Từ “Amen” là một từ ngữ đặc biệt và sâu sắc trong đời sống đức tin của người Kitô hữu, được sử dụng trong nhiều ngữ cảnh phụng vụ, cầu nguyện và thờ phượng. Từ này xuất phát từ tiếng Do Thái, có nghĩa là “vậy, như vậy, thật vậy” hoặc “chắc chắn, thực sự”. Dù xuất hiện trong các ngôn ngữ khác nhau, “Amen” vẫn giữ nguyên từ gốc tiếng Do Thái vì không có từ nào khác có thể diễn tả đầy đủ ý nghĩa và chiều sâu của nó. Điều này cho thấy “Amen” không chỉ là một từ ngữ thông thường, mà là một dấu hiệu mạnh mẽ của sự đồng thuận và xác nhận trong đức tin của người Kitô hữu.
Khi một người nói “Amen”, họ không chỉ đơn thuần là nói một từ để kết thúc một câu nói hay một lời cầu nguyện. Họ đang tuyên bố rằng những gì vừa được nói là đúng đắn, là chân lý, và họ hoàn toàn đồng ý với những gì đã được tuyên bố. “Amen” là cách người tín hữu khẳng định sự đồng thuận của mình với những lời cầu nguyện, với những mệnh lệnh thiêng liêng hoặc với những điều mà người khác đã nói về Thiên Chúa và về ơn cứu độ. Đây là một hành động mạnh mẽ của sự xác nhận niềm tin, khi người tín hữu không chỉ nghe mà còn đồng hành cùng lời cầu nguyện, với niềm tin tuyệt đối vào sự chân thật và quyền năng của Thiên Chúa.
Trong bối cảnh phụng vụ, “Amen” mang một ý nghĩa vô cùng quan trọng, đặc biệt là trong các buổi cử hành thánh lễ. Mỗi lần “Amen” được thốt ra từ miệng của các tín hữu hoặc từ cộng đoàn, đó không chỉ là một lời kết thúc, mà là một lời chứng thực mạnh mẽ về niềm tin của người đó vào lời cầu nguyện vừa được đọc. Khi từ này được phát ra trong môi trường phụng thờ thiêng liêng, nó còn có nghĩa là sự đồng thuận tập thể của cộng đoàn với những gì đã được cầu nguyện và đã được tuyên bố về Thiên Chúa. Đây không phải là một hành động đơn lẻ mà là một sự hợp nhất trong đức tin, giúp cộng đoàn trở nên một thể, cùng nhau xác nhận và thờ phượng Thiên Chúa.
Trong Kinh Lạy Cha, một trong những lời cầu nguyện quan trọng và sâu sắc nhất trong truyền thống Kitô giáo, từ “Amen” không được sử dụng ở cuối lời cầu nguyện trong thánh lễ. Điều này có thể gây ngạc nhiên cho một số người, vì họ quen với việc kết thúc các lời cầu nguyện bằng “Amen”. Tuy nhiên, trong bối cảnh của thánh lễ, điều này có lý do rất sâu sắc. Khi người tín hữu đọc Kinh Lạy Cha trong Thánh lễ, không có “Amen” ở cuối vì lời cầu nguyện vẫn chưa kết thúc. Thật ra, trong cử hành phụng vụ, sau khi đọc xong phần “xin cứu chúng con khỏi mọi sự dữ”, vị linh mục sẽ tiếp tục cầu nguyện một mình, phát triển và làm sáng tỏ lời cầu nguyện đó bằng những lời nguyện bổ sung.
Phần giải thích này không chỉ là một lời kết thúc, mà là một sự khai triển, giúp cộng đoàn hiểu rõ hơn về những gì vừa được cầu nguyện. Những lời cầu nguyện này không chỉ là một lời xin ơn mà còn là một lời khẳng định về sự mong đợi, về niềm hy vọng vào ngày Chúa Giêsu trở lại trong vinh quang. Phần cầu nguyện của linh mục chính là sự kết hợp giữa lời nguyện cầu xin và sự khai triển giáo lý, để mọi người có thể hiểu được ý nghĩa sâu xa và đầy đủ của lời cầu nguyện mà họ vừa tham dự.
Sau phần linh mục cầu nguyện, cộng đoàn đáp lại bằng một lời tung hô cổ xưa, đó là câu: “Vì vương quyền, uy lực và vinh quang là của Chúa đến muôn đời.” Lời tung hô này mang một ý nghĩa đặc biệt, khẳng định quyền uy vô biên của Thiên Chúa, sự vinh quang của Ngài là vĩnh cửu và không thay đổi. Đây không chỉ là một sự ca ngợi, mà còn là một lời tuyên xưng đức tin vào sự hiện diện, sự quan phòng và sự cứu độ của Thiên Chúa trong thế giới này. Khi cộng đoàn đồng thanh đáp lại, họ không chỉ khẳng định quyền năng của Chúa, mà còn công nhận sự hiện diện của Ngài trong cuộc sống của mỗi người và trong đời sống của toàn thể Giáo Hội.
Kinh Lạy Cha, với sự kết hợp của các phần cầu nguyện và những lời tung hô, đã trở thành một phần không thể thiếu trong thánh lễ. Mặc dù có sự bổ sung và giải thích, Kinh Lạy Cha không mất đi giá trị và sự thánh thiêng của nó mà ngược lại, càng trở nên một phần cơ bản và sâu sắc trong hành động thờ phượng. Những phần giải thích và tung hô không chỉ làm rõ lời cầu nguyện mà còn giúp cộng đoàn thấm nhuần đức tin và sống đúng với ý nghĩa mà Kinh Lạy Cha mang lại.
Tóm lại, từ “Amen” là một từ ngữ thể hiện sự đồng ý, sự xác nhận và lời tuyên xưng mạnh mẽ về niềm tin của người tín hữu. Trong phụng vụ, từ này không chỉ là một kết thúc, mà là một lời chứng thực sự mạnh mẽ về sự đồng thuận của cộng đoàn đối với lời cầu nguyện và với Thiên Chúa. Kinh Lạy Cha trong thánh lễ, với sự thiếu vắng “Amen”, chính là một sự biểu thị sâu sắc của sự tiếp nối lời cầu nguyện, giúp cộng đoàn hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa Thiên Chúa và con người, về niềm hy vọng vào sự trở lại của Đức Kitô và về sự cứu độ mà Ngài mang lại.
Lm. Anmai, CSsR
