VẤN ĐỀ PHÁ THAI
Phá thai là một vấn đề nhạy cảm và gây tranh cãi trong xã hội hiện đại, liên quan đến các khía cạnh y học, đạo đức, tôn giáo và pháp luật. Phá thai được hiểu là hành vi tự ý, trực tiếp làm ngăn trở tiến trình sinh nở của sự sống con người. Trứng đã thụ tinh được gọi là bào thai (zygote), và sau hai tháng, bào thai phát triển thành thai nhi (embryo hay foetus). Nếu thai nhi bị lấy ra khỏi cơ thể mẹ trước sáu tháng sau khi thụ thai, nó không thể sống sót; sau sáu tháng, khả năng sống sót tăng lên. Trong trường hợp người mẹ không thể sinh tự nhiên, phương pháp mổ lấy thai (Caesar) được áp dụng. Sẽ phân tích các khía cạnh liên quan đến phá thai, bao gồm câu hỏi liệu bào thai có phải là con người, các phương pháp phá thai, luân lý tính, và kết luận dựa trên quan điểm tôn giáo và đạo đức.
1. Bào thai có phải là con người không?
Việc xác định sự sống là một vấn đề phức tạp, nhưng khoa học và thần học đều đồng thuận rằng sự sống bắt đầu khi một hệ thống sinh vật được hình thành. Một hệ thống sinh vật có khả năng chuyển hóa năng lượng, phát triển, sinh sản và tương tác với môi trường. Do đó, trứng đã thụ tinh – tức bào thai – chắc chắn là một sự sống. Theo quan điểm thần học Công giáo, khi trứng được thụ tinh với tinh trùng, Chúa Thánh Thần ban cho nó một linh hồn, đánh dấu sự khởi đầu của một con người.
Sự phát triển của bào thai trong lòng mẹ là minh chứng rõ ràng cho sự sống:
- Tuần 1: Trứng thụ tinh, một sự sống mới bắt đầu.
- Tuần 2: Bào thai nhận chất dinh dưỡng từ mẹ.
- Tuần 3: Các cơ quan như mắt, cột sống, não, tim, phổi, gan, thận bắt đầu hình thành.
- Tuần 4: Đầu, tay, chân xuất hiện; tim bắt đầu đập.
- Tuần 5: Ngực, bụng tách khỏi đầu; mắt, tai, ngón tay, ngón chân hình thành.
- Tuần 6-7: Mọi cơ quan cơ bản hoàn thiện; thai nhi phản ứng khi bị tác động.
- Tuần 8: Ngón tay, ngón chân rõ ràng, dấu vân tay hình thành.
- Tuần 11-12: Hệ thống cơ thể hoạt động; thai nhi có thể cử động tay chân, móng tay mọc.
Sau ba tháng, thai nhi đã hình thành đầy đủ và chỉ còn phát triển về kích thước. Điều này cho thấy bào thai không chỉ là một tập hợp tế bào mà là một thực thể sống, có tiềm năng trở thành con người hoàn chỉnh.
2. Phá thai được thực hiện như thế nào?
Phá thai có nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào tuổi thai nhi:
- Phương pháp hút thai:
Dùng ống hút có máy răng cưa để xay nhỏ bào thai và hút ra ngoài. Phương pháp này thường áp dụng cho thai dưới ba tháng, chỉ mất năm phút, với gây mê cục bộ. Người mẹ tỉnh táo và có thể về nhà sau vài giờ, nhưng thường mang theo nỗi đau tinh thần. - Phương pháp D&E hoặc D&C:
Cổ tử cung được giãn nở, sau đó dùng dao sắc cắt nhỏ thai nhi và lấy ra từng phần. Phương pháp này nguy hiểm nếu dao làm tổn thương tử cung hoặc để sót các mảnh thai. - Phẫu thuật mổ lấy thai:
Áp dụng cho thai trên bốn tháng, bác sĩ mổ bụng và tử cung, lấy thai nhi ra. Nhiều trường hợp thai nhi còn sống khi bị lấy ra, thậm chí phát ra tiếng kêu trước khi chết. Một số thai nhi được dùng cho thí nghiệm rồi bị tiêu hủy. - Phương pháp nước muối:
Dùng ống chích lớn tiêm dung dịch nước muối đậm đặc vào thai nhi qua bụng mẹ. Thai nhi chết sau khi hít phải dung dịch này, và được lấy ra sau 24 giờ.
Các phương pháp trên cho thấy phá thai không chỉ là một thủ thuật y khoa mà còn đặt ra những câu hỏi đạo đức sâu sắc về sự sống và nhân phẩm.
3. Luân lý tính
Theo quan điểm Công giáo, phá thai là một trọng tội luân lý vì nó trực tiếp chấm dứt sự sống con người – một món quà thiêng liêng từ Thiên Chúa. Kinh Thánh khẳng định: “Ngài là Đấng dựng nên ta và ta thuộc về Ngài” (Tv 100,3) và “Tạng phủ tôi chính Người gây tạo” (Tv 139,13). Sự sống con người là bất khả xâm phạm, được bảo vệ bởi luật của Thiên Chúa: “Chớ giết người” (Xh 20,13).
Công Đồng Vatican II tuyên bố: “Ngay từ giây phút thụ thai đầu tiên, sự sống phải được gìn giữ rất cẩn thận, phá thai và giết trẻ sơ sinh là tội ác tày trời”. Đức Giáo hoàng Phaolô VI trong Humanae Vitae nhấn mạnh rằng mọi hình thức phá thai trực tiếp đều bị cấm tuyệt đối. Đức Gioan Phaolô II cũng khẳng định: “Đời sống con người ngay từ giây phút thụ thai là thánh thiêng, vì con người được tạo dựng giống hình ảnh Thiên Chúa”.
Nhân quyền bắt đầu từ quyền sống – quyền cơ bản nhất. Việc bênh vực nhân quyền mà lại chà đạp quyền sống của thai nhi là một mâu thuẫn lớn. Sự sống con người vượt trên mọi quyền lực trần thế và chỉ thuộc về Thiên Chúa.
4. Kết luận
Giáo lý Công giáo về phá thai là bất biến và rõ ràng: phá thai là hành vi chống lại sự sống, chống lại ý định của Thiên Chúa. Đây không chỉ là vấn đề tôn giáo mà còn là vấn đề đạo đức phổ quát, kêu gọi sự tôn trọng sự sống từ giây phút đầu tiên.
5. Giải đáp khó khăn
Trường hợp thai nhi khuyết tật: Một số người cho rằng phá thai là cần thiết để tránh đau khổ cho thai nhi và gia đình. Tuy nhiên, quan điểm này nguy hiểm vì nó ngụ ý rằng một số sự sống không đáng tồn tại. Nếu chấp nhận điều này, việc tiêu diệt người già, người bệnh hay người khuyết tật cũng có thể được hợp thức hóa. Chỉ Thiên Chúa mới có quyền trên sự sống.
Trường hợp nguy hiểm đến tính mạng mẹ: Nếu buộc phải chọn giữa mạng sống của mẹ và thai nhi, ưu tiên cứu mẹ không được xem là phá thai, vì mục đích không phải là hủy hoại sự sống mà là bảo vệ một sự sống đã trưởng thành.
Lm. Anmai, CSsR
