Trước hết, Đức Thánh Cha nói rằng các vị tử đạo là những người nam nữ thuộc mọi lứa tuổi, mọi quốc gia và ngôn ngữ, đã hy sinh mạng sống của mình để làm chứng cho Tin Mừng. Các ngài đã làm chứng cho tình yêu được chúng ta cử hành trong Thánh lễ: tình yêu đã khiến Chúa Kitô hiến mạng sống vì chúng ta và đến lượt chúng ta được mời gọi noi gương (x. 1 Ga 3,16).

Đức Thánh Cha cũng nhắc lại Hiến chế Ánh sáng Muôn dân của Công đồng Vatican II: “Mặc dù chỉ một số ít người được ơn tử đạo, nhưng tất cả đều phải sẵn sàng tuyên xưng Đức Kitô trước mặt mọi người và bước theo Người trên con đường Thập giá giữa những cuộc bách hại không bao giờ thiếu vắng trong Giáo hội” (số 42). Điều này nhắc chúng ta rằng “mọi Kitô hữu đều được kêu gọi làm chứng tá của cuộc sống, ngay cả khi không đến mức độ đổ máu, bằng cách biến mình thành quà tặng cho Thiên Chúa và cho anh chị em mình, theo gương Chúa Giêsu.” Ngài mời gọi các tín hữu cầu nguyện để không mệt mỏi trong việc làm chứng tá cho Tin Mừng ngay cả trong những lúc thử thách gian truân.

Buổi tiếp kiến bắt đầu với việc công bố đoạn Tin Mừng theo thánh Mátthêu (10,16-18): Này, Thầy sai anh em đi như chiên đi vào giữa bầy sói. Vậy anh em phải khôn như rắn và đơn sơ như bồ câu. Hãy coi chừng người đời. Họ sẽ nộp anh em cho các hội đồng, và sẽ đánh đập anh em trong các hội đường của họ. Và anh em sẽ bị điệu ra trước mặt vua chúa quan quyền vì Thầy để làm chứng cho họ và các dân ngoại được biết.

Bài giáo lý của Đức Thánh Cha

Anh chị em thân mến, chào anh chị em!

Sau khi đã nói về việc loan báo Tin Mừng và về lòng nhiệt thành tông đồ, sau khi đã xem xét chứng tá của Thánh Phaolô, “nhà vô địch” thực sự của lòng nhiệt thành tông đồ, hôm nay chúng ta sẽ hướng sự chú ý của chúng ta không phải đến một nhân vật duy nhất, nhưng đến hàng loạt các vị tử đạo, những người nam nữ ở mọi lứa tuổi, mọi ngôn ngữ và quốc gia, những người đã hy sinh mạng sống của mình vì Chúa Kitô, những người đã đổ máu mình để tuyên xưng Chúa Kitô. Sau thế hệ của các Tông Đồ, họ là những “chứng nhân” hoàn hảo của Tin Mừng. Vị tử đạo đầu tiên là Thánh phó tế Stêphanô, đã bị ném đá chết bên ngoài tường thành Giêrusalem. Từ ngữ “tử đạo” có nguồn gốc từ chữ martyria, tiếng Hy Lạp, có nghĩa chính xác là chứng tá. Nghĩa là một vị tử đạo là một chứng nhân, một người làm chứng cho đến mức đổ máu. Tuy nhiên, từ ngữ tử đạo đã sớm được sử dụng trong Giáo hội để nói về những người đã làm chứng cho đến mức đổ máu[1].

Mầu nhiệm Thánh Thể: “Như Đức Kitô đã hiến mạng sống vì chúng ta, thì chúng ta cũng phải thí mạng mình vì anh em”

Tuy nhiên, các vị tử đạo không được xem như những “anh hùng” hành động cách cá nhân, hay như những bông hoa nở trong sa mạc, nhưng như những hoa trái chín mọng và tuyệt vời của vườn nho của Chúa, đó là Giáo hội. Đặc biệt, các Kitô hữu, khi sốt sắng tham dự việc cử hành Thánh Thể, họ được Chúa Thánh Thần hướng dẫn để thiết lập đời sống của họ trên nền tảng của mầu nhiệm tình yêu: nghĩa là trên sự kiện Chúa Giêsu đã hiến mạng sống mình vì họ, và do đó, họ cũng có thể và phải hy sinh mạng sống của mình vì Người và vì anh chị em.

Thánh Augustinô thường nhấn mạnh động lực biết ơn và lòng đền đáp nhưng không này. Ví dụ, đây là những gì ngài đã giảng nhân dịp lễ Thánh Lôrenxô: “Thánh Lôrenxô là một phó tế của Giáo hội Rôma. Trong Giáo hội đó, ngài đã trao cho các tín hữu Máu Chúa Kitô và ở đó, vì danh Chúa Kitô, ngài đã đổ máu của mình. Thánh Tông đồ Gioan đã giải thích rõ ràng về mầu nhiệm Bữa Tiệc Ly của Chúa khi nói: ‘Như Đức Kitô đã hiến mạng sống vì chúng ta, thì chúng ta cũng phải thí mạng mình vì anh em’ (1 Ga 3,16). Thưa anh chị em, Thánh Lôrenxô đã hiểu tất cả những điều này. Ngài đã hiểu và thực hành điều này. Và ngài đã thực sự đáp lại những gì ngài đã nhận được tại bàn tiệc Thánh Thể. Ngài đã yêu mến Chúa Kitô trong cuộc sống, đã bắt chước Người trong cái chết” (Bài giảng 304, 14; PL 38, 1395-1397). Như vậy, Thánh Augustinô đã giải thích sự năng động thiêng liêng soi sáng hướng dẫn các vị tử đạo. Các vị tử đạo yêu mến Chúa Kitô trong cuộc sống và noi gương Người trong cái chết.

Các vị tử đạo tha thứ cho những kẻ sát hại mình

Anh chị em thân mến, hôm nay chúng ta nhớ đến tất cả các vị tử đạo đã đồng hành với đời sống của Giáo hội. Như tôi đã nói nhiều lần, các vị tử đạo trong thời đại của chúng ta nhiều hơn so với những thế kỷ đầu tiên. Ngày nay có rất nhiều vị tử đạo trong Giáo hội, bởi vì tuyên xưng đức tin Kitô họ bị loại khỏi đời sống xã hội, bị tống ngục… Công đồng Vatican II nhắc nhở chúng ta rằng “tử đạo là hành vi làm cho người môn đệ nên giống Thầy mình, Đấng đã tình nguyện chấp nhận cái chết để cứu độ thế giới, và được nên đồng hình đồng dạng với Người trong việc đổ máu, nên Giáo Hội coi đó là ơn trổi vượt và là sự xác nhận cao quý nhất về đức ái” (Const. Lumen gentium, 42). Các vị tử đạo, noi gương Chúa Giêsu và với ân sủng của Người, biến bạo lực của những người từ chối lời loan báo trở thành một cơ hội cho tình yêu, một tình yêu lớn lao, trổi vượt, đến độ tha thứ cho những kẻ hành hạ mình. Điều này thật thú vị: những vị tử đạo luôn tha thứ cho những kẻ hành hạ họ. Thánh Stêphanô, vị tử đạo đầu tiên, đã chết khi cầu nguyện: “Lạy Chúa, xin tha cho họ vì họ không biết việc họ làm.” Những người tử vì đạo cầu nguyện cho những kẻ tra tấn họ.

Sẵn sàng tuyên xưng Đức Kitô

Mặc dù chỉ một số ít người được ơn tử đạo, nhưng “tất cả đều phải sẵn sàng tuyên xưng Đức Kitô trước mặt mọi người và bước theo Người trên con đường Thập giá giữa những cuộc bách hại không bao giờ thiếu vắng trong Giáo hội” (ibid., 42). Các vị tử đạo cho chúng ta thấy rằng mọi Kitô hữu đều được kêu gọi làm chứng tá của cuộc sống, ngay cả khi không đến mức độ đổ máu, bằng cách biến mình thành quà tặng cho Thiên Chúa và cho anh chị em mình, theo gương Chúa Giêsu.

Chứng tá của các vị tử đạo thời hiện đại

Đức Thánh Cha kết thúc bài giáo lý bằng cách nhắc lại chứng tá Kitô giáo hiện diện ở mọi nơi trên thế giới. Ngài nói: Chẳng hạn, tôi đang nghĩ đến Yemen, một vùng đất đã bị thương tích trong nhiều năm bởi một cuộc chiến khủng khiếp, một cuộc chiến bị quên lãng, đã và đang gây ra rất nhiều cái chết và ngày nay vẫn còn khiến nhiều người đau khổ, đặc biệt là trẻ em. Chính tại mảnh đất này đã có những chứng tá đức tin sáng ngời, chẳng hạn như chứng tá của các nữ tu Thừa Sai Bác Ái. Ngày nay các chị vẫn hiện diện ở Yemen và giúp đỡ những người già yếu và người khuyết tật. Một số các nữ tu chịu tử đạo nhưng những nữ tu khác dù mạng sống gặp nguy hiểm nhưng vẫn tiếp tục ở lại. Các chị chào đón tất cả mọi người, thuộc bất kỳ tôn giáo nào, bởi vì bác ái và tình huynh đệ không có biên giới. Vào tháng 7 năm 1998, Sơ Aletta, Sơ Zelia và Sơ Michael đã bị một kẻ cuồng tín sát hại khi đang trên đường về nhà sau Thánh Lễ, bởi vì các chị là Kitô hữu. Mới đây hơn, ngay sau khi cuộc xung đột hiện tại mới bùng nổ, vào tháng 3 năm 2016, Sơ Anselm, Sơ Marguerite, Sơ Reginette và Sơ Judith đã bị giết cùng với một số giáo dân, những người đã trợ giúp các chị trong công việc bác ái giúp đỡ những người rốt cùng. Các chị là các vị tử đạo của thời đại chúng ta. Trong số những giáo dân bị giết này, ngoài những Kitô hữu, còn có những tín đồ Hồi giáo cùng làm việc với các nữ tu. Chúng ta cảm động khi thấy chứng tá bằng máu có thể liên kết những người có tín ngưỡng khác nhau như thế nào. Không bao giờ được giết người nhân danh Thiên Chúa, bởi vì đối với Người, tất cả chúng ta đều là anh chị em. Nhưng cùng nhau, chúng ta có thể hy sinh mạng sống của mình cho người khác.

Vì thế, chúng ta hãy cầu nguyện để chúng ta không mệt mỏi trong việc làm chứng tá cho Tin Mừng ngay cả trong những lúc gian truân. Xin tất cả các thánh tử đạo trở thành hạt giống hòa bình và hòa giải giữa các dân tộc cho một thế giới nhân đạo và huynh đệ hơn, khi chúng ta chờ đợi Nước Trời sẽ được thể hiện cách trọn vẹn, khi Thiên Chúa là tất cả trong mọi người (x. 1 Cr 15,28).

Buổi tiếp kiến kết thúc với kinh Lạy Cha và phép lành Đức Thánh Cha ban cho các tín hữu.

[1] ORIGENS, In Johannem, II, 210: “Bất cứ ai làm chứng cho sự thật, dù bằng lời nói hay hành động hoặc bằng cách làm việc theo bất kỳ cách nào có lợi cho sự thật, đều có thể được gọi là chứng nhân một cách chính đáng. Nhưng tên của chứng nhân (những người tử vì đạo) theo đúng nghĩa, cộng đoàn các anh em, bị ấn tượng bởi sự dũng cảm của những người đã chiến đấu cho sự thật hoặc nhân đức cho đến chết, đã có thói quen dành từ ngữ này cho những người đã làm chứng cho mầu nhiệm của tôn giáo thật bằng việc đổ máu.”

Hồng Thủy – Vatican News