VẤN ĐỀ KẾT HÔN GIẢ
Thưa cha, con có thắc mắc về một trường hợp trong giáo xứ:
Có một cô gái Công giáo từng làm thủ tục kết hôn giả với một anh Việt kiều (cũng là người Công giáo) để được xuất cảnh ra nước ngoài. Hai người này có giấy hôn thú dân sự (do nhà nước cấp), nhưng họ không sống chung như vợ chồng và cũng không làm lễ cưới theo luật đạo (tức là không cử hành bí tích Hôn Phối trong nhà thờ). Sau hai năm, cô gái về Việt Nam và muốn làm lễ trong nhà thờ với một anh thanh niên trong giáo xứ của con. Nhưng cha xứ không đồng ý, vì cô vẫn đang có giấy hôn thú dân sự với người kia. Con có hai câu hỏi:
Tại sao lại không được làm lễ cưới trong nhà thờ, vì cô ấy chưa thật sự kết hôn theo đạo, mà giấy hôn thú dân sự chỉ là giả thôi?
Việc giả vờ kết hôn như vậy có sai gì không?
TRẢ LỜI:
- Tại sao không được làm lễ cưới trong nhà thờ?
Theo luật đạo (Giáo luật):
Theo quy định của Giáo hội Công giáo, bí tích Hôn Phối là một giao ước thiêng liêng giữa hai người được Thiên Chúa chúc phúc. Trong trường hợp này, cô gái và anh Việt kiều không làm lễ cưới trong nhà thờ, nên về mặt đạo, họ không bị ràng buộc bởi dây hôn phối (tức là không chính thức là vợ chồng trước mặt Thiên Chúa). Nghĩa là, xét theo luật đạo, cô ấy vẫn tự do để kết hôn với người khác trong nhà thờ.
Nhưng vấn đề nằm ở luật đời (luật dân sự):
Dù chỉ là kết hôn giả và không sống chung, cô gái và anh Việt kiều đã đăng ký kết hôn hợp pháp với nhà nước Việt Nam. Giấy hôn thú dân sự đó vẫn còn hiệu lực, nên pháp luật vẫn coi họ là vợ chồng. Giáo hội Công giáo tôn trọng luật dân sự trong những trường hợp như thế này. Giáo luật (điều 1071) nói rõ: Nếu một người đang có hôn nhân hợp pháp theo luật đời mà chưa chấm dứt, thì không được làm lễ cưới trong nhà thờ, trừ khi có sự cho phép đặc biệt từ Đức Giám mục.
Vậy tóm lại:
Dù cô ấy chưa kết hôn theo đạo với anh Việt kiều, nhưng vì giấy hôn thú dân sự với anh ấy vẫn còn giá trị, cô không thể làm lễ cưới với anh thanh niên trong giáo xứ được. Muốn kết hôn theo đạo, cô phải làm thủ tục ly hôn dân sự trước để hủy bỏ giấy hôn thú cũ với anh Việt kiều.
Chú thích cho giáo dân: Giáo hội không coi kết hôn giả là hôn nhân thật theo đạo, nhưng vẫn yêu cầu phải giải quyết rõ ràng chuyện giấy tờ đời để tránh lằng nhằng pháp lý và giữ sự ngay thẳng.
- Kết hôn giả có sai không?
Theo luật đời:
Luật Hôn nhân và Gia đình Việt Nam (năm 2000, Điều 4) nghiêm cấm việc kết hôn giả, lừa dối để kết hôn hoặc dùng hôn nhân để trục lợi (như xuất cảnh). Dù hai người không sống chung, nhưng việc đăng ký kết hôn giả để qua mặt pháp luật là vi phạm.
Ở Việt Nam, theo Nghị định 110/2013, người kết hôn giả để xuất cảnh hay nhập cảnh có thể bị phạt tiền từ 10-20 triệu đồng.
Ở nước ngoài (như Mỹ), luật còn nghiêm hơn: Kết hôn giả để lấy visa có thể bị phạt tù đến 10 năm, phạt tiền tới 250.000 USD, bị trục xuất và cấm nhập cảnh mãi mãi.
Chú thích cho giáo dân: Luật đời không chấp nhận chuyện “giả vờ” trong hôn nhân, vì giấy tờ kết hôn là một cam kết pháp lý nghiêm túc, không phải trò đùa.
Theo luật đạo (luân lý Công giáo):
Kết hôn giả là một hình thức nói dối có chủ ý để trục lợi (như để xuất cảnh). Giáo hội dạy rằng nói dối là tội, vì nó phá hoại sự tin tưởng giữa con người và làm tổn thương xã hội (xem Giáo lý Hội Thánh Công giáo, số 2486).
Tùy mức độ nghiêm trọng, nói dối có thể là tội nhẹ hoặc tội nặng. Trong trường hợp này, việc kết hôn giả không chỉ là lừa người khác (như cơ quan nhà nước), mà còn gây rắc rối cho chính mình và người khác sau này (như chuyện không thể kết hôn với người mình yêu). Vì vậy, nó không phải là việc nhỏ mà là một lỗi luân lý cần tránh.
Chú thích cho giáo dân: Thiên Chúa muốn chúng ta sống ngay thẳng, thật thà. Dù mục đích có vẻ tốt (như muốn ra nước ngoài), nhưng dùng cách sai để đạt được là điều không đẹp lòng Chúa.
Kết luận:
Cô gái cần làm thủ tục ly hôn dân sự với anh Việt kiều để chấm dứt hôn nhân giả trước, rồi mới có thể làm lễ cưới trong nhà thờ với anh thanh niên.
Việc kết hôn giả là sai cả về luật đời lẫn luật đạo, vì nó vừa vi phạm pháp luật, vừa đi ngược lại sự thật thà mà người Công giáo được mời gọi sống.
Lm. Anmai, CSsR
