Một chiếc búa vàng – ba nhát búa vào trán – ba câu hỏi – các giám mục nghiêm nghị – im lặng: Giáo hoàng đã chết . Không một bộ phim nào về Giáo hoàng có thể thiếu nghi lễ búa. Nhưng phong tục này đã là chuyện của quá khứ. Sau khi Đức John Paul II qua đời vào năm 2005, chiếc búa vẫn giữ nguyên vị trí vì ngài đã ra lệnh bãi bỏ nghi lễ này mười năm trước đó.

Điều gì sẽ xảy ra nếu Giáo hoàng qua đời? Đức Giáo hoàng Phanxicôsẽ được chôn cất như thế nào và ai sẽ là người lãnh đạo quốc gia nhỏ nhất thế giới này ? Việc xem xét các sổ sách giám đốc hiện có hiệu lực về cái chết của Giáo hoàng sẽ cung cấp một số hiểu biết sâu sắc về vấn đề này.

Tông hiến “Universi Dominici Gregis” quy định về thời gian không có giáo hoàng, tình trạng khuyết giáo phận và việc bầu giáo hoàng mới trong mật nghị. Ngày nay, sắc lệnh do Đức Giáo hoàng John Paul II ban hành năm 1996 vẫn có hiệu lực, với một số sửa đổi được Đức Giáo hoàng Benedict XVI thực hiện. được thêm lần cuối vào năm 2013. “Ordo Exsequiarum Romani Pontificis” (Nghi thức tang lễ của Giáo hoàng La Mã) quy định cách thức tang lễ và chôn cất Giáo hoàng. Đức Giáo hoàng Phanxicô đã đơn giản hóa và hợp lý hóa đáng kể lệnh này vào năm 2024 . “Nghi lễ đổi mới nhấn mạnh rằng tang lễ của Giáo hoàng là tang lễ của một người chăn chiên và môn đệ của Chúa Kitô chứ không phải của một người đàn ông quyền lực của thế gian này”, Đức Tổng Giám mục Diego Ravelli, người chịu trách nhiệm về các nghi lễ phụng vụ của Giáo hoàng, giải thích tại buổi giới thiệu phiên bản mới.

Giao thức rõ ràng cho cái chết chính thức của Giáo hoàng

Khi một giáo hoàng qua đời, tin tức phải được lan truyền. Có một chuỗi thông tin rõ ràng: Tổng quản gia của Giáo hoàng thông báo cho Hồng y thị thần ( Camerlengo ) và Trưởng Hồng y đoàn ( Hồng y niên trưởng ) về cái chết của Giáo hoàng. Sau đó, Trưởng ban Hồng y đoàn sẽ thông báo cho các hồng y khác , cũng như các đại sứ Vatican và nguyên thủ quốc gia trên toàn thế giới. Cùng lúc đó, Hồng y thị thần hướng dẫn Hồng y đại diện của Rome , người đại diện của Giáo hoàng tại giáo phận Rome. Nhiệm vụ của ông là thông báo cho người La Mã về cái chết của vị giám mục của họ. Theo truyền thống, tiếng chuông của Thành phố vĩnh cửu sẽ vang lên.

Chức vụ Tổng quản gia Giáo hoàng hiện đang bỏ trống. Camerlengo là Đức Hồng Y Kevin Farrell , Trưởng Hồng Y Giovanni Battista Re . Hồng y đại diện của Rome là Baldassare Reina .

Giáo hoàng thị thần, người thay thế Phủ Quốc vụ khanh (cơ quan thứ hai của Vatican, hiện là Tổng giám mục Edgar Peña Parra), người dẫn chương trình nghi lễ của giáo hoàng (hiện là Ravelli), các giám mục trong nhóm thân cận của Giáo hoàng, cũng như người thân và bác sĩ riêng của Giáo hoàng tập trung bên giường bệnh. Các giáo sĩ nổi tiếng hơn, chẳng hạn như Hồng y Quốc vụ khanh hoặc những người đứng đầu các cơ quan của Giáo triều, không có mặt vì họ mất chức sau khi Giáo hoàng qua đời.

Trong những giờ này, Giáo chủ thị thần đặc biệt quan trọng. Ông chính thức tuyên bố Đức Giáo hoàng qua đời sau khi gọi người đã khuất bằng tên ba lần – tên khai sinh của người đã khuất, không phải tên của Đức Giáo hoàng.

Ảnh chụp Đức Giáo hoàng đã khuất thường bị cấm. Nếu chụp ảnh để làm tài liệu, Giáo hoàng phải cho phép rõ ràng và chỉ được phép làm như vậy nếu đảm bảo rằng người quá cố mặc lễ phục giáo hoàng.

Điểm dừng chân đầu tiên tại căn hộ của Giáo hoàng

Điều mới là cái chết không còn được tuyên bố trên giường bệnh nữa mà là tại nhà nguyện riêng của Giáo hoàng. Giáo chủ thị thần lấy chiếc nhẫn đánh cá từ người đã khuất . Chiếc nhẫn và con dấu chì của Giáo hoàng sau đó bị phá vỡ trước sự chứng kiến ​​của Hội đồng Hồng y . Giáo chủ thị thần cũng có trách nhiệm niêm phong phòng làm việc và phòng riêng của người đã khuất. Tuy nhiên, sau khi Giáo hoàng qua đời, không phải toàn bộ căn hộ của Giáo hoàng sẽ bị niêm phong: các nhân viên thường ở trong căn hộ riêng có thể ở lại đó cho đến sau lễ tang của Giáo hoàng. Chỉ khi đó mới nên niêm phong toàn bộ căn hộ.

Nơi ở của Giáo hoàng là nơi đầu tiên trong ba nơi diễn ra lễ tang. Ông sẽ được đặt trong quan tài ở đó, chứ không phải ở Vương cung thánh đường Thánh Peter như trước. Do đó, chiếc quan tài “canaletto” mà trước đây người ta đặt thi hài của giáo hoàng không còn cần thiết nữa. Thay vì có ba chiếc quan tài như trước, giờ chỉ còn hai chiếc: một chiếc quan tài gỗ duy nhất – làm bằng gỗ bách – và một chiếc quan tài thiếc bên trong.

Tổng hội Hồng y quyết định thời điểm diễn ra chặng tiếp theo: các hồng y, những người đang dần đến Rome, họp hàng ngày để thảo luận các vấn đề quan trọng dưới sự lãnh đạo của Hồng y Niên trưởng – tất cả các hồng y, bao gồm cả những vị trên 80 tuổi không còn được phép bầu Giáo hoàng. Hồng y thị thần cũng đóng một vai trò quan trọng: ngài đứng đầu các giáo đoàn đặc biệt chịu trách nhiệm về các nhiệm vụ hành chính hàng ngày trong thời gian Tòa trống vị. Ba vị hồng y được chọn bằng cách rút thăm trong ba ngày, và cùng với Giáo chủ thị thần, họ thành lập nên các giáo đoàn đặc biệt. Tài liệu này ấn định ngày họp đầu tiên của các Đại hội đồng – ngày họp chính xác không được nêu rõ, nhưng phải diễn ra nhanh chóng. Ngày đưa thi hài Đức Giáo hoàng về Vương cung thánh đường Thánh Phêrô sẽ do Đại hội đồng quyết định, và lễ chôn cất sẽ diễn ra vào khoảng ngày thứ tư đến ngày thứ sáu sau khi Đức Giáo hoàng qua đời. Đức Gioan Phaolô II được chôn cất vào năm 2005, sáu ngày sau khi qua đời, Đức Gioan Phaolô I (năm 1978) và Đức Phaolô VI. (1978) bảy ngày sau khi bà mất.

Lễ đặt tượng đơn giản tại Vương cung thánh đường Thánh Peter

Chiếc quan tài sẽ được đưa thẳng đến điểm dừng thứ hai tại Vương cung thánh đường Thánh Peter; sẽ không còn việc di chuyển đến Cung điện Tông đồ để dự tang nữa. Trong quá trình chuyển giao, Kinh Cầu Các Thánh sẽ được đọc. Tại Vương cung thánh đường Thánh Peter, các tín đồ có thể tạm biệt Giáo hoàng bên quan tài mở. Đây có lẽ là sự khác biệt đáng chú ý nhất so với nghi thức trước đó, theo đó Giáo hoàng được trưng bày trên một bệ cao với cây gậy của mình . Giống như trong tang lễ của các giám mục khác, cây gậy của Giáo hoàng không còn nằm cạnh quan tài của ngài nữa. Buổi tối trước lễ tang, quan tài được đậy lại và ngày hôm sau là lễ cầu hồn. Vào cuối buổi lễ, Kinh Cầu Các Thánh được đọc lại theo hình thức ngắn hơn.

Cho đến lễ tang của Đức Piô XII. Trong buổi lễ này, thi thể được đặt sau song sắt của Nhà nguyện Bí tích. Vì các nhiếp ảnh gia chỉ chụp được những bức ảnh xấu qua những song sắt nên Vatican đã quyết định đặt tượng Giáo hoàng ở phía trên Confessio trước bàn thờ chính, là lối vào lăng mộ Thánh Peter . Ở đây cũng dễ dàng hơn để soi sáng người chết và hướng dẫn người hành hương đi qua.

An táng ở Santa Maria Maggiore

Trạm thứ ba là tại nơi chôn cất, bao gồm việc chuyển quan tài và thực hiện nghi lễ chôn cất. Ngoài việc bỏ đi quan tài chôn cất, sự đơn giản hóa lớn thứ hai cũng được thấy rõ ở đây: quan tài gỗ không được đặt trong những chiếc quan tài khác làm bằng chì và gỗ sồi. Đức Giáo hoàng Francis đã ra sắc lệnh rằng ngài sẽ được chôn cất không phải ở Vương cung thánh đường Thánh Peter mà là ở Vương cung thánh đường Santa Maria Maggiore.

Nhiều đồ tùy táng khác nhau được đặt trong quan tài: tiền xu từ nhiệm kỳ của Giáo hoàng, dây pallium và cái gọi là Rogitum trong một hộp kim loại: tài liệu bằng tiếng Latin này chứa thông tin tiểu sử chi tiết, các sự kiện quan trọng của triều đại giáo hoàng và các tác phẩm do ngài biên soạn.

Sau khi chôn cất, thời gian để tang kéo dài chín ngày bắt đầu – được gọi là Novendiales. Vào những ngày này, nhiều nhóm sẽ tổ chức thánh lễ tưởng niệm những người đã khuất tại Vương cung thánh đường Thánh Peter. Tất cả các tín đồ đều được mời đến dự buổi lễ.

Mật nghị sẽ bắt đầu sau 20 ngày nữa

Trong thời kỳ See vacante – khoảng thời gian giữa khi Giáo hoàng qua đời và khi một Giáo hoàng mới được bầu – quyền lãnh đạo Giáo hội nằm trong tay các Hồng y. Tuy nhiên, Hội đồng không có thẩm quyền hoặc quyền tài phán trong các vấn đề thuộc về Giáo hoàng. Do đó, luật do Giáo hoàng ban hành không thể thay đổi. Điều này cũng áp dụng cho các quy định về bầu cử giáo hoàng . Các Đại hội đồng sẽ quyết định thời điểm bắt đầu cuộc bầu cử Giáo hoàng. Thông thường là mười lăm ngày sau khi chết, chậm nhất là sau hai mươi ngày. Có thể bắt đầu sớm hơn nếu tất cả các cử tri Giáo hoàng đều có mặt.

Không thể dự đoán được mật nghị sẽ kéo dài trong bao lâu – trong mọi trường hợp, Giáo hoàng mới cần có đa số hai phần ba số phiếu bầu. Về mặt lý thuyết, một cuộc bầu cử có thể kéo dài rất lâu với bốn vòng bỏ phiếu mỗi ngày. Tuy nhiên, trong quá khứ gần đây, mọi thứ đã diễn ra rất nhanh: cuộc bầu cử của Đức Gioan Phaolô II phải trải qua tám vòng bỏ phiếu, trong khi cuộc bầu cử của Đức Benedict XVI chỉ mất tám vòng. bốn, năm của Francis: Chỉ sau vài ngày, khói trắng có thể bốc lên, báo hiệu cuộc bầu cử giáo hoàng mới.

Lm. Anmai, CSsR tạm dịch