Bạn có thể nghĩ rằng bạn biết tất cả về Thành phố Vatican – quốc gia nhỏ nhất thế giới, nơi ở của Giáo hoàng, Vương cung thánh đường Thánh Peter, Nhà nguyện Sistine và tất nhiên là Bảo tàng Vatican tráng lệ. Nhưng bạn có biết rằng hơn hai phần ba diện tích của Vatican được dành cho những khu vườn xanh tươi ẩn sau những bức tường Leonine đồ sộ, được xây dựng vào thế kỷ thứ 9 để xua đuổi những tên cướp Saracen không? Một vành đai xanh bình dị giữa lòng đô thị nhộn nhịp, những khu vườn Vatican trải dài trên những sườn dốc của ngọn đồi Vatican, mang đến sự nghỉ ngơi cần thiết cho nhiều thế hệ Giáo hoàng căng thẳng. Mặc dù vẫn mang tính riêng tư, nhưng ngày nay, bạn có thể đi theo dấu chân của các giáo hoàng và ghé thăm ốc đảo yên bình này như một phần trong chuyến thăm Vatican của bạn – hãy đọc tiếp để tìm hiểu về lịch sử hấp dẫn của Vườn Vatican , những điểm tham quan và cách tiếp cận sân chơi của Giáo hoàng.

Vườn Vatican là gì và tại sao tôi nên đến đây?

Vào những tháng mùa hè, khi mặt trời ở Rome nóng nhất và đám đông có thể làm choáng ngợp ngay cả những du khách dày dạn kinh nghiệm nhất, một chuyến viếng thăm khu vườn Vatican yên bình có thể là liều thuốc phục hồi sức khỏe mà bạn cần để chuẩn bị cho hành trình đầy thử thách đang chờ đợi tại các bảo tàng Vatican gần đó và Nhà nguyện Sistine. Một thiên đường tươi tốt của các loài thực vật và hoa kỳ lạ, Vườn Vatican trải dài dọc theo các con đường và xung quanh các sân trong rải rác các tác phẩm điêu khắc, đài phun nước và đền thờ đã mang đến cho Giáo hoàng một nơi ẩn náu yên tĩnh kể từ thời Trung cổ. Chúng bao gồm một khu vườn Ý được thiết kế cảnh quan chính thức , một khu vườn Anh đẹp như tranh vẽ hơn (hoàn chỉnh với bãi cỏ rộng, rừng cây và thậm chí là một ngôi chùa Trung Quốc) và một khu vườn Pháp thanh lịch với những luống hoa – ghé thăm chúng là một cách tuyệt vời để ngắm nhìn một khía cạnh của Thành phố Vatican mà hầu hết khách du lịch không bao giờ có thể trải nghiệm.

Ngày nay, các khu vườn là một ốc đảo bình yên thực sự, nơi sự im lặng chỉ bị phá vỡ bởi tiếng chim hót, tiếng róc rách của đài phun nước và tiếng chuông lớn thỉnh thoảng ngân vang của Nhà thờ Thánh Peter gần đó – khu vườn tự hào có một trong những tầm nhìn đẹp nhất ra mái vòm lớn của nhà thờ lớn ở khắp Rome. Và trong trường hợp bạn còn nghi ngờ về việc mình đang ở trong nhóm của ai, mọi sự nhầm lẫn còn sót lại sẽ nhanh chóng bị xua tan khi bạn nhìn thấy Huy hiệu Giáo hoàng được cắt tỉa cẩn thận – một Huy hiệu Giáo hoàng khổng lồ được điêu khắc hoàn toàn từ các loại cây bụi và hoa trang trí được đặt trên bãi cỏ được cắt tỉa cẩn thận của Vườn Vatican trước Palazzo del Governatorato . Huy hiệu của mỗi giáo hoàng mới được tạo ra một cách tỉ mỉ bằng cây cối và hoa phù hợp với màu sắc của huy hiệu – đối với Đức Phanxicô đương nhiệm, điều đó có nghĩa là trồng hàng nghìn cây Euonymus Pulchellus màu vàng lục, hoa thu hải đường đỏ và hoa bluemink rực rỡ.

Lịch sử Vườn Vatican: Vườn thuốc đầu tiên của Châu Âu 

Lịch sử của Vườn Vatican có thể bắt nguồn từ ^{thế kỷ} 13 khi, sau khi chuyển nơi ở của Giáo hoàng từ cung điện Lateran bên kia thị trấn trở lại Vatican, Giáo hoàng Nicholas III Orsini quyết định dành cho mình một mảnh đất xanh tươi nơi ông có thể dành thời gian thiền định giữa những tán cây râm mát và những cây thông đung đưa. Nhưng đó chỉ là một nửa câu chuyện – học giả Nicholas bị mê hoặc bởi các đặc tính chữa bệnh của thực vật, và ngoài việc trồng các vườn cây ăn quả và đồng cỏ, ông còn hình thành nên một khu vườn bách thảo nơi có thể nghiên cứu và canh tác sức mạnh chữa bệnh của thực vật.

Dưới thời người kế nhiệm là Nicholas IV và bác sĩ riêng Simon xứ Genoa, cái gọi là Viridarium Novum nhanh chóng nổi lên như khu vườn thuốc quy mô lớn đầu tiên ở châu Âu, nơi các bác sĩ của Giáo hoàng nghĩ ra các phương thuốc và thuốc nhỏ bí truyền và các hướng dẫn viên của Đại học Sapienza mới thành lập đã đến để thuyết trình và trình diễn giữa các loài thực vật quý hiếm trong khu vườn riêng của Giáo hoàng. Đây là một trong những nỗ lực đầu tiên nhằm nâng cao thực vật học lên tầm khoa học, và thậm chí ngày nay một phần của khu đất này vẫn được dành cho các loài thực vật quý hiếm. Một khu rừng cây rụng lá từ khu vườn đầu tiên của Nicholas vẫn còn tồn tại, được gọi là boschetto .

Khu vườn giải trí xa hoa thời Phục Hưng: Sân Belvedere của Bramante

Phần lớn các khu vườn Vatican được thiết kế công phu mà bạn có thể ghé thăm ngày nay đều có được nhờ vào thị hiếu được trau chuốt của thời Phục hưng vài trăm năm sau đó. Qua nhiều thế kỷ, những khu vườn đầu tiên do Nicholas III trồng đã được mở rộng và cải tạo, và đến giữa thế kỷ thứ mười lăm, các khu vườn được tô điểm bằng đài phun nước, hồ bơi và vọng lâu. Vào những năm 1480, Giáo hoàng Innocent VIII đã cho xây dựng một loggia sang trọng nhìn ra khu vườn theo thiết kế của họa sĩ Phục hưng nổi tiếng Antonio del Pollaiuolo.

20 năm sau, nơi này đã được kiến ​​trúc sư ngôi sao của Giáo hoàng Julius II là Donato Bramante cải tạo thành Palazzo Belvedere và Sân Belvedere . Lấy cảm hứng từ những ví dụ cổ xưa, Bramante đã xây dựng một sân vườn và sân trong ba tầng được bao quanh bởi hàng rào cây hoàng dương, nơi bộ sưu tập tác phẩm điêu khắc cổ điển tuyệt vời của Giáo hoàng được trưng bày giữa những cây họ cam quýt và những lùm cây nguyệt quế – ngày nay, bạn có thể thấy tàn tích của những khu vườn này trong hành trình tham quan Bảo tàng Vatican , tập trung vào Sân Pinecone và Sân Octagonal, nơi Laocoön và Apollo Belvedere vẫn giữ vị trí trang trọng.

Sòng bạc của Pius IV: Ngôi nhà mùa hè phù hợp cho một Giáo hoàng

Giáo hoàng cuồng tín Paul IV (người mà bạn có thể biết đến với kế hoạch phá hủy tác phẩm của Michelangelo tại Nhà nguyện Sistine) không hài lòng với các tác phẩm điêu khắc ngoại giáo cổ điển xuất hiện ở mọi ngóc ngách trong khu vườn của Julius, và quyết định mở rộng chúng ra xa sân của Bramante. Paul qua đời trước khi đạt được nhiều tiến triển, nhưng dưới thời người kế nhiệm sáng suốt hơn của ông là Giáo hoàng Pius IV, kiến ​​trúc sư Pirro Ligorio, người đã tạo dựng tên tuổi của mình bằng cách thiết kế những khu vườn tuyệt đẹp của Villa d’Este ở Tivoli, đã thiết kế một ngôi nhà mùa hè tráng lệ ( sòng bạc ) trong môi trường râm mát của khu vườn.

Tòa nhà ngoạn mục này được trang trí bằng một số bức bích họa đẹp nhất của ^{thế kỷ} 16 và vào những tháng mùa hè, Giáo hoàng chủ trì các bữa tiệc ngoài vườn, buổi hòa nhạc và cuộc họp của những bộ óc thông minh nhất của Rome bên ngoài sòng bạc mới của mình. Học viện tự xưng là Academia Notti Vaticane , hay Học viện Đêm Vatican, họp để thảo luận về những bí ẩn khó hiểu nhất của vũ trụ, thơ ca cổ đại và mối liên hệ giữa đức tin và khoa học đắm chìm trong khung cảnh gợi cảm của các khu vườn, được hát ru bởi những đài phun nước róc rách của ‘Vườn địa đàng mới’ này. Thật thích hợp, sòng bạc hiện là nơi đặt Viện Hàn lâm Khoa học Giáo hoàng , và khu vườn chính thức trong khuôn viên của nó – Giardino dei Semplici – được dành cho việc trồng các loại cây thuốc và thảo mộc.

Đài phun nước của Vườn Vatican

Vào những năm 1590, khu vườn được trang trí bằng các thác nước và đài phun nước lớn, điều này trở nên khả thi khi Giáo hoàng Paul V của Borghese ra lệnh cải tạo cống dẫn nước Trajan – đài phun nước Đại bàng ấn tượng (Fontana dell’Aquilone) kỷ niệm sự xuất hiện của nước trong khu vườn, được thống trị bởi đại bàng và rồng của Borghese.

Trong số hơn 100 đài phun nước trong khu vườn, đài phun nước ngoạn mục nhất chắc chắn là đài phun nước Baroque Galea (Fontana della Galera) mới được phục hồi gần đây , một trong những đài phun nước ấn tượng nhất và ít được biết đến nhất ở Rome. Ở trung tâm của một bồn chứa nước lớn là một tác phẩm điêu khắc bằng chì của một tàu chiến đầu hiện đại, hoàn chỉnh với cột buồm, dây buộc và cánh buồm, và được trang bị đầy đủ súng thần công và cửa súng. Nhưng thay vì bắn ra những loạt đạn đại bác hủy diệt, các khẩu súng lại bắn ra những dòng nước – một chiến thuyền được dùng để phục vụ mục đích thanh bình, hồng y và nhà thơ Maffeo Barberini đã viết một dòng chữ khắc trên đài phun nước mô tả rằng “cỗ máy chiến tranh của giáo hoàng không phun ra lửa, mà là dòng nước ngọt dập tắt ngọn lửa chiến tranh”.

Báo đốm, voi và linh dương, Ôi trời: Các loài động vật trong Vườn Vatican

Là khu vườn riêng của một số nhân vật quyền lực và giàu có nhất trong lịch sử, và với sở thích xa hoa tương xứng, có lẽ không có gì đáng ngạc nhiên khi Vườn Vatican đã đón tiếp rất nhiều du khách kỳ lạ trong nhiều thế kỷ. Giáo hoàng Boniface VIII (bị Dante kết án xuống tầng địa ngục ^thứ 8 và đã chết trong cơn điên cuồng bằng cách cắn đứt tay mình theo Boccaccio) đã thả một con báo đi lang thang trong khuôn viên vào những năm 1200, và trong triều đại Phục hưng của Leo, chú voi nổi tiếng Hanno đã dành cả ngày ở đây để phá tan bãi cỏ và vườn cây ăn quả – chú voi da dày nổi tiếng này là món quà của vua Bồ Đào Nha vào năm 1514 và được chôn cất trong các khu vườn gần Sân Belvedere.

Nhiều thế kỷ sau, Leo XIII yêu động vật đã cho lắp đặt một vườn thú đầy đủ trong các khu vườn, bao gồm cả linh dương và hàu do giám mục Carthage tặng cho Giáo hoàng vào những năm 1880. Sự gắn bó của Leo với khu vườn mạnh mẽ đến nỗi chính trong môi trường xung quanh này, ông đã được bất tử hóa trong một bức ảnh chụp năm 1896 , cảnh quay đầu tiên về một Giáo hoàng từng được ghi lại. Đáng buồn thay, ngày nay, du khách sẽ không thấy những đàn thú kỳ lạ rảo bước trên mặt đất, nhưng ít nhất bạn sẽ thấy những chú vẹt xanh tươi đã xâm chiếm Thành phố Vĩnh hằng trong vài năm qua để làm bạn, hét vào nhau qua những cây tuyết tùng nơi chúng làm tổ.

Những điểm tham quan trong vườn: Thực vật kỳ lạ, hang động linh thiêng, bãi đáp trực thăng và bức tường Berlin

Chúng ta nợ Leo về cách bố trí hiện tại của hầu hết các khu vườn Vatican, và khi dạo quanh các khu vườn Ý, Pháp và Anh ngày nay, sức hấp dẫn thực sự của chúng là sự đa dạng tuyệt đối của các loại cây được trưng bày. Các  loại cây Địa Trung Hải cổ điển như cây bách, cây thông và cây trúc đào sánh vai với các loại hoa và cây bụi kỳ lạ từ xa như Yemen, Trung Quốc, dãy Himalaya và thậm chí là Úc. Bạn sẽ thấy một khu vườn dành riêng cho xương rồng Mỹ và một vách đá nhân tạo nơi những cây câu đố khỉ Úc canh gác các cây thùa và các loài hoa quý hiếm. Ở những nơi khác, có một cây ô liu được tặng từ Israel như một dấu hiệu của hòa bình liên tôn, cây cói từ Ai Cập, cây Tamarisk châu Á và cây gai Jerusalem – được cho là loại cây bụi có gai mà từ đó vương miện gai của Chúa Kitô được tạo ra. Sự đa dạng phong phú của các loại cây kỳ lạ từ khắp nơi trên thế giới được tặng cho các Giáo hoàng trong nhiều thế kỷ nhằm gợi nhớ đến Vườn Vatican như một Vườn Địa đàng thời hiện đại, nơi toàn bộ thế giới tồn tại trong sự hòa hợp và phong phú. Khu vườn Ý thế kỷ 16  tự hào có một mê cung và một vườn hoa hồng với tầm nhìn tuyệt đẹp ra những ngọn đồi xa xôi của Castelli Romani. Trong khi đó, khi đi xuống một đại lộ râm mát với những cây sồi xanh và cây long não trong Vườn Pháp , bạn thậm chí còn có thể thoáng thấy bãi đáp trực thăng của Vatican. Trong một góc râm mát khác có lẽ là hiện vật đáng ngạc nhiên nhất trong các khu vườn – một mảnh tường Berlin từ quận Kreuzberg hoàn chỉnh với bức tranh tường của nghệ sĩ Yadegar Asisi. Trung tâm tôn giáo của các khu vườn Vatican là Hang động Lourdes ở điểm cao nhất tại địa điểm này. Hang động này dành riêng cho Đức Mẹ Đồng Trinh Maria và là bản sao của hang động ở thị trấn nhỏ Lourdes của Pháp, nơi Mary được cho là đã hiện ra với một cô gái trẻ vào năm 1858 – hiện là một trong những địa điểm hành hương quan trọng nhất trên thế giới. Phiên bản của Vatican cũng thu hút một lượng lớn tín đồ và cứ vào tháng 5 hàng năm, những người hành hương lại tổ chức một đám rước thắp nến qua các khu vườn đến đền thờ. Có 15 ngôi đền thờ Đức Mẹ khác nằm rải rác trong khu vườn.

Vé vào cửa và giờ mở cửa của Vườn Vatican

Khu vườn chỉ có thể được tham quan như một phần của tour tham quan có hướng dẫn do Vatican tổ chức, và giá vé là 33 euro cho người lớn với mức giảm giá 22 euro (đóng cửa vào thứ Tư và Chủ Nhật). Nhưng vé cũng bao gồm lối vào không cần xếp hàng vào Bảo tàng Vatican và Nhà nguyện Sistine, nơi bạn có thể vào sau khi tham quan xong các khu vườn. Chuyến tham quan kéo dài khoảng 2 giờ và phải đặt trước.