TÂN TÒNG – NHỮNG KHÓ KHĂN KHÔNG DỄ VƯỢT QUA
Việc trở thành một Kitô hữu, đặc biệt là một tân tòng – người mới đón nhận đức tin Công giáo – là một hành trình thiêng liêng đầy ý nghĩa, nhưng cũng đầy thử thách. Đối với nhiều người, quyết định theo Chúa là một bước ngoặt lớn, đánh dấu sự thay đổi sâu sắc trong tư duy, lối sống, và cách nhìn nhận thế giới. Niềm vui ban đầu khi được rửa tội và gia nhập cộng đoàn đức tin thường rất mãnh liệt, nhưng sau đó, tân tòng phải đối mặt với những khó khăn không dễ vượt qua. Những thách thức này đến từ cả bên trong lẫn bên ngoài: từ chính bản thân họ, từ gia đình, xã hội, và thậm chí từ cách họ hiểu và thực hành đức tin. Bài viết này, từ góc nhìn của một tân tòng, sẽ phân tích một cách chi tiết những khó khăn ấy, đồng thời đưa ra những suy tư thần học, các ví dụ thực tiễn, và những giải pháp cụ thể để giúp tân tòng kiên vững trong hành trình đức tin. Bài viết cũng nhằm cung cấp một tài liệu phong phú để các linh mục sử dụng trong việc giảng dạy, hướng dẫn, và đồng hành với những người mới gia nhập Giáo hội.
- Khó khăn từ chính bản thân tân tòng
- Sự chuyển đổi nội tâm chưa hoàn thiện
Một trong những thách thức lớn nhất của tân tòng là sự chuyển đổi nội tâm. Việc chấp nhận đức tin Công giáo không chỉ là một quyết định lý trí mà còn đòi hỏi một sự thay đổi sâu sắc trong tâm hồn, từ cách suy nghĩ, cảm nhận, đến cách hành động. Tuy nhiên, quá trình này thường không diễn ra ngay lập tức, và đôi khi kéo dài suốt đời. Tân tòng có thể vẫn mang theo những thói quen, tư duy, hoặc lối sống cũ không phù hợp với đời sống Kitô hữu. Chẳng hạn, một người từng sống theo chủ nghĩa cá nhân, đặt lợi ích cá nhân lên trên hết, có thể cảm thấy khó khăn khi học cách sống khiêm nhường, bác ái, và phó thác vào Thiên Chúa. Tương tự, một người quen với việc giải quyết vấn đề bằng lý trí thuần túy có thể thấy lạ lẫm khi được mời gọi tin vào những mầu nhiệm đức tin, như sự hiện diện của Chúa trong Bí tích Thánh Thể.
Hơn nữa, sự chuyển đổi nội tâm thường đi kèm với những khủng hoảng tinh thần. Tân tòng có thể rơi vào trạng thái nghi ngờ chính mình, tự hỏi: “Liệu tôi đã thực sự hiểu đức tin này chưa? Tôi có đang sống đúng với những gì Chúa muốn không?” Những câu hỏi này, dù là dấu hiệu của sự trưởng thành trong đức tin, lại có thể trở thành gánh nặng nếu không được hướng dẫn đúng cách. Ví dụ, một tân tòng từng chia sẻ rằng sau khi được rửa tội, anh cảm thấy áp lực phải trở nên “hoàn hảo” ngay lập tức, và mỗi lần thất bại trong việc kiểm soát cơn nóng giận, anh lại cảm thấy mình không xứng đáng với đức tin. Những khủng hoảng như vậy cho thấy tân tòng cần được đồng hành để hiểu rằng đức tin là một hành trình, không phải là một đích đến tức thời.
- Thiếu kiến thức và kinh nghiệm về đức tin
Tân tòng thường thiếu nền tảng kiến thức sâu sắc về giáo lý Công giáo, điều này dẫn đến khó khăn trong việc áp dụng đức tin vào đời sống hằng ngày. Mặc dù các lớp giáo lý dự tòng cung cấp những hiểu biết cơ bản về đức tin, nhưng việc thấu hiểu các bí tích, Kinh Thánh, truyền thống Giáo hội, và các nguyên tắc luân lý Công giáo đòi hỏi thời gian và sự dấn thân lâu dài. Chẳng hạn, một tân tòng có thể cảm thấy bối rối khi tham dự Thánh lễ, không biết ý nghĩa của các phần trong Thánh lễ, hoặc không hiểu tại sao cần phải xưng tội trước khi rước lễ. Một số người thậm chí không biết cách cầu nguyện cá nhân, hoặc cảm thấy lúng túng khi được mời gọi đọc Kinh Thánh.
Ngoài ra, việc thiếu kinh nghiệm sống đức tin khiến tân tòng dễ bị lung lay trước những thử thách. Họ có thể cảm thấy cô đơn khi đối mặt với những câu hỏi khó từ người khác, như: “Tại sao Chúa để xảy ra đau khổ?” hoặc “Tại sao Giáo hội cấm điều này, điều kia?” Một ví dụ điển hình là trường hợp của một tân tòng trẻ tuổi tại Việt Nam, người bị bạn bè chất vấn về quan điểm của Giáo hội đối với hôn nhân đồng giới. Do không có đủ kiến thức để trả lời, cô cảm thấy xấu hổ và bắt đầu nghi ngờ về lựa chọn đức tin của mình. Những tình huống như vậy cho thấy tân tòng cần được trang bị kiến thức vững chắc hơn, không chỉ để bảo vệ đức tin mà còn để sống đức tin một cách tự tin.
- Cám dỗ và sa ngã
Như bất kỳ Kitô hữu nào, tân tòng không miễn nhiễm với cám dỗ và tội lỗi. Tuy nhiên, do đức tin còn non trẻ, họ có thể dễ bị tổn thương hơn trước những cám dỗ của thế gian, như sự kiêu ngạo, lòng tham, sự hưởng thụ, hoặc sự thờ ơ với các giá trị thiêng liêng. Khi đối mặt với những thất bại cá nhân, tân tòng có thể cảm thấy thất vọng, thậm chí nghi ngờ về ơn gọi của mình. Câu hỏi “Tại sao tôi vẫn phạm tội dù đã theo Chúa?” có thể trở thành một nỗi ám ảnh, làm lung lay lòng tin của họ vào tình thương và sự tha thứ của Thiên Chúa.
Ví dụ, một tân tòng từng chia sẻ rằng sau khi được rửa tội, anh quyết tâm từ bỏ thói quen nói dối để đạt được lợi ích trong công việc. Tuy nhiên, trong một tình huống áp lực, anh lại nói dối để tránh mất hợp đồng quan trọng. Sự thất bại này khiến anh cảm thấy mình là một kẻ đạo đức giả, không xứng đáng với ơn gọi Kitô hữu. Những trải nghiệm như vậy cho thấy tân tòng cần được hướng dẫn để hiểu rằng tội lỗi là một phần của thân phận con người, và Bí tích Hòa giải chính là phương thế để họ được chữa lành và tiếp tục hành trình.
- Sự thiếu kiên nhẫn và kỳ vọng không thực tế
Nhiều tân tòng bước vào đời sống đức tin với những kỳ vọng không thực tế, cho rằng việc theo Chúa sẽ mang lại sự bình an tức thì, giải quyết mọi vấn đề trong cuộc sống, hoặc biến họ thành một con người hoàn hảo. Khi thực tế không như mong đợi – chẳng hạn, họ vẫn phải đối mặt với khó khăn tài chính, xung đột gia đình, hoặc những yếu đuối cá nhân – họ có thể cảm thấy thất vọng và mất niềm tin. Sự thiếu kiên nhẫn này thường xuất phát từ việc chưa hiểu rằng đức tin là một quá trình trưởng thành dần dần, đòi hỏi thời gian, nỗ lực, và sự phó thác.
Một câu chuyện minh họa là trường hợp của một phụ nữ tân tòng, người tin rằng sau khi được rửa tội, cô sẽ không còn cảm thấy cô đơn nữa. Tuy nhiên, khi vẫn phải đối mặt với sự trống rỗng trong tâm hồn, cô bắt đầu tự hỏi liệu mình đã chọn sai con đường. Trường hợp này cho thấy tân tòng cần được giáo dục về bản chất của đức tin, rằng nó không phải là một “liều thuốc thần kỳ” mà là một mối quan hệ sống động với Thiên Chúa, đòi hỏi sự dấn thân lâu dài.
- Sự cô đơn thiêng liêng
Một khó khăn khác mà tân tòng thường gặp là cảm giác cô đơn thiêng liêng. Sau niềm vui ban đầu của việc được rửa tội, họ có thể cảm thấy lạc lõng khi không tìm thấy sự đồng cảm từ những người xung quanh, kể cả trong cộng đoàn đức tin. Cảm giác này đặc biệt mạnh mẽ ở những tân tòng sống trong môi trường không có nhiều người Công giáo, hoặc khi họ không biết cách kết nối với các thành viên khác trong giáo xứ. Sự cô đơn thiêng liêng có thể dẫn đến sự chán nản, thậm chí là sự xa cách dần với Giáo hội.
- Khó khăn từ môi trường bên ngoài
- Sự phản đối từ gia đình
Ở nhiều quốc gia, đặc biệt là tại Việt Nam, nơi đa số dân chúng theo các tôn giáo truyền thống như Phật giáo hoặc tín ngưỡng dân gian, việc một người trở thành Kitô hữu có thể gây ra sự bất đồng trong gia đình. Tân tòng thường phải đối mặt với sự phản đối, thậm chí là sự xa lánh từ người thân. Một trong những vấn đề phổ biến là xung đột liên quan đến việc thờ cúng tổ tiên. Nhiều gia đình coi việc từ bỏ các nghi thức truyền thống, như thắp hương hay cúng giỗ, là một sự bất hiếu, dẫn đến những tranh cãi gay gắt. Tân tòng có thể bị đặt vào tình thế khó xử, phải lựa chọn giữa việc giữ gìn hòa khí gia đình và việc sống theo đức tin.
Ví dụ, một tân tòng tại miền Bắc Việt Nam kể rằng cha mẹ anh đã cắt đứt liên lạc với anh sau khi anh từ chối tham gia các nghi thức cúng bái tại đình làng. Sự phản đối này không chỉ gây đau khổ về mặt tình cảm mà còn đặt anh vào tình trạng cô lập xã hội, vì cả cộng đồng làng cũng quay lưng với anh. Những áp lực như vậy đòi hỏi tân tòng phải có sự khôn ngoan, kiên nhẫn, và sự hướng dẫn từ Giáo hội để biết cách đối thoại và giải thích đức tin của mình.
- Áp lực từ bạn bè và đồng nghiệp
Bạn bè và đồng nghiệp cũng có thể là một nguồn áp lực lớn đối với tân tòng. Khi tân tòng bắt đầu thay đổi lối sống – chẳng hạn, từ chối tham gia các buổi tiệc tùng vô độ, tránh những cuộc trò chuyện tục tĩu, hoặc không tham gia vào các hành vi trái với luân lý Kitô giáo – họ có thể bị chế giễu hoặc xa cách. Một số bạn bè có thể coi sự thay đổi này là “lập dị” hoặc “giả tạo”, khiến tân tòng cảm thấy bị cô lập. Trong môi trường làm việc, áp lực có thể đến từ việc phải đối mặt với những tình huống đòi hỏi sự thỏa hiệp về đạo đức, như tham gia vào các hành vi không trung thực để đạt được lợi ích cá nhân.
Một trường hợp điển hình là một tân tòng làm việc trong ngành kinh doanh, người bị đồng nghiệp chế giễu vì từ chối “lót tay” để giành được hợp đồng. Sự cô lập này không chỉ ảnh hưởng đến sự nghiệp của anh mà còn khiến anh cảm thấy lạc lõng trong môi trường làm việc. Những tình huống như vậy cho thấy tân tòng cần được trang bị kỹ năng để sống đức tin một cách khôn ngoan, đồng thời tìm kiếm sự hỗ trợ từ cộng đoàn đức tin để vượt qua áp lực xã hội.
- Áp lực từ xã hội và văn hóa
Xã hội hiện đại, với xu hướng thế tục hóa và chủ nghĩa cá nhân, đặt ra những rào cản lớn cho đời sống đức tin. Tân tòng có thể cảm thấy khó khăn khi phải sống ngược dòng với các giá trị phổ biến, như chủ nghĩa tiêu dùng, sự phóng túng, hoặc thái độ thờ ơ với tôn giáo. Ví dụ, trong một xã hội đề cao sự thành công vật chất, việc tân tòng chọn sống đơn sơ và bác ái có thể bị coi là “lạc hậu” hoặc “ngây thơ”. Tương tự, các giá trị luân lý Kitô giáo, như sự trong sạch trước hôn nhân hoặc sự trung thành trong hôn nhân, có thể bị xem là lỗi thời trong một xã hội đề cao tự do cá nhân.
Ngoài ra, văn hóa đại chúng, với sự lan tỏa của truyền thông và mạng xã hội, thường xuyên đưa ra những thông điệp trái ngược với các giá trị Kitô giáo. Tân tòng, đặc biệt là những người trẻ, dễ bị cuốn vào những trào lưu này, dẫn đến sự xung đột giữa đức tin và lối sống. Chẳng hạn, việc tiếp xúc liên tục với các nội dung truyền thông đề cao sự hưởng thụ có thể khiến tân tòng dần xa rời các giá trị thiêng liêng, như sự cầu nguyện, sự hy sinh, hoặc lòng bác ái.
- Thiếu sự hỗ trợ từ cộng đoàn đức tin
Mặc dù Giáo hội luôn nhấn mạnh vai trò của cộng đoàn trong việc nâng đỡ các tín hữu, không phải lúc nào tân tòng cũng nhận được sự hỗ trợ đầy đủ từ cộng đoàn đức tin. Một số giáo xứ có thể thiếu các chương trình đồng hành dành riêng cho tân tòng, khiến họ cảm thấy bị bỏ rơi sau khi được rửa tội. Ví dụ, một tân tòng tại một giáo xứ nhỏ chia sẻ rằng sau khi được rửa tội, cô không được mời tham gia bất kỳ nhóm sinh hoạt nào, và không ai trong giáo xứ chủ động liên lạc để hỏi thăm. Sự thiếu kết nối này khiến cô cảm thấy mình không thực sự thuộc về cộng đoàn, từ đó làm suy yếu động lực sống đức tin của cô.
Ngoài ra, một số cộng đoàn có thể vô tình tạo ra rào cản cho tân tòng, chẳng hạn như việc sử dụng ngôn ngữ hoặc thói quen mang tính “nội bộ” mà tân tòng khó hiểu. Chẳng hạn, việc sử dụng các thuật ngữ như “ơn thánh sủng” hoặc “nhiệm cục cứu độ” mà không giải thích có thể khiến tân tòng cảm thấy xa lạ. Những yếu tố này cho thấy Giáo hội cần đầu tư nhiều hơn vào việc xây dựng các chương trình đồng hành và tạo ra một môi trường chào đón cho tân tòng.
- Sự kỳ thị tôn giáo trong một số môi trường
Trong một số khu vực hoặc cộng đồng, tân tòng có thể phải đối mặt với sự kỳ thị tôn giáo. Điều này đặc biệt đúng ở những nơi mà Công giáo là một tôn giáo thiểu số, hoặc nơi có lịch sử căng thẳng giữa các tôn giáo. Tân tòng có thể bị coi là “kẻ phản bội” văn hóa hoặc truyền thống, dẫn đến sự phân biệt đối xử trong công việc, học tập, hoặc các mối quan hệ xã hội. Ví dụ, một tân tòng tại một làng quê ở Việt Nam kể rằng anh bị hàng xóm xa lánh vì quyết định theo Công giáo, và con cái anh bị bạn bè trêu chọc vì gia đình “bỏ đạo ông bà”. Những áp lực này không chỉ ảnh hưởng đến đời sống xã hội mà còn đặt tân tòng vào tình thế phải kiên trì bảo vệ đức tin của mình trong hoàn cảnh khó khăn.
III. Suy tư thần học về những khó khăn của tân tòng
- Đức tin như một hành trình
Theo quan điểm thần học Công giáo, đức tin không phải là một trạng thái tĩnh tại mà là một hành trình kéo dài suốt đời. Những khó khăn mà tân tòng gặp phải là một phần tất yếu của hành trình này, giúp họ trưởng thành trong mối quan hệ với Thiên Chúa. Sách Giáo lý Hội thánh Công giáo dạy rằng: “Đức tin là một ân huệ Thiên Chúa ban, nhưng cũng đòi hỏi sự đáp trả tự do của con người” (GLHTCG, số 162). Do đó, những thử thách mà tân tòng đối mặt không phải là dấu hiệu của sự thất bại, mà là cơ hội để họ học cách phó thác và tin cậy vào Thiên Chúa.
Hành trình đức tin của tân tòng có thể được ví như hành trình của dân Israel trong sa mạc (Xh 16-17). Giống như dân Israel, tân tòng có thể trải qua những lúc nghi ngờ, than phiền, hoặc thậm chí muốn quay về với “đời sống cũ”. Tuy nhiên, chính trong những thử thách này, Thiên Chúa tỏ lộ tình thương và quyền năng của Ngài, dẫn dắt họ từng bước đến Đất Hứa. Các linh mục có thể sử dụng hình ảnh này để khích lệ tân tòng, giúp họ hiểu rằng những khó khăn là cơ hội để họ gặp gỡ Thiên Chúa một cách sâu sắc hơn.
- Vai trò của ân sủng và bí tích
Ân sủng của Thiên Chúa, được ban qua các bí tích, là nguồn sức mạnh chính yếu giúp tân tòng vượt qua khó khăn. Bí tích Rửa tội đánh dấu sự khởi đầu của đời sống Kitô hữu, nhưng Bí tích Thánh Thể và Bí tích Hòa giải là những phương thế tiếp tục nuôi dưỡng và chữa lành họ. Bí tích Thánh Thể cung cấp sức mạnh thiêng liêng để tân tòng đối mặt với những thử thách hằng ngày, trong khi Bí tích Hòa giải giúp họ nhận ra tình thương tha thứ của Thiên Chúa, từ đó can đảm đứng dậy sau những lần sa ngã.
Ví dụ, một tân tòng từng chia sẻ rằng việc tham dự Thánh lễ hằng ngày đã giúp cô tìm thấy sự bình an trong những lúc gia đình phản đối đức tin của mình. Cô nói: “Khi rước Mình Thánh Chúa, tôi cảm thấy Chúa đang ở bên tôi, và tôi không còn sợ hãi nữa.” Những câu chuyện như vậy cho thấy các bí tích không chỉ là nghi thức mà là nguồn ân sủng sống động, giúp tân tòng kiên vững trong hành trình đức tin.
- Cộng đoàn như hình ảnh của Thân Thể Chúa Kitô
Thánh Phaolô đã ví Giáo hội như Thân Thể Chúa Kitô, trong đó mỗi thành viên đều có vai trò nâng đỡ lẫn nhau (1 Cr 12:12-27). Đối với tân tòng, cộng đoàn đức tin không chỉ là nơi cung cấp sự hướng dẫn mà còn là môi trường để họ chia sẻ, học hỏi, và tìm thấy sự đồng hành. Một cộng đoàn sống động, biết chào đón và hỗ trợ tân tòng, sẽ giúp họ vượt qua cảm giác cô đơn và củng cố lòng quyết tâm sống đức tin.
Tuy nhiên, vai trò của cộng đoàn không chỉ dừng lại ở việc chào đón. Cộng đoàn cần trở thành một “trường học đức tin”, nơi tân tòng được giáo dục, khích lệ, và thách thức để lớn lên trong đời sống thiêng liêng. Các linh mục có thể đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng những cộng đoàn như vậy, bằng cách tổ chức các nhóm nhỏ, các khóa học giáo lý, và các hoạt động bác ái để tân tòng cảm thấy mình là một phần của Thân Thể Chúa Kitô.
- Thập giá như con đường dẫn đến vinh quang
Một khía cạnh thần học quan trọng khác là việc hiểu những khó khăn của tân tòng trong ánh sáng của mầu nhiệm Thập giá. Chúa Giêsu đã dạy: “Ai muốn theo Ta, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình mà theo” (Mt 16:24). Những thử thách mà tân tòng gặp phải – từ sự phản đối của gia đình, áp lực xã hội, đến những yếu đuối cá nhân – có thể được xem như những “thập giá” mà họ được mời gọi vác theo Chúa. Tuy nhiên, Thập giá không phải là điểm kết thúc, mà là con đường dẫn đến sự sống lại và vinh quang.
Các linh mục có thể sử dụng mầu nhiệm Thập giá để giúp tân tòng hiểu rằng những khó khăn của họ có ý nghĩa trong kế hoạch của Thiên Chúa. Bằng cách kết hợp những đau khổ của mình với sự hy sinh của Chúa Giêsu, tân tòng có thể biến những thử thách thành cơ hội để nên thánh và làm chứng cho đức tin.
- Những giải pháp để vượt qua khó khăn
- Nuôi dưỡng đời sống cầu nguyện và học hỏi
Để vượt qua những khó khăn nội tâm, tân tòng cần xây dựng một đời sống cầu nguyện đều đặn. Cầu nguyện không chỉ là cách để kết nối với Thiên Chúa mà còn giúp họ tìm thấy sự bình an và hướng dẫn trong những lúc khó khăn. Các hình thức cầu nguyện như lần chuỗi Mân Côi, suy niệm Lời Chúa, hoặc cầu nguyện tự phát có thể giúp tân tòng cảm nhận sự hiện diện của Thiên Chúa trong cuộc sống hằng ngày.
Ngoài ra, việc học hỏi Kinh Thánh và giáo lý là điều cần thiết để tân tòng hiểu sâu hơn về đức tin. Các linh mục có thể khuyến khích tân tòng tham gia các khóa học giáo lý nâng cao, đọc các sách thiêng liêng, hoặc tham gia các nhóm suy niệm Kinh Thánh. Ví dụ, một giáo xứ tại Việt Nam đã tổ chức “Nhóm Tân tòng Suy niệm Lời Chúa” mỗi tuần, giúp các tân tòng không chỉ hiểu Kinh Thánh mà còn chia sẻ những khó khăn trong đời sống đức tin. Những sáng kiến như vậy có thể giúp tân tòng cảm thấy được đồng hành và được trang bị tốt hơn.
- Tìm kiếm sự đồng hành từ cộng đoàn
Tân tòng nên chủ động tham gia vào các sinh hoạt của giáo xứ, như các nhóm cầu nguyện, hội đoàn, hoặc các nhóm bác ái. Việc xây dựng mối quan hệ với những người có kinh nghiệm đức tin lâu năm sẽ giúp họ nhận được sự khích lệ và hướng dẫn cần thiết. Các linh mục có thể đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối tân tòng với các thành viên khác trong giáo xứ, chẳng hạn bằng cách giới thiệu họ với các “người đỡ đầu” hoặc các nhóm nhỏ.
Ngoài ra, Giáo hội nên tổ chức các chương trình đồng hành dành riêng cho tân tòng, chẳng hạn như các khóa tĩnh tâm, các buổi chia sẻ, hoặc các hoạt động xã hội. Một ví dụ thành công là chương trình “Đồng hành Tân tòng” tại một giáo phận ở miền Nam Việt Nam, nơi các tân tòng được mời tham gia các buổi gặp gỡ hàng tháng để chia sẻ khó khăn, học hỏi giáo lý, và tham gia các hoạt động bác ái. Những chương trình như vậy không chỉ giúp tân tòng hòa nhập mà còn củng cố cảm giác thuộc về cộng đoàn.
- Đối thoại với gia đình và xã hội
Đối với những khó khăn đến từ gia đình, tân tòng cần kiên nhẫn và khôn ngoan trong việc đối thoại. Họ có thể giải thích về đức tin của mình một cách nhẹ nhàng, đồng thời thể hiện sự tôn trọng đối với truyền thống gia đình. Chẳng hạn, thay vì từ bỏ hoàn toàn các nghi thức thờ cúng tổ tiên, tân tòng có thể tìm cách diễn giải chúng theo tinh thần Kitô giáo, như biến việc thắp hương thành một hành vi tưởng nhớ tổ tiên. Các linh mục có thể hướng dẫn tân tòng cách đối thoại này, đồng thời cung cấp các tài liệu giáo lý về việc hòa hợp đức tin Công giáo với văn hóa Việt Nam.
Trong xã hội, tân tòng cần học cách sống đức tin một cách nhất quán nhưng không phô trương. Việc làm chứng cho đức tin qua đời sống bác ái, trung thực, và yêu thương sẽ là cách hiệu quả để họ hòa nhập mà vẫn giữ vững các giá trị Kitô giáo. Các linh mục có thể tổ chức các buổi hội thảo về “Sống đức tin trong xã hội hiện đại” để trang bị cho tân tòng những kỹ năng cần thiết, như cách từ chối các hành vi trái đạo đức một cách khéo léo hoặc cách chia sẻ đức tin với người khác.
- Cậy trông vào Thiên Chúa
Cuối cùng, tân tòng cần nhớ rằng họ không đơn độc trong hành trình đức tin. Thiên Chúa luôn đồng hành và ban ân sủng để họ vượt qua mọi thử thách. Lời Chúa trong sách Giêrêmia nhắc nhở: “Ta biết các kế hoạch Ta định làm cho các ngươi, đó là kế hoạch mang lại bình an chứ không phải tai họa, để ban cho các ngươi một tương lai và một niềm hy vọng” (Gr 29:11). Sự cậy trông này sẽ là nguồn sức mạnh giúp tân tòng kiên vững trước mọi khó khăn.
Các linh mục có thể khuyến khích tân tòng thực hành lòng cậy trông bằng cách suy niệm về các gương sáng trong Kinh Thánh, như Abraham, người đã tin cậy vào Thiên Chúa dù phải đối mặt với nhiều thử thách (St 12-22), hoặc Đức Maria, người đã phó thác hoàn toàn cho ý định của Thiên Chúa (Lc 1:38). Những gương sáng này sẽ giúp tân tòng tìm thấy niềm hy vọng và sức mạnh trong những lúc khó khăn.
- Vai trò của các linh mục và cộng đoàn trong việc đồng hành
Các linh mục đóng vai trò quan trọng trong việc đồng hành với tân tòng, không chỉ trong giai đoạn dự tòng mà còn sau khi họ được rửa tội. Một số gợi ý cụ thể cho các linh mục bao gồm:
Tổ chức các chương trình đồng hành lâu dài: Các giáo xứ nên thiết lập các nhóm đồng hành dành riêng cho tân tòng, với các buổi gặp gỡ định kỳ để chia sẻ, học hỏi, và cầu nguyện.
Cung cấp tài liệu giáo lý dễ hiểu: Các tài liệu về giáo lý, bí tích, và đời sống Kitô hữu nên được trình bày một cách đơn giản, dễ tiếp cận, và phù hợp với bối cảnh văn hóa của tân tòng.
Khuyến khích sự tham gia tích cực: Các linh mục có thể mời tân tòng tham gia vào các hoạt động của giáo xứ, như ca đoàn, nhóm bác ái, hoặc nhóm phụng vụ, để họ cảm thấy mình là một phần của cộng đoàn.
Hướng dẫn cách đối thoại với gia đình: Các linh mục có thể tổ chức các buổi hội thảo hoặc tư vấn cá nhân để giúp tân tòng giải quyết xung đột với gia đình một cách hòa bình và hiệu quả.
Tạo môi trường chào đón: Các linh mục nên khuyến khích cộng đoàn giáo xứ chào đón tân tòng bằng cách tổ chức các sự kiện giao lưu, giới thiệu họ với các thành viên khác, và tạo cơ hội để họ chia sẻ câu chuyện đức tin của mình.
- Gương sáng của các tân tòng trong lịch sử Giáo hội
Để khích lệ tân tòng, các linh mục có thể chia sẻ các gương sáng của những người tân tòng trong lịch sử Giáo hội, những người đã vượt qua khó khăn để sống đức tin một cách anh hùng. Một số ví dụ tiêu biểu bao gồm:
Thánh Augustinô (354-430): Trước khi trở thành một trong những nhà thần học vĩ đại của Giáo hội, Thánh Augustinô đã sống một cuộc đời phóng túng và theo các triết thuyết ngoại giáo. Nhờ lời cầu nguyện của mẹ ngài, Thánh Mônica, và sự hướng dẫn của Thánh Ambrôsiô, ngài đã hoán cải và trở thành một tân tòng gương mẫu. Hành trình của Thánh Augustinô cho thấy rằng những yếu đuối và sai lầm trong quá khứ không phải là rào cản để sống đức tin, miễn là con người mở lòng đón nhận ân sủng của Thiên Chúa.
Thánh Edith Stein (1891-1942): Là một triết gia người Do Thái, Thánh Edith Stein đã trở thành Kitô hữu sau khi đọc tiểu sử của Thánh Têrêsa Avila. Dù phải đối mặt với sự phản đối từ gia đình và sự kỳ thị trong xã hội, ngài đã sống đức tin một cách sâu sắc, cuối cùng trở thành nữ tu Dòng Cát Minh và hy sinh trong trại tập trung Auschwitz. Cuộc đời của Thánh Edith Stein là một minh chứng cho sức mạnh của đức tin trong việc vượt qua những khó khăn lớn lao.
Thánh Phaolô Tông đồ: Dù không phải là một tân tòng theo nghĩa hiện đại, Thánh Phaolô đã trải qua một sự hoán cải ngoạn mục từ một người bắt bớ các Kitô hữu thành một tông đồ nhiệt thành. Những khó khăn mà ngài phải đối mặt – từ sự thù địch của người Do Thái, sự nghi ngờ của các Kitô hữu, đến những đau khổ thể xác – là nguồn cảm hứng cho tân tòng ngày nay, nhắc nhở họ rằng Thiên Chúa có thể biến đổi mọi hoàn cảnh để thực hiện ý định của Ngài.
Những gương sáng này có thể được sử dụng trong các bài giảng hoặc các buổi chia sẻ để khích lệ tân tòng, giúp họ thấy rằng những khó khăn của họ không phải là duy nhất, và rằng Thiên Chúa luôn đồng hành với họ qua mọi thử thách.
- Kết luận
Hành trình của một tân tòng là một cuộc phiêu lưu thiêng liêng đầy thách thức nhưng cũng tràn ngập ân sủng. Những khó khăn mà họ đối mặt – từ sự chuyển đổi nội tâm, thiếu kiến thức, áp lực từ gia đình và xã hội, đến sự cô đơn thiêng liêng – không phải là những rào cản bất khả vượt, mà là những cơ hội để họ lớn lên trong đức tin và tình yêu dành cho Thiên Chúa. Với sự hướng dẫn của Giáo hội, sự đồng hành của cộng đoàn, và lòng cậy trông vào Thiên Chúa, tân tòng có thể vượt qua những thử thách này để sống một đời sống Kitô hữu trọn vẹn.
Vai trò của các linh mục và cộng đoàn đức tin là vô cùng quan trọng trong việc nâng đỡ tân tòng. Bằng cách tạo ra một môi trường chào đón, cung cấp sự giáo dục và đồng hành, và khích lệ họ sống đức tin một cách can đảm, Giáo hội có thể giúp tân tòng không chỉ vượt qua khó khăn mà còn trở thành những chứng nhân sống động cho Tin Mừng. Hơn bao giờ hết, tân tòng cần nhớ rằng: “Chúa là Đấng trung thành, Người sẽ giữ gìn anh em khỏi sự dữ” (2 Tx 3:3). Chính trong sự trung thành của Thiên Chúa, họ sẽ tìm thấy sức mạnh để tiếp tục hành trình đức tin của mình, bất chấp mọi thử thách.
Lm. Anmai, CSsR
