Đồng hành đặc tính của vai trò làm vợ
Một trong những đặc tính chính của người phụ nữ là vai trò làm vợ và làm mẹ. Làm vợ và làm mẹ là hai viên bích ngọc ngời sáng nhất trên triều thiên đội trên đầu của người phụ nữ. Thiếu hai đặc tính này, người phụ nữ không còn là phụ nữ nữa. Vai trò làm vợ đến trước rồi mới nẩy sinh vai trò làm mẹ. Vì do tình yêu nối kết, hai người nam nữ gắn bó, gần gũi nhau. Hoa trái của những gắn bó, chia sẻ ấy là con cái. Con cái chính là hoa trái của tình yêu vợ chồng. Nhưng khi đề cập đến vai trò làm vợ, thì điểm quan trọng nhất là tính chất đồng hành của nó. Vì thế, khi nói về người vợ hay người chồng của mình, ngoài những mỹ từ mà người ta thường gọi nhau như người yêu, bà xã, nội tướng, hiền thê, nhà tôi… người ta còn nói “bạn đời” của tôi, hay bạn đường của tôi. Ý chỉ rằng cả hai là bạn với nhau trong một ý nghĩa cao cả nhất phát xuất từ tình yêu. Và cả hai cùng dìu nhau bước trên con đường lữ hành trần thế qua đời sống hôn nhân.
Thiếu tính chất đồng hành, người phụ nữ không thể tự nhận mình là vợ của một người. Và thiếu tính chất đồng hành, người phụ nữ thực sự không thể là người vợ đúng nghĩa. Đúng hơn, ta gọi họ là bà quản gia, người mẹ già khó tính, hay một nữ chúa đầy quyền uy. Hoặc ngược lại, họ cũng có thể là một người nô lệ, một người vú em, hay người làm công của người đàn ông nào đó. Vì thế, người phụ nữ cần ý thức đặc tính đồng hành, và ứng xử sao cho tốt đẹp mới mong làm tròn vai trò làm vợ của mình.
Thực tế, ngày nay trong đời sống hôn nhân vai trò làm vợ của người phụ nữ đang bị hiểu lầm rất tai hại. Sự trầm trọng của vấn đề đã tạo nên mối hoài nghi cho nhiều người, và làm cho nhiều người ngại không dám bước vào đời sống hôn nhân nữa, trong đó phải kể đến thái độ lấn lướt, lộng hành, hoặc quá buông túng của một số phụ nữ. Thống kê gần đây cho biết, đa số những vụ ly thân, ly dị là do phụ nữ khởi động. Luật pháp Hoa Kỳ thì lại cho nữ giới nhiều quyền hạn trong lãnh vực gia đình và hôn nhân, đến nỗi hầu hết các cuộc tranh tụng liên quan đến ly dị, người phụ nữ bao giờ cũng có lợi điểm hơn.
Trở lại tính chất đồng hành của người phụ nữ trong đời sống hôn nhân, tôi nhớ lại một tư tưởng rất hay, đó là giữa người chồng và người vợ, trong hành trình cuộc sống, ta đừng đi trước nhau, vì như thế ta trở thành kẻ cả, người dẫn đầu. Ta cũng đừng đi sau nhau, vì như thế sẽ tạo mối quan tâm, lo lắng cho nhau. Nhưng là hãy đi song song bên nhau. Cùng sánh bước bên nhau. Triết lý sống này đem lại cho người phụ nữ một quan niệm sống bình quyền, nhưng cũng không tạo điều kiện để phụ nữ tiếm quyền. Một mặt họ nói lên được sự quan tâm, lo lắng, và săn sóc cho chồng. Một mặt họ không mặc cảm về sự thua thiệt và yếu kém của mình ngay trong đời sống gia đình và ngoài xã hội.
Người phụ nữ không thể trở thành người vợ tốt, nếu thiếu đặc tính đồng hành của họ trong đời sống hôn nhân. Họ cũng không thể đem lại cho chồng những giây phút hạnh phúc và thoải mái nếu không có tính chất đồng hành trong những tương quan thường ngày giữa hai người. Và sau cùng, họ cũng không sống hạnh phúc với họ và chồng họ nếu như trong cuộc sống họ bị mang mặc cảm thua thiệt và đối xử bất công vì thiếu tính chất đồng hành.
Người vợ và người chồng đồng hành bên nhau cũng phát sinh thái độ và quan niệm sống bình đẳng dễ tạo sự thông cảm và chia sẻ. Bình đẳng và chia sẻ dẫn tới sự kết hợp và hòa đồng trong tư tưởng, quan niệm sống. Đây là điểm then chốt của hạnh phúc lứa đôi, vì đa số những khủng hoảng đưa đến sự đổ bể trong đời sống hôn nhân đều đến từ những hiểu lầm và thiếu cảm thông. Nhưng làm sao có thể cảm thông được, nếu hai người không sóng bước bên nhau. Một người đi trước, một người đi sau thì làm sao nói, làm sao nghe, và làm sao thông cảm.
Đặc tính đồng hành cũng dẫn đến thái độ tương kính của đời sống hôn nhân. Như hai người bạn đường đang sóng bước bên nhau. Không ai đi trước, mà cũng không đi sau. Tuy hai mà một, tuy một mà hai. Sự kính trọng và hỗ tương bắt nguồn từ quan điểm là ở chỗ anh, và ở chỗ tôi tuy đồng hành bên nhau nhưng vẫn có một cách biệt cần thiết làm nhịp cầu cho những chia sẻ và trao đổi chân tình. Và dĩ nhiên, cho cả sự tương kính.
Khi trong đời sống hôn nhân, vợ chồng đã mất đi tính chất đồng hành, nghĩa là đã có một người đi trước, và đã có một người lùi lại phía sau, thì lúc đó hôn nhân đã có vấn đề. Hoặc trong tình thân và trong những gắn bó thường ngày của hai người không còn chỗ trống làm điểm nối kết cho sự kính trọng và những suy tư cá nhân nữa, lúc ấy hôn nhân trở thành nặng nề, gò bó, và bị kiểm soát như hình thức của một lề lối chính trị độc tài, chuyên chính làm thui chột những ý kiến cá nhân, và những đóng góp xây dựng cho hạnh phúc lứa đôi.
Và sau cùng, khi tính chất đồng hành không còn nữa, hoặc không được tôn trọng trong đời sống hôn nhân, lúc ấy trong vai trò làm vợ của người phụ nữ sẽ dẫn đến hoặc là thái độ lấn lướt, coi thường và khinh bỉ chồng. Hoặc là tự ty, mặc cảm và dẫn đến một cảm nghĩ cô lập, ân hận, chán nản. Tất cả những ý nghĩa ấy sẽ trở thành những nhân tố cho một cuộc hôn nhân đầy sóng gió, thử thách, và trong môi trường và quan niệm sống ngày nay thường thì sẽ dẫn tới việc ly thân hay ly dị.
Tóm lại, như tôi đã trình bày, vai trò làm vợ của người phụ nữ sẽ mất đi ý nghĩa của nó nếu không thể hiện một cách đầy đủ tính chất đồng hành. Và cũng từ quan điểm này, người phụ nữ cũng cần phải có can đảm để dấn bước song hành với người mà mình gọi là chồng, gạt bỏ lối sống ủy mỵ, nhờ cậy, hoặc tiêu cực.
Mình là mình. Phụ nữ hay không phụ nữ cũng là một nhân vị. Mình thương và yêu một người vì tình yêu liên kết, và sống với một người cũng vì tình yêu và sự tương kính. Do đó, không ai có quyền đánh đập, hành hạ tinh thần và thể xác mình, dù là trong ngôn ngữ, hành động, và trong cách cư xử. Ý niệm tự trọng, và tự tin này không loại bỏ ý niệm đồng hành mà tôi vừa trình bày trên. Và khi người phụ nữ bước vào đời sống hôn nhân với quan niệm và lối nhìn ấy, trong vai trò làm vợ, họ sẽ sống hạnh phúc và làm cho chồng mình cũng hạnh phúc. Bởi vì người phụ nữ lúc ấy là một người vợ luôn luôn đồng hành và sát cánh bên chồng khi vui cũng như lúc buồn, khi hoạn nạn cũng như lúc may mắn, và khi mạnh khỏe cũng như lúc yếu đau để yêu thương, kính trọng và chia sẻ với người bạn đường mình yêu và đang sóng bước bên mình trong hành trình cuộc sống.
