MỤC TỬ LẶNG LẼ
Chúng ta quen nhìn thấy các ngài trong những khoảnh khắc rực rỡ nhất. Dưới ánh nến lung linh của cung thánh, trong những bộ phẩm phục trang trọng, các ngài đứng ở vị trí cao nhất, long trọng cử hành những mầu nhiệm thánh. Giọng nói của các ngài vang lên quyền năng qua những lời truyền phép, và bàn tay của các ngài ban phát những ơn lành thiêng liêng. Đó là hình ảnh của vị mục tử công khai, vị tư tế của cộng đoàn, người đại diện Chúa Kitô hữu hình trước đoàn chiên.
Thế nhưng, đó chỉ là một phần rất nhỏ, là phần nổi của một tảng băng trôi. Sức nặng thật sự của thiên chức linh mục, những hy sinh lớn lao nhất, và cả những trận chiến cam go nhất, lại không diễn ra trên bàn thờ lộng lẫy trước hàng trăm cặp mắt. Chúng diễn ra trong thinh lặng. Chúng được cưu mang trong những giờ phút cô tịch. Chúng được ẩn giấu sau một nụ cười hiền hậu hay một dáng vẻ trầm tư.
Hôm nay, chúng ta hãy cùng nhau bước qua ngưỡng cửa của sự hữu hình, để chiêm ngắm và tri ân con người Mục Tử Lặng Lẽ – người cha, người thầy, người bạn đồng hành thiêng liêng mà có lẽ chúng ta chưa bao giờ thực sự thấu hiểu.
1. Bàn Thờ Cô Đơn và Cuộc Chiến Thiêng Liêng Thầm Lặng
Thánh Lễ là đỉnh cao, là nguồn mạch của đời sống linh mục. Nhưng để có được một giờ dâng lễ sốt sắng, vị mục tử đã phải chuẩn bị bằng hàng giờ, hàng ngày, hàng năm sống trong một cuộc lễ kéo dài của sự hy sinh và cầu nguyện trong âm thầm.
Lời Nguyện Trong Đêm Vắng: Chúng ta thấy ngài dâng lời nguyện chung với cộng đoàn. Nhưng chúng ta không thấy ngài quỳ gối một mình trong ngôi nhà nguyện lạnh lẽo vào lúc rạng đông hay đêm khuya, với cuốn sách Giờ Kinh Phụng Vụ trên tay. Đó là lúc ngài dâng lên Thiên Chúa không chỉ lời kinh của riêng mình, mà còn là lời kinh của cả đoàn chiên mà Chúa đã trao phó. Ngài dâng tên của từng người bệnh tật, từng gia đình đang lục đục, từng tâm hồn đang nguội lạnh. Ngài chiến đấu với cơn buồn ngủ, với sự mệt mỏi của thể xác, để canh thức và cầu nguyện cho những con chiên đang say ngủ. Giờ kinh phụng vụ của linh mục là một hành vi mục tử thầm lặng, là bức tường thiêng liêng che chở cho giáo xứ.
Người Gánh Rác Tâm Hồn: Chúng ta bước vào tòa giải tội, trút bỏ gánh nặng của tội lỗi, và ra về với tâm hồn nhẹ nhàng, thanh thản. Nhưng chúng ta có bao giờ dừng lại để nghĩ về người đã ngồi lại phía bên kia tấm lưới? Vị linh mục đã lắng nghe những điều xấu xa nhất, những nỗi thống khổ sâu kín nhất, những bi kịch đen tối nhất của cõi lòng con người. Ngài không chỉ nghe, ngài còn phải mang lấy gánh nặng ấy. Ngài hấp thụ nỗi đau, sự dơ bẩn của tội lỗi, ban phát Lòng Thương Xót của Chúa, và rồi phải niêm phong tất cả những điều đó trong một sự im lặng tuyệt đối của ấn tòa. Ngài trở thành “người gánh rác tâm hồn” cho cả cộng đoàn, nhưng không ai có thể giúp ngài dọn dẹp chính những gánh nặng mà ngài đã gánh lấy vì chúng ta. Đó là một sự cô độc thiêng liêng và nặng nề.
Trận Chiến Nội Tâm: Vị mục tử cũng là một con người. Ngài cũng có những trận chiến với chính bản thân: với sự kiêu ngạo, sự nóng giận, sự lười biếng, và cả những cơn cám dỗ về sự cô đơn và tình cảm. Nhưng ngài không thể dễ dàng chia sẻ cuộc chiến của mình. Ngài là điểm tựa cho người khác, nên ngài thường phải tự mình chiến đấu trong thinh lặng, với vũ khí duy nhất là lời cầu nguyện và các bí tích. Ngài đứng trên tuyến đầu của cuộc chiến thiêng liêng, chống lại ba thù là ma quỷ, thế gian và xác thịt, không chỉ cho riêng mình mà còn cho cả đoàn chiên.
2. Mùi Chiên và Mùi Giấy Tờ
Đức Thánh Cha Phanxicô mời gọi các mục tử hãy “mang lấy mùi chiên”. Hình ảnh đó thật đẹp và đầy chất thơ. Nhưng thực tế, vị mục tử lặng lẽ còn phải mang lấy cả một “mùi” khác, kém thơ mộng hơn nhiều: mùi của giấy tờ và công việc hành chính.
Những Cuộc Viếng Thăm Không Ai Ghi Lại: “Mùi chiên” không chỉ có trong những cuộc gặp gỡ vui vẻ. Nó nồng đượm nhất trong những chuyến viếng thăm thầm lặng. Đó là khi ngài vội vã lái xe trong đêm mưa đến một bệnh viện xa xôi để ban Bí tích Xức Dầu cho một người đang hấp hối. Đó là khi ngài ngồi hàng giờ trong một gia đình đang tan nát, chỉ để lắng nghe và xoa dịu những vết thương. Đó là khi ngài kín đáo giúp đỡ một gia đình nghèo khó mà không muốn ai biết. Những hành vi mục tử đẹp nhất thường không bao giờ được kể trên tòa giảng hay được ghi vào sổ sách của giáo xứ. Chúng là những cuộc gặp gỡ của trái tim, được viết vào trong trái tim của Thiên Chúa.
Những Hy Sinh Trên Bàn Giấy: Bên cạnh bàn thờ và tòa giải tội, vị mục tử còn có một nơi làm việc khác: chiếc bàn giấy. Đây là nơi diễn ra những hy sinh thầm lặng và ít được ghi nhận nhất. Ngài phải lo toan về tài chính giáo xứ, về việc sửa chữa nhà thờ, nhà xứ. Ngài phải đọc và trả lời hàng tá email, tin nhắn. Ngài phải họp hành, lên kế hoạch cho các chương trình mục vụ. Ngài phải giải quyết những xung đột, những phàn nàn, những sự hiểu lầm trong cộng đoàn.
Công việc này không mang lại vinh quang, không có những trải nghiệm thiêng liêng sốt sắng. Nó tẻ nhạt, căng thẳng và đôi khi rất đỗi bực mình. Nhưng đó là công việc cần thiết, giống như người cha trong gia đình phải lo toan mọi việc để con cái có một mái nhà an toàn. Vị mục tử đã hy sinh thời gian cầu nguyện, thời gian nghỉ ngơi của mình để làm những công việc trần thế đó, tất cả cũng chỉ vì yêu thương đoàn chiên.
3. Người Cha Không Có Gia Đình Riêng
Thiên chức lớn lao nhất của linh mục là trở thành “Cha” (Alter Christus – một Chúa Kitô khác). Nhưng để trở thành cha của mọi người, ngài đã phải chấp nhận một sự từ bỏ lớn lao: từ bỏ một gia đình riêng.
Sự Cô Đơn Được Thánh Hiến: Chúng ta thường thấy các ngài giữa cộng đoàn đông vui, được mọi người yêu mến, kính trọng. Nhưng khi buổi lễ kết thúc, khi bữa tiệc tan, khi mọi người trở về với gia đình ấm cúng của mình, vị mục tử lại trở về với căn phòng trống. Sự cô đơn là một thực tại hữu hình trong đời linh mục. Những niềm vui, nỗi buồn, những lo lắng đời thường, ngài không có một người vợ để sẻ chia, không có những đứa con để vui đùa.
Nhiều người có thể nhìn vào đó như một sự mất mát. Nhưng trong đức tin, đó là một sự cô đơn được thánh hiến. Ngài đã dâng sự cô đơn đó lên cho Chúa, như một của lễ hy sinh, để trái tim ngài không bị trói buộc vào một vài người, mà được mở ra cho tất cả mọi người. Sự trống vắng trong căn nhà riêng của ngài là để có thêm chỗ trống trong trái tim cho từng người con trong giáo xứ.
Tình Phụ Tử Phổ Quát: Chính nhờ sự hy sinh đó, tình phụ tử của ngài mới trở nên phổ quát. Ngài là cha của người già neo đơn, là cha của những cặp vợ chồng trẻ đang gặp khó khăn, là cha của những em thiếu nhi, và là cha của cả những người tội lỗi bị xã hội ruồng bỏ. Trái tim của ngài thuộc về tất cả mọi người, không trừ một ai.
4. Người Nhận Lãnh Những Mũi Tên
Vị mục tử, trong vai trò là đầu của cộng đoàn, cũng là người đứng mũi chịu sào, là người âm thầm nhận lãnh những mũi tên chỉ trích và hiểu lầm.
Một quyết định về xây dựng, một bài giảng bị cho là “đụng chạm”, một sự sắp xếp nhân sự trong giáo xứ… tất cả đều có thể trở thành lý do cho những lời phàn nàn, chỉ trích, thậm chí là những lời nói xấu sau lưng. Ngài nghe thấy tất cả, biết tất cả, nhưng thường ngài chọn im lặng. Ngài im lặng không phải vì ngài không có lý lẽ để tự bào chữa, mà vì ngài sợ rằng lời qua tiếng lại sẽ chỉ gây thêm chia rẽ trong cộng đoàn. Ngài chấp nhận bị hiểu lầm, chấp nhận mang tiếng, để giữ gìn sự hiệp nhất cho đoàn chiên. Đó là sự im lặng của người cha, chấp nhận chịu thiệt về mình để con cái được bình an.
Hơn thế nữa, ngài còn là người hứng chịu những cơn giận dữ mà người ta dành cho Giáo Hội, hay thậm chí dành cho cả Thiên Chúa. Khi một người thất vọng về cuộc đời, họ có thể trút giận lên vị linh mục, người đại diện hữu hình của đức tin. Vị mục tử lặng lẽ lắng nghe, lặng lẽ đón nhận, và lặng lẽ cầu nguyện cho tâm hồn đang bị thương tổn đó.
Lần tới, khi chúng ta nhìn lên vị linh mục đang đứng trên cung thánh, chúng ta hãy nhìn sâu hơn. Hãy nhìn xuyên qua lớp áo lễ để thấy một trái tim đang thổn thức vì đoàn chiên. Hãy nhìn qua những lời giảng dạy để thấy những đêm dài cầu nguyện. Hãy nhìn qua nụ cười của ngài để thấy những gánh nặng mà ngài đang âm thầm gánh vác.
Vị Mục Tử Lặng Lẽ không cần chúng ta ca tụng hay ban phát vật chất. Điều ngài cần nhất, món quà quý giá nhất mà chúng ta có thể dâng tặng, chính là lời cầu nguyện chân thành của chúng ta. Hãy cầu nguyện cho các ngài được trung thành, được thánh thiện, được đầy tràn ơn Chúa để có thể chu toàn sứ vụ. Bên cạnh lời cầu nguyện, hãy dành cho các ngài sự cảm thông, sự cộng tác và một lời động viên khích lệ.
Bởi vì vị Mục Tử Lặng Lẽ của chúng ta chính là một hình ảnh sống động của Chúa Giêsu, vị Mục Tử Nhân Lành, Đấng đã lặng lẽ vác thập giá, lặng lẽ chịu đòn roi, và lặng lẽ chết đi cho đoàn chiên được sống. Sự hy sinh thầm lặng của các linh mục mỗi ngày chính là một sự nối dài hy tế của Chúa Kitô trên thập giá. Chúng ta hãy biết trân trọng, yêu mến và cầu nguyện cho các mục tử của chúng ta. Amen.
