gọi mỗi người chúng ta hôm nay: hãy nhìn lại cuộc đời mình, nhìn lại những lý tưởng mà chúng ta từng theo đuổi. Có lẽ, có những lúc chúng ta đã thất vọng, đã mệt mỏi, đã muốn từ bỏ. Có lẽ, có những lúc chúng ta cảm thấy rằng sống chân thật là quá khó, rằng thế giới này không xứng đáng với những hy sinh của chúng ta. Nhưng hãy nhớ rằng, Chúa không bao giờ từ bỏ chúng ta. Ngài đang mời gọi chúng ta đứng dậy, tiếp tục bước đi, và tiếp tục sống thật với chính mình và với Ngài.
Hãy nghĩ về những con người đơn sơ, chân thành mà chúng ta đã gặp trong cuộc đời. Họ có thể là một người bạn, một người thân, một người hàng xóm, hay thậm chí là một người xa lạ. Họ là những người đã chọn sống thật, dù điều đó không dễ dàng. Họ là những người đã cho chúng ta thấy rằng, dù thế giới có đầy rẫy đạo đức giả, vẫn luôn có những trái tim trong sạch, những tâm hồn hướng về sự thật. Họ là nguồn cảm hứng để chúng ta tiếp tục hành trình của mình.
Hãy nghĩ về Chúa Giêsu, Đấng đã sống một cuộc đời hoàn toàn chân thật. Ngài không bao giờ thỏa hiệp với sự giả dối, không bao giờ khuất phục trước cám dỗ của thế gian. Ngài đã chịu đau khổ, chịu chết trên thập giá, nhưng Ngài đã chiến thắng, và Ngài đã mở ra cho chúng ta con đường dẫn đến sự sống đời đời. Ngài là tấm gương sáng ngời, là nguồn hy vọng không bao giờ cạn cho chúng ta.
- Kết luận
Kính thưa cộng đoàn,
Giữa muôn vàn đạo đức giả, hãy chọn sống thật với chính mình và với Chúa. Hãy giữ lấy ngọn lửa của sơ tâm, dù nó có lúc yếu ớt, dù nó có bị gió lạnh làm lung lay. Hãy nhớ rằng, chỉ khi sống thật, sống đúng với những gì mình tin, chúng ta mới có thể tìm thấy ý nghĩa đích thực của cuộc đời. Và trên hành trình ấy, dù có bao nhiêu thất vọng, bao nhiêu mờ mịt, hãy tin rằng Chúa luôn ở bên, và vẫn luôn có những con người đơn sơ, chân thành, đang cùng chúng ta bước đi, hướng về ánh sáng của công lý, sự thật, và tình yêu.
Xin Chúa chúc lành cho tất cả chúng ta, và xin Ngài ban ơn để chúng ta luôn sống xứng đáng là con cái của Ngài. Xin Mẹ Maria, Mẹ của Sự Thật, cầu bầu cho chúng ta, để chúng ta luôn trung thành với con đường mà Chúa đã vạch ra. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
