TA ĐANG CÒN SỐNG: SỐNG CHẬM LẠI GIỮA THẾ GIAN VỘI VÃ VÀ TÌM THẤY CHÚA TRONG NHỮNG ĐIỀU NHỎ BÉ

TA ĐANG CÒN SỐNG: SỐNG CHẬM LẠI GIỮA THẾ GIAN VỘI VÃ VÀ TÌM THẤY CHÚA TRONG NHỮNG ĐIỀU NHỎ BÉ

LỜI MỞ ĐẦU: TIẾNG GỌI GIỮA SA MẠC ỒN ÀO

Chúng ta đang sống trong một thời đại kỳ lạ. Một mặt, chúng ta có trong tay những phương tiện hiện đại hơn bao giờ hết để kết nối, để làm việc hiệu quả, để tận hưởng cuộc sống. Nhưng mặt khác, có lẽ chưa bao giờ con người lại cảm thấy cô đơn, kiệt sức và mất phương hướng như hôm nay. Guồng quay của công việc, áp lực của thành công, và sự tấn công không ngừng của thông tin từ mạng xã hội đã cuốn chúng ta đi trong một cơn lốc vội vã. Chúng ta chạy, chạy không ngừng, nhưng lại thường không biết mình đang chạy đi đâu và vì điều gì. Chúng ta “online” 24/7 nhưng lại “offline” với chính tâm hồn mình, với những người thân yêu bên cạnh, và đáng sợ hơn cả, là với Thiên Chúa, Đấng là nguồn mạch của sự sống.

Giữa sa mạc ồn ào và vội vã đó, có một sự thật đơn sơ nhưng vô cùng vĩ đại mà chúng ta thường xuyên lãng quên, một hồng ân nền tảng mà nếu không có nó, mọi thứ khác đều trở nên vô nghĩa. Đó là: chúng ta đang còn sống.

Câu nói “tôi đang còn sống” không chỉ là một lời xác nhận về sinh học. Đối với người Kitô hữu, đó là một lời tuyên xưng đức tin. Sự sống này không phải của chúng ta, mà là một món quà nhưng không được Thiên Chúa yêu thương trao ban trong từng khoảnh khắc. “Ở trong Người, chúng ta sống, cử động và hiện hữu” (Cv 17,28). Nhưng chúng ta đã làm gì với món quà ấy? Chúng ta có trân trọng nó không? Hay chúng ta đã để cho những lo toan, những tham vọng, những nỗi sợ hãi của thế gian làm cho món quà ấy ra nhạt nhòa, bụi bặm?

Bài suy niệm này là một lời mời gọi tha thiết gửi đến mỗi người chúng ta. Một lời mời gọi hãy can đảm dừng lại. Dừng lại không phải là bỏ cuộc, mà là để lấy lại hơi thở, để nhìn lại hành trình của mình. Một lời mời gọi hãy sống chậm lại giữa thế gian vội vã, không phải để tụt hậu, mà là để đi sâu hơn vào thực tại. Và quan trọng nhất, đây là lời mời gọi hãy cùng nhau khám phá lại một con đường nên thánh đã được các vị thánh đi qua từ ngàn xưa, nhưng lại vô cùng phù hợp cho con người thời đại hôm nay: con đường tìm thấy Thiên Chúa trong những điều nhỏ bé, bình dị của cuộc sống thường ngày.

Hành trình này không đòi hỏi chúng ta phải làm những việc phi thường. Nó chỉ đòi hỏi một con tim rộng mở, một đôi mắt biết nhìn, và một tâm hồn khao khát. Chúng ta sẽ cùng nhau học cách biến những khoảnh khắc đời thường nhất – một hơi thở, một bữa ăn, một cuộc trò chuyện, một cơn gió mát – thành những cuộc gặp gỡ thân tình với Đấng đang hằng hữu và yêu thương chúng ta. Chúng ta sẽ khám phá ra rằng, Thiên Đàng không ở đâu xa xôi, mà có thể bắt đầu ngay tại đây, ngay lúc này, trong chính căn nhà của mình, trong chính tâm hồn mình, khi chúng ta biết sống trọn vẹn hồng ân “đang còn sống” với lòng biết ơn sâu sắc.

Xin Chúa Thánh Thần, Đấng là Thần Khí của Sự Sống, soi sáng và hướng dẫn chúng ta trên hành trình này. Amen.

PHẦN 1: THẾ GIAN VỘI VÃ – CĂN BỆNH CỦA THỜI ĐẠI

Trước khi tìm kiếm một phương thuốc, chúng ta cần can đảm nhìn thẳng vào căn bệnh. Căn bệnh của thời đại chúng ta có nhiều tên gọi: chủ nghĩa tiêu thụ, chủ nghĩa cá nhân, sự tục hóa… nhưng có lẽ triệu chứng rõ ràng và phổ biến nhất, bao trùm lên tất cả, chính là sự vội vã. Chúng ta đang sống trong một nền văn hóa của sự tức thời, của tốc độ, nơi mà “chậm” đồng nghĩa với “kém” và “dừng lại” đồng nghĩa với “thất bại”.

1.1. Những Biểu Hiện Của Một Đời Sống Vội Vã

Hãy thành thật nhìn vào cuộc sống của chính mình và những người xung quanh. Chúng ta có thấy những hình ảnh này quen thuộc không?

• Sự căng thẳng (Stress) và lo âu (Anxiety) triền miên: Chúng ta luôn cảm thấy như đang ở trong tình trạng báo động. Danh sách những việc cần làm không bao giờ kết thúc. Áp lực từ công việc, tài chính, gia đình, con cái… đè nặng lên vai. Chúng ta lo lắng về quá khứ chưa giải quyết xong, và sợ hãi về một tương lai bất định. Giấc ngủ không sâu, bữa ăn không ngon, nụ cười không trọn vẹn. Tâm trí chúng ta không bao giờ được nghỉ ngơi, nó liên tục nhảy từ mối bận tâm này sang mối bận tâm khác, giống như một con khỉ không ngừng chuyền cành.
• Sự kiệt sức (Burnout): Đây không còn là sự mệt mỏi thông thường sau một ngày làm việc, mà là một trạng thái cạn kiệt cả về thể chất, cảm xúc và tinh thần. Chúng ta cảm thấy trống rỗng, mất hết động lực, và hoài nghi về ý nghĩa công việc mình đang làm. Sự kiệt sức là cái giá phải trả khi chúng ta cố gắng làm quá nhiều việc, trở thành quá nhiều vai trò, và đáp ứng quá nhiều kỳ vọng trong một khoảng thời gian quá ngắn.
• Sự mất kết nối: Trớ trêu thay, trong một thế giới được kết nối bằng công nghệ hơn bao giờ hết, chúng ta lại ngày càng mất kết nối với những gì thực sự quan trọng.
  • Mất kết nối với chính mình: Chúng ta không còn thời gian để lắng nghe những nhu cầu sâu thẳm của tâm hồn. Chúng ta là ai? Chúng ta thực sự khao khát điều gì? Niềm vui và nỗi buồn của chúng ta đến từ đâu? Những câu hỏi căn bản đó bị chôn vùi dưới hàng tấn công việc và trách nhiệm.
  • Mất kết nối với người khác: Những bữa ăn gia đình trở nên vội vã, mỗi người dán mắt vào một màn hình. Những cuộc trò chuyện chỉ xoay quanh công việc và những vấn đề cần giải quyết, thay vì sự chia sẻ tâm tình. Chúng ta có hàng trăm, hàng ngàn “bạn” trên mạng xã hội, nhưng lại thiếu đi một người bạn thân để có thể trút đổ nỗi lòng.
  • Mất kết nối với Thiên Chúa: Đây là hậu quả bi thảm nhất. Một đời sống vội vã tạo ra một tâm hồn ồn ào. Và trong sự ồn ào đó, chúng ta không thể nghe được tiếng Chúa. Lời thì thầm yêu thương của Ngài qua các biến cố, qua vẻ đẹp của thiên nhiên, qua tiếng nói của lương tâm… đều bị át đi bởi tiếng hối hả của cuộc đời. Giờ cầu nguyện, nếu có, cũng trở nên vội vã, như một việc phải làm cho xong, thay vì là một cuộc gặp gỡ thân tình.

1.2. Nguồn Gốc Của Căn Bệnh

Tại sao chúng ta lại rơi vào tình trạng này? Có nhiều yếu tố đan xen với nhau:

• Cuộc cách mạng công nghệ và văn hóa “luôn bật”: Điện thoại thông minh, email, mạng xã hội đã xóa nhòa ranh giới giữa công việc và nghỉ ngơi, giữa không gian riêng tư và công cộng. Chúng ta được kỳ vọng phải trả lời ngay lập tức, phải cập nhật liên tục. Nỗi sợ bỏ lỡ (FOMO – Fear Of Missing Out) thúc đẩy chúng ta phải kiểm tra điện thoại không ngừng, sợ rằng mình sẽ lạc hậu so với thế giới.
• Chủ nghĩa tiêu thụ và việc tôn thờ năng suất: Xã hội hiện đại đo lường giá trị của một con người dựa trên những gì họ sở hữu và những gì họ làm được. Chúng ta bị cuốn vào vòng lặp “làm việc nhiều hơn để kiếm nhiều tiền hơn để mua nhiều thứ hơn”. Chúng ta tin rằng hạnh phúc nằm ở chiếc xe mới, ngôi nhà lớn hơn, hay chức vụ cao hơn. Chúng ta quên mất lời Chúa cảnh báo: “Sự sống của con người không phải hệ tại của cải dư thừa” (Lc 12,15).
• Sự xói mòn của những điểm tựa cộng đồng: Gia đình lớn nhiều thế hệ, cộng đoàn giáo xứ, làng xóm… những cấu trúc từng nâng đỡ con người trong quá khứ, đang dần yếu đi. Con người ngày càng trở nên đơn độc trong cuộc hành trình của mình, phải tự mình gánh vác mọi áp lực.

1.3. Hậu Quả Thiêng Liêng: Một Đời Sống Trên Bề Mặt

Hậu quả sâu xa nhất của một đời sống vội vã là nó khiến chúng ta sống một cuộc đời “nông cạn”, một đời sống trên bề mặt. Chúng ta lướt qua mọi thứ: lướt tin tức, lướt các mối quan hệ, lướt qua cả những trải nghiệm của chính mình. Chúng ta biết nhiều thứ, nhưng không hiểu sâu về điều gì. Chúng ta gặp nhiều người, nhưng không thực sự thân thiết với ai.

Thánh Grêgôriô Cả đã mô tả tình trạng này một cách sâu sắc khi ngài nói về những người “bận rộn với nhiều việc bên ngoài đến nỗi họ trở nên chai đá ở bên trong”. Tâm hồn chúng ta trở nên chai sạn. Chúng ta không còn nhạy cảm với vẻ đẹp của một bông hoa, với nỗi đau của một người anh em, và nhất là với sự hiện diện của Thiên Chúa. Chúng ta sống mà như không sống. Chúng ta tồn tại, chứ không thực sự hiện hữu.

Đây chính là mảnh đất khô cằn mà Tin Mừng khó có thể đâm rễ và sinh hoa kết trái. Hạt giống Lời Chúa gieo vào có thể bị “gai góc là những lo lắng, của cải, và các thú vui ở đời bóp nghẹt, nên không trưởng thành được” (Lc 8,14).

Nhận ra thực trạng này không phải là để bi quan hay chán nản. Trái lại, việc chẩn đoán đúng bệnh là bước đầu tiên và cần thiết để bắt đầu hành trình chữa lành. Hành trình đó bắt đầu bằng việc tái khám phá một hồng ân mà chúng ta đã lãng quên, một chân lý có sức mạnh biến đổi tất cả: “Ta đang còn sống”.

PHẦN 2: “TA ĐANG CÒN SỐNG” – HỒNG ÂN BỊ LÃNG QUÊN

Giữa những cơn bão của cuộc đời, chúng ta thường tìm kiếm những giải pháp lớn lao, những phép lạ vĩ đại. Chúng ta cầu xin Chúa ban cho sức khỏe khi bệnh tật, tiền bạc khi túng thiếu, thành công khi thất bại. Những lời cầu xin đó là chính đáng. Nhưng chúng ta lại thường quên đi một phép lạ vĩ đại nhất, một hồng ân nền tảng đang diễn ra trong từng giây từng phút: đó là hồng ân sự sống.

2.1. Sự Sống – Món Quà Nhưng Không Từ Thiên Chúa

Thánh Kinh từ những trang đầu tiên đã khẳng định chân lý này. Thiên Chúa không chỉ tạo dựng nên con người “từ bụi đất”, mà Ngài còn “thổi sinh khí vào lỗ mũi, và con người trở nên một sinh vật” (St 2,7). “Sinh khí” (tiếng Do Thái là neshamah hay ruah) đó không chỉ là hơi thở sinh học, mà là chính Thần Khí của Thiên Chúa, là nguyên lý của sự sống. Sự sống của chúng ta bắt nguồn từ Thiên Chúa, được Thiên Chúa nâng đỡ, và hướng về Thiên Chúa.

Thánh Phaolô, khi đứng trước những triết gia Hy Lạp ở A-rê-ô-pa-gô, đã mạnh mẽ tuyên bố: “Chính Người ban cho mọi loài sự sống, hơi thở và mọi sự… Vì ở trong Người, chúng ta sống, cử động và hiện hữu” (Cv 17,25.28). Chúng ta không phải là những chủ nhân của sự sống mình. Chúng ta chỉ là những người quản lý. Mỗi nhịp đập của con tim, mỗi hơi thở ra vào, mỗi ý nghĩ lóe lên trong trí óc… tất cả đều là dấu chứng của một tình yêu quan phòng đang không ngừng tác động. Nếu Thiên Chúa rút lại “sinh khí” của Ngài, chúng ta sẽ lập tức trở về với tro bụi.

Nhận thức được điều này sẽ làm thay đổi hoàn toàn cách chúng ta nhìn nhận cuộc sống. Nó không còn là một cuộc đấu tranh để sinh tồn, một cuộc đua để thành đạt, mà trở thành một hành trình đáp trả tình yêu. Mỗi ngày mới không phải là 24 giờ để lo toan và mệt mỏi, mà là một cơ hội mới để cảm tạ, để yêu thương, và để phụng sự.

2.2. Lòng Biết Ơn (Gratitude) – Chìa Khóa Mở Cửa Niềm Vui

Nếu sự sống là một món quà, thì thái độ đáp trả tương xứng và tự nhiên nhất chính là lòng biết ơn. Lòng biết ơn không chỉ là một cảm xúc vui vẻ thoáng qua khi chúng ta nhận được một điều tốt đẹp. Trong linh đạo Kitô giáo, lòng biết ơn là một thái độ sống, một nhân đức cần được vun trồng mỗi ngày. Nó là một quyết định có ý thức để tập trung vào những gì chúng ta có thay vì những gì chúng ta thiếu, tập trung vào hồng ân của Thiên Chúa thay vì những gánh nặng của cuộc đời.

Các nhà tâm lý học tích cực ngày nay cũng đã khám phá ra sức mạnh to lớn của lòng biết ơn. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng thực hành lòng biết ơn thường xuyên có thể giúp giảm stress, cải thiện giấc ngủ, tăng cường hệ miễn dịch, và mang lại một cảm giác hạnh phúc và hài lòng sâu sắc hơn với cuộc sống.

Đối với người Kitô hữu, lòng biết ơn còn mang một chiều kích sâu xa hơn. Nó không chỉ giúp chúng ta hạnh phúc hơn, mà còn giúp chúng ta nên thánh hơn.

• Lòng biết ơn giúp chúng ta nhận ra sự khiêm tốn: Khi biết ơn, chúng ta thừa nhận rằng mọi sự tốt đẹp chúng ta có đều không phải do công trạng của mình, mà là do tình thương của Chúa. Nó phá vỡ sự kiêu ngạo, thái độ tự cho mình là trung tâm, và mở lòng chúng ta ra với Thiên Chúa.
• Lòng biết ơn giúp chúng ta tin tưởng vào sự quan phòng của Chúa: Khi chúng ta tập đếm những hồng ân Chúa ban, ngay cả trong những lúc khó khăn, niềm tin của chúng ta vào sự quan phòng của Ngài sẽ được củng cố. Chúng ta sẽ tin rằng Ngài không bao giờ bỏ rơi chúng ta, và “đối với những ai yêu mến Thiên Chúa, thì Người làm cho mọi sự đều sinh ích” (Rm 8,28).
• Lòng biết ơn là trung tâm của đời sống phụng vụ: Từ “Eucharistia” (Thánh Thể) trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là “tạ ơn”. Thánh Lễ là hành vi tạ ơn cao cả nhất của Hội Thánh. Khi chúng ta sống tâm tình biết ơn trong đời thường, chúng ta đang kéo dài tâm tình của Bí tích Thánh Thể vào trong từng khoảnh khắc của cuộc sống.

2.3. Chánh Niệm Kitô Giáo – Sống Trọn Vẹn Phút Giây Hiện Tại

Làm thế nào để vun trồng lòng biết ơn? Một trong những phương thế hữu hiệu nhất là thực hành điều mà ngày nay người ta thường gọi là “chánh niệm” (mindfulness), nhưng được hiểu theo lăng kính Kitô giáo.

“Chánh niệm” theo nghĩa thông thường là khả năng chú tâm một cách có chủ đích vào giây phút hiện tại, không phán xét. Đó là một kỹ năng tâm lý giúp con người thoát khỏi sự chi phối của những suy nghĩ miên man về quá khứ và tương lai.

Tuy nhiên, “chánh niệm Kitô giáo” còn đi xa hơn thế. Nó không chỉ là sự chú tâm vào hiện tại một cách trống rỗng, mà là sự chú tâm vào sự hiện diện của Thiên Chúa trong giây phút hiện tại. Cha Jean-Pierre de Caussade, một nhà linh đạo Dòng Tên thế kỷ 18, đã gọi đây là “Bí tích của Phút Giây Hiện Tại” (The Sacrament of the Present Moment). Ngài tin rằng thánh ý của Thiên Chúa không phải là một điều gì đó xa vời, mà được biểu lộ qua chính những con người, những sự việc, những hoàn cảnh mà chúng ta gặp gỡ ngay lúc này.

Sống “chánh niệm Kitô giáo” có nghĩa là:

• Khi ăn một bữa cơm, chúng ta không chỉ ăn cho no, mà còn ý thức rằng đây là lương thực Chúa ban, cảm nhận hương vị của nó, và tạ ơn Ngài.
• Khi nói chuyện với một người, chúng ta không chỉ nghe bằng tai, mà còn lắng nghe bằng cả con tim, cố gắng nhìn thấy hình ảnh Chúa nơi người đó.
• Khi đi dạo, chúng ta không chỉ bước đi, mà còn cảm nhận mặt đất dưới chân, làn gió trên da, và chiêm ngắm vẻ đẹp của công trình tạo dựng.

Thực hành này chính là lời đáp cho mệnh lệnh của Thánh Phaolô: “Anh em hãy cầu nguyện không ngừng. Hãy tạ ơn trong mọi hoàn cảnh” (1 Tx 5,17-18). Cầu nguyện không ngừng không có nghĩa là đọc kinh liên tục, mà là biến cả cuộc sống thành một lời cầu nguyện, bằng cách sống mỗi khoảnh khắc trong sự hiện diện và với lòng biết ơn Thiên Chúa.

Khi chúng ta bắt đầu sống như thế, chúng ta sẽ nhận ra rằng cuộc sống không hề nhàm chán hay vô nghĩa. Trái lại, mỗi giây phút đều ẩn chứa một điều kỳ diệu, một cuộc gặp gỡ. Chúng ta sẽ không còn phải đi tìm Chúa ở đâu xa, vì Ngài đang ở ngay đây, trong chính hồng ân “đang còn sống” này.

PHẦN 3: TÌM THẤY CHÚA TRONG NHỮNG ĐIỀU NHỎ BÉ – CON ĐƯỜNG BÌNH DỊ NÊN THÁNH

Chúa Giêsu đã không đến thế gian trong vinh quang của một vị vua quyền thế, mà trong sự khiêm hạ của một hài nhi nơi máng cỏ. Ngài đã sống phần lớn cuộc đời mình một cách âm thầm tại làng quê Nazareth, làm một người thợ mộc bình thường. Con đường của Chúa là con đường của sự bình dị. Do đó, con đường nên thánh mà Ngài mời gọi chúng ta cũng không phải là con đường dành riêng cho những người có khả năng làm những việc phi thường, mà là con đường dành cho tất cả mọi người, được dệt nên từ chính những việc nhỏ bé của cuộc sống hàng ngày.

Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu đã gọi đây là “con đường thơ ấu thiêng liêng” hay “con đường nhỏ”. Đó là con đường làm những việc bình thường với một tình yêu phi thường. Phần này sẽ gợi ý một vài “không gian” cụ thể trong đời sống, nơi chúng ta có thể thực hành việc tìm kiếm và gặp gỡ Chúa.

3.1. Gặp Chúa Trong Hơi Thở

Hơi thở là hành động tự nhiên và liên tục nhất của chúng ta. Chúng ta thở từ lúc chào đời cho đến lúc lìa đời, nhưng hầu như chúng ta không bao giờ để ý đến nó. Trong linh đạo Kitô giáo, hơi thở mang một ý nghĩa vô cùng sâu sắc.

Như đã nói, “sinh khí” (Ruah) trong Cựu Ước vừa có nghĩa là hơi thở, vừa có nghĩa là gió, vừa có nghĩa là Thần Khí của Thiên Chúa. Hơi thở của chúng ta là một lời nhắc nhở thường xuyên về sự hiện diện của Chúa Thánh Thần, Đấng đang ban sự sống và nâng đỡ chúng ta từ bên trong.

• Thực hành:
  • Mỗi ngày, hãy dành ra một vài phút để ngồi yên và chú tâm vào hơi thở của mình. Không cần cố gắng kiểm soát nó, chỉ cần quan sát nó một cách nhẹ nhàng.
  • Khi hít vào, hãy ý thức rằng bạn đang hít vào hồng ân sự sống của Thiên Chúa. Bạn có thể thầm nguyện: “Lạy Chúa Thánh Thần,”.
  • Khi thở ra, hãy trút bỏ những căng thẳng, lo âu, và dâng lên Chúa lời tạ ơn. Bạn có thể thầm nguyện: “con tín thác vào Ngài.”
  • Chỉ cần vài phút thực hành đơn giản này, bạn sẽ thấy tâm trí mình trở nên bình an hơn, và cảm nhận được sự gần gũi của Chúa một cách cụ thể. Đây là một hình thức “cầu nguyện tâm” (contemplative prayer) đơn giản nhất mà bất cứ ai cũng có thể thực hiện, ở bất cứ đâu.

3.2. Gặp Chúa Trong Bữa Ăn

Trong xã hội vội vã, bữa ăn thường bị xem nhẹ. Chúng ta ăn nhanh, ăn một mình, vừa ăn vừa xem điện thoại. Chúng ta đã biến một hành vi mang tính cộng đồng và thiêng liêng thành một hành động tiêu thụ đơn thuần.

Chúa Giêsu lại rất coi trọng những bữa ăn. Ngài thường xuyên dùng bữa với những người thu thuế và tội lỗi. Ngài đã làm phép lạ hóa bánh ra nhiều để nuôi dân chúng. Và quan trọng nhất, Ngài đã chọn một bữa ăn – Bữa Tiệc Ly – để thiết lập Bí tích Thánh Thể, nguồn sống của Giáo Hội.

• Thực hành:
  • Trước mỗi bữa ăn, hãy dành một giây để làm dấu Thánh Giá và đọc kinh tạ ơn. Đây không phải là một thói quen máy móc, mà là một hành động ý thức để nhìn nhận rằng lương thực chúng ta sắp dùng là quà tặng của Chúa, là kết tinh của công sức lao động của biết bao người.
  • Khi ăn, hãy cố gắng ăn chậm lại. Cảm nhận hương vị, màu sắc, kết cấu của món ăn. Hãy ăn trong im lặng, hoặc nếu ăn cùng gia đình, hãy biến nó thành thời gian để trò chuyện, chia sẻ, và lắng nghe nhau. Tắt tivi, cất điện thoại đi.
  • Hãy liên kết bữa ăn hàng ngày của bạn với Bữa Tiệc Thánh Thể. Cũng như tấm bánh và chén rượu được biến đổi thành Mình và Máu Chúa, xin cho lương thực này cũng nuôi dưỡng chúng con không chỉ về thể xác mà còn về tinh thần, giúp chúng con trở nên giống Chúa hơn.

3.3. Gặp Chúa Trong Lao Động

Đối với nhiều người, công việc là một gánh nặng, một sự cần thiết để kiếm sống. Nhưng đối với người Kitô hữu, lao động mang một phẩm giá cao quý.

Khi lao động, chúng ta đang cộng tác vào công trình sáng tạo của Thiên Chúa. Dù công việc của bạn là gì – một bác sĩ, một giáo viên, một người công nhân, một người nội trợ – bạn đều đang góp phần làm cho thế giới này trở nên tốt đẹp hơn, trật tự hơn. Thánh Giose, cha nuôi của Chúa Giêsu, là một người thợ mộc. Chính Chúa Giêsu cũng đã lao động bằng đôi tay của mình trong suốt 30 năm ẩn dật.

• Thực hành:
  • Hãy bắt đầu ngày làm việc của bạn bằng một lời nguyện dâng hiến. Dâng lên Chúa tất cả những công việc, những niềm vui, những khó khăn bạn sẽ gặp trong ngày. Xin Ngài thánh hóa lao động của bạn.
  • Hãy làm việc với tất cả sự tận tâm và lương thiện. Không phải để được sếp khen hay đồng nghiệp nể phục, mà là để làm vinh danh Chúa. “Dù ăn, dù uống, hay bất cứ làm việc gì, anh em hãy làm tất cả để tôn vinh Thiên Chúa” (1 Cr 10,31).
  • Trong những lúc căng thẳng hay mệt mỏi, hãy dâng lên Chúa một lời nguyện tắt. Hãy kết hợp những giọt mồ hôi của bạn với những đau khổ của Chúa Giêsu trên Thánh Giá, để cầu nguyện cho một ý chỉ nào đó. Bằng cách đó, công việc không còn là gánh nặng mà trở thành một nguồn ơn thánh.

3.4. Gặp Chúa Trong Các Mối Quan Hệ

“Ở đâu có hai ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đấy, giữa họ” (Mt 18,20). Con người được tạo dựng để sống trong tương quan. Chúng ta gặp gỡ Chúa một cách đặc biệt qua những người anh chị em của mình.

Tuy nhiên, trong sự vội vã, chúng ta thường đối xử với nhau một cách hời hợt. Chúng ta nghe mà không lắng nghe. Chúng ta nhìn mà không thấy. Chúng ta đã quên mất lời Chúa dạy: “Những gì các ngươi làm cho một trong những anh em bé mọn nhất của Ta đây, là các ngươi đã làm cho chính Ta” (Mt 25,40).

• Thực hành:
  • Lắng nghe sâu (Deep Listening): Khi nói chuyện với ai đó, hãy dành cho họ sự chú ý trọn vẹn. Đừng chỉ nghĩ xem mình sẽ trả lời thế nào. Hãy cố gắng lắng nghe những gì họ thực sự muốn nói, cả những điều không được nói ra bằng lời. Hãy lắng nghe những cảm xúc, những nỗi đau, những niềm hy vọng của họ.
  • Nhìn với đôi mắt của lòng thương xót: Hãy tập nhìn mọi người, đặc biệt là những người khó thương, với đôi mắt của Chúa. Hãy cố gắng nhìn vượt qua những lỗi lầm, những thiếu sót của họ để thấy được hình ảnh Thiên Chúa nơi họ, dù có thể bị lu mờ.
  • Thực hành những hành vi tử tế nhỏ bé: Một nụ cười, một lời cám ơn, một lời động viên, một sự giúp đỡ không toan tính… những điều này có thể làm bừng sáng một ngày của ai đó và là một cách cụ thể để thể hiện tình yêu của Chúa.

3.5. Gặp Chúa Trong Thiên Nhiên và Sự Im Lặng

Thánh Kinh là Sách Mặc Khải của Chúa, nhưng trước đó, Ngài đã viết một cuốn sách đầu tiên, đó là vũ trụ vạn vật. “Trời xanh tường thuật vinh quang Thiên Chúa, không trung loan báo việc tay Người làm” (Tv 19,2). Thiên nhiên là một ngôi đền thờ vĩ đại, nơi chúng ta có thể chiêm ngắm quyền năng, sự khôn ngoan và vẻ đẹp của Đấng Tạo Hóa.

Để nghe được tiếng nói của thiên nhiên và của Chúa, chúng ta cần sự im lặng. Sự im lặng không phải là sự trống rỗng, mà là không gian cần thiết để tâm hồn có thể lắng đọng và nghe được những âm thanh tinh tế hơn.

• Thực hành:
  • Hãy dành thời gian để ra ngoài và tiếp xúc với thiên nhiên: đi dạo trong công viên, ngắm một cái cây, một bông hoa, nhìn lên bầu trời. Hãy để cho vẻ đẹp của tạo vật nâng tâm hồn bạn lên tới Chúa.
  • Hãy tạo ra những “ốc đảo im lặng” trong ngày của bạn. Có thể là 5-10 phút vào buổi sáng sớm trước khi mọi người thức dậy, hoặc trong giờ nghỉ trưa. Tắt hết các thiết bị điện tử. Chỉ cần ngồi yên trong sự hiện diện của Chúa.
  • Hãy tham dự những giờ Chầu Thánh Thể. Đó là trường học tuyệt vời nhất của sự im lặng, nơi chúng ta được ở kề bên Chúa Giêsu, lắng nghe Ngài nói với chúng ta trong thinh lặng của tình yêu.

Con đường tìm thấy Chúa trong những điều nhỏ bé là một con đường vô tận. Mỗi người, tùy theo hoàn cảnh và ơn gọi của mình, sẽ khám phá ra những cách thế riêng để gặp gỡ Chúa. Điều quan trọng là bắt đầu, với một quyết tâm và một con tim khao khát.

PHẦN 4: THỰC HÀNH THIÊNG LIÊNG CHO CUỘC SỐNG HẰNG NGÀY

Linh đạo không phải là những lý thuyết suông, mà phải được thể hiện qua những thực hành cụ thể. Để biến những ý tưởng đã trình bày ở trên thành một lối sống, chúng ta cần có những “bài tập” thiêng liêng đều đặn, giống như vận động viên cần tập luyện mỗi ngày để giữ gìn thể lực. Dưới đây là một vài thực hành đã được chứng nghiệm trong truyền thống của Giáo Hội, rất phù hợp cho hành trình “sống chậm và tìm Chúa”.

4.1. Cầu Nguyện Phút Hiện Tại (The Prayer of the Present Moment)

Đây là một thực hành vô cùng đơn giản nhưng đầy sức mạnh, giúp chúng ta thánh hóa từng khoảnh khắc trong ngày. Nó có thể được thực hiện bất cứ lúc nào, bất cứ ở đâu.

• Nội dung: Đó là một lời nguyện tắt, một “mũi tên thiêng liêng” bắn thẳng lên trời. Bất cứ khi nào bạn chuyển từ một công việc này sang một công việc khác, khi bạn cảm thấy căng thẳng, hoặc đơn giản là khi bạn sực nhớ đến Chúa, hãy dừng lại một giây và thầm nguyện: “Lạy Chúa, con yêu mến Ngài”, “Lạy Chúa Giêsu, con tín thác vào Ngài”, “Xin dâng lên Chúa giây phút này”, hoặc bất kỳ lời nguyện tự phát nào đến từ con tim.
• Hiệu quả: Thực hành này giúp phá vỡ sự lơ đãng và đưa chúng ta trở về với sự hiện diện của Chúa. Nó giống như việc điều chỉnh lại la bàn của tâm hồn trong suốt cả ngày, để đảm bảo rằng chúng ta luôn hướng về Chúa. Nó biến một ngày vốn bị phân mảnh bởi vô số công việc thành một chuỗi những cuộc gặp gỡ liên tục với Thiên Chúa.

4.2. Xét Mình Cuối Ngày Theo Phương Pháp Thánh Inhaxiô (The Daily Examen)

Đây là một trong những viên ngọc quý của linh đạo Inhaxiô. “Xét mình” ở đây không phải là việc kiểm điểm tội lỗi một cách tiêu cực, mà là một cái nhìn lại đầy yêu thương và biết ơn về một ngày sống đã qua, để nhận ra bàn tay Chúa đã hoạt động như thế nào trong cuộc đời chúng ta. Nó thường được thực hiện vào cuối ngày, kéo dài khoảng 10-15 phút.

Phương pháp này gồm 5 bước:

1. Tạ ơn (Gratitude): Bắt đầu bằng việc đặt mình trước sự hiện diện của Chúa và cảm tạ Ngài vì những hồng ân đã nhận được trong ngày. Hãy nhớ lại những niềm vui, những khoảnh khắc đẹp, những điều tốt lành cụ thể, dù là nhỏ bé nhất. “Chúa đã ban cho con những ơn nào hôm nay?”
2. Xin ơn soi sáng (Petition): Xin Chúa Thánh Thần soi sáng để bạn có thể nhìn lại ngày sống của mình bằng chính đôi mắt của Chúa, với lòng yêu thương và sự thật.
3. Nhìn lại ngày sống (Review): Rà soát lại một ngày của bạn từ sáng đến tối, giống như xem lại một cuốn phim. Chú ý đến những cảm xúc, những suy nghĩ, những hành động của bạn. “Tôi đã cảm thấy vui, buồn, bình an, hay lo lắng ở đâu và khi nào? Chúa đang cố nói với tôi điều gì qua những cảm xúc đó?”
4. Xin ơn tha thứ (Forgiveness): Nhận ra những lúc bạn đã không đáp lại tình yêu của Chúa, những lúc bạn đã sai lỗi trong tư tưởng, lời nói, việc làm. Với lòng tin tưởng vào lòng thương xót của Chúa, hãy khiêm tốn xin Ngài tha thứ.
5. Quyết tâm cho ngày mai (Renewal): Nhìn về ngày mai với niềm hy vọng. Xin Chúa ban ơn để bạn có thể sống tốt hơn, yêu mến Ngài nhiều hơn. Bạn có thể chọn một điểm cụ thể để cố gắng trong ngày mai.

Thực hành Xét Mình đều đặn sẽ giúp chúng ta trở nên nhạy bén hơn với sự hướng dẫn của Chúa trong cuộc sống, nhận ra những mô thức hành vi của mình, và tăng trưởng trong sự tự do nội tâm.

4.3. Thực Hành Lòng Biết Ơn Có Chủ Đích

Ngoài tâm tình biết ơn chung chung, việc thực hành lòng biết ơn một cách cụ thể và có chủ đích sẽ mang lại hiệu quả lớn.

• Viết nhật ký biết ơn (Gratitude Journal): Mỗi tối, hãy viết ra 3 đến 5 điều cụ thể mà bạn cảm thấy biết ơn trong ngày. Việc viết ra giúp khắc sâu những điều đó vào tâm trí và con tim. Khi nhìn lại cuốn nhật ký sau một thời gian, bạn sẽ ngạc nhiên về vô số hồng ân mà Chúa đã ban cho mình.
• Bày tỏ lòng biết ơn: Đừng chỉ giữ lòng biết ơn cho riêng mình. Hãy bày tỏ nó với Chúa qua lời cầu nguyện, và với những người xung quanh. Hãy nói lời “cám ơn” một cách chân thành với vợ/chồng, con cái, đồng nghiệp, hoặc những người đã giúp đỡ bạn. Một lời cám ơn có thể thay đổi mối tương quan và lan tỏa niềm vui.

4.4. Thiết Lập “Ngày Sabbath” Kỹ Thuật Số

Trong Cựu Ước, Chúa đã truyền cho dân Israel phải giữ ngày Sabbath, một ngày nghỉ ngơi để thờ phượng Chúa và phục hồi sức lực. Trong thế giới kỹ thuật số ngày nay, chúng ta cũng cần có những “ngày Sabbath” cho tâm hồn mình.

• Thực hành:
  • Hãy chọn một khoảng thời gian trong tuần (ví dụ: tối thứ Bảy, hoặc vài giờ trong ngày Chúa Nhật) để hoàn toàn “ngắt kết nối” khỏi các thiết bị điện tử: điện thoại, máy tính, tivi, mạng xã hội.
  • Hãy dùng thời gian đó để kết nối lại với những gì thực sự quan trọng: cầu nguyện, đọc Kinh Thánh, đọc một cuốn sách thiêng liêng, nói chuyện với gia đình, đi dạo, hoặc đơn giản là ở trong thinh lặng.
  • Ban đầu, bạn có thể cảm thấy bồn chồn, khó chịu. Đó là dấu hiệu cho thấy chúng ta đã “nghiện” công nghệ đến mức nào. Nhưng nếu kiên trì, bạn sẽ khám phá ra một sự tự do và bình an sâu sắc.

Những thực hành này không phải là những công thức ma thuật. Chúng là những công cụ, những phương tiện giúp chúng ta vun trồng một mối tương quan sống động và thân tình với Thiên Chúa. Hãy bắt đầu một cách khiêm tốn, chọn một hoặc hai thực hành mà bạn cảm thấy phù hợp nhất, và kiên trì thực hiện. Dần dần, bạn sẽ thấy đời sống thiêng liêng của mình và cả cái nhìn của bạn về cuộc sống sẽ được biến đổi.

LỜI KẾT: HÀNH TRÌNH TRỞ VỀ NGÔI NHÀ CỦA SỰ SỐNG

Anh chị em thân mến,

Chúng ta đã cùng nhau đi một hành trình. Một hành trình khởi đi từ việc nhận ra sự mệt mỏi, vội vã của cuộc sống hiện đại, để rồi khám phá lại hồng ân nền tảng bị lãng quên: “ta đang còn sống”. Từ đó, chúng ta đã tìm hiểu con đường thiêng liêng của việc sống chậm lại, vun trồng lòng biết ơn, và thực hành tìm kiếm Chúa trong những điều nhỏ bé, bình dị nhất.

Con đường này không phải là một sự chạy trốn khỏi thế giới. Kitô giáo không phải là một tôn giáo của sự thoát ly. Chúa Giêsu đã cầu nguyện với Chúa Cha: “Con không xin Cha cất họ khỏi thế gian, nhưng xin Cha gìn giữ họ khỏi ác thần” (Ga 17,15). Sống chậm lại không có nghĩa là làm việc ít hơn hay vô trách nhiệm với bổn phận của mình. Trái lại, đó là làm mọi việc một cách ý thức hơn, sâu sắc hơn, và với một tình yêu lớn hơn. Đó là biến đổi cách chúng ta sống ngay trong lòng thế giới.

Hành trình này cũng không phải là một thành tựu có thể đạt được một sớm một chiều. Nó là một cuộc trở về liên lỉ, một sự hoán cải mỗi ngày. Sẽ có những ngày chúng ta lại bị cuốn vào guồng quay của sự vội vã. Sẽ có những lúc chúng ta lại quên mất sự hiện diện của Chúa. Điều quan trọng là đừng nản lòng. Hãy kiên nhẫn với chính mình, như Thiên Chúa vẫn luôn kiên nhẫn với chúng ta. Mỗi khi vấp ngã, hãy khiêm tốn đứng dậy và bắt đầu lại, với niềm tín thác vào ơn Chúa.

Ước gì mỗi người chúng ta, khi kết thúc bài suy niệm này, có thể mang theo trong mình một quyết tâm mới. Một quyết tâm để sống trọn vẹn hơn món quà sự sống mà Chúa đã ban. Một quyết tâm để mở mắt nhìn ra những điều kỳ diệu nhỏ bé mà Chúa vẫn đang thực hiện quanh ta mỗi ngày.

Xin cho lời nguyện đơn sơ này trở thành hơi thở của tâm hồn chúng ta, trong mỗi buổi sáng khi thức dậy và mỗi buổi tối trước khi đi ngủ, trong những lúc bình an cũng như những khi giông bão:

“Lạy Chúa, tạ ơn Ngài, vì con đang còn sống. Xin dạy con biết sống ngày hôm nay như thế nào để làm vinh danh Ngài và mang lại niềm vui cho anh chị em con. Xin cho con tìm thấy Ngài trong từng hơi thở, từng bước đi, từng nụ cười, và nhận ra rằng, ở trong Ngài, con có tất cả. Amen.”