THIÊN CHÚA NGHĨ GÌ VỀ LY DỊ?
Câu hỏi “Thiên Chúa nghĩ gì về ly dị?” không chỉ là một thắc mắc chính đáng, mà còn là một lời mời gọi sâu sắc để chúng ta hướng lòng mình về nguồn gốc của mọi chân lý và tình yêu. Bởi lẽ, cách Thiên Chúa suy nghĩ về chúng ta—về cuộc sống, về hôn nhân, và về những lựa chọn của chúng ta—còn quan trọng hơn gấp bội so với những gì chúng ta nghĩ về Người. Suy nghĩ của Thiên Chúa, vốn là Đấng Tạo Hóa và là Chân Lý tuyệt đối, luôn đúng đắn và vĩnh cửu, trong khi suy nghĩ của con người chúng ta, với bản tính yếu đuối và giới hạn, không phải lúc nào cũng phản ánh được sự thật. Nếu chúng ta luôn đặt câu hỏi “Thiên Chúa nghĩ gì?” làm nền tảng cho mọi quyết định, đặc biệt là trong những vấn đề hệ trọng như hôn nhân, thì suy nghĩ và hành động của chúng ta sẽ dần trở nên đúng đắn, phù hợp với kế hoạch cứu độ mà Người đã vạch ra. Qua bài luận này, chúng ta sẽ cùng khám phá quan điểm của Thiên Chúa về ly dị, những lựa chọn trong hoàn cảnh bi đát, và vai trò của Hội thánh trong việc bảo vệ giáo huấn này, để từ đó tìm ra ánh sáng giữa những phức tạp của cuộc sống hiện đại.
Kế hoạch của Thiên Chúa Về Hôn Nhân
Đức Giêsu Kitô, qua lời giảng dạy của Người, đã công bố một cách rõ ràng và không thể nhầm lẫn về ý muốn của Thiên Chúa đối với hôn nhân. Trong các đoạn Kinh Thánh như Mt 5,31-32; 19,1-12; Mc 10,11-12; và Lc 16,18, Người khẳng định rằng hôn nhân là một giao ước thiêng liêng, được thiết lập bởi Thiên Chúa, và không thể bị phá vỡ bởi con người. “Hôn nhân là vì sự sống”—một định nghĩa ngắn gọn nhưng sâu sắc, nhấn mạnh rằng hôn nhân không chỉ là sự kết hợp giữa hai con người, mà còn là sự phản ánh tình yêu bất diệt giữa Thiên Chúa và nhân loại. Đức Giêsu đã nhấn mạnh rằng “ai rẫy vợ mình mà cưới người khác, thì phạm tội ngoại tình; và ai cưới người đàn bà bị rẫy, thì cũng phạm tội ngoại tình” (Mc 10,11-12). Lời này không phải là một luật lệ khô cứng, mà là lời mời gọi để con người sống trong tình yêu và sự cam kết trọn đời, phản ánh sự trung thành của Thiên Chúa.
Thiên Chúa nhìn hôn nhân như một dấu chỉ của sự sống và tình yêu vĩnh cửu, không thể bị phá vỡ bởi những yếu đuối hay thất bại của con người. Trong Sáng Thế Ký 2,24, Kinh Thánh ghi rằng “Người nam sẽ lìa cha mẹ mà gắn bó với vợ mình, và cả hai sẽ nên một xương một thịt.” Sự “nên một” này không chỉ là thể xác, mà còn là tâm hồn và tinh thần, một sự kết hợp mà chỉ có Thiên Chúa mới có quyền chấm dứt. Do đó, ly dị, trong quan điểm của Thiên Chúa, là một sự vi phạm nghiêm trọng đối với giao ước thánh thiêng này, một hành động đi ngược lại ý định ban đầu của Đấng Tạo Hóa.
Những lựa chọn khi hôn nhân trở nên bi đát
Thực tế cuộc sống không phải lúc nào cũng hoàn hảo, và có những cuộc hôn nhân Công giáo rơi vào tình trạng bi kịch—bạo lực, ngoại tình, hoặc sự tan rã không thể hàn gắn. Trong những trường hợp này, đâu là những lựa chọn hợp pháp và phù hợp với giáo huấn của Thiên Chúa? Có ba con đường chính được đề cập: (1) cưới một người khác không có đạo, (2) ly thân mà không tái hôn, và (3) chữa lành cuộc hôn nhân.
Lựa chọn đầu tiên—cưới một người khác không có đạo—rõ ràng là trái với giáo huấn của Thiên Chúa và Hội thánh. Điều này không chỉ là tội ngoại tình theo định nghĩa của Kinh Thánh, mà còn là một sự khước từ giao ước đã được thiết lập trước mặt Thiên Chúa. Lựa chọn thứ hai—ly thân mà không tái hôn—dù là một bi kịch, lại được Hội thánh cho phép trong những trường hợp đặc biệt, chẳng hạn khi sự an toàn hoặc sức khỏe tinh thần bị đe dọa. Đây không phải là ly dị, mà là một sự tách biệt tạm thời để bảo vệ các bên liên quan, nhưng vẫn giữ nguyên giao ước hôn nhân trong tâm thức.
Tuy nhiên, lựa chọn tốt nhất và phù hợp nhất với ý muốn của Thiên Chúa là (3) chữa lành cuộc hôn nhân. Dù con đường này đòi hỏi sự kiên nhẫn, tha thứ, và đôi khi cả sự can thiệp của tư vấn tâm lý hoặc hỗ trợ thiêng liêng, nó phản ánh tinh thần của Tin Mừng—tinh thần yêu thương và phục hồi. Chữa lành không có nghĩa là bỏ qua những sai lầm, mà là cùng nhau đối diện với chúng, cầu xin ân sủng của Thiên Chúa, và xây dựng lại nền tảng tình yêu đã bị lung lay. Đây là cách để sống theo kế hoạch ban đầu của Thiên Chúa, biến hôn nhân thành một chứng tá sống động về sự tha thứ và hy vọng.
Một khái niệm khác cần làm rõ là “tuyên bố hôn nhân vô hiệu” (annulment), mà nhiều người nhầm lẫn với ly dị. Tuyên bố này không phải là chấm dứt một cuộc hôn nhân hợp pháp, mà là sự xác nhận rằng cuộc hôn nhân đó chưa bao giờ thành sự từ đầu—có thể do thiếu sự tự do, sự hiểu biết, hoặc ý định thực sự trong việc thiết lập giao ước. Tuy nhiên, điều này không thể áp dụng chỉ vì “không còn yêu người kia nữa,” bởi tình yêu trong hôn nhân không chỉ là cảm xúc, mà là một cam kết bền vững.
Sự cảm thông và giáo huấn của Hội Thánh
Trong xã hội hiện đại, ly dị đã trở thành một hiện tượng phổ biến, và hầu như ai trong chúng ta cũng từng chứng kiến hoặc biết đến những câu chuyện đau lòng liên quan đến nó. Những người bị tổn thương bởi ly dị—người vợ bị bỏ rơi, người chồng bị phản bội, hay những đứa con phải lớn lên trong sự chia cắt—đều xứng đáng nhận được sự cảm thông và tha thứ từ cộng đồng. Tuy nhiên, cảm thông không đồng nghĩa với việc chấp nhận ly dị là điều đúng đắn. Thay vào đó, giáo huấn của Hội thánh Công giáo cấm ly dị chính là một hình thức cảm thông sâu sắc nhất, vì nó bảo vệ phẩm giá của con người và hướng dẫn họ đến một con đường lâu dài, bền vững.
Hội thánh không cấm ly dị vì sự tàn nhẫn hay cứng nhắc, mà vì lòng tin vào kế hoạch của Thiên Chúa. Một người Công giáo biết vâng phục giáo huấn này sẽ tìm thấy sự đảm bảo rằng hôn nhân của họ có thể vượt qua những thử thách, nhờ vào ân sủng của Thiên Chúa và sự hỗ trợ từ cộng đồng đức tin. Điều này không phủ nhận nỗi đau của những ai đang sống trong cuộc hôn nhân bất hạnh, nhưng mời gọi họ tìm kiếm sự chữa lành thay vì chọn con đường ngắn hạn và đầy hậu quả như ly dị.
Áp lực từ xã hội và lòng trung thành với Đức Kitô
Hội thánh Công giáo Rôma, từ lâu, đã phải đối mặt với áp lực lớn từ xã hội hiện đại để thay đổi giáo huấn về ly dị. Nhiều người cho rằng việc cấm ly dị là lỗi thời, không phù hợp với thực tế cuộc sống, và gây ra thêm đau khổ cho những người không thể tiếp tục hôn nhân. Tuy nhiên, Hội thánh không thể nhượng bộ trước áp lực này, không phải vì bảo thủ, mà vì trung thành với Đức Giêsu Kitô, Đấng đã thiết lập giáo huấn này. Hội thánh không tự sáng tạo ra luật lệ của riêng mình—như những quy định về ăn chay, ngày lễ, hay chế độ độc thân của linh mục—mà truyền tải lời của Đức Kitô, Đấng đã nói: “Ai nghe anh em là nghe Thầy; và ai khước từ anh em là khước từ Thầy” (Lc 10,16).
Giáo huấn về ly dị không phải là một quy tắc có thể thay đổi theo thời thế, mà là một phần của mạc khải thần linh, phản ánh ý muốn vĩnh cửu của Thiên Chúa. Hội thánh không có thẩm quyền để chỉnh sửa lời của Chúa, bởi điều đó sẽ đồng nghĩa với việc chối bỏ chính Đấng mà Hội thánh đại diện. Thay vào đó, Hội thánh mời gọi các tín hữu sống theo giáo huấn này không phải để chịu đựng, mà để tìm thấy niềm vui và ý nghĩa trong sự hy sinh và tình yêu đích thực.
Sự phức tạp và sự tuyệt đối Của Hội Thánh
Vấn đề ly dị không hề đơn giản, và có nhiều khía cạnh phức tạp khiến con người dễ rơi vào bế tắc. Làm sao Hội thánh có thể vừa cứng rắn với giáo huấn, vừa cảm thông với hoàn cảnh? Làm sao vừa là “trắng” vừa là “đen,” vừa “có” vừa “không” trong một thế giới đầy mâu thuẫn? Câu trả lời nằm ở chỗ Hội thánh không dựa vào những tiêu chuẩn bất định của thế giới—như cảm xúc, áp lực xã hội, hay hoàn cảnh cá nhân—mà dựa vào Thiên Chúa, Đấng thường hằng và tuyệt đối. Hội thánh không có quyền sửa đổi ý muốn của Thiên Chúa, nhưng có trách nhiệm dẫn dắt con người đến với sự thật và ân sủng của Người.
Trong những trường hợp khó khăn, Hội thánh khuyến khích các tín hữu cầu nguyện, tìm kiếm sự hướng dẫn thiêng liêng, và tận dụng các bí tích như Hòa Giải và Thánh Thể để tìm sức mạnh. Sự chữa lành không chỉ đến từ con người, mà từ chính Thiên Chúa, Đấng luôn mong muốn điều tốt lành cho con cái của Người. Vì vậy, thay vì đầu hàng trước những thử thách, chúng ta được mời gọi sống trong niềm tin rằng Thiên Chúa sẽ đồng hành và ban ơn để vượt qua.
Sống theo ý muốn của Thiên Chúa
Thiên Chúa nghĩ gì về ly dị? Người nghĩ rằng ly dị là một sự phá vỡ giao ước thánh thiêng, đi ngược lại kế hoạch của Người về sự sống và tình yêu trong hôn nhân. Tuy nhiên, Người không bỏ rơi những ai đang đau khổ trong hoàn cảnh bi đát—Người mời gọi họ chữa lành, kiên nhẫn, và tìm kiếm sự trợ giúp từ Hội thánh. Giáo huấn cấm ly dị không phải là gánh nặng, mà là món quà, một lời mời gọi để sống trong tình yêu đích thực và trung thành với Đức Kitô.
Trong một thế giới đầy cám dỗ và áp lực, chúng ta cần đặt câu hỏi “Thiên Chúa nghĩ gì?” làm kim chỉ nam. Khi làm vậy, chúng ta không chỉ bảo vệ hôn nhân của mình, mà còn bảo vệ phẩm giá của chính mình và thế hệ mai sau. Hãy để tình yêu của Thiên Chúa dẫn dắt, để mỗi cuộc hôn nhân trở thành một chứng tá sống động về sự tha thứ, hy vọng, và sự sống vĩnh cửu.
Lm. Anmai, CSsR
