Các quy tắc bầu cử giáo hoàng có thể được tìm thấy rõ ràng: Với Tông hiến “Universi Dominici Gregis” (Universi Dominici Gregis) năm 1996, Đức Giáo hoàng John Paul II đã viết ra các điều khoản cho việc bầu chọn những người kế nhiệm ngài. Nhưng đó không phải là tất cả những gì cần lưu ý: nếu các hồng y muốn tiến hành đúng đắn (và họ có nghĩa vụ phải làm như vậy), họ phải thực hiện hai thay đổi đối với Tông hiến của Đức Benedict XVI. từ năm 2007 đến năm 2013 bên cạnh nó. Sự thay đổi quan trọng nhất: Trong khi Đức Gioan Phaolô II không muốn trì hoãn tiến trình và sau nhiều lần bỏ phiếu không thành công, đã cho phép cuộc bầu cử diễn ra với đa số tuyệt đối thay vì đa số hai phần ba, thì Đức Benedict XVI. Điều này đã bị đảo ngược: một cuộc bầu cử giáo hoàng bằng đa số tuyệt đối một lần nữa bị loại trừ.

Với sự cải cách của Giáo triều, trật tự Sede Vacanze đã thay đổi

Các hồng y cũng không được bỏ qua thực tế rằng Đức Giáo hoàng Phanxicô cũng đã thực hiện những thay đổi nhỏ khác trong cuộc cải cách Giáo triều của mình – điều mà có lẽ rất ít người để ý cho đến thứ Hai, khi Vatican thông báo rằng Đức Hồng y Reinhard Marx của Munich không được chọn bằng cách rút thăm làm thành viên của các Thánh bộ đặc biệt , mà đã được xác nhận. Quy định bầu cử giáo hoàng thực tế lại nêu rõ điều ngược lại: ở đó, ba trợ lý của Hồng y Chamberlain, những người cùng nhau tạo thành một dạng chính quyền quản lý Giáo hội, được chọn bằng cách rút thăm ba ngày một lần. Mỗi cấp hồng y sẽ chọn ra một người bằng cách rút thăm, tức là hồng y phó tế, hồng y linh mục và hồng y giám mục.

Ngược lại, các quy định mới của Giáo triều năm 2022 nêu rõ rằng một trong ba trợ lý luôn được chỉ định: cụ thể là Hồng y Điều phối viên của Hội đồng Kinh tế, Hồng y Marx. Điều này có ý nghĩa gì đối với hai điều còn lại thì không được quy định rõ ràng. Tuy nhiên, có vẻ như cách giải thích thực dụng đã được chấp nhận rằng mọi thứ khác sẽ vẫn giữ nguyên như vậy: vì Marx thuộc về tầng lớp hồng y linh mục, nên một hồng y giám mục và một hồng y phó tế đã được chọn bằng cách rút thăm. Các linh mục hồng y không còn cơ hội may mắn nữa – và hầu hết các hồng y cũng vậy. Trong số 252 vị hồng y còn sống, có 205 vị là hồng y linh mục.

120 cũng có thể có nghĩa là 135

Mật nghị bầu Hồng y Joseph Ratzinger là mật nghị lớn nhất từ ​​trước đến nay với 117 hồng y đủ điều kiện bỏ phiếu và 115 người tham gia: Tính đến thời hạn chót – một ngày trước khi Giáo hoàng qua đời – có 135 hồng y dưới 80 tuổi và do đó đủ điều kiện bỏ phiếu. (Hay là 136? Chúng ta sẽ nói thêm về điều đó sau.) Tuy nhiên, quy định của mật nghị nêu khá rõ ràng: “Số lượng hồng y đủ điều kiện bỏ phiếu tối đa không được vượt quá 120” – không phải “sẽ” mà là “có thể”. Văn bản tiếng Latin có thẩm quyền nêu rõ “ne excedat” – về mặt ngữ pháp là một cách giả định, khi ở dạng lệnh thì diễn đạt một mệnh lệnh.

Vậy, tại mật nghị, liệu sẽ có người gác cửa ghi số phiếu, và liệu cánh cửa Nhà nguyện Sistine có bị đóng sầm lại trước mặt Hồng y số 121 không? Tất nhiên là không. Trước hết, quy định của mật nghị nêu rõ rằng không một hồng y nào đủ điều kiện bỏ phiếu có thể bị loại khỏi cuộc bầu cử “vì bất kỳ lý do hay cớ nào”, và những người đủ điều kiện bỏ phiếu được xác định rõ ràng: cụ thể là tất cả những người chưa đủ 80 tuổi vào thời điểm hết hạn và chưa bị phế truất hợp pháp hoặc từ bỏ chức hồng y với sự đồng ý của Giáo hoàng. Ngược lại, Hồng y đoàn không thể loại trừ bất kỳ ai khỏi hàng ngũ của mình; Do đó, thiếu cơ chế và tiêu chí để loại bỏ những hồng y “thừa thãi”.

Quan trọng hơn cả các quy định bầu cử là điểm cao nhất trong luật giáo luật: c. 331 Bộ luật Hình sự. Điều luật này trong Bộ Giáo luật quy định rằng Đức Giáo hoàng “nhờ chức vụ của mình, có quyền thông thường tối cao, đầy đủ, trực tiếp và phổ quát trong Giáo hội, và ngài có thể luôn tự do thực hiện quyền này”. Theo hiểu biết của Công giáo, đây không phải là một quy định tùy tiện của một nhà lập pháp thế tục, mà là công thức pháp lý của giáo điều về quyền tối thượng của thẩm quyền , mà Công đồng Vatican I (1869-1870) đã dạy một cách không thể sai lầm. Điều này có nghĩa là Giáo hoàng không bị ràng buộc bởi bất kỳ luật lệ tôn giáo nào, dù là luật của những người tiền nhiệm hay những người khác. Nếu Giáo hoàng bổ nhiệm hơn 120 cử tri đoàn thì điều đó được coi là đúng, và trên thực tế, quy định bắt buộc về số lượng tối đa trong quy định của mật nghị sẽ bị đình chỉ, bất kể có văn bản hay không.

Việc từ chức của Becciu đã ngăn chặn được cuộc khủng hoảng hiến pháp

Quy định của Mật nghị Hồng y cho rằng quyền bỏ phiếu của một hồng y rất dễ xác định: quy định này đặt ra giới hạn độ tuổi và chính xác ba lý do tại sao một hồng y dưới 80 tuổi mất quyền bỏ phiếu. Có hai trường hợp đã được đề cập: Các Hồng y đã bị phế truất hợp pháp (tức là do Giáo hoàng) và các Hồng y đã từ bỏ phẩm giá Hồng y với sự đồng ý của Giáo hoàng thì không đủ điều kiện để bầu cử. Trường hợp thứ ba cụ thể hơn: Nếu mật nghị kéo dài đến mức phải tổ chức cuộc bầu cử vòng hai giữa hai người có số phiếu bầu cao nhất, thì hai ứng cử viên còn lại sẽ không đủ điều kiện bỏ phiếu trong vòng này.

Trường hợp của Hồng y Angelo Becciu phức tạp hơn: năm 2020, Vatican tuyên bố Becciu đã từ chức Tổng trưởng Bộ Tuyên thánh và “từ bỏ các quyền vốn có của chức hồng y “. Rõ ràng, cách diễn đạt này được coi là đủ, mặc dù Becciu rõ ràng không từ bỏ mọi quyền của chức hồng y: ông vẫn tiếp tục sử dụng tước hiệu và mặc áo tím của hồng y. Lý do từ chức là những cáo buộc về sai phạm tài chính trong nhiệm kỳ của Becciu khi ông là người thay thế Bộ trưởng Ngoại giao, mà vị hồng y này cũng bị kết án vào năm 2023 .

Trong tuần sau khi Giáo hoàng qua đời , Becciu khẳng định rằng ông đủ điều kiện để bỏ phiếu . Việc Đức Phanxicô mời ông đến dự công nghị, cuộc họp của các hồng y, cho thấy sự phục hồi của ông. Tuy nhiên, ông chưa bao giờ được phục hồi chức năng chính thức. Tuy nhiên, trong lúc này, Becciu đã quyết định, ông nói, “vì lợi ích của Giáo hội,” sẽ không khăng khăng tham gia mật nghị . Điều này phù hợp với mong muốn của Đức Giáo hoàng quá cố – ​​dường như có hai lá thư mà Đức Giáo hoàng Phanxicô xác nhận ngay trước khi qua đời rằng Becciu không được phép tham gia. Điều này đảm bảo rằng có 135 hồng y đủ điều kiện bỏ phiếu, chứ không phải 136.

Các hồng y không có quyền thực sự không được công nhận trong luật giáo luật

Bằng cách rút lui, Becciu có thể đã giúp Hồng y đoàn tránh được một số rắc rối. Ngay cả trong những trường hợp như vậy, các quy định bầu cử cũng không đưa ra bất kỳ thủ tục nào để xác minh tư cách của một cử tri giáo hoàng đáng ngờ. Cách diễn đạt này không có ích: Nó có điều chỉnh việc từ chức, nhưng chỉ điều chỉnh việc từ bỏ toàn bộ phẩm giá hồng y, chứ không phải trường hợp từ chức “khỏi các quyền gắn liền với chức hồng y”.

Trường hợp một hồng y không có quyền hạn không được quy định trong luật giáo luật . Tiền lệ duy nhất là trường hợp của Hồng y người Scotland Keith O’Brien , người đã từ bỏ quyền của mình vào năm 2015 sau những cáo buộc lạm dụng. Không giống như Becciu, các quyền mà O’Brien từ bỏ, bao gồm cả quyền bầu Giáo hoàng, đã được nêu rõ trong thông báo.

Tại sao Parolin được phép chủ trì mật nghị?

Ai thực sự là người chủ trì mật nghị? Điều này cũng được quy định bởi quy chế bầu cử: Hồng y Trưởng . Nhưng điều này chỉ áp dụng nếu anh ta đủ điều kiện bỏ phiếu. Tuy nhiên, Hồng y Trưởng hiện tại, Giovanni Battista Re, đã 91 tuổi. Trong trường hợp này, các quy định quy định rằng “hồng y cấp cao nhất và lớn tuổi nhất” sẽ đảm nhiệm nhiệm vụ của mình trong mật nghị. Nhưng đó là ai?

Sự thật rằng đây chính là Hồng y Pietro Parolin dường như là điều không thể tranh cãi trong Hồng y đoàn. Nhưng khi bạn xem xét lý do tại sao Parolin lại là “người có cấp bậc cao nhất và lớn tuổi nhất” trong mật nghị, mọi thứ trở nên khó khăn hơn. Ông chắc chắn không phải là người lớn tuổi nhất: ở tuổi 70, ông nằm ở độ tuổi trung bình. Tuổi tác thường cũng không quan trọng.

Không giải thích chính xác “xếp hạng cao nhất và lâu đời nhất” có nghĩa là gì. Việc giải thích trở nên khó khăn hơn bởi thực tế là, mặc dù cách diễn đạt này xuất hiện trong các quy định bầu cử, bản dịch tiếng Đức của Bộ Giáo luật sử dụng “rangältester Kardinal” trong một bối cảnh tương tự, nhưng văn bản tiếng Latin có thẩm quyền lại sử dụng “antiquior”, theo nghĩa đen là “cũ hơn”, thay vì “Cardinalis ordine et aetate primus” như trong các quy định bầu cử. Vậy, có tiêu chí khác để xếp hạng trong trường hợp đặc biệt của ban lãnh đạo mật nghị không? Theo trang katholisch.de, từ Bộ Văn bản Lập pháp, cơ quan có thẩm quyền của Tòa thánh chịu trách nhiệm giải thích luật giáo luật: không. Cả hai cách diễn đạt đều đề cập đến cùng một thứ hạng.

Không có quy định nào về quyền ưu tiên danh dự của các giám mục hồng y

Vấn đề đã được giải quyết? Vẫn chưa được. Đối với bậc hồng y giám mục, luật giáo luật không quy định rõ ràng về cách xác định thứ hạng. Rõ ràng là Đức Hồng Y Trưởng Lão là người đứng đầu. Một điều cũng rõ ràng là tất cả các hồng y giám mục đều đứng trước tất cả các hồng y linh mục, và đến lượt mình, các hồng y linh mục lại đứng trước tất cả các hồng y phó tế. Mặt khác, thứ tự danh dự trong Hồng y đoàn được xác định theo thời điểm được tấn phong hồng y: những người được bổ nhiệm sau sẽ đứng sau những người được bổ nhiệm trước.

Khi một hồng y phó tế trở thành hồng y linh mục, tức là thực hiện cái gọi là quyền lựa chọn – mà các hồng y có thể nộp đơn xin sau mười năm – ngày được thăng chức lên hồng y trong cấp bậc mới của mình, chứ không phải ngày được nhận vào cấp bậc hồng y linh mục. Do đó, một hồng y linh mục mới được bổ nhiệm làm hồng y trước đó sẽ được xếp hạng cao hơn một hồng y linh mục đã ở trong bậc này trong một thời gian nhưng sau đó được thăng lên hồng y.

Giáo hoàng John XXIII có quyền lựa chọn đúng đắn về đẳng cấp giám mục giáo phận . đã bị bãi bỏ , vì vậy nhà lập pháp của CIC có lẽ nghĩ rằng có thể bỏ qua một quy định: luật không nêu rõ rằng thủ tục xác định thứ tự ưu tiên cũng áp dụng cho việc chấp nhận vào hàng hồng y giám mục. Do đó, không có quy định nào về việc các hồng y giám mục mới được bổ nhiệm ở đâu. Nếu áp dụng thủ tục chuyển giao từ hồng y phó tế sang hồng y linh mục, thì không phải Parolin mà là Hồng y Fernando Filoni sẽ chủ trì mật nghị. Parolin được nâng lên hàng hồng y vào năm 2014, Filoni vào năm 2012. Filoni được nâng lên hàng hồng y với tư cách là hồng y phó tế, Parolin là hồng y linh mục. Nếu cả hai đều không trở thành hồng y giám mục, nhưng Filoni được thăng chức hồng y linh mục, thì ngài sẽ vượt lên trên Parolin trong bảng xếp hạng các hồng y linh mục nhờ vào sự bổ nhiệm của ngài.

Rome tìm ra một cách

Vậy điều gì đã xảy ra khiến Parolin đột nhiên thấy mình không còn bị thách thức trước Filoni trong bảng xếp hạng? Rõ ràng, Vatican cho rằng khi một ai đó gia nhập vào đẳng cấp giám mục hồng y, các quân bài sẽ được xáo trộn lại và thời điểm gia nhập vào đẳng cấp này sẽ được tính vào thứ hạng. Điều này không thể được chứng minh bằng một văn bản pháp lý nào – nhưng nó phù hợp với danh sách Hồng y đoàn được sắp xếp theo cấp bậc, được Vatican công bố hàng năm trong “Annuario Pontifico”: thứ hạng của các giám mục hồng y được công bố ở đó rõ ràng là kết quả của thứ tự bổ nhiệm. Kể từ khi được liệt kê là hồng y giám mục trong ấn bản năm 2019, Parolin đã được xếp hạng cao hơn Filoni – và cũng cao hơn cả Hồng y Giám mục Antonio Tagle, người đã là hồng y từ năm 2012 nhưng chỉ trở thành hồng y giám mục vào năm 2020.

Trong trường hợp của Parolin và Filoni, quyết định xác định thứ hạng là gần nhất có thể tưởng tượng được: Cả hai đều được Đức Giáo hoàng Phanxicô bổ nhiệm làm hồng y giám mục với cùng một sắc lệnh vào ngày 26 tháng 6 năm 2018 – nhưng Parolin được nêu tên đầu tiên trong danh sách bốn hồng y và do đó được coi là có thứ hạng cao hơn ba vị tiếp theo, bao gồm cả Filoni.

Nhiều trường hợp còn mơ hồ và đáng ngờ này, từ số lượng cử tri của giáo hoàng cho đến thứ tự ưu tiên, có thể được loại bỏ bằng luật pháp nghiêm ngặt và rõ ràng hơn của giáo hoàng. Tuy nhiên, ở Rome, có vẻ như mọi chuyện cũng diễn ra theo cách đó – miễn là vụ việc liên quan đến Becciu không leo thang. Felix Neumann