Sống Đầy Ý Nghĩa, Yêu Triệt Để và Tạo Giá Trị Vĩnh Cửu

Kính thưa cộng đoàn,
Hôm nay, chúng ta cùng nhau suy ngẫm về ý nghĩa của cuộc sống, tình yêu và sứ mệnh tạo giá trị, dựa trên những bài học sâu sắc từ cuộc đời gần 80 năm của giáo sư Phan Văn Trường – một người đã sống trọn vẹn, yêu thương mãnh liệt và cống hiến không ngừng. Qua những chia sẻ của thầy, chúng ta sẽ tìm thấy ánh sáng từ Tin Mừng, lời mời gọi của Chúa Giêsu, và sức mạnh của đức tin để sống xứng đáng với ơn gọi làm con cái Thiên Chúa. Trong một thế giới đầy biến động, bị cuốn theo công nghệ và những giá trị phù du, chúng ta được mời gọi để sống sâu sắc, yêu triệt để và tạo giá trị vĩnh cửu cho đời và cho Chúa.

1. Sống sâu sắc: Món quà quý giá từ Thiên Chúa

Chúng ta đang sống trong một thời đại mà mọi thứ diễn ra quá nhanh. Công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI), thúc đẩy chúng ta chạy đua với thời gian, xử lý nhiều thông tin hơn, đạt được nhiều thành công hơn. Nhưng thầy Phan Văn Trường nhắc nhở: “Chúng ta hiện nay sống không đủ sâu, mà chỉ sống để cho có.” Lời này như một hồi chuông cảnh tỉnh, mời gọi chúng ta dừng lại và tự hỏi: Chúng ta đang sống để làm gì? Cuộc sống của chúng ta có thực sự phản ánh tình yêu và ân sủng của Thiên Chúa?

Trong Tin Mừng theo thánh Gioan, Chúa Giêsu đã nói: “Ta đến để chiên được sống và sống dồi dào” (Ga 10,10). Sống dồi dào không phải là chạy nhanh hơn, kiếm được nhiều tiền hơn, hay sở hữu nhiều thứ hơn. Sống dồi dào là sống với ý nghĩa, với lòng biết ơn, và với sự tỉnh thức trước những ân huệ Chúa ban. Thầy Phan kể rằng chúng ta đã đi quá nhanh, đến mức quên mất vẻ đẹp của những điều đơn sơ – như dành một giờ để hái rau cho bữa tối, hay ngồi bên gia đình để chia sẻ một bữa cơm đầm ấm. Điều này nhắc chúng ta nhớ đến lời Thánh Vịnh: “Hãy nếm thử và hãy nhìn xem Chúa tốt lành biết bao” (Tv 34,8). Thiên Chúa đã tạo dựng chúng ta để sống trong niềm vui, để cảm nhận tình yêu của Ngài qua từng hơi thở, từng khoảnh khắc.

Thầy Phan đặt câu hỏi: “Tại sao chúng ta dùng AI để đi nhanh hơn? Chúng ta chưa đủ nhanh sao?” Câu hỏi này không chỉ là một lời chất vấn về công nghệ, mà còn là một lời mời gọi nhìn lại cách chúng ta sử dụng thời gian – món quà quý giá Chúa trao. Trong một thế giới bị cuốn theo nhịp sống hối hả, chúng ta dễ quên rằng mỗi ngày là một cơ hội để tôn vinh Chúa, để phục vụ tha nhân, và để làm đẹp cho đời. Thầy gợi ý rằng thay vì chạy đua với máy móc, chúng ta nên chậm lại, dành thời gian cầu nguyện, chiêm ngắm thiên nhiên, và lắng nghe tiếng Chúa trong lòng. Một giờ hái rau, một phút tĩnh lặng trước Thánh Thể, hay một nụ cười trao cho người bên cạnh – đó là cách chúng ta sống sâu sắc, sống đúng với ý định của Đấng Tạo Hóa.

Bổ sung: Hãy nhớ rằng cuộc sống của chúng ta không được đo bằng số ngày, mà bằng cách chúng ta sử dụng những ngày ấy để yêu thương và phục vụ. Thánh Phaolô từng nói: “Dù ăn, dù uống, hay làm bất cứ việc gì, anh em hãy làm tất cả để tôn vinh Thiên Chúa” (1 Cr 10,31). Mỗi buổi sáng thức dậy, hãy dâng ngày mới cho Chúa và tự hỏi: “Hôm nay, tôi sẽ làm gì để cuộc sống của tôi trở thành một bài ca ngợi Chúa?” Hãy sống như những ngọn nến cháy sáng, không chỉ để soi đường cho chính mình, mà còn để dẫn lối cho người khác đến với ánh sáng của Chúa.

2. Yêu triệt để: Tình yêu trong hệ sinh thái của Chúa

Tình yêu là trung tâm của đời sống Kitô hữu, là điều răn lớn nhất mà Chúa Giêsu để lại: “Ngươi phải yêu mến Chúa, Thiên Chúa của ngươi, hết lòng, hết linh hồn và hết trí khôn… và yêu thương người thân cận như chính mình” (Mt 22,37-39). Thầy Phan nhấn mạnh: “Hãy yêu triệt để. Đừng ngại ngùng yêu. Yêu quá nhiều còn tốt hơn là không yêu.” Lời này không chỉ là một lời khuyên, mà là một lời mời gọi sống trọn vẹn tinh thần Tin Mừng, nơi tình yêu trở thành động lực cho mọi hành động.

Thầy kể một câu chuyện cảm động về một học sinh lớp 12 ở Bắc Giang hỏi về tình yêu đích thực. Khi thầy đặt câu hỏi liệu một chàng trai có sẵn sàng hiến thận để cứu người mình yêu, chàng trai do dự, trả lời: “Yêu thì yêu, nhưng không cho thận.” Câu trả lời này khiến cô gái im lặng, và qua đó, thầy cho chúng ta thấy rằng tình yêu thật không chỉ là cảm xúc thoáng qua, mà là sự hy sinh, dâng hiến, và sẵn sàng cho đi tất cả. Thầy cũng kể về ông bà nội mình, những người thuộc thế hệ sinh năm 1900-1910. Dù kết hôn theo sắp đặt, họ yêu nhau bằng một tình yêu mãnh liệt, sẵn sàng thức khuya dậy sớm, hy sinh tất cả vì nhau. Đó là tình yêu trong một “hệ sinh thái” – không chỉ yêu người phối ngẫu, mà còn yêu gia đình, quê hương, và cả cộng đoàn của họ.

Tình yêu đích thực, theo thầy Phan, không chỉ giới hạn ở tình yêu đôi lứa. Nó bao gồm cả tình yêu dành cho cha mẹ, anh chị em, bạn bè, và cả những người xa lạ. Thầy nói: “Bạn không thể nói bạn yêu vợ nếu bạn không yêu bố mẹ vợ, chị em vợ.” Điều này nhắc chúng ta rằng tình yêu Kitô hữu là một tình yêu phổ quát, ôm trọn mọi người, như Chúa Giêsu đã yêu nhân loại đến mức hy sinh trên thập giá. Trong một thế giới mà tình yêu thường bị thu hẹp thành những cảm xúc tạm thời hay những mối quan hệ lợi ích, chúng ta được mời gọi để yêu như Chúa yêu – yêu mà không toan tính, không sợ tổn thương, và không đặt giới hạn.

Bổ sung: Tình yêu đích thực bắt nguồn từ Thiên Chúa, vì “Thiên Chúa là Tình Yêu” (1 Ga 4,8). Khi chúng ta yêu, chúng ta tham dự vào chính tình yêu của Chúa. Hãy học từ Đức Maria, người đã thưa “xin vâng” với kế hoạch của Thiên Chúa, dù biết rằng con đường ấy đầy thử thách. Hãy yêu như thánh Phanxicô Assisi, người đã yêu cả thiên nhiên, cả người nghèo, và cả những kẻ thù của mình. Trong gia đình, hãy dành thời gian lắng nghe, tha thứ, và chăm sóc nhau. Trong cộng đoàn, hãy mở lòng với những người cần sự giúp đỡ, vì “mỗi lần các ngươi làm như thế cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi đã làm cho chính Ta” (Mt 25,40). Tình yêu triệt để sẽ dẫn chúng ta đến sự sống đời đời, nơi chúng ta được hòa mình trong tình yêu vô biên của Chúa.

3. Tạo giá trị không ngừng: Sứ mệnh của người Kitô hữu

Thầy Phan nhấn mạnh: “Hãy tạo giá trị không ngừng. Đừng để một phút nào trong cuộc sống mà chúng ta không sử dụng hết những chức năng Chúa ban tặng.” Lời này vang vọng dụ ngôn về những nén bạc trong Tin Mừng: “Hãy dùng những gì Chúa trao để sinh lợi” (Mt 25,14-30). Mỗi người chúng ta được Chúa trao cho những ân sủng riêng – trí tuệ, sức khỏe, tài năng, và thời gian – để phục vụ anh em và làm vinh danh Ngài.

Thầy kể rằng ông đã viết lại chương về quản trị bằng văn hóa trong cuốn sách “Một đời quản trị” tới 11 lần. Không phải vì dấu phẩy sai, mà vì tư tưởng của ông không ngừng tiến hóa. Ông muốn liêm khiết với chính mình, không chấp nhận sự tầm thường. Điều này nhắc chúng ta rằng sự tự học, sự trưởng thành, đến từ việc không hài lòng với bản thân, luôn tìm cách làm tốt hơn. Thầy nói: “Khi tôi tạo ra nhiều giá trị, tôi không còn thấy cái chết là thảm kịch. Chỉ những ai không làm gì mới tiếc nuối khi cuộc đời khép lại.” Lời này như một lời nhắc nhở rằng cuộc sống của chúng ta sẽ được Chúa đánh giá dựa trên những gì chúng ta đã làm với những ân sủng Ngài ban.

Thầy kể thêm về một người phụ nữ mở tiệm cơm chay, lo lắng vì có quá nhiều đối thủ. Thầy khuyên: “Hãy làm món ngon nhất, với chất lượng cao nhất, và làm với tất cả tình yêu.” Chỉ sau hai tuần, tiệm của cô ấy đông nghịt khách, vì cô đã chạm đến tinh túy của mình. Điều này nhắc chúng ta rằng khi chúng ta làm mọi việc với lòng tận tâm, chúng ta không chỉ tạo ra giá trị, mà còn trở nên độc đáo, không có đối thủ. Thánh Phaolô từng nói: “Mỗi người trong anh em đã nhận được một ân sủng, thì hãy dùng nó mà phục vụ lẫn nhau” (1 Pr 4,10). Dù là việc nhỏ như nấu một bữa cơm, dạy dỗ con cái, hay giúp đỡ một người láng giềng, khi chúng ta làm với tình yêu, chúng ta đang làm đẹp lòng Chúa.

Bổ sung: Hãy nhớ rằng mỗi hành động của chúng ta, dù nhỏ bé, đều có giá trị vĩnh cửu khi được dâng lên Chúa. Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu đã dạy rằng chúng ta có thể nên thánh qua những việc nhỏ làm với tình yêu lớn. Hãy làm việc với lòng trung tín, vì “ai trung tín trong việc nhỏ, thì cũng trung tín trong việc lớn” (Lc 16,10). Trong cộng đoàn giáo xứ, hãy tham gia tích cực vào các hoạt động bác ái, cầu nguyện, và xây dựng cộng đoàn, vì đó là cách chúng ta để lại di sản cho đời và cho Chúa. Hãy tự hỏi mỗi ngày: “Tôi đã làm gì để cuộc sống của người khác tốt đẹp hơn? Tôi đã sử dụng ân sủng của Chúa thế nào để phục vụ tha nhân?”

4. Sống với lòng biết ơn trước ân huệ của Thiên Chúa

Trong 30.000 ngày sống, thầy Phan nhận ra điều đẹp nhất của cuộc đời là cảm nhận được ân huệ của vũ trụ – những món quà mà Thiên Chúa ban tặng, dù đôi khi chúng ta cảm thấy mình không xứng đáng. Ông nói: “Tôi nhận được nhiều ân huệ, nhưng tôi không biết tại sao, và tôi không muốn ra đi khi chưa trả hết nợ.” Lời này nhắc chúng ta về lòng biết ơn đối với Thiên Chúa, Đấng đã tạo dựng và ban tặng tất cả, như Thánh Giacôbê viết: “Mọi ơn lành và mọi phúc lộc hoàn hảo đều từ trên cao, đến từ Cha là Đấng dựng nên muôn ánh sáng” (Gc 1,17).

Thầy chia sẻ rằng Việt Nam là một quốc gia được Chúa ưu ái đặc biệt. Chúng ta có biển cả mênh mông, đất đai trù phú, khí hậu ôn đới, và tài nguyên thiên nhiên dồi dào. Cá trong biển ăn không bao giờ hết, rau thơm và dược thảo phong phú, gạo và cà phê được công nhận là ngon nhất thế giới. Thầy kể rằng nếu khoanh vùng Việt Nam, không xuất nhập khẩu, chúng ta vẫn sống được mãi mãi. Điều này thôi thúc chúng ta sống xứng đáng với những ân huệ Chúa ban, như lời Thánh Phaolô: “Anh em hãy làm mọi sự để tôn vinh Thiên Chúa” (1 Cr 10,31). Là người Việt Nam, chúng ta không chỉ được hưởng những ân huệ vật chất, mà còn được thừa hưởng một di sản văn hóa và đức tin phong phú – lòng hiếu thảo, tình làng nghĩa xóm, và sự bền bỉ trước thử thách.

Thầy kể rằng dù ông không giàu có dư dả, nhưng ông luôn dễ dãi với đồng tiền, mua xe khi cần, mua nhà khi muốn, và sau đó hết tiền. Nhưng ông xem đó là ân huệ, vì giàu quá không hẳn là phúc lành. Điều này nhắc chúng ta rằng hạnh phúc không nằm ở của cải, mà ở lòng biết đủ và biết ơn. Chúa Giêsu đã nói: “Đừng tích trữ cho mình những kho tàng dưới đất… nhưng hãy tích trữ cho mình những kho tàng trên trời” (Mt 6,19-20). Ân huệ lớn nhất mà Chúa ban không phải là tiền bạc, mà là tình yêu, gia đình, và cơ hội để chúng ta sống ý nghĩa.

Bổ sung: Hãy dành thời gian chiêm ngắm thiên nhiên – những cánh đồng lúa xanh mướt, những dòng sông lấp lánh, hay những buổi bình minh rực rỡ – để nhận ra bàn tay yêu thương của Thiên Chúa. Trong Thánh Lễ, hãy dâng lời tạ ơn vì những ân huệ lớn lao mà Chúa ban cho dân tộc Việt Nam, từ đất đai trù phú đến đức tin kiên vững của các thánh tử đạo. Hãy sống khiêm nhường, nhận ra rằng mọi thành công đều là ân sủng từ Chúa, và hãy dùng những ân sủng ấy để phục vụ tha nhân, để trả “nợ” tình yêu mà Chúa đã trao.

5. Cảnh giác với công nghệ: Giữ gìn hồn Việt và đức tin

Thầy Phan cảnh báo rằng AI, dù là một công cụ tuyệt vời, lại có hạn chế lớn: nó cục bộ, không hiểu được ẩn ý hay cảm xúc con người. Nếu lạm dụng AI, chúng ta có nguy cơ đánh mất “hồn Việt” – một dân tộc giàu thi ca, ẩn dụ, và tình cảm. Thầy kể rằng khi hỏi AI “nước này là gì?”, nó chỉ trả lời “nước lọc”, không hiểu được ẩn ý rằng chúng ta đang quan tâm đến chất lượng nước cho một người quan trọng. Tương tự, khi nói “Áo em đẹp quá”, AI không nhận ra đó có thể là lời tán tỉnh; hay khi hỏi “Có ai lo cơm nước cho thầy không?”, AI không cảm nhận được sự quan tâm sâu sắc. Thầy nhấn mạnh rằng người Việt Nam, với truyền thống thiêng liêng và giàu cảm xúc, cần cảnh giác để không để AI chi phối đời sống tâm hồn.

Thầy tin rằng dân tộc Việt Nam có sứ mệnh đặc biệt: đưa nhân loại trở về với những giá trị đích thực, bền vững. Chúng ta không chỉ được Chúa ban cho đất đai trù phú, mà còn được trao một di sản đức tin kiên cường, được hun đúc qua bao thế hệ. Từ các thánh tử đạo đến những người mẹ Việt Nam âm thầm hy sinh, dân tộc chúng ta đã chứng minh rằng giá trị thật không nằm ở công nghệ hay của cải, mà ở tình yêu, lòng trung tín, và sự dâng hiến.

Bổ sung: Công nghệ là món quà Chúa ban, nhưng chúng ta phải sử dụng nó như những người quản lý trung tín, không để nó lấn át đời sống thiêng liêng. Chúa Giêsu đã dạy: “Của Xêda, trả về Xêda; của Thiên Chúa, trả về Thiên Chúa” (Mt 22,21). Hãy dùng công nghệ để phục vụ tha nhân, để lan tỏa Tin Mừng, nhưng đừng để nó làm lu mờ tiếng nói của Chúa trong lòng. Là người Việt Nam, chúng ta cần giữ gìn bản sắc của mình – những câu ca dao, những bài dân ca, những bữa cơm gia đình đậm đà tình người. Hãy dạy con cháu biết yêu quê hương, biết kính trọng ông bà, và biết cầu nguyện, để hồn Việt và đức tin mãi là ngọn lửa soi sáng giữa một thế giới bị công nghệ chi phối.

6. Ba lời nhắn nhủ cho đời sống Kitô hữu

Kết thúc, thầy Phan chia sẻ ba điều dành cho các bạn trẻ, và chúng ta có thể áp dụng vào đời sống đức tin của mình:

1. Sống hết mình: Đừng lãng phí thời gian Chúa ban. Hãy sống mỗi ngày như ngày cuối cùng, làm mọi sự để tôn vinh Ngài. Chúa Giêsu đã cảnh báo: “Hãy tỉnh thức, vì anh em không biết ngày nào Chúa của anh em sẽ đến” (Mt 24,42). Là Kitô hữu, chúng ta được mời gọi sống tỉnh thức, sẵn sàng gặp Chúa bất cứ lúc nào. Hãy sống như thánh Augustinô, người đã hoán cải và sống hết mình cho Chúa sau bao năm lầm lạc.

2. Yêu triệt để: Yêu Chúa và yêu tha nhân với tất cả con tim. Tình yêu là hy sinh, là dâng hiến, như Chúa đã yêu chúng ta đến mức hy sinh trên thập giá. “Không có tình yêu nào cao cả hơn tình yêu của người hy sinh mạng sống vì bạn hữu” (Ga 15,13). Hãy yêu như thánh Monica, người đã kiên trì cầu nguyện cho con trai mình, thánh Augustinô, để đưa anh về với Chúa. Trong gia đình, hãy yêu bằng những hành động cụ thể: lắng nghe, tha thứ, và chăm sóc nhau. Trong cộng đoàn, hãy yêu bằng cách chia sẻ với người nghèo, an ủi người đau khổ.

3. Tạo giá trị không ngừng: Hãy sử dụng những ân sủng Chúa ban để phục vụ anh em, xây dựng cộng đoàn và xã hội. “Ai muốn làm lớn, thì phải làm người phục vụ” (Mt 20,26). Thầy Phan kể rằng dù ở tuổi 79, ông vẫn không ngừng khám phá, viết sách, và chia sẻ. Điều này nhắc chúng ta rằng sứ mệnh của người Kitô hữu không bao giờ dừng lại. Hãy học từ thánh Gioan Bosco, người đã dùng tài năng của mình để giáo dục và cứu giúp thanh thiếu niên. Dù bạn là ai – một người nội trợ, một công nhân, hay một học sinh – hãy làm mọi việc với tình yêu, vì đó là cách bạn tạo giá trị vĩnh cửu.

Bổ sung: Ba lời nhắn nhủ này không chỉ là lời khuyên, mà là một lời mời gọi sống theo mẫu gương của Chúa Giêsu – Đấng đã sống hết mình, yêu đến cùng, và tạo giá trị vô biên qua cái chết và sự phục sinh của Ngài. Hãy cầu xin Chúa Thánh Thần hướng dẫn, để mỗi bước đi của chúng ta là một bài ca ngợi Chúa. Trong Thánh Lễ, hãy dâng lên Chúa những nỗ lực sống, yêu, và tạo giá trị của chúng ta, để Ngài thánh hóa và biến chúng thành của lễ đẹp lòng Ngài.

Kết luận: Sống như những chứng nhân của Chúa

Kính thưa cộng đoàn, qua những chia sẻ của thầy Phan Văn Trường, chúng ta nhận ra rằng cuộc sống là một hành trình tự học, yêu thương, và dâng hiến. Hãy sống sâu sắc, để mỗi ngày là một bài ca ngợi Chúa. Hãy yêu triệt để, để tình yêu của chúng ta phản ánh tình yêu của Chúa Giêsu. Hãy tạo giá trị không ngừng, để khi đứng trước mặt Chúa, chúng ta có thể thưa: “Lạy Chúa, con đã sống xứng đáng với ân huệ Ngài ban.”

Thầy Phan kể rằng dù cuộc đời ông sắp khép lại, ông không xem đó là thảm kịch, vì ông đã sống hết mình, yêu hết mình, và tạo đủ giá trị để ra đi trong bình an. Lời này nhắc chúng ta nhớ đến lời Chúa Giêsu: “Ai muốn cứu mạng sống mình, thì sẽ mất; còn ai liều mất mạng sống mình vì Ta, thì sẽ tìm thấy” (Mt 16,25). Là người Kitô hữu, chúng ta được mời gọi sống để tìm thấy ý nghĩa vĩnh cửu trong Chúa, để khi rời khỏi thế gian, chúng ta có thể mỉm cười và thưa: “Lạy Chúa, con đã hoàn thành sứ mệnh Ngài trao.”

Xin Chúa chúc lành cho tất cả chúng ta, để chúng ta trở thành những chứng nhân sống động của Tin Mừng trong thế giới hôm nay. Xin Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa, và các thánh tử đạo Việt Nam cầu bầu cho chúng ta, để chúng ta luôn sống đầy ý nghĩa, yêu triệt để, và tạo giá trị vĩnh cửu. Amen.