DƯỚI ÁNH ĐÈN NHÀ THỜ
Dưới ánh hoàng hôn đỏ rực, thị trấn nhỏ của Minh như được phủ một lớp áo ấm áp. Những con đường đất dẫn qua những cánh đồng lúa xanh mướt, nơi lũ trẻ con vẫn đang chơi đùa, tiếng cười vang vọng trong không khí. Ở trung tâm thị trấn, nhà thờ Thánh Giuse đứng sừng sững, với tháp chuông cao vút và ánh đèn vàng hắt ra từ những ô cửa kính màu. Đó là nơi Minh cảm thấy bình yên nhất, nơi cậu thường tìm đến mỗi khi lòng mình rối bời.
Minh, 18 tuổi, là một chàng trai cao gầy, với đôi mắt sáng và nụ cười luôn nở trên môi. Cậu lớn lên trong một gia đình Công giáo thuần thành, nơi mẹ cậu, bà An, luôn nhắc nhở cậu về việc cầu nguyện trước mỗi bữa ăn. Cha cậu, ông Tâm, là một người thợ mộc, thường kể cho Minh nghe những câu chuyện về đức tin, về cách Chúa luôn dẫn dắt con người qua những cơn bão cuộc đời. Nhưng ở tuổi 18, Minh không nghĩ nhiều đến những cơn bão. Với cậu, cuộc sống chỉ là những buổi đạp xe cùng bạn bè, những giờ học ở trường, và những giấc mơ mơ hồ về tương lai.
“Minh ơi, nhanh lên! Cha xứ đang đợi tụi mình ở nhà thờ đấy!” Tiếng gọi của Lan vang lên từ đầu ngõ. Lan là cô gái mà Minh thầm thích từ năm lớp 9, với mái tóc dài đen nhánh và nụ cười làm tim cậu rung lên mỗi khi cô xuất hiện. Lan là thành viên tích cực của ca đoàn giáo xứ, và giọng hát của cô, theo Minh, là thứ đẹp nhất cậu từng nghe.
“Đợi chút, tui đang buộc dây giày!” Minh hét lại, vội vàng chạy ra khỏi nhà, không quên ngoái đầu chào mẹ. Bà An mỉm cười, nhắc nhở: “Đừng chạy nhanh quá, con trai. Chúa không vội đâu!”
Minh đạp xe trên con đường quen thuộc, gió thổi qua làm tóc cậu bay lòa xòa. Nhà thờ Thánh Giuse hiện ra trước mắt, với những ô cửa kính màu vẽ cảnh Chúa Giêsu và các thánh, lấp lánh dưới ánh hoàng hôn. Cậu dừng xe, dựng chân chống, và chạy vào sân nhà thờ, nơi Lan, Phong và Hằng đang chờ.
Phong, cậu bạn thân nhất của Minh, là một người hài hước nhưng cũng đầy áp lực vì kỳ vọng của gia đình. Cậu có mái tóc xoăn tự nhiên và nụ cười tinh nghịch, nhưng đôi khi ánh mắt cậu lộ ra sự mệt mỏi. Hằng, cô gái năng động nhưng hơi bốc đồng, đang đứng cạnh Lan, tay cầm một cuốn sổ ghi chép kế hoạch cho buổi cắm trại giáo xứ cuối tuần. Hằng có khuôn mặt tròn trịa, đôi mắt to, và luôn là người đưa ra những ý tưởng điên rồ nhất trong nhóm.
“Chậm như rùa bò!” Phong trêu, vỗ vai Minh. “Mày mà tới muộn nữa là cha xứ phạt quỳ đọc kinh đấy!”
“Thôi đi, tui tới đúng giờ mà,” Minh cười, liếc nhìn Lan. Cô đang nói gì đó với Hằng, giọng nhẹ nhàng nhưng đầy nhiệt huyết. Minh tự hỏi liệu mình có bao giờ đủ can đảm để nói với Lan rằng cậu thích cô không.
Cả nhóm bước vào phòng họp nhỏ bên cạnh nhà thờ, nơi cha Giuse đang ngồi chờ. Cha Giuse, vị linh mục già với mái tóc bạc và ánh mắt hiền từ, là người mà cả thị trấn kính trọng. Ông đã ở đây hơn ba mươi năm, chứng kiến bao thế hệ lớn lên dưới mái nhà thờ này. Minh luôn cảm thấy cha Giuse có một sức mạnh kỳ lạ, như thể chỉ cần nhìn vào mắt cha, mọi lo lắng trong lòng cậu đều tan biến.
“Chào các con,” cha Giuse mỉm cười, chỉ vào mấy chiếc ghế gỗ. “Ngồi đi, chúng ta bắt đầu thôi. Buổi cắm trại cuối tuần này rất quan trọng. Không chỉ là dịp để các con vui chơi, mà còn là cơ hội để đến gần Chúa hơn.”
Lan mở cuốn sổ, bắt đầu liệt kê những việc cần làm: chuẩn bị lều trại, phân công nhóm nấu ăn, lên danh sách bài hát thánh ca. Minh lắng nghe, nhưng tâm trí cậu lại lạc đâu đó. Cậu nghĩ về Lan, về cách cô luôn tận tâm với mọi việc cô làm. Cậu nghĩ về những buổi tối cả nhóm đạp xe qua cánh đồng, hát vang những bài thánh ca. Cậu nghĩ về tương lai, về việc liệu mình có thể rời thị trấn này để theo đuổi giấc mơ trở thành kỹ sư hay không.
“Minh, con nghĩ sao về việc dẫn đầu nhóm trò chơi?” Giọng cha Giuse kéo Minh về thực tại. Cậu giật mình, gật đầu lia lịa.
“Dạ, dạ, con làm được ạ!” Minh đáp, cảm thấy mặt mình nóng lên khi cả nhóm cười khúc khích.
“Được rồi,” cha Giuse tiếp tục. “Nhưng trước khi bàn tiếp, cha muốn kể các con nghe một câu chuyện. Các con biết về Thánh Phaolô chứ?”
Cả nhóm gật đầu. Minh đã nghe câu chuyện về Thánh Phaolô nhiều lần, nhưng mỗi lần cha Giuse kể, cậu lại cảm nhận được điều gì đó mới mẻ.
“Thánh Phaolô từng là một người lầm đường lạc lối,” cha Giuse nói, giọng trầm ấm. “Ông ta bắt bớ các Kitô hữu, nghĩ rằng mình đang làm điều đúng. Nhưng trên đường đến Damascus, Chúa đã gọi ông. Một ánh sáng từ trời chiếu rọi, và ông đã thay đổi hoàn toàn. Từ một kẻ thù của đức tin, ông trở thành ánh sáng cho bao người. Các con thấy đấy, không ai là hoàn hảo. Cuộc đời mỗi người đều có những sai lầm, nhưng điều quan trọng là các con có dám đứng dậy và bước tiếp không.”
Minh ngồi yên, ngẫm nghĩ. Cậu chưa từng nghĩ mình sẽ phạm sai lầm lớn lao nào. Cuộc sống của cậu quá yên bình, quá giản dị. Nhưng lời của cha Giuse vẫn khiến cậu cảm thấy một sự thôi thúc, như thể cậu cần chuẩn bị cho điều gì đó lớn hơn.
Buổi họp kết thúc, cả nhóm ra sân nhà thờ để phân công thêm một số việc. Ánh đèn từ những ô cửa kính màu vẫn sáng, tạo thành những mảng sáng lung linh trên nền đất. Minh đứng lại một chút, nhìn lên tháp chuông. Cậu cảm thấy lòng mình nhẹ nhàng, như thể mọi thứ trên đời đều đúng chỗ.
“Ê, Minh, đi về thôi!” Phong gọi, đã ngồi sẵn trên xe đạp. Lan và Hằng cũng chuẩn bị sẵn sàng. Cả nhóm đạp xe trên con đường quen thuộc, dưới bầu trời đầy sao. Tiếng cười của Hằng vang lên khi cô kể một câu chuyện hài hước về thầy giáo ở trường. Lan hát khẽ một bài thánh ca, giọng cô hòa vào gió đêm. Phong giả vờ đua xe với Minh, khiến cả hai suýt ngã.
Khi về đến nhà, Minh dựng xe, nhìn theo bóng Lan khuất dần ở cuối ngõ. Cậu mỉm cười, nghĩ rằng cuộc sống tuổi trẻ thật đẹp. Cậu không biết rằng, những ngày vô tư ấy sắp sửa kết thúc, và những thử thách lớn đang chờ đợi phía trước.
Ánh đèn nhà thờ Thánh Giuse vẫn sáng như mọi khi, nhưng với Minh, chúng không còn mang lại cảm giác bình yên như trước. Đã ba tháng kể từ buổi cắm trại giáo xứ, và mọi thứ trong cuộc sống của cậu dường như đang trượt khỏi tầm kiểm soát. Những ngày vô tư của tuổi trẻ, khi cả nhóm bạn đạp xe dưới ánh trăng và cười đùa vô lo, giờ đây chỉ còn là ký ức mờ nhạt.
Minh ngồi ở băng ghế cuối nhà thờ, đôi tay đan chặt vào nhau. Cậu vừa rời khỏi một buổi họp nhóm với cha Giuse, nơi cậu đã nói dối lần đầu tiên trong đời. Không phải một lời nói dối lớn lao, nhưng nó đủ khiến trái tim cậu nặng trĩu. Cha Giuse hỏi về Hằng, về lý do cô không còn tham gia sinh hoạt giáo xứ. Minh đáp rằng Hằng bận học, dù cậu biết rõ cô đang dành thời gian với một nhóm bạn mới – những người mà cả thị trấn đều xì xào là “không đàng hoàng”.
Sự thật là Minh không muốn làm cha Giuse thất vọng. Ông luôn tin tưởng cậu, luôn giao phó những nhiệm vụ quan trọng trong giáo xứ. Nhưng Minh cũng không muốn làm Hằng khó xử. Cô đã thay đổi, trở nên xa cách và dễ cáu kỉnh, nhưng cậu vẫn hy vọng cô sẽ quay lại. Và thế là cậu chọn cách dễ nhất: nói dối.
Minh ngẩng đầu, nhìn lên bức tượng Chúa Giêsu trên thập giá. Ánh sáng từ ô cửa kính màu chiếu lên khuôn mặt Ngài, dịu dàng nhưng nghiêm nghị. Cậu tự hỏi liệu Chúa có đang nhìn cậu, có biết cậu vừa làm điều sai trái. Cậu thì thầm một lời cầu nguyện, nhưng không có lời nào thoát ra. Lòng cậu rối bời, không chỉ vì Hằng, mà còn vì Lan – và cả Phong.
Lan. Chỉ nghĩ đến cô thôi cũng khiến tim Minh đập nhanh. Sau buổi cắm trại, Minh cuối cùng lấy hết can đảm để bày tỏ tình cảm với Lan. Một buổi tối, khi cả hai cùng dọn dẹp phòng họp sau buổi sinh hoạt, cậu đã nắm tay cô và nói: “Lan, tui thích cậu. Thích từ lâu lắm rồi.” Lan đỏ mặt, không trả lời ngay, nhưng ánh mắt cô nói rằng cô cũng có tình cảm với cậu. Từ đó, họ bắt đầu một mối quan hệ, nhưng không như Minh tưởng tượng. Lan muốn giữ bí mật, sợ rằng cộng đồng giáo xứ sẽ phán xét. Minh đồng ý, dù trong lòng không thoải mái. Cậu muốn nắm tay cô công khai, muốn cùng cô tham dự Thánh lễ mà không phải lén lút nhìn nhau. Nhưng mỗi lần cậu đề nghị, Lan chỉ nói: “Chờ thêm một thời gian nữa, Minh. Tụi mình cần cẩn thận.”
Mối quan hệ bí mật này khiến Minh cảm thấy như đang sống hai cuộc đời. Một là Minh của giáo xứ, của gia đình, của bạn bè – chàng trai ngoan ngoãn, luôn sẵn sàng giúp đỡ. Còn một Minh khác, lén gặp Lan ở góc công viên sau giờ học, trao nhau những cái ôm vội vàng và những lời thì thầm. Cậu biết điều này không đúng với những gì cha Giuse từng dạy về tình yêu trong sáng, nhưng cậu không thể dừng lại. Lan là ánh sáng của cậu, và cậu sợ mất cô.
Trong khi đó, Phong ngày càng xa cách. Cậu bạn từng là người làm cả nhóm cười nghiêng ngả giờ đây trở nên trầm lặng. Minh nghe tin Phong bắt đầu uống rượu với một nhóm bạn ở trường, nhưng khi cậu hỏi, Phong chỉ gạt đi: “Mày lo gì, tao biết kiểm soát mà.” Minh không tin, nhưng cậu không biết phải làm gì. Phong luôn là người mạnh mẽ, người luôn đứng ra bảo vệ Minh khi cậu bị bắt nạt hồi tiểu học. Nhưng giờ đây, Minh cảm thấy Phong như một người xa lạ.
Hằng thì càng tệ hơn. Cô không còn xuất hiện ở nhà thờ, không còn hát thánh ca hay tham gia các buổi sinh hoạt. Minh từng bắt gặp cô ở chợ, đi cùng một nhóm bạn mà cậu không nhận ra. Họ ăn mặc sành điệu, nói cười lớn tiếng, và Hằng dường như hòa nhập hoàn toàn. Khi Minh gọi cô, Hằng chỉ cười gượng và nói: “Tao bận lắm, Minh. Gặp sau nhé.” Nhưng ánh mắt cô lộ ra một chút bất an, như thể cô biết mình đang đi sai đường.
Tối nay, sau khi rời nhà thờ, Minh đạp xe về nhà, lòng nặng trĩu. Cậu dừng lại ở cây cầu nhỏ bắc qua con sông, nơi cả nhóm từng ngồi ăn kem và mơ về tương lai. Giờ đây, cây cầu trống vắng, chỉ có tiếng nước chảy lặng lẽ. Minh lấy điện thoại, nhắn tin cho Lan: “Mai gặp được không? Tui muốn nói chuyện.” Cô trả lời ngay: “Ừ, nhưng đừng để ai thấy nhé.” Minh thở dài, cất điện thoại vào túi. Cậu tự hỏi liệu mối quan hệ này có đáng để tiếp tục không.
Khi về đến nhà, mẹ Minh, bà An, đang ngồi đọc Kinh Thánh dưới ánh đèn dầu. Bà ngẩng lên, mỉm cười: “Con về rồi à? Hôm nay họp với cha Giuse thế nào?” Minh gật đầu, lẩm bẩm: “Dạ, bình thường ạ.” Cậu không dám nhìn vào mắt mẹ, sợ bà sẽ thấy sự dối trá trong cậu. Cậu đi thẳng vào phòng, đóng cửa lại và nằm xuống giường.
Đêm đó, Minh không ngủ được. Cậu nghĩ về lời nói dối với cha Giuse, về Hằng, về Phong, về Lan. Cậu nghĩ về những buổi cầu nguyện dưới ánh đèn nhà thờ, khi cậu từng cảm thấy Chúa thật gần. Giờ đây, cậu chỉ cảm thấy một khoảng trống. Cậu muốn cầu nguyện, muốn xin Chúa tha thứ, nhưng cậu không biết bắt đầu từ đâu. Lời của cha Giuse vang lên trong đầu: “Không ai là hoàn hảo. Điều quan trọng là các con có dám đứng dậy và bước tiếp không.”
Minh ngồi dậy, mở cửa sổ. Ánh trăng chiếu xuống cánh đồng lúa, tạo thành một bức tranh bạc lấp lánh. Cậu thì thầm: “Lạy Chúa, con sai rồi. Con không muốn mất bạn bè, không muốn mất Lan, không muốn mất chính mình. Xin Ngài giúp con.” Nhưng lần đầu tiên trong đời, cậu không cảm nhận được câu trả lời. Cậu nhắm mắt, cố xua đi cảm giác tội lỗi, nhưng nó vẫn bám chặt lấy cậu như một cái bóng.
Mưa rơi lất phất trên con đường đất dẫn vào thị trấn, làm mặt đường trở nên lầy lội. Minh đạp xe chậm rãi, chiếc áo mưa cũ kỹ không đủ che hết những giọt nước thấm vào áo cậu. Đã một tuần kể từ khi cậu nói dối cha Giuse về Hằng, và cảm giác tội lỗi vẫn bám lấy cậu như một cái bóng. Nhà thờ Thánh Giuse hiện ra phía xa, ánh đèn vàng mờ nhạt trong màn mưa, nhưng Minh không dừng lại như mọi khi. Cậu không muốn đối mặt với cha Giuse, không muốn nhìn vào ánh mắt hiền từ mà cậu biết sẽ khiến mình phải thú nhận tất cả.
Hằng đã thay đổi hoàn toàn. Tuần trước, trong một buổi sinh hoạt giáo xứ, cô công khai cãi lại cha Giuse khi ông nhắc nhở cô về việc bỏ bê các hoạt động của ca đoàn. “Con không thấy có gì sai khi làm điều mình thích,” Hằng nói, giọng đầy thách thức. Cả phòng họp im lặng, chỉ có tiếng mưa gõ vào mái tôn. Minh ngồi ở góc phòng, cúi đầu, không dám nhìn ai. Cha Giuse chỉ thở dài, nói nhẹ nhàng: “Hằng, Chúa luôn chờ con quay về. Đừng để những cám dỗ làm con lạc lối.” Nhưng Hằng chỉ quay đi, rời khỏi phòng mà không nói thêm lời nào.
Tin tức về hành động của Hằng lan nhanh trong thị trấn. Người ta xì xào rằng cô bị nhóm bạn mới “lôi kéo”, rằng cô không còn là cô gái ngoan ngoãn từng hát thánh ca dưới ánh đèn nhà thờ. Minh nghe mẹ mình, bà An, than thở với hàng xóm: “Tội nghiệp con bé, gia đình nó cũng khổ tâm lắm. Chỉ mong nó sớm tỉnh ngộ.” Minh muốn nói với mẹ rằng cậu cũng có lỗi, rằng cậu đã không làm gì để kéo Hằng trở lại, nhưng cậu không đủ can đảm.
Trong khi đó, mối quan hệ của Minh với Lan ngày càng trở nên căng thẳng. Họ vẫn gặp nhau lén lút, thường ở góc công viên sau giờ học hoặc bên bờ sông khi trời đã tối. Nhưng mỗi lần Minh nắm tay Lan, cậu cảm thấy một khoảng cách vô hình. Lan không còn cười nhiều như trước, và ánh mắt cô thường lộ ra sự bất an. “Minh, tụi mình làm vậy có đúng không?” cô hỏi một buổi chiều, khi cả hai ngồi trên ghế đá dưới tán cây bàng. Minh nắm chặt tay cô, cố gắng tỏ ra tự tin: “Tụi mình không làm gì sai cả, Lan. Chỉ là… tụi mình cần thời gian thôi.” Nhưng chính cậu cũng không tin vào lời mình nói.
Lan lắc đầu, giọng nhỏ nhẹ: “Tui sợ, Minh. Tui sợ tụi mình đang đi sai đường. Cha Giuse từng nói tình yêu phải trong sáng, phải được Chúa chúc phúc. Nhưng tụi mình đang giấu giếm mọi người. Tui không muốn sống trong cảm giác tội lỗi.” Minh không biết trả lời thế nào. Cậu muốn nói rằng cậu yêu cô, rằng cậu sẵn sàng làm bất cứ điều gì để giữ cô bên mình. Nhưng sâu thẳm trong lòng, cậu biết Lan đúng. Mối quan hệ của họ không trong sáng, không phải thứ tình yêu mà cha Giuse từng giảng trong các buổi sinh hoạt.
Phong thì càng khiến Minh lo lắng. Cậu bạn thân giờ đây như một người hoàn toàn khác. Minh nghe tin Phong không chỉ uống rượu mà còn bắt đầu chơi cờ bạc với nhóm bạn ở trường. Một lần, Minh bắt gặp Phong ở quán nước gần chợ, ngồi cùng mấy người lạ mặt, trên bàn đầy vỏ lon bia. “Phong, mày làm gì ở đây?” Minh hỏi, cố giữ giọng bình tĩnh. Phong cười nhạt, ánh mắt đờ đẫn: “Thư giãn chút thôi, Minh. Mày căng thẳng quá rồi đấy.” Minh muốn kéo Phong đi, nhưng cậu bị một người trong nhóm đẩy ra: “Để nó yên, thằng nhóc. Đừng làm phiền tụi tao.” Minh đứng đó, bất lực, nhìn Phong cúi đầu xuống bàn, như thể không còn là cậu bạn từng đạp xe đua với cậu dưới ánh trăng.
Tối nay, nhà thờ tổ chức một buổi cầu nguyện đặc biệt để chuẩn bị cho mùa Chay. Minh miễn cưỡng tham gia, chủ yếu vì mẹ cậu khăng khăng bắt cậu đi. Nhà thờ đông kín người, ánh đèn từ các ô cửa kính màu tạo thành những mảng sáng lung linh trên tường. Cha Giuse đứng trước bàn thờ, giọng ông trầm ấm vang lên: “Hôm nay, chúng ta suy niệm về sự cám dỗ. Trong Tin Mừng theo thánh Mátthêu, Chúa Giêsu đã bị quỷ dữ cám dỗ trong sa mạc. Nhưng Ngài đã chiến thắng, không phải bằng sức mạnh, mà bằng lòng trung thành với Chúa Cha. Các con cũng sẽ đối mặt với cám dỗ – cám dỗ của danh vọng, của dục vọng, của sự dễ dãi. Nhưng hãy nhớ, Chúa luôn ở bên các con, sẵn sàng nâng các con dậy nếu các con sám hối.”
Minh ngồi ở hàng ghế cuối, nghe mà như không nghe. Lời của cha Giuse chạm đến cậu, nhưng cậu không muốn thừa nhận. Cậu nhìn sang Lan, đang ngồi ở hàng ghế đầu cùng ca đoàn. Cô cúi đầu, tay đan chặt, như đang cầu nguyện rất thành tâm. Minh tự hỏi liệu Lan có đang cầu xin Chúa tha thứ cho cả hai, hay cô chỉ đang cầu nguyện cho chính mình. Cậu nhìn quanh, không thấy Phong hay Hằng. Sự vắng mặt của họ khiến cậu cảm thấy một khoảng trống lớn trong lòng.
Sau buổi cầu nguyện, Minh đứng ngoài sân nhà thờ, nhìn mưa rơi. Lan bước ra, khoác áo mưa màu xanh nhạt, mái tóc ướt dính vào trán. “Minh, tui muốn nói chuyện,” cô nói, giọng nghiêm túc. Minh gật đầu, tim đập thình thịch. Họ đứng dưới mái hiên, tránh mưa, nhưng không khí giữa họ lạnh hơn cả những giọt nước rơi.
“Tui nghĩ tụi mình nên dừng lại,” Lan nói, không nhìn vào mắt Minh. “Tui không thể tiếp tục thế này. Tui cảm thấy mình đang phản bội Chúa, phản bội chính mình. Tui xin lỗi, Minh.” Cậu đứng sững, không tin vào tai mình. “Lan, cậu nói gì vậy? Tụi mình… tụi mình yêu nhau mà. Tui sẽ sửa sai, tui sẽ nói với mọi người, tui—”
“Không, Minh,” Lan ngắt lời, giọng run run. “Không phải chỉ vì chuyện giấu giếm. Tui nghĩ… tui nghĩ tụi mình chưa sẵn sàng. Tui cần thời gian để tìm lại chính mình, để tìm lại Chúa.” Cô quay đi, bước vào màn mưa, để lại Minh đứng đó, một mình.
Cậu không về nhà ngay. Thay vào đó, cậu đạp xe ra khỏi thị trấn, đến cánh đồng lúa nơi cả nhóm từng ngồi ngắm sao. Mưa vẫn rơi, thấm ướt cả người cậu, nhưng cậu không quan tâm. Cậu nghĩ về Hằng, về Phong, về Lan, về những lời nói dối, về những sai lầm. Cậu nghĩ về cha Giuse, về bức tượng Chúa Giêsu trên thập giá. Cậu muốn quay lại, muốn sửa chữa mọi thứ, nhưng cậu không biết bắt đầu từ đâu.
Khi trời đã khuya, Minh đạp xe về thị trấn. Từ xa, cậu thấy ánh đèn nhà thờ vẫn sáng, như một ngọn hải đăng giữa màn đêm. Nhưng lần này, cậu không dừng lại. Cậu đạp xe qua, lòng nặng trĩu, không biết rằng con đường sai lối của mình vẫn còn dài phía trước.
Lm. Anmai, CSsR
