Hắn đứng đó, tay run run vét sạch ví, những tờ tiền nhàu nhĩ, gần năm triệu, chẳng đáng là bao so với chiếc xe bạc tỷ hắn đang lái. Nhưng với nàng, số tiền ấy có thể là cả một tháng trời còng lưng đẩy xe hoa qua những con phố bụi bặm. Nàng gầy, gầy đến xót lòng, thân hình mỏng tang như tờ giấy, nhẹ hều, như thể chỉ cần một cơn gió mạnh cũng cuốn nàng đi mất. Hắn nhìn nàng, lòng quặn thắt. Chắc chắn nàng đã gặp phải một gã chồng tệ bạc, chỉ biết chửi bới, rượu chè, để nàng một mình vật lộn mưu sinh.
Ngày xưa, hắn và nàng là đôi bạn thân thiết, lớn lên bên nhau ở làng Trịnh Chùa Kê, nơi dòng sông quê lững lờ trôi. Nàng có nụ cười như ánh nắng, rực rỡ, lan tỏa niềm vui từ đôi mắt long lanh đến khóe miệng xinh xắn. Hắn chẳng yêu nàng, không yêu đâu, và nàng cũng chẳng yêu hắn. Chỉ là tình bạn trong trẻo, vô tư, như những ngày hè cùng chạy nhảy trên đồng cỏ, cùng cười vang khi cá cắn câu bên bến sông. Nhà hắn nghèo, u hắn ốm yếu, bệnh hen suyễn hành hạ. Thầy hắn bỏ đi từ lâu, theo một người đàn bà khỏe mạnh, bỏ lại hai mẹ con bơ vơ. Hắn không biết u nuôi hắn thế nào với thân hình còm cõi ấy, chỉ nhớ mình lớn lên đã biết vác cày, dong trâu, cày bừa thuê, gặt đổi công, sống qua ngày với ba sào ruộng khoán.
Nàng ở sát vách, luôn có mặt mỗi khi u hắn bệnh nặng. Nàng bón cháo, lau người, tắm giặt cho u như con gái ruột. Hắn đi đồng, nàng ở nhà, nhẹ nhàng chăm sóc, chẳng một lời than vãn. Có lần, hắn về thấy nàng ngồi bên giường u, tay quạt nhẹ, mắt đỏ hoe vì khói bếp. Hắn chỉ biết lặng lẽ cảm ơn, lòng ấm áp lạ.
Mười tám tuổi, một buổi chiều bên sông, cả hai cùng tắm, nhảy từ ngọn dừa xuống, lặn luồn dưới dòng nước mát. Trong khoảnh khắc, tay hắn vô tình chạm vào ngực nàng. Hắn run lên, máu nóng dồn lên mặt, cả người như cháy bỏng dù nước sông lạnh buốt. Hắn lảng đi, chẳng dám nhìn nàng, nhưng khoảnh khắc ấy khắc sâu vào tim.
Rồi một trưa hè oi ả, hắn trèo lên cây ổi bên bến sông, nằm hóng gió, tránh cái nắng thiêu đốt. Bãi sông vắng tanh, chẳng ai ra tắm giờ này. Vậy mà nàng xuất hiện, tay bê chậu quần áo, phần nhiều là của u hắn. U hắn bệnh nặng mấy ngày, nôn mửa, làm bẩn áo nàng. Nàng thay đồ cho u, rồi vội vã ra sông giặt giũ. Hắn nằm im trên chạc cây, tim đập thình thịch, sợ một cơn gió trêu ngươi làm hắn ngã xuống, lộ ra sự lén lút vô tình.
Nàng tắm xong, bước vào lùm cây, trút bỏ áo quần ướt. Hắn ngẩn người. Da thịt nàng lấp lánh dưới nắng trưa, như ánh trăng rằm hắn từng thấy trên mặt sông quê. Bờ vai thon, cánh tay trắng trẻo, ngực thiếu nữ tròn đầy, tất cả như một bức tranh hoàn mỹ. Hắn nuốt khan, cổ họng khô cứng, lòng bùng lên ngọn lửa lạ. Một vùng tối bí ẩn, mượt mà như nhung, giữa hai đùi nàng, khiến hắn ngừng thở. Chỉ một giây, nhưng hắn như bị thiêu đốt bởi hai mặt trời. Nàng mặc áo quần, rời đi, để hắn chơ vơ trên cây, ngập trong huyễn hoặc và tò mò.
U hắn qua đời vì bệnh hen, mới ngoài bốn mươi. Hắn được học bổng du học Liên Xô, nhờ công trạng gia đình. Ngày lên đường, chỉ nàng tiễn hắn. Không yêu, nhưng nàng tha thiết nhận chăm sóc mộ u hắn. Hắn gật đầu, lòng biết ơn vô hạn.
Tám năm du học, thêm vài năm bươn chải, hắn dần quên quê nhà. Hắn lấy vợ, một cô bạn cùng du học, sống trong nhung lụa, bận rộn với tiền bạc và toan tính. Bến sông, ngôi mộ u, và cả nàng, tất cả chìm vào dĩ vãng. Hắn nghe loáng thoáng nàng lấy chồng, nhưng chẳng bận tâm.
Hôm ấy, hắn lái xe, lòng nặng trĩu vì chuyện gia đình. Trưa nắng, hắn thấy nàng bên xe hoa, gầy guộc, ngồi uống nước suối, mệt mỏi. Linh tính mách bảo, hay chính u hắn dẫn lối, hắn dừng xe, gọi to: “Mai, em đấy phải không?” Nàng ngẩng lên, mắt ngỡ ngàng.
Họ nói chuyện, ngắn ngủi, gượng gạo. Nàng kể chồng nghiện ngập, nàng vất vả mưu sinh. Hắn xót xa, muốn giúp, but biết nàng chẳng nhận tiền trực tiếp. Hắn vờ lên xe, lén bỏ tiền vào túi cũ của nàng, giữa mớ áo mưa và gói xôi. Hắn chào nhỏ, nghẹn ngào, mắt cay. Nàng nhìn theo, lặng lẽ khóc.
Không yêu, không yêu, nhưng cả hai chìm trong bão lòng. Hắn xót nàng, nàng tủi hờn số phận. Ký ức tuổi thơ như cơn gió, thổi qua, để lại dư âm day dứt.
Hắn lái xe đi, lòng nặng trĩu. Hình ảnh nàng ngồi bên vệ đường, chai nước suối rẻ tiền trên tay, ám ảnh hắn. Hắn nhớ những ngày xưa, khi nàng còn là cô gái mười tám, tóc buộc cao, nụ cười rạng rỡ. Hắn nhớ những buổi chiều hai đứa ngồi bên bờ sông, nàng kể chuyện trường lớp, hắn im lặng nghe, thi thoảng chen vào vài câu bông đùa. Họ từng hồn nhiên đến thế, chẳng lo toan, chẳng nghĩ đến ngày chia xa.
Nhưng cuộc sống khắc nghiệt đã kéo họ ra xa nhau. Hắn nhớ lần cuối gặp nàng trước khi lên đường du học. Nàng đứng ở bến xe, áo lụa mỏng, mắt hoe đỏ. “Anh đi mạnh khỏe, nhớ viết thư về,” nàng nói, giọng run run. Hắn gật đầu, hứa sẽ viết, nhưng rồi những lá thư chẳng bao giờ được gửi. Cuộc sống bên trời Tây, với những con phố lạnh lẽo, những đêm học thâu đêm, đã nuốt chửng ký ức quê nhà. Hắn bận rộn với bài vở, với những giấc mơ lớn lao, với những mối quan hệ mới. Nàng, có lẽ, cũng bị cuốn vào guồng quay của riêng mình.
Hắn trở về Việt Nam sau hơn một thập kỷ, mang theo bằng cấp, một người vợ, và những tham vọng lớn. Cuộc sống thành phố ồn ào, những thương vụ làm ăn, những bữa tiệc xa hoa, tất cả khiến hắn quên mất ngôi nhà cũ, nơi u hắn từng nằm ho hen, nơi nàng từng ngồi quạt cho u hắn ngủ. Hắn quên cả nghĩa trang, nơi ngôi mộ u hắn giờ chắc cỏ đã mọc xanh. Và hắn quên nàng, người con gái từng là một phần không thể thiếu của tuổi thơ hắn.
Nàng, trong khi đó, đã sống một cuộc đời khác. Hắn nghe loáng thoáng từ vài người quen rằng nàng lấy một gã đàn ông ở làng bên. Gã đó, ban đầu, có vẻ tử tế, nhưng rồi rượu chè, cờ bạc, và những trận đòn đã biến cuộc sống của nàng thành địa ngục. Nàng chẳng có con, chẳng có ai nương tựa, chỉ có xe hoa, ngày này qua ngày khác. Hắn tưởng tượng nàng, ngày xưa rạng rỡ như ánh nắng, giờ đây gầy guộc, mệt mỏi, đẩy xe hoa dưới nắng trưa. Hắn xót xa, nhưng chẳng biết làm gì hơn ngoài việc lén bỏ tiền vào túi nàng.
Đêm đó, hắn không ngủ được. Hắn nằm trên chiếc giường rộng, bên cạnh người vợ đang say giấc. Hắn nghĩ về nàng, về những ngày xưa, về những khoảnh khắc bên sông. Hắn tự hỏi, nếu ngày ấy, hắn dũng cảm hơn, nói với nàng điều gì đó, liệu mọi chuyện có khác? Nhưng hắn biết, chẳng có “nếu như” nào trong cuộc đời. Chỉ có thực tại, nơi hắn giàu có, còn nàng cơ cực.
Sáng hôm sau, hắn quyết định quay lại tìm nàng. Hắn lái xe đến con phố hôm qua, nhưng nàng không ở đó. Hắn hỏi thăm, người ta bảo nàng thường xuất hiện lúc sáng sớm, bán hết hoa rồi đi. Hắn chờ, nhưng nàng không đến. Hắn cảm thấy một nỗi trống rỗng, như thể hắn vừa đánh mất điều gì đó quan trọng.
Hắn lái xe về làng Trịnh Chùa Kê, lần đầu tiên sau hơn mười năm. Ngôi nhà cũ giờ chỉ còn là mảnh đất hoang, cỏ mọc xanh. Hắn đứng trước mộ u, thắp một nén nhang, lòng nặng trĩu. “U ơi, con bất hiếu,” hắn thì thầm, mắt cay xè.
Rồi hắn nghe tiếng bước chân. Quay lại, hắn thấy nàng, tay cầm bó nhang, mắt ngỡ ngàng. “Anh… anh về thăm u à?” nàng hỏi, giọng nhỏ.
Hắn gật đầu, chẳng nói được gì. Họ đứng đó, giữa nghĩa trang vắng, như hai kẻ lạc lối. Nàng kể, giọng đều đều, về những năm tháng khó khăn, về gã chồng tệ bạc, về những ngày đẩy xe hoa để sống qua ngày. Hắn nghe, lòng đau như cắt. Hắn muốn nói gì đó, muốn giúp nàng, nhưng lại sợ làm nàng tổn thương.
“Anh đừng lo, em ổn,” nàng nói, nở nụ cười yếu ớt, nhưng hắn biết nàng không ổn. Hắn nhìn nàng, thấy bóng dáng cô gái mười tám năm xưa, nhưng giờ đây, thời gian đã cướp đi ánh sáng trong mắt nàng.
Hắn đưa nàng về, trên chiếc xe bạc tỷ. Nàng ngồi im, tay nắm chặt túi vải cũ. Hắn dừng xe trước một con hẻm nhỏ, nơi nàng ở. “Mai, nếu cần gì, cứ tìm anh,” hắn nói, giọng khàn.
Nàng gật đầu, bước xuống xe, bóng lưng gầy guộc khuất dần. Hắn ngồi đó, tay siết chặt vô-lăng, lòng dậy sóng. Không yêu, không yêu, nhưng cơn bão trong lòng hắn vẫn cuộn trào, mang theo xót xa, ân hận, và những ký ức chẳng thể xóa nhòa.
Hắn lái xe về thành phố, nhưng lòng chẳng yên. Hình ảnh nàng trong con hẻm nhỏ, với chiếc túi vải cũ, cứ bám riết lấy hắn. Hắn nghĩ về số tiền mình lén bỏ vào túi nàng. Liệu nàng đã phát hiện ra chưa? Liệu nàng sẽ giận hắn, hay sẽ lặng lẽ chấp nhận, như cách nàng từng lặng lẽ chăm sóc u hắn? Hắn không biết, và sự không biết ấy khiến hắn bứt rứt.
Ngày hôm sau, hắn trở lại con phố nàng bán hoa. Lần này, hắn thấy nàng từ xa, đang cẩn thận sắp từng bó hoa trên xe. Nàng mặc chiếc áo bạc màu, tóc buộc lỏng, vài sợi lòa xòa trước trán. Hắn dừng xe, bước tới, cố nở nụ cười. “Mai, hoa đẹp quá. Chọn cho anh một bó nhé.”
Nàng ngẩng lên, hơi bất ngờ, rồi mỉm cười nhẹ. “Anh lại đây à? Hoa này mới cắt sáng nay, tươi lắm.” Nàng chọn một bó cúc trắng, gói cẩn thận, đưa cho hắn. Hắn nhận, cố ý chạm nhẹ vào tay nàng, như muốn truyền đi chút hơi ấm.
“Em… hôm qua em thấy tiền trong túi,” nàng nói, giọng nhỏ, mắt nhìn xuống. “Anh không cần làm vậy đâu. Em tự lo được.”
Hắn lắc đầu, giọng trầm. “Anh biết em mạnh mẽ, Mai. Nhưng anh chỉ muốn giúp, như ngày xưa em giúp u anh. Đừng giận anh.”
Nàng im lặng, mắt ngân ngấn. Rồi nàng gật đầu, chẳng nói gì thêm. Hắn biết nàng không giận, nhưng lòng tự trọng của nàng chẳng cho phép nàng dễ dàng nhận sự giúp đỡ. Hắn quyết định không ép, nhưng trong đầu đã nung nấu một kế hoạch khác.
Hắn bắt đầu xuất hiện thường xuyên hơn ở con phố ấy. Mỗi sáng, hắn ghé mua hoa, trò chuyện vài câu, như thể chỉ tình cờ đi ngang. Hắn hỏi về những ngày xưa, về dòng sông, về những buổi chiều hai đứa trộm ổi nhà ông Ba. Nàng cười, nụ cười hiếm hoi nhưng đủ khiến hắn thấy ánh nắng ngày xưa lấp ló trở lại. Hắn kể về những năm tháng ở trời Tây, về cái lạnh cắt da, về những đêm nhớ quê đến cồn cào. Nàng lắng nghe, thi thoảng chen vào vài câu, giọng nhẹ nhàng nhưng đầy cảm thông.
Một hôm, hắn đề nghị: “Mai, cuối tuần anh về làng, thăm mộ u. Em đi với anh nhé? Lâu rồi anh chưa về, sợ lạc đường.” Hắn nói đùa, nhưng ánh mắt chân thành.
Nàng do dự, rồi gật đầu. “Ừ, cũng lâu rồi em chưa về. Đi cùng anh cũng được.”
Cuối tuần, hắn đón nàng ở con hẻm nhỏ. Nàng mặc áo dài xanh nhạt, màu của những ngày xưa, tóc búi cao, trông trẻ trung hơn. Hắn nhìn nàng, lòng bỗng xao xuyến lạ. Trên đường về Trịnh Chùa Kê, họ nói đủ thứ chuyện, từ chuyện con cá mắc câu to bằng bàn tay, đến chuyện nàng từng bị thầy giáo phạt vì trốn học đi bắt dế. Hắn cười vang, lần đầu tiên sau bao năm, cảm thấy lòng nhẹ nhõm.
Đến làng, họ dừng ở bến sông trước. Dòng sông vẫn lững lờ, nhưng bãi cỏ ngày xưa giờ mọc đầy lau sậy. Hắn chỉ tay về phía cây ổi cũ, giờ đã già cỗi, cành lá thưa thớt. “Mai nhớ không, lần em trèo lên đó, ngã cái uỵch, khóc um sùm?”
Nàng che miệng cười, mắt sáng lên. “Còn anh, lần lặn sông, bị chuột rút, em phải kéo lên, nhớ không?”
Họ cười, như thể thời gian chưa từng trôi qua. Rồi họ đến nghĩa trang, thắp nhang cho u hắn. Nàng quỳ trước mộ, thì thầm gì đó, như nói với u hắn. Hắn đứng sau, lòng ấm áp, nhưng cũng đau đớn khi nghĩ về những năm tháng bỏ quên nơi này.
Trên đường về, hắn nói: “Mai, anh muốn giúp em mở một tiệm hoa nhỏ. Không phải bố thí, mà là hợp tác. Anh góp vốn, em quản lý. Em giỏi chăm hoa, sẽ làm được.”
Nàng im lặng, mắt nhìn xa xăm. “Anh tốt với em quá, nhưng em sợ… sợ lại nợ anh.”
“Không nợ gì cả,” hắn nói, giọng kiên định. “Ngày xưa em cho anh và u anh bao nhiêu, anh chỉ trả lại chút thôi.”
Nàng không trả lời ngay, nhưng hắn thấy mắt nàng lấp lánh, như ánh trăng rằm trên sông quê. Hắn biết, con đường phía trước còn dài, nhưng lần đầu tiên, hắn tin rằng cơn bão trong lòng cả hai có thể lắng xuống, nhường chỗ cho những ngày nắng mới.
Lm. Anmai, CSsR
