TIỀN BẠC KHÔNG PHẢI LÀ TẤT CẢ
Trong ánh sáng của đức tin Công giáo, chúng ta được mời gọi để nhận ra rằng tiền bạc, dù đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống, không bao giờ là mục tiêu tối hậu của con người. Chúa Giêsu đã dạy: “Không ai có thể làm tôi hai chủ, vì hoặc sẽ ghét chủ này mà yêu chủ kia, hoặc sẽ gắn bó với chủ này mà khinh dể chủ nọ. Anh em không thể vừa làm tôi Thiên Chúa, vừa làm tôi tiền của được” (Mt 6,24). Đồng tiền, dù là ân huệ Chúa ban để giúp chúng ta chu toàn các nhu cầu trần thế, không phải là tất cả. Nhiều người, vì lầm tưởng rằng tiền bạc có thể mua được mọi thứ, đã đánh mất đạo lý, chà đạp luật pháp, và thậm chí quay lưng lại với Thiên Chúa để chạy theo sự giàu có. Tuy nhiên, dưới ánh sáng của Tin Mừng, chúng ta hiểu rằng chỉ có Thiên Chúa và tình yêu của Ngài mới là nguồn mạch của hạnh phúc đích thực.
Tiền bạc không mua được những giá trị vĩnh cửu
Trước hết, tiền bạc không thể mua được sức khỏe, một ân huệ quý giá từ Thiên Chúa. Thân xác chúng ta là “Đền Thờ của Chúa Thánh Thần” (1 Cr 6,19), và sức khỏe là món quà để chúng ta chu toàn sứ mạng Chúa trao. Dù một người có sở hữu cả gia tài kếch xù, nhưng nếu thân xác suy yếu, bệnh tật hành hạ, thì tiền bạc cũng không thể mang lại sự sống vĩnh cửu. Chỉ có lối sống lành mạnh, sự chăm sóc bản thân theo tinh thần Kitô giáo, và lòng tín thác vào Chúa mới giúp chúng ta gìn giữ sức khỏe để phục vụ Ngài và tha nhân.
Thứ hai, tiền bạc không thể mua được hạnh phúc đích thực. Hạnh phúc, theo Công giáo, không nằm ở của cải vật chất, mà ở sự kết hiệp với Thiên Chúa và tình yêu thương dành cho nhau. Chúa Giêsu đã nói: “Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó, vì Nước Trời là của họ” (Mt 5,3). Một người giàu có nhưng sống xa Chúa, thiếu tình yêu và sự sẻ chia, sẽ không bao giờ tìm thấy niềm vui sâu thẳm trong tâm hồn. Hạnh phúc thật sự đến từ những giây phút cầu nguyện, từ sự tha thứ, từ việc trao ban chính mình cho người khác, như Chúa đã làm khi hiến thân trên thập giá.
Thứ ba, tiền bạc không thể mua được vẻ đẹp của tâm hồn. Trong ánh sáng đức tin, vẻ đẹp tâm hồn là sự phản chiếu tình yêu và lòng thương xót của Thiên Chúa. Một người sống theo các Mối Phúc, biết yêu thương kẻ thù, tha thứ cho người xúc phạm, và giúp đỡ những ai túng thiếu, sẽ tỏa sáng vẻ đẹp thiêng liêng mà không vàng bạc nào sánh được. Thánh Phaolô đã nhắc nhở: “Đức mến thì nhẫn nhục, hiền hậu, không ghen tương, không vênh vang, không tự đắc” (1 Cr 13,4). Tâm hồn đẹp là tâm hồn biết sống cho Chúa và cho tha nhân, chứ không lệ thuộc vào của cải trần gian.
Thứ tư, tiền bạc không thể mua được sự trung thành hay tình yêu chân thật. Trong đời sống Công giáo, tình yêu và lòng trung thành được xây dựng trên nền tảng của sự hy sinh và trao ban, như Chúa Giêsu đã yêu thương Giáo Hội và hiến mình vì Giáo Hội (Ep 5,25). Một mối quan hệ dựa trên tiền bạc sẽ dễ dàng tan vỡ khi của cải cạn kiệt. Ngược lại, tình bạn, tình yêu gia đình, hay sự trung thành trong đức tin chỉ có thể bền vững khi được nuôi dưỡng bởi ân sủng của Chúa và lòng chân thành.
Cuối cùng, tiền bạc không thể mua được sự sống đời đời. Dù giàu có đến đâu, con người vẫn phải đối diện với cái chết và sự phán xét của Thiên Chúa. Chúa Giêsu đã cảnh báo: “Người ta cứ tưởng mình lãi cả thế gian, mà phải thiệt mất mạng sống, thì nào có lợi gì?” (Mc 8,36). Của cải trần gian chỉ là tạm bợ, còn kho tàng thật sự là những gì chúng ta tích lũy trên trời qua đời sống cầu nguyện, bác ái, và tuân giữ các giới răn.
Tiền bạc là ân huệ từ Thiên Chúa
Dưới ánh sáng đức tin Công giáo, tiền bạc không phải là điều xấu xa. Nó là ân huệ Thiên Chúa ban để chúng ta quản lý và sử dụng theo thánh ý Ngài. Trong dụ ngôn về những nén bạc (Mt 25,14-30), Chúa Giêsu dạy rằng mỗi người được trao cho những ân huệ khác nhau, và chúng ta có trách nhiệm sử dụng những ân huệ ấy để sinh lợi cho Nước Trời. Tiền bạc, vì thế, là một phương tiện để chúng ta chu toàn bổn phận làm con cái Chúa, chăm lo cho gia đình, giúp đỡ người nghèo, và xây dựng cộng đoàn đức tin.
Tuy nhiên, cách chúng ta sử dụng tiền bạc phản ánh mối tương quan của chúng ta với Thiên Chúa. Một người biết dùng tiền để giúp đỡ người túng thiếu, xây dựng nhà thờ, hay hỗ trợ các công việc truyền giáo, đang tích lũy “kho tàng trên trời, nơi mối mọt không làm hư nát, và kẻ trộm không đào ngạch khoét vách mà lấy” (Mt 6,20). Ngược lại, những ai chỉ biết tích lũy của cải cho riêng mình, sống ích kỷ và xa rời Chúa, sẽ phải đối diện với sự trống rỗng thiêng liêng. Thánh Giacôbê đã cảnh báo: “Hỡi những người giàu có, hãy khóc than vì những tai họa sắp đổ xuống trên đầu anh em… Vàng bạc của anh em đã bị rỉ sét, và rỉ sét ấy sẽ là chứng cớ buộc tội anh em” (Gc 5,1-3).
Trách nhiệm quản lý tiền bạc theo tinh thần Kitô Giáo
Trong đời sống Công giáo, việc sử dụng tiền bạc là một trách nhiệm thiêng liêng. Chúng ta được mời gọi để trở thành những người quản lý trung tín của Thiên Chúa, sử dụng của cải Ngài ban để phục vụ tha nhân và làm vinh danh Ngài. Điều này đòi hỏi chúng ta phải sống đơn sơ, tránh xa cám dỗ của chủ nghĩa vật chất, và luôn đặt Chúa làm trung tâm của cuộc đời.
Một người Công giáo biết sử dụng tiền bạc đúng cách sẽ biến đồng tiền thành công cụ của lòng bác ái. Chẳng hạn, họ có thể dùng tiền để giúp đỡ người nghèo, hỗ trợ các trẻ em mồ côi, hay đóng góp cho các hoạt động bác ái của Giáo Hội. Những hành động này không chỉ mang lại niềm vui cho người nhận, mà còn giúp người cho lớn lên trong đức tin và lòng mến. Chúa Giêsu đã dạy: “Bán tài sản của anh em đi mà bố thí. Hãy sắm lấy những túi tiền chẳng bao giờ cũ rách, một kho tàng chẳng bao giờ mai một ở trên trời” (Lc 12,33).
Ngược lại, việc sử dụng tiền bạc sai mục đích – chạy theo dục vọng, tham lam, hoặc chỉ để khoe khoang – sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Một người chỉ biết tiêu xài hoang phí, sống xa hoa mà không quan tâm đến người khác, đang tự mình đánh mất ân sủng của Chúa. Thậm chí, việc tích lũy tiền bạc một cách ích kỷ, không chia sẻ với người túng thiếu, có thể dẫn đến quả báo thiêng liêng, khiến tâm hồn trở nên nghèo nàn và xa cách Thiên Chúa.
Sống theo Tin Mừng: Tiền bạc là phương tiện, không phải mục tiêu
Đức tin Công giáo dạy chúng ta rằng cuộc sống của một người không được định nghĩa bởi số tiền họ sở hữu, mà bởi cách họ sống theo thánh ý Thiên Chúa. Một người sống đúng với Tin Mừng, biết yêu thương, tha thứ, và sẻ chia, sẽ luôn tìm thấy niềm vui và bình an trong tâm hồn, dù họ giàu có hay nghèo khó. Thánh Phaolô đã viết: “Tôi đã học biết thế nào là đủ trong mọi hoàn cảnh… Tôi đã được tôi luyện để đối phó với mọi tình huống” (Pl 4,11-12). Lòng tín thác vào Chúa và sự hài lòng với những gì Ngài ban là chìa khóa để sống một cuộc đời ý nghĩa.
Hơn nữa, đời sống Công giáo mời gọi chúng ta sống đơn sơ và khiêm nhường, tránh xa sự cám dỗ của của cải trần gian. Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nhiều lần nhắc nhở rằng một Giáo Hội nghèo khó và phục vụ người nghèo mới là Giáo Hội của Chúa Kitô. Chúng ta được mời gọi noi gương Chúa Giêsu, Đấng “vốn giàu sang phú quý, nhưng đã tự ý trở nên nghèo khó vì anh em, để lấy cái nghèo của mình mà làm cho anh em trở nên giàu có” (2 Cr 8,9).
Tiền bạc trong kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa
Trong kế hoạch cứu độ, Thiên Chúa không kết án sự giàu có, nhưng Ngài cảnh báo về nguy cơ của việc để tiền bạc chi phối cuộc đời. Câu chuyện về người thanh niên giàu có (Mt 19,16-22) là một lời nhắc nhở rằng của cải có thể trở thành chướng ngại nếu chúng ta không sẵn sàng từ bỏ để bước theo Chúa. Tuy nhiên, Thiên Chúa cũng ban thưởng cho những ai biết sử dụng của cải theo thánh ý Ngài. Chẳng hạn, ông Giakêu, sau khi gặp Chúa, đã sẵn sàng chia nửa tài sản cho người nghèo và bồi thường gấp bốn cho những ai bị ông làm thiệt hại (Lc 19,8). Nhờ đó, ông nhận được ơn cứu độ và niềm vui thiêng liêng.
Vì thế, tiền bạc, khi được sử dụng trong tinh thần bác ái và vâng phục, trở thành phương tiện để loan báo Tin Mừng. Một người Công giáo biết dùng tiền để hỗ trợ các hoạt động truyền giáo, giúp đỡ người nghèo, hoặc xây dựng cộng đoàn đức tin, đang góp phần vào việc xây dựng Nước Trời ngay trên trần gian. Những hành động này không chỉ mang lại lợi ích cho tha nhân, mà còn giúp chính chúng ta lớn lên trong sự thánh thiện và gần gũi hơn với Thiên Chúa.
Kết luận: Đặt Thiên Chúa trên hết mọi sự
Tiền bạc, dù quan trọng, không phải là tất cả. Trong ánh sáng đức tin Công giáo, chúng ta được mời gọi nhận ra rằng chỉ có Thiên Chúa mới là nguồn mạch của mọi sự tốt lành, và chỉ có Ngài mới mang lại hạnh phúc vĩnh cửu. Tiền bạc không thể mua được sức khỏe, hạnh phúc, vẻ đẹp tâm hồn, sự trung thành, hay sự sống đời đời. Nó là ân huệ Chúa ban, nhưng cũng là trách nhiệm mà chúng ta phải chu toàn.
Hãy sử dụng tiền bạc như một phương tiện để phục vụ Thiên Chúa và tha nhân, biến nó thành công cụ của lòng bác ái, đạo lý, và niềm vui. Một đồng tiền được trao đi với tình yêu sẽ trở thành hạt giống gieo mầm cho Nước Trời. Và trên hết, hãy luôn đặt Thiên Chúa làm trung tâm của cuộc đời, bởi như Thánh Augustinô đã nói: “Lòng chúng con mãi khắc khoải cho đến khi được nghỉ yên trong Chúa.” Khi sống theo Tin Mừng, chúng ta sẽ tìm thấy ý nghĩa đích thực của cuộc đời, vượt xa mọi giá trị của tiền bạc và của cải trần gian.
Lm. Anmai, CSsR
