Sứ điệp Đức Thánh Cha nhân Ngày Thế giới Cầu nguyện cho việc Chăm sóc Thụ tạo năm 2023
Hôm 25.05 vừa qua, phòng Báo chí Toà thánh đã công bố Sứ điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô nhân Ngày Thế giới Cầu nguyện cho việc Chăm sóc Thụ tạo 2023, có chủ đề “Hãy để Công lý và Hoà bình tuôn trào”, được cử hành vào ngày 01.09.2023.
Sau đây là toàn văn Sứ điệp của Đức Thánh Cha:
SỨ ĐIỆP ĐỨC THÁNH CHA
NHÂN NGÀY THẾ GIỚI CẦU NGUYỆN CHO VIỆC CHĂM SÓC THỤ TẠO
Ngày 01.09.2023
“Hãy để Công lý và Hoà bình tuôn trào” (Am 5:24)
Anh chị em thân mến!
“Hãy để Công lý và Hòa bình tuôn trào” là chủ đề của Mùa Thụ tạo đại kết năm nay, được gợi hứng từ lời của ngôn sứ Amos: “Ta chỉ muốn cho lẽ phải như nước tuôn trào, cho công lý như dòng suối không bao giờ cạn” (5, 24).
Hình ảnh biểu cảm này của Amos cho chúng ta biết điều Thiên Chúa muốn. Thiên Chúa muốn công lý ngự trị, công lý cần thiết đối với cuộc sống của chúng ta với tư cách là con cái Thiên Chúa được dựng nên theo hình ảnh của Ngài giống như nước cần thiết đối với sự tồn tại về thể chất của chúng ta. Công lý này phải tuôn trào đến bất cứ nơi nào cần đến chứ không ẩn sâu dưới lòng đất hoặc biến mất như nước bốc hơi, trước khi nó mang lại sự nuôi dưỡng. Thiên Chúa muốn mọi người tìm kiếm công lý trong mọi hoàn cảnh, sống theo luật của Ngài và nhờ đó giúp cuộc sống thăng hoa. Khi chúng ta “tìm kiếm Nước Thiên Chúa trước” (x. Mt 6, 33), duy trì mối tương quan đúng đắn với Thiên Chúa, với nhân loại, và với thiên nhiên, thì công lý và hòa bình có thể tuôn trào, như dòng nước tinh khiết không bao giờ cạn, dưỡng nuôi con người và muôn loài.
Vào một ngày hè đẹp trời tháng 7. 2022, trong chuyến tông du đến Canada, tôi đã suy ngẫm về điều này trên bờ hồ Thánh Anna (Lac Ste. Anne), thuộc tỉnh bang Alberta. Hồ này đã và vẫn là nơi hành hương của nhiều thế hệ người dân bản địa. Như tôi đã chia sẻ trong tiếng trống rền vang vào dịp đó: “Biết bao trái tim đã đến đây, với nỗi khao khát khắc khoải, trĩu nặng bởi gánh nặng cuộc sống, và tìm được nơi dòng nước này niềm an ủi và sức mạnh để tiến bước! Ở đây, đắm chìm trong thụ tạo, chúng ta cũng có thể cảm nhận được một nhịp đập khác: nhịp đập từ mẫu của trái đất. Giống như trái tim của em bé trong bụng mẹ hòa nhịp đập với trái tim của người mẹ, cũng thế, để lớn lên như một con người, chúng ta cần phải hòa hợp nhịp sống của chính mình với nhịp sống của thụ tạo, vốn ban cho chúng ta sự sống”[1].
Trong Mùa Thụ tạo này, chúng ta hãy tập trung vào những nhịp đập đó: nhịp đập của chính chúng ta, của mẹ và bà của chúng ta; nhịp đập của tạo vật; và nhịp đập của Thiên Chúa. Ngày nay, các nhịp đập này không nhịp nhàng; không hòa hợp trong công lý và hòa bình. Rất nhiều anh chị em của chúng ta không được uống nước từ dòng sông đầy sức sống này. Chúng ta hãy lắng nghe lời kêu gọi sát cánh cùng các nạn nhân của sự bất công về môi trường và khí hậu, đồng thời chấm dứt cuộc chiến vô nghĩa chống lại thụ tạo.
Những tác động của cuộc chiến này có thể được nhìn thấy ở nhiều dòng sông đang khô cạn. Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã từng nhận xét rằng: “Những sa mạc bên ngoài gia tăng trên thế giới, bởi vì những sa mạc nội tâm đã trở nên rộng lớn hơn”[2]. Lòng tham của chủ nghĩa tiêu thụ, được thúc đẩy bởi những trái tim ích kỷ, đang làm đảo lộn vòng tuần hoàn nước của hành tinh. Việc đốt tràn lan nhiên liệu hóa thạch và chặt phá rừng đang gây ra nhiệt độ tăng cao và dẫn đến hạn hán nghiêm trọng. Tình trạng thiếu nước đáng báo động ngày càng ảnh hưởng đến cả các cộng đồng nông thôn nhỏ lẫn các đô thị lớn. Ngoài ra, các ngành công nghiệp trấn lột đang làm cạn kiệt và gây ô nhiễm nguồn nước uống của chúng ta bằng các hoạt động cực đoan như bẻ gãy thủy lực để khai thác dầu khí, các dự án khai thác lớn không được kiểm soát và chăn nuôi thâm canh. “Chị Nước”, như cách gọi của Thánh Phanxicô Assisi, bị cướp phá và biến thành “nguồn hàng hóa chịu chi phối bởi luật thị trường” (Thông điệp Laudato Si’, 30).
Uỷ ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) của Liên hiệp quốc đã khẳng định rằng hành động khẩn cấp hơn lúc này về khí hậu có thể đảm bảo là chúng ta sẽ không bỏ lỡ cơ hội tạo ra một thế giới bền vững và công bằng hơn. Chúng ta có thể và phải ngăn chặn những hậu quả tồi tệ nhất xảy ra. “Có rất nhiều điều chúng ta có thể làm” (sđd., 180), nếu chúng ta đến với nhau như rất nhiều dòng nước, khe suối và con lạch, cuối cùng hòa vào một dòng sông hùng vĩ để tưới sự sống cho hành tinh kỳ diệu, và gia đình nhân loại của chúng ta cho các thế hệ mai sau. Vì vậy, chúng ta hãy chung tay và thực hiện những bước táo bạo để “Công lý và Hòa bình tuôn trào” khắp thế giới.
Làm sao chúng ta có thể góp phần vào dòng sông hùng vĩ của công lý và hòa bình trong Mùa Thụ tạo này? Chúng ta có thể làm gì, cụ thể trong tư cách là các cộng đoàn Kitô, để chữa lành ngôi nhà chung của chúng ta để nó tràn đầy sức sống trở lại? Chúng ta phải làm điều này bằng việc quyết tâm biến đổi con tim, lối sống, và các chính sách công đang chi phối xã hội của chúng ta.
Trước hết, chúng ta hãy hòa vào dòng sông hùng vĩ bằng cách biến đổi con tim của chúng ta. Điều này là cần thiết đối với bất kỳ sự biến đổi nào khác; đó chính là sự “hoán cải sinh thái” mà Thánh Gioan Phaolô II đã khuyến khích chúng ta thực hiện: đổi mới mối tương quan của chúng ta với thụ tạo để chúng ta không còn coi thụ tạo như một đối tượng để khai thác, mà thay vào đó, trân trọng nó như một món quà thánh thiêng từ Đấng Tạo Hóa. Hơn nữa, chúng ta cần nhận thức rằng một cách tiếp cận toàn diện đòi phải thực hành tôn trọng hệ sinh thái theo bốn chiều kích tương quan: với Chúa, với anh chị em của chúng ta hôm nay và ngày mai, với tất cả thiên nhiên, và với chính mình.
Về mối tương quan thứ nhất, Đức Bênêđictô XVI đã xác định một nhu cầu cấp thiết là phải nhận ra rằng sự Sáng Tạo và Cứu Chuộc không thể tách rời nhau: “Đấng Cứu Chuộc là Đấng Tạo Hóa, và nếu chúng ta không tuyên xưng Thiên Chúa trong sự cao cả trọn vẹn của Ngài –Đấng Tạo Hóa và Cứu Chuộc – thì chúng ta cũng làm giảm giá trị của sự cứu chuộc”[3]. Sự sáng tạo vừa đề cập đến hành động kỳ diệu, và mầu nhiệm của Thiên Chúa trong việc dựng nên hành tinh và vũ trụ hùng vĩ và xinh đẹp này từ hư vô, vừa đề cập đến kết quả liên tục của hành động sáng tạo, mà chúng ta trải nghiệm như một món quà vô tận. Trong Phụng vụ và cầu nguyện cá nhân trong “thánh đường vĩ đại của thụ tạo”[4], chúng ta hãy nhớ đến Vị Nghệ sĩ cao cả, Đấng đã tạo ra vẻ đẹp như vậy, và suy tư về mầu nhiệm của sự lựa chọn đầy yêu thương đó để tạo dựng vũ trụ.
Thứ đến, chúng ta hãy đóng góp vào dòng chảy của dòng sông hùng vĩ này bằng việc thay đổi lối sống của mình. Khởi đi từ sự ngưỡng mộ biết ơn đối với Đấng Tạo Hóa và thụ tạo, chúng ta hãy ăn năn về “những tội lỗi sinh thái” của mình, như người anh em của tôi, Thượng phụ Đại kết Bartholomew, đã thúc giục. Những tội lỗi này gây hại cho thế giới tự nhiên cũng như cho anh chị em của chúng ta. Với sự trợ giúp của ân sủng Chúa, chúng ta hãy áp dụng lối sống bớt lãng phí và tiêu thụ không cần thiết, đặc biệt là ở những nơi quy trình sản xuất độc hại và không bền vững. Chúng ta hãy lưu tâm đến thói quen và lựa chọn kinh tế của mình bao nhiêu có thể để mọi người đều thịnh vượng hơn – đồng loại của chúng ta, dù họ ở đâu, và cả các thế hệ tương lai. Chúng ta hãy cộng tác vào công cuộc sáng tạo không ngừng của Thiên Chúa qua các lựa chọn tích cực: sử dụng tài nguyên ở mức vừa phải nhất, thực hành sự điều độ vui vẻ, xử lý và tái chế rác thải, đồng thời tận dụng nhiều hơn các sản phẩm và dịch vụ có sẵn có trách nhiệm với môi trường và xã hội.
Cuối cùng, để dòng sông hùng vĩ tiếp tục chảy, chúng ta phải thay đổi các chính sách công điều hành xã hội của chúng ta, và định hình cuộc sống của giới trẻ ngày nay và tương lai. Các chính sách kinh tế ủng hộ sự giàu có tai tiếng của một số ít có đặc quyền và làm suy giảm điều kiện sống của nhiều người, báo hiệu sự kết thúc của hòa bình và công lý. Rõ ràng là các quốc gia giàu có hơn đã tích lũy một “món nợ sinh thái” buộc phải trả (x. Laudato Si’, 51)[5]. Các nhà lãnh đạo thế giới tham dự Hội nghị thượng đỉnh COP28, dự kiến diễn ra tại Dubai từ ngày 30. 11 đến ngày 12. 12 năm nay, phải lắng nghe khoa học và thiết lập tiến trình chuyển đổi nhanh chóng và công bằng để chấm dứt kỷ nguyên nhiên liệu hóa thạch. Theo các cam kết được thực hiện trong Thỏa thuận Paris về hạn chế nguy cơ nóng lên toàn cầu, việc cho phép tiếp tục thăm dò và mở rộng cơ sở hạ tầng nhiên liệu hóa thạch là hết sức vô lý. Chúng ta hãy lên tiếng để ngăn chặn sự bất công này đối với người nghèo và con em chúng ta, là những người sẽ phải hứng chịu những tác động tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu. Tôi kêu gọi tất cả những người có thiện chí hãy hành động phù hợp với những quan điểm này về xã hội và tự nhiên.
Một quan điểm song song khác liên quan đến cam kết của Giáo hội Công giáo đối với Hiệp hành tính. Năm nay, việc kết thúc Mùa Thụ tạo vào ngày 4. 10, lễ kính Thánh Phanxicô Assisi, sẽ trùng với việc khai mạc Thượng hội đồng về Hiệp hành. Giống như những dòng sông tự nhiên, được nuôi dưỡng bởi vô số con suối nhỏ và những dòng thác lớn hơn, tiến trình Hiệp hành bắt đầu vào tháng 10.2021 mời gọi tất cả các thành phần, ở cấp cá nhân và cộng đoàn, hội tụ trong một dòng sông hùng vĩ của sự suy tư và đổi mới. Toàn thể Dân Chúa đều được mời tham gia vào hành trình đối thoại và hoán cải mang tính Hiệp hành sâu sắc.
Cũng thế, giống như một lưu vực sông với nhiều phụ lưu lớn nhỏ, Giáo hội là sự hiệp thông của vô số Giáo hội địa phương, các cộng đoàn tu trì và Hiệp hội được nuôi dưỡng bởi cùng một nguồn nước. Mỗi nguồn mang đến sự đóng góp độc đáo và bất khả thay thế của mình, cho đến khi tất cả cùng nhau chảy vào đại dương bao la của tình yêu thương xót của Thiên Chúa. Giống như một dòng sông là nguồn sống cho môi trường xung quanh, Giáo hội Hiệp hành cũng phải là nguồn sống cho ngôi nhà chung và tất cả cư dân trong đó. Và giống như cách mà một dòng sông mang lại sự sống cho mọi loại động vật và thực vật, một Giáo hội Hiệp hành phải mang lại sự sống bằng cách gieo rắc công lý và hòa bình ở mọi nơi mà Giáo hội hiện diện.
Vào tháng 7. 2022 tại Canada, tôi đã nói về Biển hồ Galilê, nơi Chúa Giêsu chữa lành, an ủi nhiều người và công bố “một cuộc cách mạng của tình yêu”. Tôi được biết là hồ Thánh Anna cũng là một nơi chữa lành, an ủi và yêu thương, một nơi “nhắc nhở chúng ta rằng tình huynh đệ là đích thực nếu nó liên kết những người xa cách nhau, rằng thông điệp về sự hiệp nhất mà trời cao gửi xuống trần gian không sợ sự khác biệt, nhưng mời gọi chúng ta đến với tình bạn, để bắt đầu lại với nhau, bởi vì tất cả chúng ta đều là những người hành hương trên một hành trình”[6].
Trong Mùa thụ tạo này, với tư cách là những người theo Đức Kitô trên cùng lộ trình Hiệp hành, chúng ta hãy sống, làm việc và cầu nguyện để ngôi nhà chung của chúng ta lại được tràn đầy sức sống. Xin Chúa Thánh Thần tiếp tục bay lượn trên mặt nước và hướng dẫn những nỗ lực “canh tân bộ mặt trái đất” (x. Tv 104, 30) của chúng ta.
Rôma, Đền thờ Thánh Gioan Latêranô, ngày 13 tháng 5 năm 2023
PHANXICÔ
Nt. Anna Ngọc Diệp, OP
Dòng Đa Minh Thánh Tâm
Chuyển ngữ từ: vatican.va (25. 5. 2023)
Các sứ điệp của Đức Thánh Cha nhân Ngày Thế giới Cầu nguyện cho việc Chăm sóc Thụ tạo:
| Năm 2023: Hãy để Công lý và Hoà bình tuôn trào
Năm 2022: Lắng nghe tiếng nói của thụ tạo Năm 2020: Năm Thánh cho Trái đất Năm 2019: Chúng ta hãy chọn sự sống |
[1] Bài giảng tại Hồ Thánh Anna, Canada, ngày 26. 7. 2022, tại https://www.vaticannews.va/vi/pope/news/2022-07/dtc-phanxico-bai-giang-phung-vu-loi-chua-ho-thanh-anna.html
[2] Đức Bênêđictô XVI, Bài giảng Lễ Khai mạc Thừa tác vụ Phêrô, ngày 24. 4. 2005.
[3] Đối thoại tại Nhà thờ chính tòa Bressanone, ngày 06. 8. 2008.
[4] Sứ điệp Ngày Thế giới Cầu nguyện cho việc Chăm sóc Thụ tạo, 21. 7. 2022, tại https://www.vaticannews.va/vi/pope/news/2022-07/su-diep-the-gioi-cau-nguyen-cham-soc-thu-tao-1-9-2022.html
[5] “Thật vậy, có một ‘ món nợ sinh thái’, đặc biệt giữa miền bắc và miền nam toàn cầu, liên kết với sự bất bình đẳng trong thương mại và những hậu quả của chúng trên bình diện môi trường cũng như với việc sử dụng bất bình đẳng các tài nguyên thiên nhiên” (Thông điệp Laudato Si’, 51).
[6] Bài giảng tại Hồ Thánh Anna, Canada, ngày 26. 7. 2022, tại https://www.vaticannews.va/vi/pope/news/2022-07/dtc-phanxico-bai-giang-phung-vu-loi-chua-ho-thanh-anna.html
