NHỮNG VIỆC CẦN LÀM TRONG TUẦN THÁNH
Tuần Thánh là thời gian cao điểm trong năm phụng vụ của Kitô giáo, đặc biệt trong Giáo hội Công giáo, khi các tín hữu tưởng niệm cuộc khổ nạn, cái chết và sự phục sinh của Chúa Giêsu Kitô. Đây là một tuần lễ đặc biệt để mỗi người sống chậm lại, suy ngẫm về tình yêu cứu độ của Chúa, và chuẩn bị tâm hồn cho lễ Phục Sinh. Để sống Tuần Thánh một cách ý nghĩa, chúng ta có thể thực hiện nhiều việc làm tốt, vừa sâu sắc về mặt thiêng liêng, vừa thiết thực trong đời sống hằng ngày. Dưới đây là những việc làm cụ thể, được trình bày chi tiết và rõ ràng, giúp chúng ta sống trọn vẹn ý nghĩa của Tuần Thánh.
1. Tham dự đầy đủ các nghi thức phụng vụ trong Tuần Thánh
Tuần Thánh bắt đầu bằng Chúa Nhật Lễ Lá và kết thúc với lễ Phục Sinh, với các nghi thức phụng vụ đặc biệt được tổ chức trong suốt tuần. Tham dự đầy đủ các nghi thức này là cách tốt nhất để sống Tuần Thánh một cách ý nghĩa.
- Chúa Nhật Lễ Lá: Hãy tham dự Thánh lễ Chúa Nhật Lễ Lá, tưởng niệm việc Chúa Giêsu tiến vào Giêrusalem. Trong Thánh lễ này, các tín hữu thường tham gia rước lá, cầm cành lá trong tay để tôn vinh Chúa Giêsu như dân chúng đã làm cách đây hơn 2000 năm. Đây là dịp để chúng ta suy niệm về sự khiêm nhường và tình yêu của Chúa, Đấng đã chấp nhận bước vào con đường khổ nạn vì chúng ta. Sau Thánh lễ, hãy mang cành lá về nhà, làm thành hình thánh giá hoặc đặt trên bàn thờ, như một lời nhắc nhở về tình yêu của Chúa trong suốt Tuần Thánh.
- Thứ Năm Tuần Thánh: Tham dự Thánh lễ Tiệc Ly, tưởng niệm việc Chúa Giêsu lập Bí tích Thánh Thể và Bí tích Truyền Chức Thánh. Đây là dịp để chúng ta cảm tạ Chúa vì món quà Thánh Thể, món quà mà Ngài để lại để ở lại với chúng ta mãi mãi. Sau Thánh lễ, nhiều giáo xứ tổ chức giờ chầu Thánh Thể, tái hiện cảnh Chúa Giêsu cầu nguyện trong vườn Cây Dầu. Hãy dành thời gian ở lại để cầu nguyện, đồng hành với Chúa trong những giờ phút cô đơn và đau khổ của Ngài. Điều này giúp chúng ta cảm nhận sâu sắc hơn về sự hy sinh của Chúa vì nhân loại.
- Thứ Sáu Tuần Thánh: Tham dự nghi thức Tưởng niệm Cuộc Khổ Nạn của Chúa Giêsu, thường bao gồm việc suy niệm Đàng Thánh Giá và hôn kính Thánh Giá. Đây là ngày đặc biệt để chúng ta chiêm ngắm tình yêu của Chúa Giêsu trên thập giá. Hãy tham gia đi Đàng Thánh Giá, suy niệm 14 chặng về hành trình khổ nạn của Chúa, từ lúc bị kết án đến khi được an táng. Khi hôn kính Thánh Giá, hãy thầm tạ ơn Chúa vì Ngài đã chết để cứu chuộc chúng ta, và xin Ngài ban ơn để chúng ta biết vác thập giá của mình mà bước theo Ngài.
- Thứ Bảy Tuần Thánh: Tham dự Đêm Canh Thức Phục Sinh, nghi thức quan trọng nhất trong năm phụng vụ, tưởng niệm sự phục sinh của Chúa Giêsu. Đêm Canh Thức Phục Sinh thường bao gồm nghi thức làm phép lửa, công bố Tin Mừng Phục Sinh, và cử hành Bí tích Thánh Tẩy cho các tân tòng. Đây là dịp để chúng ta sống lại niềm vui Phục Sinh, niềm vui chiến thắng của sự sống trên sự chết, của ánh sáng trên bóng tối. Hãy tham dự với tâm tình sốt sắng, cảm tạ Chúa vì Ngài đã sống lại để ban cho chúng ta sự sống đời đời.
2. Dành thời gian cầu nguyện và suy niệm cá nhân
Tuần Thánh là thời gian để chúng ta sống chậm lại và đi vào chiều sâu tâm linh. Ngoài việc tham dự các nghi thức phụng vụ, chúng ta nên dành thời gian cầu nguyện và suy niệm cá nhân để kết nối với Chúa một cách sâu sắc hơn.
- Cầu nguyện mỗi ngày với Lời Chúa: Mỗi ngày trong Tuần Thánh, hãy dành ít nhất 15-30 phút để đọc và suy niệm Lời Chúa, đặc biệt là các đoạn Phúc Âm liên quan đến cuộc khổ nạn và phục sinh của Chúa Giêsu (chẳng hạn, Mt 26-28, Mc 14-16, Lc 22-24, Ga 13-21). Ví dụ, vào Thứ Năm Tuần Thánh, bạn có thể đọc đoạn Chúa Giêsu rửa chân cho các môn đệ (Ga 13:1-15) và suy niệm về sự khiêm nhường và tình yêu phục vụ của Ngài. Hãy tự hỏi: “Tôi đã sống khiêm nhường và phục vụ người khác như Chúa chưa?”
- Suy niệm Đàng Thánh Giá cá nhân: Nếu không thể tham gia Đàng Thánh Giá tại giáo xứ, bạn có thể suy niệm 14 chặng tại nhà, sử dụng sách suy niệm hoặc các ứng dụng Công giáo. Khi suy niệm từng chặng, hãy tưởng tượng mình đang đi cùng Chúa Giêsu trên con đường khổ nạn, cảm nhận nỗi đau của Ngài, và tạ ơn Ngài vì tình yêu vô biên. Ví dụ, khi suy niệm chặng thứ 4 (Chúa Giêsu gặp Đức Mẹ), hãy nghĩ về nỗi đau của Đức Mẹ khi thấy Con mình chịu khổ, và xin Mẹ cầu bầu để bạn biết đồng hành với những người đau khổ trong cuộc sống.
- Giờ thánh cá nhân: Vào tối Thứ Năm Tuần Thánh hoặc Thứ Sáu Tuần Thánh, hãy dành một giờ thánh để cầu nguyện, tưởng nhớ đến giờ phút Chúa Giêsu cầu nguyện trong vườn Cây Dầu. Hãy thưa với Chúa: “Lạy Chúa, xin cho con biết ở lại với Ngài, xin cho con biết yêu mến Ngài nhiều hơn.” Giờ thánh này giúp bạn cảm nhận sự gần gũi với Chúa và sẵn sàng bước vào mầu nhiệm Phục Sinh.
3. Thực hành sám hối và xét mình
Tuần Thánh là thời gian để chúng ta nhìn lại bản thân, sám hối tội lỗi, và chuẩn bị tâm hồn cho lễ Phục Sinh. Sám hối không chỉ là việc đi xưng tội, mà còn là một hành trình hoán cải sâu sắc.
- Xét mình mỗi ngày: Mỗi tối trong Tuần Thánh, hãy dành 5-10 phút để xét mình. Hãy tự hỏi: “Hôm nay tôi đã làm gì để sống theo ý Chúa? Tôi có làm điều gì khiến Chúa buồn không? Tôi có yêu thương và tha thứ cho người khác không?” Ví dụ, nếu bạn nhận ra mình đã nóng giận với một người thân, hãy xin Chúa tha thứ và quyết tâm sửa đổi bằng cách làm hòa với người đó.
- Đi xưng tội: Tuần Thánh là thời gian lý tưởng để lãnh nhận Bí tích Hòa Giải. Hãy chuẩn bị tâm hồn kỹ lưỡng, xét mình dựa trên 10 điều răn, và đến với Bí tích Hòa Giải với lòng ăn năn chân thành. Khi xưng tội, bạn không chỉ được tha thứ mà còn nhận được ơn thánh để sống tốt hơn. Ví dụ, nếu bạn nhận ra mình thường nói lời không tốt về người khác, hãy xin Chúa giúp bạn kiểm soát lời nói và sống yêu thương hơn.
- Thực hiện việc đền tội: Sau khi xưng tội, hãy thực hiện những việc đền tội cụ thể, như cầu nguyện thêm một kinh, làm một việc thiện nhỏ, hoặc nhịn một thú vui để dâng lên Chúa. Ví dụ, nếu bạn thường dành nhiều thời gian xem điện thoại, hãy nhịn một giờ xem điện thoại để dành thời gian cầu nguyện hoặc giúp đỡ gia đình.
4. Sống bác ái và yêu thương tha nhân
Tuần Thánh là thời gian để chúng ta sống lại tình yêu của Chúa Giêsu, Đấng đã yêu thương chúng ta đến cùng (Ga 13:1). Một trong những cách tốt nhất để sống Tuần Thánh có ý nghĩa là thực hành bác ái và yêu thương tha nhân.
- Giúp đỡ người nghèo khó: Hãy tìm cách giúp đỡ những người nghèo khó xung quanh bạn. Ví dụ, bạn có thể tặng một phần quà nhỏ (như gạo, mì gói, hoặc quần áo cũ) cho một gia đình khó khăn trong xóm. Hoặc bạn có thể tham gia các hoạt động bác ái của giáo xứ, như phát cơm cho người vô gia cư. Những việc làm này giúp bạn sống tinh thần của Chúa Giêsu, Đấng luôn quan tâm đến những người bé nhỏ nhất (Mt 25:40).
- Tha thứ và làm hòa: Tuần Thánh là dịp để chúng ta làm hòa với những người mà mình đang có mâu thuẫn. Nếu bạn đang giận ai đó – một người thân, bạn bè, hoặc đồng nghiệp – hãy lấy can đảm để xin lỗi hoặc tha thứ. Hãy nhớ rằng Chúa Giêsu đã tha thứ cho những kẻ đóng đinh Ngài (Lc 23:34). Tha thứ không chỉ mang lại bình an cho người khác, mà còn giúp tâm hồn bạn được nhẹ nhàng để đón nhận niềm vui Phục Sinh.
- Phục vụ gia đình và cộng đoàn: Hãy làm những việc nhỏ để phục vụ gia đình và cộng đoàn. Ví dụ, vào Thứ Năm Tuần Thánh, bạn có thể giúp cha mẹ làm việc nhà, như rửa chén, quét nhà, hoặc chăm sóc em nhỏ, để thể hiện tinh thần phục vụ như Chúa Giêsu đã rửa chân cho các môn đệ. Trong giáo xứ, bạn có thể tham gia trang trí nhà thờ, tập hát, hoặc giúp đỡ các công việc chuẩn bị cho các nghi thức Tuần Thánh.
5. Thực hành hy sinh và từ bỏ
Tuần Thánh là thời gian để chúng ta sống tinh thần hy sinh, noi gương Chúa Giêsu, Đấng đã hy sinh mạng sống vì chúng ta. Những việc hy sinh nhỏ bé trong Tuần Thánh giúp chúng ta kết hợp với sự đau khổ của Chúa và thanh tẩy tâm hồn.
- Nhịn ăn và kiêng thịt: Vào Thứ Sáu Tuần Thánh, Giáo hội khuyến khích các tín hữu nhịn ăn và kiêng thịt (trừ những người được miễn chuẩn vì lý do sức khỏe). Việc nhịn ăn không chỉ là một hình thức đền tội, mà còn giúp chúng ta cảm nhận phần nào sự đói khát mà Chúa Giêsu đã chịu trên thập giá. Hãy dâng việc nhịn ăn này để cầu nguyện cho một ý chỉ, chẳng hạn như cầu cho hòa bình thế giới hoặc cho những người đang đau khổ.
- Từ bỏ một thói quen xấu: Hãy chọn một thói quen xấu để từ bỏ trong Tuần Thánh, như nói lời không tốt, lười biếng, hoặc dành quá nhiều thời gian cho điện thoại. Ví dụ, nếu bạn thường hay cáu gắt, hãy quyết tâm kiểm soát cảm xúc và nói lời yêu thương thay vì giận dữ. Mỗi lần bạn vượt qua cám dỗ, hãy thưa với Chúa: “Lạy Chúa, con dâng việc hy sinh này để tạ ơn Ngài.”
- Hy sinh thời gian để làm việc thiện: Thay vì dành thời gian cho những thú vui cá nhân, hãy hy sinh thời gian để làm việc thiện. Ví dụ, bạn có thể dành một buổi chiều để thăm một người già neo đơn trong xóm, lắng nghe họ và cầu nguyện cùng họ. Việc hy sinh này giúp bạn sống tinh thần của Tuần Thánh, đặt tình yêu thương lên trên sự thoải mái của bản thân.
6. Sống tinh thần Phục Sinh ngay từ trong Tuần Thánh
Mặc dù Tuần Thánh tập trung vào cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu, nhưng đích đến cuối cùng là sự phục sinh. Vì thế, chúng ta nên sống Tuần Thánh với tinh thần hướng về niềm vui Phục Sinh.
- Gieo niềm hy vọng cho người khác: Hãy mang niềm hy vọng Phục Sinh đến cho những người xung quanh bằng cách nói lời động viên, chia sẻ niềm vui, hoặc giúp đỡ ai đó vượt qua khó khăn. Ví dụ, nếu bạn biết một người đang buồn vì mất việc, hãy an ủi họ và cầu nguyện cùng họ, nhắc họ rằng Chúa Giêsu đã chiến thắng sự chết, và Ngài cũng sẽ giúp họ vượt qua thử thách.
- Chuẩn bị tâm hồn cho lễ Phục Sinh: Vào Thứ Bảy Tuần Thánh, hãy dành thời gian để dọn dẹp nhà cửa, trang trí bàn thờ gia đình, và chuẩn bị tâm hồn để đón lễ Phục Sinh. Hãy suy nghĩ về ý nghĩa của sự phục sinh: Chúa Giêsu sống lại để ban cho chúng ta sự sống mới. Hãy quyết tâm sống một đời sống mới sau Tuần Thánh, bỏ đi con người cũ và mặc lấy con người mới trong Chúa Kitô (Ep 4:22-24).
Tuần Thánh là một cơ hội quý giá để chúng ta sống chậm lại, kết nối với Chúa Giêsu, và chuẩn bị tâm hồn cho lễ Phục Sinh. Những việc làm tốt nhất trong Tuần Thánh bao gồm: tham dự các nghi thức phụng vụ, cầu nguyện và suy niệm, sám hối và xét mình, sống bác ái và yêu thương, thực hành hy sinh, và sống tinh thần Phục Sinh. Mỗi việc làm, dù nhỏ bé, đều giúp chúng ta cảm nhận sâu sắc hơn về tình yêu của Chúa Giêsu và ý nghĩa của mầu nhiệm cứu độ.
Hãy sống Tuần Thánh với tất cả tâm tình sốt sắng, để khi bước vào lễ Phục Sinh, chúng ta có thể reo vang: “Chúa đã sống lại! Alleluia!” Xin Chúa Giêsu, Đấng đã chịu chết và sống lại vì chúng ta, ban ơn để mỗi người chúng ta sống Tuần Thánh một cách ý nghĩa, và trở thành chứng nhân sống động của tình yêu và sự phục sinh của Ngài. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
