CỘNG ĐỒNG CÔNG GIÁO MÔNG CỔ TƯỞNG NHỚ DI SẢN ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ
Cộng đồng Công giáo nhỏ bé của Mông Cổ đang chìm trong nỗi buồn và lòng biết ơn sâu sắc sau sự ra đi của Đức Thánh Cha Phanxicô vào Thứ Hai Phục sinh, hưởng thọ 88 tuổi. Chuyến thăm lịch sử của Ngài tới quốc gia Đông Á này vào tháng 9 năm 2023 đã để lại dấu ấn không thể phai mờ, khẳng định tình yêu thương và sự quan tâm đặc biệt của Ngài đối với những cộng đồng ở “vùng ngoại vi” của Giáo hội.
Đức Thánh Cha Phanxicô là vị Giáo hoàng đầu tiên đặt chân đến Mông Cổ, một quốc gia mà Phật giáo là tôn giáo chính và cộng đồng Công giáo chỉ vỏn vẹn hơn 1.400 tín hữu. Trong chuyến thăm bốn ngày, Ngài đã tập trung vào đối thoại liên tôn, sứ vụ truyền giáo và nâng đỡ tinh thần cho cộng đồng Công giáo nhỏ bé nhưng đầy nhiệt thành. Thánh lễ tại Steppe Arena ở Ulaanbaatar, cuộc viếng thăm ngôi chùa Phật giáo chính, và những lời kêu gọi hòa hợp giữa các tín ngưỡng đã chạm đến trái tim người dân Mông Cổ.
Bà Bilegmaa Sukhbaatar, một giáo viên nghỉ hưu 62 tuổi, xúc động nhớ lại khoảnh khắc nắm tay Đức Thánh Cha: “Khi tôi chạm vào tay Ngài, tôi cảm nhận được sự thánh thiện. Ngài là một con người khiêm nhường, duyên dáng và tràn đầy bình an.” Với bà, sự ra đi của Đức Thánh Cha giống như mất đi một người thân trong gia đình.
Thông điệp của Đức Thánh Cha kêu gọi người Công giáo Mông Cổ “gần gũi với người dân, không xa lánh” vẫn vang vọng trong các giáo xứ địa phương. Sơ Salvia, một nữ tu truyền giáo 70 tuổi đã phục vụ tại Mông Cổ hơn 15 năm, chia sẻ: “Đối với Đức Thánh Cha, mỗi người đều quan trọng. Chuyến thăm của Ngài đến cộng đồng nhỏ bé này cho thấy số lượng không phải là vấn đề, mà là tình yêu và sự hiện diện.”
Bà Enkhjargal Enkhtsetseg, một kỹ thuật viên 36 tuổi, bày tỏ: “Chuyến thăm của Ngài còn rất mới trong tâm trí chúng tôi. Người Công giáo Mông Cổ cảm thấy gần gũi với Ngài, và tin tức về sự ra đi của Ngài đã khiến nhiều người bàng hoàng.”
Vào tối ngày 23 tháng 4, một thánh lễ cầu hồn đã được tổ chức tại Nhà thờ chính tòa Thánh Peter và Paul ở trung tâm Ulaanbaatar. Một bàn thờ với bức chân dung Đức Thánh Cha, được bao quanh bởi nến và hoa loa kèn, đã trở thành tâm điểm của sự tưởng niệm. Đức Hồng y Giorgio Marengo, giám quản tông tòa của Ulaanbaatar, người được Đức Thánh Cha bổ nhiệm làm hồng y vào năm 2022, đã dẫn dắt các lời cầu nguyện. Ngài nhấn mạnh: “Chuyến thăm của Đức Thánh Cha là một dấu ấn lớn lao đối với cộng đồng nhỏ bé của chúng tôi. Sự quan tâm của Ngài đã công nhận những hy sinh và nỗ lực của các nhà truyền giáo và tín hữu Mông Cổ.”
Đức Hồng y Marengo cũng kêu gọi cộng đồng tiếp tục di sản của Đức Thánh Cha bằng cách sống với niềm tin, hy vọng và tình yêu, đúng như những gì Ngài đã truyền dạy.
Không chỉ cộng đồng Công giáo, mà cả người dân Mông Cổ thuộc các tôn giáo khác cũng bày tỏ lòng kính trọng đối với Đức Thánh Cha. Thủ tướng Luvsannamsrain Oyun-Erdene đã viết trên mạng xã hội: “Chúng tôi vô cùng tiếc thương trước sự ra đi của Đức Thánh Cha Phanxicô, người tự gọi mình là ‘Người hành hương của hy vọng’ và là người bạn thân thiết của dân tộc Mông Cổ.” Tu viện Gandantegchinlen, trung tâm Phật giáo lớn nhất nước, cũng gửi lời chia buồn, ca ngợi Đức Thánh Cha vì đã “cống hiến cả đời để thúc đẩy sự thống nhất, lòng trắc ẩn và hòa bình.”
Tại Nhà thờ chính tòa, những người đưa tang lặng lẽ thắp nến và cầu nguyện trong bầu không khí trang nghiêm. Anh Narmandakh Purevsuren, 25 tuổi, chia sẻ: “Chúng tôi đã mất đi một người vô cùng quan trọng, nhưng Đức Thánh Cha sẽ ban phước cho chúng ta một vị mục tử vĩ đại khác. Như Ngài luôn nói, chúng ta hãy sống tốt, trung thành và chia sẻ niềm tin, hy vọng và tình yêu với mọi người.”
Chuyến thăm Mông Cổ của Đức Thánh Cha Phanxicô không chỉ là một sự kiện lịch sử, mà còn là minh chứng cho trái tim rộng mở của Ngài, luôn hướng đến những cộng đồng nhỏ bé và xa xôi. Di sản của Ngài sẽ tiếp tục truyền cảm hứng cho người Công giáo Mông Cổ và toàn thế giới.
Chúng ta hãy cùng hiệp ý cầu nguyện cho Đức Thánh Cha Phanxicô, để Ngài được an nghỉ trong tình yêu của Thiên Chúa, và để tinh thần của Ngài tiếp tục soi sáng con đường của Giáo hội.
Lm. Anmai, CSsR biên dịch và tổng hợp
CÁC HỒNG Y CHUẨN BỊ MẬT NGHỊ VỚI SUY NIỆM TÂM LINH VỀ GIÁO HOÀNG TƯƠNG LAI
Trong tinh thần cầu nguyện và phân định, các hồng y tại Vatican đang chuẩn bị cho mật nghị bầu chọn vị Giáo hoàng kế nhiệm Đức Thánh Cha Phanxicô, với sự hướng dẫn tâm linh từ hai vị giám mục được kính trọng: Cha Donato Ogliari, tu sĩ dòng Biển Đức, và Đức Hồng y Raniero Cantalamessa, dòng Capuchin. Những bài suy niệm của họ sẽ giúp các hồng y tập trung vào sứ vụ thiêng liêng và những thách thức mà Giáo hội Công giáo đang đối mặt.
Theo thông báo từ ông Matteo Bruni, giám đốc Văn phòng Báo chí Vatican, Cha Donato Ogliari, trụ trì Vương cung thánh đường Thánh Phaolô Ngoại Thành ở Rome, sẽ trình bày bài suy niệm đầu tiên ngay sau lễ tang Đức Thánh Cha Phanxicô vào ngày 26 tháng 4. Bài suy niệm này sẽ mở ra giai đoạn phân định quan trọng, giúp các hồng y chuẩn bị tâm hồn cho trách nhiệm lớn lao phía trước.
Bài suy niệm thứ hai sẽ được Đức Hồng y Raniero Cantalamessa, nhà thuyết giáo danh dự của gia đình giáo hoàng, trình bày bên trong Nhà nguyện Sistine, ngay trước khi các hồng y bắt đầu bỏ phiếu trong mật nghị. Ở tuổi 90, Đức Hồng y Cantalamessa không đủ điều kiện tham gia bỏ phiếu, nhưng sự khôn ngoan và lòng đạo đức của ngài sẽ là nguồn cảm hứng quý giá cho các hồng y.
Cả hai bài suy niệm được thực hiện theo tinh thần Tông hiến Universi Dominici Gregis, quy định rằng các bài suy niệm cần tập trung vào “những vấn đề mà Giáo hội đang đối mặt” và “nhu cầu phân định cẩn thận khi lựa chọn Giáo hoàng mới”. Những lời hướng dẫn này sẽ giúp các hồng y suy tư về sứ mạng của Giáo hội trong bối cảnh thế giới hiện nay.
Vào ngày 24 tháng 4, trong “đại hội đồng” lần thứ ba – các cuộc họp hàng ngày của các hồng y trước mật nghị – Cha Ogliari và Đức Hồng y Cantalamessa đã được chọn để đảm nhận vai trò quan trọng này. Tính đến thời điểm đó, 113 hồng y đã tham dự cuộc họp, trong đó nhiều vị vừa đến Rome sau đại hội đồng ngày 23 tháng 4. Các hồng y tham gia đã long trọng tuyên thệ, cam kết tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Giáo hội và giữ bí mật tuyệt đối về mọi vấn đề liên quan đến việc bầu chọn Giáo hoàng.
Hiện tại, Hồng y đoàn gồm 252 thành viên, nhưng chỉ những hồng y dưới 80 tuổi mới đủ điều kiện bỏ phiếu. Trong số 113 hồng y có mặt ngày 24 tháng 4, ông Bruni cho biết chưa rõ có bao nhiêu vị là cử tri hồng y. Dù vậy, các cuộc thảo luận sôi nổi đã bắt đầu, với 34 hồng y phát biểu về những nhu cầu cấp thiết của Giáo hội và thế giới.
Mặc dù ngày bắt đầu mật nghị vẫn chưa được quyết định, các hồng y đang tích cực chuẩn bị cả về tâm linh lẫn thực tiễn. Những cuộc họp chung, dù có sự tham gia của các hồng y không đủ điều kiện bỏ phiếu, là cơ hội để Hồng y đoàn cùng nhau suy tư và cầu nguyện, đảm bảo rằng quyết định cuối cùng sẽ phản ánh ý muốn của Thiên Chúa.
Trong bối cảnh Giáo hội bước vào giai đoạn chuyển giao quan trọng này, các bài suy niệm của Cha Ogliari và Đức Hồng y Cantalamessa sẽ là ngọn đèn soi sáng, giúp các hồng y phân định với lòng trung thành và sự khôn ngoan. Di sản của Đức Thánh Cha Phanxicô – vị Giáo hoàng của lòng nhân ái và sự khiêm nhường – sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng trong tiến trình này.
Chúng ta hãy cùng hiệp ý cầu nguyện cho các hồng y, để họ được Chúa Thánh Thần hướng dẫn trong sứ vụ lựa chọn vị Mục tử mới cho Giáo hội Công giáo, tiếp nối con đường của Đức Thánh Cha Phanxicô.
Lm. Anmai, CSsR biên dịch và tổng hợp
VATICAN NIÊM PHONG QUAN TÀI ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ TRONG LÒNG KÍNH TRỌNG SÂU SẮC
Rome, ngày 25 tháng 4 năm 2025 – Vatican đã thông báo rằng quan tài của Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ được niêm phong vào tối thứ Sáu, ngày 25 tháng 4, trong một nghi lễ trang nghiêm, đánh dấu sự kết thúc của việc viếng thăm công khai tại Vương cung thánh đường Thánh Peter. Nghi lễ này là bước chuẩn bị cuối cùng trước lễ tang trọng thể diễn ra vào ngày hôm sau, thể hiện lòng kính trọng sâu sắc đối với vị Giáo hoàng đã dành cả cuộc đời cho hòa bình và người nghèo.
Theo Vatican News, “Nghi lễ niêm phong quan tài” sẽ được Đức Hồng y Kevin Farrell, Giáo chủ Nhiếp chính của Giáo hội, chủ trì vào tối ngày 25 tháng 4, với sự tham dự của nhiều hồng y, bao gồm Đức Hồng y Giovanni Battista Re, Pietro Parolin, Roger Mahony, Dominique Mamberti, Mauro Gambetti, Baldassare Reina và Konrad Krajewski. Tham gia hỗ trợ nghi lễ còn có Tổng giám mục Edgar Peña Parra, Tổng giám mục Ilson de Jesus Montanari, Đức ông Leonardo Sapienza, các Giáo sĩ của Hội đồng Vatican, các Tòa giải tội nhỏ thông thường của Vatican và các thư ký riêng của Đức Thánh Cha. Tổng giám mục Diego Ravelli, người dẫn chương trình nghi lễ phụng vụ Giáo hoàng, sẽ quyết định danh sách những người được phép tham dự.
Nghi lễ này không chỉ là một hành động phụng vụ mà còn là khoảnh khắc thiêng liêng, khép lại thời gian hàng chục ngàn người từ khắp thế giới đến viếng Đức Thánh Cha tại Vương cung thánh đường Thánh Peter. Thi hài của Ngài, được quàn trước Bàn thờ Xưng tội kể từ ngày 22 tháng 4, đã thu hút ít nhất 50.000 tín hữu chỉ trong 24 giờ đầu tiên kể từ khi nhà thờ mở cửa vào sáng ngày 24 tháng 4.
Sau khi Đức Thánh Cha Phanxicô qua đời vào Thứ Hai Phục sinh, ngày 21 tháng 4, hưởng thọ 88 tuổi, Vương cung thánh đường Thánh Peter đã trở thành tâm điểm của lòng kính trọng và thương tiếc. Nhà thờ mở cửa liên tục, chỉ tạm đóng từ 5:30 sáng đến 7:00 sáng ngày 24 tháng 4 để chuẩn bị. Hàng chục ngàn người đã kiên nhẫn xếp hàng, bất chấp thời gian dài, để bày tỏ lòng biết ơn đối với vị Giáo hoàng đã để lại di sản sâu đậm về lòng nhân ái và sự dấn thân cho người yếu thế.
Lễ tang chính thức của Đức Thánh Cha sẽ diễn ra vào lúc 10:00 sáng ngày 26 tháng 4 tại Quảng trường Thánh Peter, quy tụ các nguyên thủ quốc gia, hoàng gia và hàng trăm ngàn tín hữu từ khắp nơi trên thế giới. Sự kiện này đánh dấu sự khởi đầu của Novemdiales, truyền thống cổ xưa của Giáo hội Công giáo kéo dài chín ngày, với các thánh lễ và lời cầu nguyện đặc biệt cho linh hồn Đức Thánh Cha.
Đức Thánh Cha Phanxicô, vị Giáo hoàng đầu tiên của Mỹ Latinh, đã để lại dấu ấn không thể phai mờ với những lời kêu gọi hòa bình, công lý và tình liên đới. Nghi lễ niêm phong quan tài là một bước ngoặt thiêng liêng, đưa Ngài đến với nơi an nghỉ cuối cùng tại Vương cung thánh đường Đức Mẹ Maria Cả, theo nguyện vọng của Ngài. Tuy nhiên, di sản của Ngài sẽ tiếp tục sống mãi trong lòng Giáo hội và thế giới.
Chúng ta hãy cùng hiệp ý cầu nguyện cho Đức Thánh Cha Phanxicô, để Ngài được an nghỉ trong tình yêu của Thiên Chúa, và để những giá trị Ngài truyền dạy tiếp tục soi sáng con đường phía trước.
Lm. Anmai, CSsR biên dịch và tổng hợp
LĂNG MỘ ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ: DI SẢN KHIÊM TỐN TỪ ĐÁ LIGURIA
Tòa Thánh Vatican vừa công bố những chi tiết cảm động về lăng mộ của Đức Thánh Cha Phanxicô, nơi Ngài sẽ được an táng vào ngày 26 tháng 4 tại Vương cung thánh đường Đức Mẹ Maria Cả, một địa điểm thiêng liêng mà Ngài vô cùng yêu mến. Ngôi mộ, được xây dựng từ đá cẩm thạch và đá phiến từ vùng Liguria – quê hương của ông bà ngoại Ngài – là biểu tượng cho sự khiêm nhường và mối liên kết sâu sắc của Đức Thánh Cha với cội nguồn gia đình.
Theo nguyện vọng của Đức Thánh Cha, lăng mộ sẽ được thiết kế giản dị, chỉ khắc dòng chữ “Franciscus” bằng tiếng Latin, cùng với bản sao cây thánh giá đeo ngực – biểu tượng của sự phục vụ và lòng nhân ái của Ngài. Ngôi mộ được đặt gần Bàn thờ Thánh Phanxicô trong Vương cung thánh đường Đức Mẹ Maria Cả, nơi lưu giữ hài cốt của bảy vị giáo hoàng, với vị giáo hoàng cuối cùng được an táng tại đây là Đức Clêmentê IX vào năm 1669.
Ngôi mộ sử dụng đá cẩm thạch và đá phiến, một loại đá biến chất mịn với sắc xám, xanh lá hoặc xanh lam, được khai thác từ thị trấn nhỏ Cogorno ở Liguria. Đây là quê hương của ông cố Ngài, Vincenzo Sivori, người đã di cư đến Argentina vào thế kỷ 19. Chính tại Cogorno, bà Regina Maria Sivori – mẹ của Đức Thánh Cha – được nuôi dưỡng, tạo nên mối dây liên kết đặc biệt giữa Ngài và vùng đất này.
Trong một cuộc phỏng vấn trên Vatican News, Đức Hồng y Rolandas Makrickas, đồng Tổng giám mục của Vương cung thánh đường, chia sẻ rằng Đức Thánh Cha đã bày tỏ mong muốn được an táng tại đây từ năm 2023. Ngài chọn đá Liguria để xây lăng mộ, như một cách tri ân quê hương tổ tiên. “Đó là vùng đất của ông bà Ngài, nơi gắn bó sâu sắc với câu chuyện gia đình của Đức Thánh Cha,” Đức Hồng y nói.
Cogorno, với 18 mỏ đá và 12 công ty khai thác, đã vinh dự cung cấp đá cho lăng mộ. Bà Franca Garbaino, một cư dân địa phương, mô tả những phiến đá này là “viên đá của nhân dân,” mang lại cảm giác gần gũi và ấm áp, đúng với tinh thần của Đức Thánh Cha. Thị trưởng Enrica Sommariva bày tỏ sự bất ngờ và tự hào khi biết Ngài chọn đá từ quê hương mình, gọi đó là “một vinh dự không ngờ tới.”
Đức Thánh Cha Phanxicô luôn giữ mối liên hệ riêng tư với Liguria. Vào năm 2017, Ngài đã gặp gỡ gia đình tại Genoa, thủ phủ của vùng. Bà Angela Sivori, em họ của Đức Thánh Cha, vẫn sống tại Cogorno, chia sẻ niềm xúc động khi nhận được tin về yêu cầu của Ngài. Con gái bà, Cristina, gọi đó là “một món quà tuyệt vời cho gia đình, một bất ngờ cuối cùng.” Bà Angela kể lại khoảnh khắc nhận được email từ Buenos Aires kèm cây phả hệ, giúp bà nhận ra mối quan hệ đặc biệt với Đức Thánh Cha.
Vương cung thánh đường Đức Mẹ Maria Cả là nơi Đức Thánh Cha Phanxicô thường xuyên đến cầu nguyện, đặc biệt trước và sau mỗi chuyến công du quốc tế. Tình yêu của Ngài dành cho Đức Mẹ Đồng Trinh Maria đã dẫn lối Ngài chọn nơi đây làm nơi an nghỉ vĩnh viễn. Sự lựa chọn này không chỉ thể hiện lòng sùng kính mà còn là minh chứng cho sự khiêm nhường, khi Ngài mong muốn một lăng mộ đơn giản, gần gũi với những người mà Ngài luôn phục vụ.
Lăng mộ của Đức Thánh Cha Phanxicô không chỉ là nơi an nghỉ mà còn là lời nhắc nhở về cuộc đời và sứ vụ của Ngài – một vị Giáo hoàng của người nghèo, luôn sống gần gũi và khiêm nhường. Khi Giáo hội chuẩn bị đưa tiễn Ngài, những phiến đá từ Liguria sẽ mãi lưu giữ câu chuyện về một con người đã dành cả cuộc đời để yêu thương và phục vụ.
Chúng ta hãy cùng hiệp ý cầu nguyện cho Đức Thánh Cha Phanxicô, để di sản của Ngài tiếp tục truyền cảm hứng cho thế giới về lòng nhân ái, hòa bình và tình yêu.
Lm. Anmai, CSsR biên dịch và tổng hợp
VATICAN CHUẨN BỊ LỄ TANG ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ VỚI LÒNG KÍNH TRỌNG SÂU SẮC
Rome, ngày 25 tháng 4 năm 2025 – Vatican đang hoàn tất những công tác chuẩn bị cuối cùng cho lễ tang trọng thể của Đức Thánh Cha Phanxicô, vị Giáo hoàng đầu tiên của Giáo hội Công giáo Mỹ Latinh, người đã qua đời vào ngày 21 tháng 4 năm 2025, hưởng thọ 88 tuổi. Hàng chục ngàn người từ khắp nơi trên thế giới đã kiên nhẫn xếp hàng nhiều giờ tại Vương cung thánh đường Thánh Peter để tỏ lòng thành kính cuối cùng trước linh cữu của Ngài.
Lễ tang chính thức sẽ diễn ra vào ngày 26 tháng 4 tại Quảng trường Thánh Peter, với sự tham dự của hơn 50 nguyên thủ quốc gia và 10 quốc vương, bao gồm Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Tổng thống Argentina Javier Milei và Hoàng tử William của Anh. Tổng cộng, 130 phái đoàn quốc tế sẽ hiện diện để tưởng nhớ Đức Thánh Cha, người đã để lại dấu ấn sâu đậm với lòng nhân ái và sự dấn thân cho người nghèo.
Vatican và chính quyền Ý đã triển khai các biện pháp an ninh nghiêm ngặt, bao gồm vùng cấm bay, lực lượng bắn tỉa trên các mái nhà, và máy bay chiến đấu trong trạng thái sẵn sàng. Các trạm kiểm soát bổ sung sẽ được kích hoạt từ tối ngày 25 tháng 4, đảm bảo sự an toàn cho hàng trăm nghìn người dự kiến đổ về Rome, đặc biệt trong dịp lễ trùng với ngày này.
Trong ba ngày qua, linh cữu của Đức Thánh Cha Phanxicô được đặt trước bàn thờ Thánh Peter, với Ngài trong lễ phục giáo hoàng – áo lễ màu đỏ, mũ miện trắng và giày đen. Hàng chục ngàn người đã xếp hàng để viếng Ngài, bày tỏ lòng biết ơn đối với vị Giáo hoàng luôn là tiếng nói của người yếu thế. Vào 8 giờ tối ngày 25 tháng 4 (18 giờ GMT), “Nghi lễ niêm phong quan tài” sẽ được Đức Hồng y Kevin Farrell, giáo sĩ thị thần, chủ trì với sự tham dự của các hồng y cấp cao.
Sau lễ tang, quan tài của Đức Thánh Cha sẽ được di chuyển với tốc độ đi bộ đến Vương cung thánh đường Santa Maria Maggiore, nơi Ngài yêu thích và chọn làm nơi an nghỉ cuối cùng. Một nhóm “người nghèo và thiếu thốn” – những người mà Đức Phanxicô luôn bảo vệ – sẽ hiện diện để chào đón linh cữu, thể hiện tinh thần khiêm nhường và gần gũi của Ngài. Ngài sẽ được an táng dưới lòng đất, trên ngôi mộ đơn sơ chỉ khắc một chữ: Franciscus. Lăng mộ sẽ mở cửa cho công chúng viếng thăm từ sáng ngày 27 tháng 4.
Đức Thánh Cha Phanxicô, vị Giáo hoàng người Argentina, đã bất chấp sức khỏe yếu kém để tham dự lễ Phục sinh chỉ vài tuần trước khi qua đời, thể hiện tinh thần cống hiến không ngừng nghỉ. Ngài qua đời sau thời gian chiến đấu với bệnh viêm phổi nặng, để lại một Giáo hội và thế giới tiếc thương nhưng tràn đầy cảm hứng từ những lời dạy của Ngài về hòa bình, công lý và tình yêu.
Sau lễ tang, sự chú ý sẽ đổ dồn vào mật nghị hồng y để bầu chọn vị Giáo hoàng kế nhiệm. Theo các nguồn tin, Đức Hồng y Pietro Parolin của Ý hiện là ứng viên nổi bật, theo sau là Đức Hồng y Luis Antonio Tagle của Philippines, Đức Hồng y Peter Turkson của Ghana, và Đức Hồng y Matteo Zuppi của Ý.
Vatican và toàn thể Giáo hội Công giáo đang bước vào một giai đoạn mới, nhưng di sản của Đức Thánh Cha Phanxicô – vị “Giáo hoàng của người nghèo” – sẽ tiếp tục soi sáng con đường phía trước. Chúng ta hãy cùng hiệp ý cầu nguyện cho Ngài và cho tương lai của Giáo hội.
Lm. Anmai, CSsR biên dịch và tổng hợp
HỒNG Y BECCIU: KHẲNG ĐỊNH QUYỀN THAM GIA MẬT NGHỊ GIỮA LÒNG THƯƠNG XÓT VÀ CÔNG LÝ
Trong tinh thần hiệp thông và cầu nguyện của Giáo hội Công giáo, chúng ta cùng nhìn lại một sự kiện đang thu hút sự chú ý: quyết tâm tham gia mật nghị bầu Giáo hoàng kế nhiệm của Đức Hồng y Angelo Becciu, dù ngài đã bị tước các đặc quyền hồng y và đối mặt với bản án liên quan đến tài chính. Với lòng trung thành với Giáo hội và niềm tin vào sự vô tội của mình, Đức Hồng y Becciu đã mang đến một câu chuyện đáng suy tư về công lý, lòng thương xót, và sứ vụ của Giáo hội.
Vào ngày 22 tháng 4 năm 2025, Đức Hồng y Angelo Becciu, cựu Phó Ngoại trưởng Vatican, rời quê hương Sardinia để đến Rome, tuyên bố với truyền thông Ý rằng ngài sẽ tham gia mật nghị sắp tới để bầu người kế nhiệm Đức Giáo hoàng Phanxicô. Với sự tự tin, ngài khẳng định các đặc quyền hồng y của mình “vẫn còn nguyên vẹn” và không có “trở ngại chính thức hoặc pháp lý” nào ngăn cản việc bỏ phiếu.
Tuy nhiên, theo thông tin từ National Catholic Register, Đức Hồng y Becciu đã bị tước mọi đặc quyền hồng y vào năm 2020 sau những cáo buộc liên quan đến tài chính. Đến năm 2023, ngài bị Tòa án Vatican kết án 5 năm 6 tháng tù giam, nộp phạt 8.000 euro, và bị tước tư cách vĩnh viễn khỏi các chức vụ công vì các tội danh tham ô, gian lận nghiêm trọng, và lạm dụng chức vụ. Hiện tại, ngài đang kháng cáo bản án lên Tòa Phúc thẩm Vatican, với các phiên điều trần bắt đầu từ tháng 10 năm 2024 nhưng vẫn chưa có phán quyết cuối cùng.
Giữa những sóng gió pháp lý, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã thể hiện lòng thương xót mục vụ khi mời Đức Hồng y Becciu tham dự một công nghị vào tháng 8 năm 2022. Hành động này được mô tả như một “cử chỉ thương xót riêng tư”, không nhằm phục hồi hay tái lập các đặc quyền hồng y của ngài. Tuy nhiên, Đức Hồng y Becciu viện dẫn lời mời này như một cơ sở để khẳng định quyền tham gia mật nghị của mình.
Tại đại hội đồng ngày 22 tháng 4 năm 2025, ngài đã tham dự với tư cách “người không phải cử tri”, theo quy tắc của hồng y cho phép cả những người không có quyền bầu cử tham gia các sự kiện này. Trang web chính thức của Vatican cũng liệt kê ngài trong danh sách “những người không có quyền bầu cử”, khẳng định rõ ràng tình trạng hiện tại của ngài.
Việc Đức Hồng y Becciu kiên quyết tham gia mật nghị đặt ra nhiều câu hỏi về mối quan hệ giữa luật Giáo hội, công lý, và lòng thương xót. Ngài luôn khẳng định mình vô tội, xem quá trình kháng cáo là cơ hội để minh oan. Tuy nhiên, việc ngài tham gia mật nghị, dù chỉ với tư cách không cử tri, đã khơi dậy những cuộc thảo luận về vai trò của các hồng y trong bối cảnh pháp lý và mục vụ phức tạp.
Đức Hồng y Becciu, với lòng trung thành với Giáo hội, dường như muốn gửi đi một thông điệp rằng ngài vẫn sẵn sàng phục vụ, ngay cả khi đối mặt với những thử thách lớn. Dẫu vậy, quyết định cuối cùng về việc ngài có thể tham gia mật nghị với tư cách cử tri hay không vẫn thuộc về các quy định của Giáo hội và sự hướng dẫn của Đức Thánh Cha.
Sự kiện này mời gọi mọi tín hữu trong Giáo hội cùng cầu nguyện cho Đức Hồng y Becciu, cho quá trình pháp lý tại Vatican, và cho Đức Giáo hoàng Phanxicô, người đang dẫn dắt Giáo hội với lòng thương xót và sự khôn ngoan. Chúng ta cũng được mời gọi suy tư về cách Giáo hội cân bằng giữa công lý và lòng thương xót, giữa truyền thống và những thách thức của thời đại.
Xin Chúa, qua lời chuyển cầu của Đức Trinh Nữ Maria, hướng dẫn Giáo hội trong hành trình tìm kiếm sự thật và hiệp nhất.
Nguyện xin Chúa chúc lành cho tất cả chúng ta!
Lm. Anmai, CSsR tổng hợp
ĐỨC GIÁO HOÀNG PHANXICÔ: NGƯỜI TRÂN TRỌNG TÀI NĂNG VÀ PHẨM GIÁ CỦA PHỤ NỮ TRONG GIÁO HỘI
Kính thưa quý độc giả,
Trong ánh sáng của Tin Mừng và với lòng tôn kính dành cho Đức Thánh Cha Phanxicô, chúng ta cùng nhìn lại hành trình đầy cảm hứng của ngài trong việc nâng cao vai trò của phụ nữ trong Giáo hội Công giáo. Với tâm hồn mục tử và tầm nhìn tiên phong, Đức Thánh Cha đã không ngừng mở ra những con đường mới để phụ nữ được tham gia tích cực hơn, đồng thời vẫn trung thành với truyền thống thần học của Giáo hội.
Một tầm nhìn dựa trên phẩm giá và bình đẳng
Kể từ khi nhậm chức vào ngày 13 tháng 3 năm 2013, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã liên tục nhấn mạnh đến “quyền hợp pháp của phụ nữ” và phẩm giá bình đẳng giữa nam và nữ, như được trình bày trong Tông huấn Evangelii Gaudium (EG 104). Ngài nhận thức sâu sắc những thách thức mà phụ nữ phải đối mặt, đặc biệt tại các khu vực nghèo khó, nơi ngài từng phục vụ với tư cách là linh mục và Tổng Giám mục Buenos Aires. Đức Thánh Cha không ngần ngại lên án chủ nghĩa nam quyền và ca ngợi tài năng của phụ nữ trong giáo dục, thần học, và mục vụ.
Ngài đặc biệt ủng hộ mạng lưới các nhà thần học nữ Teologanda tại Buenos Aires, ghi nhận những “động lực mới” mà họ mang lại cho Giáo hội. Đức Thánh Cha khẳng định: “Những không gian cho sự hiện diện hiệu quả hơn của phụ nữ trong Giáo hội vẫn phải được mở rộng” (EG 104). Đây không chỉ là lời nói, mà là kim chỉ nam cho những cải cách quan trọng trong triều đại của ngài.
Những bước tiến lịch sử trong việc bổ nhiệm phụ nữ
Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã thực hiện những bước đi mang tính cách mạng, mở ra các vị trí lãnh đạo cho phụ nữ trong lòng Vatican và các giáo hội địa phương trên toàn thế giới. Một số cột mốc đáng chú ý bao gồm:
Tháng 4 năm 2022: Nữ tu Alessandra Smerilli, một nhà kinh tế học người Ý thuộc dòng Don Bosco, được bổ nhiệm làm Thư ký Bộ Phát triển Con Người Toàn diện, trở thành người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ này tại Vatican.
Tháng 7 năm 2022: Ba phụ nữ, trong đó có bà María Lía Zervino, Chủ tịch Liên hiệp các Tổ chức Phụ nữ Công giáo Thế giới (WUCWO), được bổ nhiệm làm thành viên của Bộ Giám mục.
Ngày 6 tháng 1 năm 2025: Nữ tu Simona Brambilla, thuộc dòng Truyền giáo Consolata, được bổ nhiệm làm Tổng trưởng Bộ Tu sĩ và Đời sống Tông đồ, đánh dấu lần đầu tiên một phụ nữ lãnh đạo một cơ quan trung ương của Vatican.
Ngày 1 tháng 3 năm 2025: Nữ tu Raffaella Petrini, một nhà kinh tế học, được bổ nhiệm làm người đứng đầu chính phủ Thành phố Vatican.
Những quyết định này, được chuẩn bị qua Tông hiến Praedicate Evangelium (20 tháng 3 năm 2022), là minh chứng cho cam kết của Đức Thánh Cha trong việc trao quyền cho phụ nữ, đồng thời đặt nền móng cho những thay đổi không thể đảo ngược trong tương lai.
Thần học về phụ nữ: Một hành trình đang tiến triển
Dù đã đạt được nhiều tiến bộ, Đức Thánh Cha vẫn đối diện với những thách thức trong việc diễn giải thần học về vai trò của phụ nữ. Ngài nhấn mạnh giá trị “nữ tính” của phụ nữ, như “sự tiếp đón, chăm sóc, và tận tụy sống động,” và cho rằng phụ nữ đóng vai trò quan trọng hơn nam giới trong đời sống Giáo hội (Diễn văn tại Leuven và Louvain-la-Neuve, 27-28 tháng 9 năm 2024). Tuy nhiên, ngài cũng khẳng định rằng chức tư tế bí tích dành riêng cho nam giới, dựa trên hình ảnh Chúa Kitô là Chú Rể (EG 104).
Lập trường này đã gây ra những cuộc tranh luận, đặc biệt trong bối cảnh thế tục tại châu Âu. Đức Thánh Cha tiếp tục bảo vệ quan điểm rằng “sự huyền bí của phụ nữ quan trọng hơn chức vụ của nam giới” (Phỏng vấn trên chuyến bay từ Brussels, tháng 9 năm 2024), đồng thời bác bỏ chủ nghĩa nữ quyền cực đoan có thể “nam tính hóa” phụ nữ.
Thượng Hội Đồng và tương lai của phụ nữ trong Giáo Hội
Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã thể hiện sự cởi mở khi bổ nhiệm 55 phụ nữ từ khắp nơi trên thế giới làm thành viên bỏ phiếu trong Thượng Hội đồng Giám mục lần thứ 16 (2023-2024), cùng với nhiều nhà thần học và luật gia giáo luật nữ trong vai trò chuyên gia. Những cuộc tham vấn quan trọng, chẳng hạn như quá trình tham vấn với Hội đồng Hồng y (tháng 12 năm 2023 – tháng 6 năm 2024), đã đề cập đến các vấn đề như thần học về phụ nữ, nhân học giới tính, và vai trò của phụ nữ trong các chức vụ.
Dù vấn đề chức phó tế nữ vẫn chưa có kết luận rõ ràng sau các ủy ban nghiên cứu, Đức Thánh Cha đã đặt nền tảng cho một Giáo hội công đồng, nơi tiếng nói của phụ nữ không chỉ được lắng nghe mà còn định hình tương lai. Công trình của Nhóm nghiên cứu 9 về các vấn đề giáo lý và mục vụ, dự kiến được công bố sau Thượng Hội đồng, hứa hẹn sẽ mang lại những bước tiến mới.
Lời kêu gọi của Đức Thánh Cha
Với lòng khiêm nhường và sự khôn ngoan của một mục tử, Đức Giáo Hoàng Phanxicô mời gọi tất cả chúng ta nhìn nhận phẩm giá và tài năng của phụ nữ như một ân huệ của Thiên Chúa dành cho Giáo hội. Ngài đã mở ra những cánh cửa từng bị đóng kín, nhưng cũng nhắc nhở chúng ta rằng hành trình này cần được thực hiện trong sự hiệp thông và cầu nguyện.
Chúng ta hãy cùng cầu nguyện cho Đức Thánh Cha, để Chúa tiếp tục hướng dẫn ngài trong sứ vụ dẫn dắt Giáo hội, và cho tất cả phụ nữ trong Giáo hội, để họ tiếp tục là ánh sáng của Tin Mừng trong thế giới hôm nay.
Nguyện xin Chúa chúc lành cho tất cả chúng ta!
Lm. Anmai, CSsR tổng hợp
DANH SÁCH CÁC QUỐC GIA ĐỂ TANG ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ
Argentina – Quốc tang trong 7 ngày (từ ngày 22 đến 28 tháng 4 năm 2025)
Là quê hương của Đức Thánh Cha Phanxicô (tên thật Jorge Mario Bergoglio), Argentina tổ chức quốc tang dài nhất, kéo dài 7 ngày, thể hiện sự tôn kính đặc biệt đối với vị Giáo hoàng đầu tiên đến từ quốc gia này. Với dân số Công giáo chiếm khoảng 70% (theo thống kê tôn giáo toàn cầu năm 2020), Argentina có mối liên hệ sâu sắc với Đức Thánh Cha, người từng là Tổng Giám mục Buenos Aires trước khi được bầu làm Giáo hoàng.
Brazil – Quốc tang trong 7 ngày
Brazil, quốc gia có số lượng tín hữu Công giáo lớn nhất thế giới (khoảng 123 triệu người vào năm 2020), cũng tổ chức quốc tang 7 ngày. Đức Thánh Cha Phanxicô đã từng tham dự Ngày Giới trẻ Thế giới tại Rio de Janeiro năm 2013, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người dân Brazil. Quốc tang dài ngày phản ánh tầm ảnh hưởng của ngài tại quốc gia này.
East Timor – Quốc tang trong 7 ngày
Đông Timor, một quốc gia nhỏ với hơn 96% dân số theo Công giáo, tổ chức quốc tang 7 ngày. Đức Thánh Cha Phanxicô từng bổ nhiệm Đức Tổng Giám mục Virgilio Do Carmo Da Silva làm Hồng y vào năm 2022, đánh dấu lần đầu tiên Đông Timor có một Hồng y, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của ngài đối với quốc gia này.
Italy – Quốc tang trong 5 ngày (từ ngày 21 đến 26 tháng 4 năm 2025)
Là trung tâm của Giáo hội Công giáo và nơi Đức Thánh Cha Phanxicô lãnh đạo trong suốt triều đại của mình, Ý tổ chức quốc tang 5 ngày. Với mối liên hệ gia đình gốc Ý của Đức Thánh Cha (gia đình Bergoglio là người Ý di cư), quốc tang tại Ý không chỉ thể hiện sự mất mát của Giáo hội mà còn là sự tôn vinh di sản cá nhân của ngài.
Costa Rica – Quốc tang trong 4 ngày
Costa Rica, một quốc gia Trung Mỹ với khoảng 70% dân số theo Công giáo, tổ chức quốc tang 4 ngày. Sự quan tâm của Đức Thánh Cha Phanxicô đối với người nghèo và các vấn đề xã hội đã gây tiếng vang lớn tại quốc gia này, nơi ngài được xem là một biểu tượng của lòng thương xót.
Spain – Quốc tang trong 3 ngày
Tây Ban Nha, với truyền thống Công giáo lâu đời và khoảng 60% dân số theo đạo (năm 2020), tổ chức quốc tang 3 ngày. Đức Thánh Cha Phanxicô đã phong thánh 13 vị thánh Tây Ban Nha trong triều đại của mình, góp phần củng cố mối quan hệ giữa ngài và quốc gia này.
India – Quốc tang trong 3 ngày
Ấn Độ tổ chức quốc tang 3 ngày, mặc dù chỉ có khoảng 2% dân số theo Công giáo. Tuy nhiên, Đức Thánh Cha Phanxicô đã bổ nhiệm nhiều Hồng y từ Ấn Độ, bao gồm Đức Tổng Giám mục Filipe Neri António Sebastião di Rosário Ferrão và Đức Tổng Giám mục Anthony Poola vào năm 2022, thể hiện sự quan tâm của ngài đối với Giáo hội tại quốc gia này.
Philippines – Quốc tang trong 3 ngày
Philippines, quốc gia có cộng đồng Công giáo lớn nhất châu Á (khoảng 86 triệu người vào năm 2020), tổ chức quốc tang 3 ngày. Đức Thánh Cha Phanxicô từng thăm Philippines vào năm 2015, để lại dấu ấn sâu sắc với thông điệp về tình yêu và lòng thương xót.
Poland – Quốc tang trong 3 ngày
Ba Lan, quê hương của Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II, tổ chức quốc tang 3 ngày. Đức Thánh Cha Phanxicô từng tham dự Ngày Giới trẻ Thế giới tại Kraków năm 2016, và mối quan hệ giữa ngài và Giáo hội Ba Lan luôn được duy trì chặt chẽ.
Portugal – Quốc tang trong 3 ngày
Bồ Đào Nha, một quốc gia Công giáo truyền thống, tổ chức quốc tang 3 ngày. Đức Thánh Cha Phanxicô từng đến thăm Fatima và tham dự Ngày Giới trẻ Thế giới tại Lisbon năm 2023, củng cố mối quan hệ với quốc gia này.
Lebanon – Quốc tang trong 3 ngày
Lebanon, với khoảng 40% dân số theo Công giáo và các nhánh Kitô giáo khác, tổ chức quốc tang 3 ngày. Đức Thánh Cha Phanxicô thường xuyên lên tiếng ủng hộ hòa bình tại Trung Đông, và thông điệp của ngài đã gây ảnh hưởng lớn tại Lebanon.
Venezuela – Quốc tang trong 3 ngày
Venezuela, một quốc gia Nam Mỹ với đa số dân chúng theo Công giáo, tổ chức quốc tang 3 ngày. Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhiều lần kêu gọi hòa giải và hỗ trợ nhân đạo cho Venezuela trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế và chính trị tại đây.
Chile – Quốc tang trong 3 ngày
Chile tổ chức quốc tang 3 ngày, phản ánh ảnh hưởng của Đức Thánh Cha Phanxicô tại quốc gia này, nơi ngài từng đến thăm vào năm 2018 để giải quyết các vấn đề liên quan đến khủng hoảng lạm dụng trong Giáo hội.
Cuba – Quốc tang trong 3 ngày
Cuba tổ chức quốc tang 3 ngày, một điều khá bất ngờ do mối quan hệ phức tạp giữa chính quyền cộng sản Cuba và Giáo hội Công giáo. Tuy nhiên, Đức Thánh Cha Phanxicô đã đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện quan hệ giữa Cuba và cộng đồng quốc tế, đặc biệt là trong việc hòa giải với Hoa Kỳ vào năm 2014.
Guatemala – Quốc tang trong 3 ngày
Guatemala cũng tổ chức quốc tang 3 ngày, một điều gây ngạc nhiên do quốc gia này không thường xuyên được nhắc đến trong các hoạt động của Đức Thánh Cha. Tuy nhiên, với khoảng 50% dân số theo Công giáo và lịch sử gắn bó với Giáo hội, Guatemala đã bày tỏ sự tôn kính đối với di sản của Đức Thánh Cha Phanxicô.
Panama – Quốc tang trong 3 ngày
Panama tổ chức quốc tang 3 ngày, điều này không bất ngờ vì Đức Thánh Cha Phanxicô từng tham dự Ngày Giới trẻ Thế giới tại đây vào năm 2019, để lại dấu ấn lớn trong lòng người dân.
Dominican Republic – Quốc tang trong 3 ngày
Cộng hòa Dominica, với đa số dân chúng theo Công giáo, tổ chức quốc tang 3 ngày để tưởng nhớ Đức Thánh Cha Phanxicô, người luôn quan tâm đến các quốc gia Caribe.
Paraguay – Quốc tang trong 3 ngày
Paraguay tổ chức quốc tang 3 ngày, điều dễ hiểu vì Đức Thánh Cha Phanxicô từng đến thăm quốc gia này vào năm 2015 trong chuyến tông du Nam Mỹ.
Peru – Quốc tang trong 3 ngày
Peru, nơi Đức Thánh Cha Phanxicô từng đến thăm vào năm 2018, tổ chức quốc tang 3 ngày. Ngài cũng bổ nhiệm một Hồng y từ Peru vào năm 2024, thể hiện sự quan tâm đến Giáo hội tại đây.
Ecuador – Quốc tang trong 3 ngày
Ecuador tổ chức quốc tang 3 ngày, không bất ngờ vì Đức Thánh Cha Phanxicô từng đến thăm quốc gia này vào năm 2015 trong chuyến tông du Nam Mỹ.
Puerto Rico – Quốc tang trong 3 ngày
Puerto Rico, một lãnh thổ của Hoa Kỳ với đa số dân chúng theo Công giáo, tổ chức quốc tang 3 ngày để tưởng nhớ Đức Thánh Cha Phanxicô, người thường xuyên lên tiếng ủng hộ các cộng đồng bị thiệt thòi.
Malta – Quốc tang trong 1 ngày (ngày 26 tháng 4 năm 2025)
Malta, một quốc gia Công giáo nhỏ bé, tổ chức quốc tang 1 ngày, phản ánh mối quan hệ gần gũi với Vatican.
Croatia – Quốc tang trong 1 ngày
Croatia, với đa số dân chúng theo Công giáo, tổ chức quốc tang 1 ngày để tưởng nhớ Đức Thánh Cha Phanxicô, người luôn ủng hộ hòa bình tại khu vực Balkan.
Hungary – Quốc tang trong 1 ngày
Hungary tổ chức quốc tang 1 ngày, phản ánh sự tôn trọng đối với Đức Thánh Cha Phanxicô, người từng đến thăm Budapest vào năm 2021.
Uruguay – Quốc tang trong 1 ngày
Uruguay, một quốc gia Nam Mỹ với cộng đồng Công giáo đáng kể, tổ chức quốc tang 1 ngày để tưởng nhớ Đức Thánh Cha Phanxicô.
Cape Verde – Quốc tang trong 1 ngày
Cape Verde, một quốc gia nhỏ ở châu Phi với đa số dân chúng theo Công giáo, tổ chức quốc tang 1 ngày, thể hiện sự kính trọng đối với di sản của Đức Thánh Cha Phanxicô.
Bất ngờ về Cuba và Guatemala
Sự hiện diện của Cuba và Guatemala trong danh sách 26 quốc gia tổ chức quốc tang cho Đức Thánh Cha Phanxicô có thể gây ngạc nhiên vì một số lý do liên quan đến bối cảnh lịch sử, chính trị và tôn giáo của hai quốc gia này.
Cuba
Cuba là một quốc gia cộng sản, nơi chính quyền từng có mối quan hệ căng thẳng với Giáo hội Công giáo trong nhiều thập kỷ sau Cách mạng Cuba năm 1959. Dưới thời Fidel Castro, Giáo hội bị hạn chế hoạt động, nhiều linh mục bị trục xuất, và các tài sản của Giáo hội bị tịch thu. Tuy nhiên, từ những năm 1990, mối quan hệ giữa Cuba và Vatican bắt đầu cải thiện, đặc biệt dưới triều đại của Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II, người đã đến thăm Cuba vào năm 1998. Đức Thánh Cha Phanxicô tiếp tục nỗ lực này, đóng vai trò trung gian quan trọng trong việc hòa giải giữa Cuba và Hoa Kỳ vào năm 2014, dẫn đến việc bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Ngài cũng đến thăm Cuba vào năm 2015, gặp gỡ cả Fidel Castro và Raúl Castro, và thúc đẩy đối thoại giữa chính quyền và Giáo hội. Với khoảng 60% dân số Cuba theo Công giáo (theo thống kê năm 2020), và những nỗ lực của Đức Thánh Cha Phanxicô trong việc xây dựng hòa bình, việc Cuba tổ chức quốc tang 3 ngày không hoàn toàn bất ngờ, nhưng vẫn đáng chú ý vì lịch sử phức tạp của quốc gia này với Giáo hội. Quốc tang này có thể được xem như một cử chỉ ngoại giao, vừa để tôn vinh Đức Thánh Cha, vừa để củng cố mối quan hệ với Vatican.
Guatemala
Guatemala, mặc dù có khoảng 50% dân số theo Công giáo, không phải là quốc gia thường xuyên được nhắc đến trong các hoạt động tông du hay chính sách của Đức Thánh Cha Phanxicô. Quốc gia này từng trải qua nội chiến kéo dài (1960–1996), trong đó Giáo hội Công giáo đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ nhân quyền và hỗ trợ người dân bản địa, nhưng cũng phải đối mặt với sự đàn áp từ chính quyền quân sự. Đức Thánh Cha Phanxicô, với sự quan tâm đặc biệt đến người nghèo và các cộng đồng bị thiệt thòi, có thể đã gây ảnh hưởng lớn đến người dân Guatemala thông qua các thông điệp của mình, dù ngài chưa từng đến thăm quốc gia này. Việc Guatemala tổ chức quốc tang 3 ngày có thể được hiểu là sự công nhận di sản của Đức Thánh Cha trong việc thúc đẩy công lý xã hội và bảo vệ những người yếu thế, đặc biệt là người bản địa, nhóm chiếm phần lớn dân số Guatemala. Tuy nhiên, điều này vẫn gây ngạc nhiên vì Guatemala không nằm trong số các quốc gia Nam Mỹ thường được Đức Thánh Cha Phanxicô ưu tiên trong các chuyến tông du, như Brazil, Peru hay Paraguay.
Danh sách 26 quốc gia tổ chức quốc tang cho Đức Thánh Cha Phanxicô phản ánh tầm ảnh hưởng toàn cầu của ngài, đặc biệt tại các khu vực có cộng đồng Công giáo lớn như châu Mỹ Latinh, châu Âu và một số quốc gia châu Á và châu Phi. Sự hiện diện của Cuba và Guatemala, dù gây ngạc nhiên, có thể được giải thích qua các nỗ lực ngoại giao của Đức Thánh Cha trong việc xây dựng hòa bình và bảo vệ người nghèo, những giá trị cốt lõi trong triều đại của ngài. Quốc tang tại các quốc gia này không chỉ là sự tôn vinh cá nhân Đức Thánh Cha Phanxicô mà còn là sự ghi nhận di sản của ngài trong việc mang Giáo hội đến gần hơn với những người bị gạt ra bên lề xã hội.
Lm. Anmai, CSsR tổng hợp
NHẪN NGƯ PHỦ (ANULUS PISCATORIS)
Nhẫn Ngư Phủ (Anulus Piscatoris) từ lâu đã trở thành một trong những biểu tượng thiêng liêng và quyền lực nhất của Tòa Thánh, vượt xa ý nghĩa của một món trang sức thông thường để trở thành dấu ấn của sự kế vị, trách nhiệm và mối liên kết tâm linh giữa Đức Giáo Hoàng và Thánh Phêrô – vị tông đồ đầu tiên của Giáo hội Công giáo. Trong triều đại của Đức Giáo Hoàng Phanxicô (2013–2025),
Nhẫn Ngư Phủ không chỉ giữ vai trò biểu tượng truyền thống mà còn được ngài tái định nghĩa qua phong cách lãnh đạo khiêm nhường, gần gũi và tinh thần cải cách mạnh mẽ. Bằng cách lựa chọn một chiếc nhẫn bạc mạ vàng thay vì vàng ròng, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã gửi đi một thông điệp sâu sắc về sự đơn giản và sự tập trung vào những giá trị cốt lõi của Phúc Âm. Bài luận này sẽ khám phá sâu hơn về nguồn gốc, ý nghĩa, thiết kế, vai trò của Nhẫn Ngư Phủ trong triều đại của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, cùng với những cải cách mà ngài đã thực hiện để làm mới biểu tượng cổ xưa này, đồng thời phân tích cách ngài sử dụng nhẫn như một công cụ để truyền tải thông điệp về lòng thương xót và sự phục vụ.
Nhẫn Ngư Phủ có nguồn gốc từ ít nhất thế kỷ 13, với bằng chứng lịch sử sớm nhất được ghi nhận trong một lá thư của Giáo hoàng Clêmentê IV gửi cháu trai vào năm 1265, trong đó đề cập đến việc sử dụng nhẫn để niêm phong các thư từ riêng tư của Giáo hoàng. Tên gọi “Nhẫn Ngư Phủ” xuất phát từ Thánh Phêrô, người vốn là một ngư dân bình dị trước khi được Chúa Giêsu kêu gọi trở thành “ngư phủ bắt người” (Mc 1:17). Hình ảnh Thánh Phêrô trên nhẫn, thường được khắc họa trong tư thế chèo thuyền hoặc cầm hai chìa khóa thiên đàng, tượng trưng cho vai trò của Đức Giáo Hoàng là người kế vị Thánh Phêrô, được trao quyền dẫn dắt Giáo hội Công giáo và hướng dẫn các tín hữu trên hành trình đức tin. Hai chìa khóa mà Thánh Phêrô cầm – một vàng và một bạc – đại diện cho quyền lực trên trời và dưới đất, một biểu tượng quyền lực tối cao được trao cho Giáo hội thông qua Thánh Phêrô, người mà Chúa Giêsu đã gọi là “đá tảng” để xây dựng Giáo hội của Ngài (Mt 16:18).
Trong lịch sử, Nhẫn Ngư Phủ không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng mà còn có vai trò thực tiễn quan trọng. Trước năm 1842, nhẫn được sử dụng như một con dấu để niêm phong các tài liệu chính thức, được gọi là “tông thư ngắn” (papal briefs), trong khi các tài liệu trang trọng hơn sử dụng con dấu chì (bulla). Việc niêm phong bằng nhẫn đảm bảo tính xác thực và bảo mật của các văn bản, đồng thời khẳng định quyền uy của Đức Giáo Hoàng trong việc ban hành các quyết định và giáo huấn. Tuy nhiên, sau khi con dấu nhẫn được thay thế bằng tem vào thế kỷ 19, Nhẫn Ngư Phủ dần chuyển sang vai trò thuần túy biểu tượng, được trao cho Đức Giáo Hoàng trong lễ nhậm chức và bị phá hủy hoặc vô hiệu hóa sau khi ngài qua đời hoặc từ nhiệm, nhằm ngăn chặn bất kỳ hành vi giả mạo hoặc lạm dụng quyền lực nào. Phong tục hôn nhẫn, có từ thời Trung cổ, là một cách để các tín hữu bày tỏ sự tôn kính đối với vai trò của Đức Giáo Hoàng, nhưng qua thời gian, phong tục này đã dần thay đổi. Nhiều Giáo hoàng hiện đại, bao gồm Đức Giáo Hoàng Phanxicô, đã tỏ ra không thoải mái với nghi thức này, bởi họ muốn nhấn mạnh sự bình đẳng và gần gũi với cộng đồng tín hữu, thay vì duy trì các nghi thức mang tính thần phục.
Khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô được bầu chọn vào ngày 13 tháng 3 năm 2013, ngài đã ngay lập tức thể hiện một phong cách lãnh đạo khác biệt, tập trung vào sự đơn giản và lòng thương xót. Một trong những quyết định nổi bật nhất của ngài liên quan đến Nhẫn Ngư Phủ là việc từ chối sử dụng một chiếc nhẫn làm từ vàng ròng – chất liệu truyền thống của các Giáo hoàng trước đây – và thay vào đó chọn một chiếc nhẫn làm từ bạc mạ vàng. Quyết định này không chỉ mang tính biểu tượng mà còn phản ánh sâu sắc triết lý sống của ngài: một cuộc đời không xa hoa, gần gũi với người nghèo và tập trung vào những giá trị tinh thần hơn là vật chất. Chiếc nhẫn của Đức Giáo Hoàng Phanxicô được dựa trên thiết kế của nhà điêu khắc người Ý Enrico Manfrini, vốn được tạo ra cho Giáo hoàng Phaolô VI nhưng chưa từng được sử dụng. Thiết kế này khắc họa hình ảnh Thánh Phêrô trong bộ áo choàng, tay cầm hai chìa khóa – biểu tượng của quyền lực trên trời và dưới đất – cùng với dòng chữ tên ngài bằng tiếng Latinh, “Franciscus PP.” (Phanxicô, Giáo hoàng). Việc tái sử dụng thiết kế của Manfrini không chỉ thể hiện sự tiết kiệm mà còn là một cách để Đức Giáo Hoàng Phanxicô kết nối với di sản của Phaolô VI, vị Giáo hoàng đã khởi xướng nhiều cải cách quan trọng sau Công đồng Vatican II, bao gồm việc đơn giản hóa các nghi lễ và thúc đẩy đối thoại với thế giới hiện đại.
Theo Claudio Franchi, một thợ kim hoàn nổi tiếng ở Rôma, chiếc nhẫn bạc mạ vàng của Đức Giáo Hoàng Phanxicô không chỉ có giá trị vật chất khiêm tốn mà còn mang một ý nghĩa biểu tượng sâu sắc, “dựng lên hình ảnh của sự nghèo khó” – một hình ảnh mà ngài luôn hướng tới trong suốt triều đại của mình. Giá trị thực sự của chiếc nhẫn không nằm ở chất liệu mà ở ý nghĩa tâm linh và công sức chế tác tinh xảo, với từng chi tiết được chạm khắc tỉ mỉ để tôn vinh truyền thống và lịch sử của Giáo hội. Điều đáng chú ý hơn nữa là Đức Giáo Hoàng Phanxicô thường không đeo Nhẫn Ngư Phủ hàng ngày, mà thay vào đó sử dụng một chiếc nhẫn bạc đơn giản từ thời ngài còn là hồng y ở Buenos Aires. Hành động này cho thấy sự thực dụng và tính cá nhân của ngài, đồng thời giảm bớt tính hình thức của vai trò Giáo hoàng, nhưng trong các sự kiện lễ nghi chính thức, chẳng hạn như các buổi tiếp kiến quan trọng hay thánh lễ lớn, ngài vẫn đeo Nhẫn Ngư Phủ, khẳng định tầm quan trọng của biểu tượng này trong các dịp trọng đại. Sự lựa chọn này không chỉ thể hiện sự khiêm nhường mà còn là một lời nhắc nhở rằng quyền lực của Giáo hoàng không nằm ở sự phô trương, mà ở việc phục vụ cộng đồng và lan tỏa thông điệp của Chúa.
Trong suốt 12 năm lãnh đạo Giáo hội (2013–2025), Nhẫn Ngư Phủ của Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã trở thành một công cụ để ngài truyền tải thông điệp về sự khiêm nhường, lòng thương xót và sự gần gũi với nhân dân. Một sự kiện đáng chú ý liên quan đến nhẫn xảy ra vào ngày 25 tháng 3 năm 2019, tại Loreto, Ý, khi một đoạn video lan truyền trên mạng xã hội cho thấy Đức Giáo Hoàng Phanxicô liên tục rút tay khỏi những người hành hương cố gắng hôn nhẫn sau một thánh lễ. Hành động này ban đầu gây ra nhiều tranh cãi, với một số ý kiến cho rằng ngài thiếu sự tôn trọng đối với truyền thống, nhưng Vatican sau đó đã lên tiếng giải thích rằng Đức Giáo Hoàng Phanxicô lo ngại về việc lây lan vi trùng trong bối cảnh đông người, đồng thời nhấn mạnh rằng ngài muốn tương tác với mọi người một cách gần gũi hơn, chẳng hạn như bắt tay, ôm hoặc trò chuyện trực tiếp, đặc biệt với những người đang đau khổ.
Theo Christopher Lamb, phóng viên Vatican của CNN, Đức Giáo Hoàng Phanxicô “luôn muốn gặp gỡ mọi người ở vị trí của họ,” thay vì yêu cầu họ quỳ xuống hôn nhẫn – một nghi thức mà ngài cảm thấy không còn phù hợp với tinh thần của một Giáo hội hiện đại, nơi sự bình đẳng và lòng thương xót được đặt lên hàng đầu. Hành động này không phải là sự từ chối hoàn toàn truyền thống, mà là một cách để Đức Giáo Hoàng Phanxicô tái định nghĩa ý nghĩa của Nhẫn Ngư Phủ, biến nó từ một biểu tượng của quyền lực và thần phục thành một biểu tượng của sự phục vụ và tình yêu thương. Tuy nhiên, ngài vẫn duy trì việc sử dụng Nhẫn Ngư Phủ trong các nghi lễ chính thức, chẳng hạn như khi tiếp đón các nguyên thủ quốc gia hoặc trong các buổi lễ lớn tại Quảng trường Thánh Phêrô, cho thấy sự tôn trọng đối với lịch sử và truyền thống của Giáo hội, ngay cả khi ngài không ngừng tìm cách hiện đại hóa hình ảnh của Tòa Thánh. Một ví dụ khác về cách Đức Giáo Hoàng Phanxicô sử dụng Nhẫn Ngư Phủ để truyền tải thông điệp của mình là trong chuyến tông du đến các quốc gia nghèo khó, như chuyến thăm Philippines vào năm 2015. Trong các buổi gặp gỡ với người dân địa phương, ngài thường không đeo Nhẫn Ngư Phủ, mà thay vào đó là chiếc nhẫn bạc giản dị, như một cách để hòa mình vào cuộc sống của những người nghèo khổ, những người mà ngài luôn coi là trọng tâm trong sứ mệnh của mình. Những hành động này đã khiến Nhẫn Ngư Phủ của Đức Giáo Hoàng Phanxicô không chỉ là một biểu tượng tôn giáo mà còn là một biểu tượng của sự thay đổi, phản ánh một Giáo hội cởi mở hơn, gần gũi hơn và sẵn sàng đối mặt với những thách thức của thế kỷ 21.
Nhẫn Ngư Phủ cũng đóng một vai trò quan trọng trong nghi thức chuyển giao quyền lực, một truyền thống lâu đời của Giáo hội Công giáo. Vào ngày 19 tháng 3 năm 2013, trong lễ nhậm chức tại Quảng trường Thánh Phêrô, Hồng y Angelo Sodano, trưởng khoa Hồng y đoàn, đã trao Nhẫn Ngư Phủ cho Đức Giáo Hoàng Phanxicô, đánh dấu sự khởi đầu chính thức của triều đại ngài. Buổi lễ này không chỉ là một nghi thức mang tính biểu tượng mà còn là một lời tuyên bố trước toàn thế giới rằng Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã chính thức nhận lãnh trách nhiệm dẫn dắt Giáo hội, tiếp nối sứ mệnh của Thánh Phêrô. Sau khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô qua đời vào ngày Phục sinh, 21 tháng 4 năm 2025,
Nhẫn Ngư Phủ của ngài sẽ được xử lý theo truyền thống của Giáo hội. Theo quy định, Hồng y Camerlengo Kevin Farrell, người đảm nhiệm vai trò quản lý Tòa Thánh trong thời gian trống ngôi, sẽ chịu trách nhiệm vô hiệu hóa nhẫn để chấm dứt quyền lực của triều đại đã kết thúc và ngăn chặn bất kỳ hành vi giả mạo tài liệu nào. Việc vô hiệu hóa Nhẫn Ngư Phủ là một nghi thức mang tính thực tiễn và biểu tượng, với ý nghĩa sâu sắc về sự kết thúc và sự khởi đầu mới. Trong lịch sử, nhẫn thường được đập vỡ bằng một chiếc búa đặc biệt trong sự chứng kiến của Hồng y đoàn, nhằm đảm bảo rằng không ai có thể sử dụng nó để giả mạo các tài liệu chính thức. Tuy nhiên, trong thời hiện đại, khi nguy cơ giả mạo đã giảm đáng kể nhờ các tiến bộ công nghệ, nghi thức này đã được điều chỉnh. Một ví dụ điển hình là trường hợp của Giáo hoàng Bênêđictô XVI, người đã từ nhiệm vào năm 2013 – lần từ nhiệm đầu tiên trong sáu thế kỷ.
Thay vì đập vỡ nhẫn, Hồng y đoàn đã quyết định khắc một cây thánh giá sâu lên bề mặt nhẫn bằng đục, vô hiệu hóa tính năng niêm phong của nó nhưng vẫn bảo tồn nhẫn như một di vật lịch sử. Dự kiến, trong trường hợp của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, Hồng y Farrell cũng sẽ áp dụng phương pháp tương tự, khắc một cây thánh giá lên Nhẫn Ngư Phủ thay vì phá hủy hoàn toàn, vừa duy trì truyền thống vừa tôn trọng giá trị lịch sử của biểu tượng này. Hành động này không chỉ đánh dấu sự kết thúc triều đại của Đức Giáo Hoàng Phanxicô mà còn mở đường cho cuộc bầu chọn Giáo hoàng mới trong mật nghị, nhấn mạnh tính liên tục và sự chuyển giao quyền lực trong Giáo hội, đồng thời khẳng định rằng quyền lực của Giáo hoàng là tạm thời và hoàn toàn phụ thuộc vào ý Chúa. Nghi thức này cũng là một lời nhắc nhở rằng Giáo hội Công giáo, dù trải qua hàng thế kỷ với bao biến động, vẫn luôn duy trì được sự ổn định và thống nhất nhờ những truyền thống thiêng liêng như Nhẫn Ngư Phủ.
Triều đại của Đức Giáo Hoàng Phanxicô được ghi dấu bởi những nỗ lực không ngừng nghỉ để cải cách Giáo hội Công giáo, nhằm làm cho Giáo hội trở nên gần gũi hơn với người nghèo, cởi mở hơn với đối thoại liên tôn, và ít tập trung vào sự xa hoa hay quyền lực thế tục. Nhẫn Ngư Phủ của ngài, với chất liệu bạc mạ vàng và thiết kế tái sử dụng, là một biểu tượng rõ ràng của tinh thần cải cách này. Bằng cách chọn một chiếc nhẫn khiêm tốn hơn và hạn chế việc sử dụng nó trong đời sống hàng ngày, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã thách thức quan niệm truyền thống về quyền lực Giáo hoàng, nhấn mạnh rằng vai trò của ngài là phục vụ cộng đồng chứ không phải thống trị hay đòi hỏi sự thần phục.
Hơn nữa, việc ngài từ chối khuyến khích phong tục hôn nhẫn trong nhiều tình huống cho thấy mong muốn xây dựng một Giáo hội bình đẳng hơn, nơi các nghi thức trang trọng không làm lu mờ thông điệp cốt lõi của Phúc Âm – thông điệp về tình yêu, lòng thương xót và sự sẻ chia. Tuy nhiên, bằng cách duy trì việc sử dụng Nhẫn Ngư Phủ trong các nghi lễ chính thức, Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng thể hiện sự tôn trọng sâu sắc đối với lịch sử và truyền thống của Giáo hội, tạo ra một sự cân bằng tinh tế giữa cải cách và bảo tồn. Một trong những khía cạnh nổi bật nhất của triều đại Đức Giáo Hoàng Phanxicô là cách ngài sử dụng các biểu tượng như Nhẫn Ngư Phủ để truyền tải những thông điệp lớn hơn về sứ mệnh của Giáo hội. Chẳng hạn, trong các bài giảng và thông điệp của mình, ngài thường nhắc đến hình ảnh Thánh Phêrô như một người ngư dân bình dị, người đã được Chúa Giêsu chọn để lãnh đạo Giáo hội, như một cách để nhấn mạnh rằng Giáo hội phải luôn hướng về những người thấp kém nhất trong xã hội. Nhẫn Ngư Phủ, với hình ảnh Thánh Phêrô được khắc trên đó, trở thành một biểu tượng trực quan cho thông điệp này, nhắc nhở các tín hữu rằng sứ mệnh của Giáo hội không nằm ở sự xa hoa hay quyền lực, mà ở việc phục vụ và chăm sóc những người bị bỏ rơi, những người nghèo khổ và những người đau khổ. Chính vì thế, Nhẫn Ngư Phủ của Đức Giáo Hoàng Phanxicô không chỉ là một vật phẩm tôn giáo mà còn là một lời tuyên bố mạnh mẽ về những giá trị mà ngài muốn Giáo hội hướng tới trong thế kỷ 21.
Nhẫn Ngư Phủ của Đức Giáo Hoàng Phanxicô không chỉ là một món trang sức mà còn là một biểu tượng phong phú về quyền lực, trách nhiệm, sự khiêm nhường và lòng tận tụy. Với thiết kế bạc mạ vàng, dựa trên mẫu của Phaolô VI, và cách sử dụng hạn chế trong đời sống hàng ngày, chiếc nhẫn phản ánh phong cách lãnh đạo độc đáo của ngài: một Giáo hoàng của sự đơn giản, gần gũi và cải cách. Dù mang trong mình lịch sử hàng thế kỷ và ý nghĩa tâm linh sâu sắc, Nhẫn Ngư Phủ dưới triều đại của Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã trở thành một lời nhắc nhở rằng quyền lực thật sự không nằm ở sự xa hoa hay nghi thức, mà ở việc phục vụ và dẫn dắt các tín hữu hướng tới một thế giới công bằng, nhân ái và tràn đầy lòng thương xót.
Khi chiếc nhẫn này được vô hiệu hóa sau cái chết của ngài vào ngày 21 tháng 4 năm 2025, nó sẽ để lại một di sản trường tồn về sự khiêm nhường và lòng tận tụy, tiếp tục truyền cảm hứng cho các thế hệ tương lai của Giáo hội Công giáo. Qua việc nghiên cứu và phân tích Nhẫn Ngư Phủ, chúng ta không chỉ hiểu thêm về triều đại của Đức Giáo Hoàng Phanxicô mà còn nhận ra cách một biểu tượng cổ xưa có thể được tái định nghĩa để phù hợp với những giá trị hiện đại, đồng thời vẫn giữ được ý nghĩa thiêng liêng vốn có của nó. Nhẫn Ngư Phủ của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, vì thế, không chỉ là một vật phẩm lịch sử mà còn là một biểu tượng sống động của một Giáo hội đang không ngừng đổi mới, luôn hướng về tương lai nhưng không bao giờ quên cội nguồn của mình. Chính sự kết hợp giữa truyền thống và cải cách này đã làm nên dấu ấn đặc biệt của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, và Nhẫn Ngư Phủ của ngài sẽ mãi là một minh chứng cho di sản tuyệt vời đó.
Lm. Anmai, CSsR
HÌNH ẢNH NGÔI MỘ ĐỨC GIÁO HOÀNG PHANXICÔ: SỰ GIẢN DỊ BÊN BIỂU TƯỢNG YÊU THÍCH
Vatican vừa công bố hình ảnh về ngôi mộ tương lai của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, phản ánh di nguyện của ngài về một nơi an nghỉ đơn sơ bên cạnh biểu tượng tâm linh yêu thích tại Vương cung thánh đường Santa Maria Maggiore. Đức Giáo Hoàng, qua đời vào Thứ Hai Phục Sinh, ngày 21 tháng 4 năm 2025, sẽ được chôn cất tại đây vào thứ Bảy, ngày 26 tháng 4.
Ngôi mộ được đặt ở lối đi bên hông của Vương cung thánh đường, làm từ đá cẩm thạch trắng tinh khôi từ Liguria. Đúng theo mong muốn của Đức Phanxicô, bia mộ chỉ khắc một dòng chữ đơn giản: “FRANCISCUS” viết hoa. Phía trên phiến đá là bản sao cây thánh giá bằng bạc mà ngài thường đeo trước ngực, biểu tượng cho sự khiêm nhường và đức tin của vị Giáo Hoàng người Argentina.
Ngôi mộ nằm ngay cạnh nhà nguyện chứa bức tượng Đức Trinh Nữ Maria “Salus Populi Romani,” vị thánh bảo trợ của người La Mã, nơi Đức Phanxicô thường xuyên cầu nguyện. Lần cuối ngài viếng thăm bức tượng này là một tuần trước khi qua đời, thể hiện sự gắn bó sâu sắc với biểu tượng tâm linh này. Vị trí ngôi mộ không chỉ tôn vinh tình yêu của ngài dành cho Đức Mẹ, mà còn phản ánh mong muốn được an nghỉ trong sự gần gũi với người dân Rome.
Người phát ngôn Tòa Thánh thông báo rằng từ sáng Chủ Nhật, ngày 27 tháng 4, Vương cung thánh đường Santa Maria Maggiore sẽ mở cửa để các tín hữu và khách viếng thăm đến chiêm bái nơi an nghỉ cuối cùng của Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Ngôi mộ đơn sơ này không chỉ là nơi tưởng niệm vị Giáo Hoàng thứ 266, mà còn là minh chứng cho di sản của ngài: một cuộc đời tận hiến cho sự giản dị, lòng thương xót, và tình yêu dành cho người nghèo.
Hình ảnh ngôi mộ của Đức Phanxicô, với thiết kế tối giản và vị trí gần gũi với biểu tượng Đức Mẹ, là lời nhắc nhở về sứ vụ của ngài: một Giáo hội khiêm nhường, gần gũi với dân chúng. Từ đá cẩm thạch trắng đến cây thánh giá bạc, mỗi chi tiết đều kể câu chuyện về một vị Giáo Hoàng đã sống và ra đi đúng với tinh thần của Thánh Phanxicô thành Assisi, người mà ngài lấy tên.
Lm. Anmai, CSsR biên soạn và tạm dịch
LỄ TANG ĐỨC GIÁO HOÀNG PHANXICÔ: HÀNH TRÌNH TIỄN BIỆT TẠI BA ĐỊA ĐIỂM
Đức Giáo Hoàng Phanxicô, qua đời vào Thứ Hai Phục Sinh, ngày 21 tháng 4 năm 2025, đã để lại di nguyện giản dị cho lễ tang của mình: không phô trương quyền lực, mà là một người chăn chiên và môn đệ của Chúa Kitô. Lễ tang và chôn cất của ngài, diễn ra tại ba địa điểm ở Rome, kết hợp các nghi thức cổ xưa với tinh thần khiêm nhường mà ngài theo đuổi suốt đời.
Đêm trước lễ tang: Nghi thức đóng quan tài
Vào tối thứ Sáu, ngày 25 tháng 4, tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, chiếc quan tài gỗ của Đức Phanxicô, nơi ngài an nghỉ trong những ngày cuối đời, sẽ được đóng lại trong một nghi thức trang trọng. Trưởng ban nghi lễ Giáo hoàng, Diego Ravelli, sẽ đặt một tấm khăn lụa trắng lên mặt ngài, rảy nước thánh, và đặt vào quan tài các vật tùy táng: tiền xu, huy chương đúc trong triều đại của ngài, cùng một giấy chứng nhận ghi lại ngày tháng cuộc đời và sứ vụ. Quan tài được hàn kín hai lớp – lớp kẽm bên trong và nắp gỗ bên ngoài, khắc hình cây thánh giá và huy hiệu Giáo hoàng.
Lễ tang tại quảng trường Thánh Phêrô
Sáng thứ Bảy, ngày 26 tháng 4, quan tài sẽ được đưa đến tiền sảnh Vương cung thánh đường Thánh Phêrô trong tiếng thánh ca Latinh. Thánh lễ an táng, do Trưởng khoa Hồng y đoàn Giovanni Battista Re chủ trì, sẽ diễn ra tại đây, dự kiến thu hút khoảng 200.000 người, bao gồm nhiều nguyên thủ quốc gia như Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier, Quyền Thủ tướng Đức Olaf Scholz, cùng các giáo sĩ từ các cộng đồng tôn giáo khác.
Thánh lễ bao gồm bài giảng, nghi thức Thánh Thể, và các bài cầu nguyện bằng tiếng Latinh cho Đức Phanxicô, những người tiền nhiệm, và tất cả những người đã khuất. Nghi thức tiễn biệt kết thúc bằng Kinh Cầu Các Thánh, lời cầu nguyện của các Giáo hội Đông phương bằng tiếng Hy Lạp, và một lần nữa, thi thể được rảy nước thánh, giao phó ngài cho ân sủng của Chúa. Để đáp ứng lượng người đông đảo, các màn hình lớn được dựng trên đại lộ Via della Conciliazione dẫn vào Vatican.
Nơi an nghỉ cuối cùng: Santa Maria Maggiore
Khác với truyền thống chôn cất trong hầm mộ Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, Đức Phanxicô chọn Vương cung thánh đường Santa Maria Maggiore – nơi ngài thường cầu nguyện trước bức tượng Đức Mẹ “Salus Populi Romani,” vị thánh bảo trợ của người La Mã. Lần cuối ngài đến đây là một tuần trước khi qua đời. Ngôi mộ giản dị của ngài, chỉ khắc chữ “Franciscus,” được đặt trong một hốc tường gần nhà nguyện có hình Đức Mẹ Đồng Trinh.
Sau lễ tang, quan tài được đưa qua hành trình 6 km từ Vatican đến Santa Maria Maggiore, với người dân Rome đứng dọc đường tiễn biệt. Lễ chôn cất tại đây diễn ra quy mô nhỏ, do Hồng y Kevin Farrell chủ trì, với khoảng 50 giáo sĩ, người thân, bạn bè, và đặc biệt là những người nghèo – những người Đức Phanxicô luôn gần gũi.
Di nguyện của sự giản dị
Khác với người tiền nhiệm Benedict XVI, được chôn trong ba quan tài lồng nhau, Đức Phanxicô chọn một chiếc quan tài gỗ duy nhất, thể hiện tinh thần khiêm nhường. Từ sáng Chủ Nhật, ngày 27 tháng 4, Vương cung thánh đường Santa Maria Maggiore sẽ mở cửa để công chúng viếng mộ vị Giáo Hoàng thứ 266 của Rome.
Lễ tang của Đức Phanxicô không chỉ là sự tiễn biệt một vị lãnh đạo Giáo hội, mà còn là lời nhắc nhở về di sản của ngài: một Giáo hội gần gũi, phục vụ người nghèo, và đặt Chúa Kitô làm trung tâm. Từ Quảng trường Thánh Phêrô đến Santa Maria Maggiore, hành trình cuối cùng của ngài là minh chứng cho một cuộc đời sống vì tình yêu và lòng thương xót.
Lm. Anmai, CSsR biên soạn và tạm dịch
ĐỨC GIÁO HOÀNG PHANXICÔ LẤY CẢM HỨNG TỪ TẦM NHÌN VÀ HÀNH ĐỘNG CỦA THÁNH PHANXICÔ
Khi Đức Hồng y Jorge Mario Bergoglio được bầu làm Giáo Hoàng vào năm 2013, lời khuyên “Đừng quên người nghèo!” từ Đức Hồng y Claudio Hummes đã định hình quyết định lịch sử của ngài: chọn danh hiệu Phanxicô, theo tên Thánh Phanxicô thành Assisi. Là Giáo Hoàng đầu tiên mang tên này trong 2.000 năm lịch sử Giáo hội, Đức Phanxicô, qua đời ngày 21 tháng 4 ở tuổi 88 sau 12 năm trị vì, đã để lại dấu ấn sâu đậm với tinh thần khiêm nhường, hòa bình, và yêu thương, đúng như vị thánh mà ngài kính trọng.
“Tôi muốn một Giáo hội nghèo và vì người nghèo,” Đức Phanxicô tuyên bố với các nhà báo ngày 16 tháng 3 năm 2013, chỉ ba ngày sau khi được bầu. Ngài làm rõ rằng danh hiệu “Phanxicô” lấy cảm hứng từ Thánh Phanxicô thành Assisi – “con người của sự nghèo khó, hòa bình, và bảo vệ tạo vật” – chứ không phải Thánh Phanxicô Xaviê, đồng sáng lập Dòng Tên, dòng tu của ngài.
Cha Bruce Morrill, giáo sư thần học tại Đại học Vanderbilt, nhận định rằng việc chọn tên “Phanxicô” thể hiện sự khiêm nhường và sự đồng hành với vị thánh được Chúa truyền lệnh “xây dựng lại nhà thờ của Ta.” Là Giáo Hoàng Dòng Tên đầu tiên, ngài tránh những danh hiệu như “Ignatius” hay “Xavier” để không mang sắc thái tự hào, thay vào đó chọn một tên gọi phản ánh tinh thần phục vụ.
Tinh thần của Thánh Phanxicô thấm đẫm trong các tác phẩm của Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Hai thông điệp Laudato Si’ (2015) về chăm sóc môi trường và Fratelli Tutti (2020) về tình anh em, cùng tông huấn Laudate Deum (2023) về khủng hoảng khí hậu, đều lấy cảm hứng từ lời ca ngợi của Thánh Phanxicô. Đặc biệt, Fratelli Tutti được ngài ký tại mộ Thánh Phanxicô ở Assisi, thể hiện sự gắn bó sâu sắc.
Năm 2023, Đức Phanxicô viết lời giới thiệu cho một cuốn sách tiếng Ý về quy tắc sống của các tu sĩ Phanxicô, nhấn mạnh rằng Thánh Phanxicô “cho thấy Chúa Giêsu là Thầy duy nhất.” Cùng năm, ngài xuất bản tập bài viết về cảnh Chúa giáng sinh, kỷ niệm 800 năm Thánh Phanxicô dựng hang đá đầu tiên tại Greccio, Ý. Trong sắc lệnh công bố Năm Thánh 2025 với chủ đề “Những người hành hương của hy vọng,” ngài ca ngợi sự kiên nhẫn của Thánh Phanxicô, một đức tính cần thiết trong thời đại số hóa.
Đức Phanxicô không chỉ lấy cảm hứng từ lời dạy mà còn từ hành động của Thánh Phanxicô. Chuyến thăm đầu tiên của ngài ra ngoài Rome vào năm 2013 đến đảo Lampedusa – cửa ngõ nguy hiểm của người di cư châu Phi – là biểu tượng mạnh mẽ cho lòng trắc ẩn với những người đau khổ. Cha Joseph Chinnici, chuyên gia về Thánh Phanxicô, nhận xét rằng “chiều sâu tâm linh” của Đức Phanxicô được thể hiện qua những hành động đơn giản nhưng ý nghĩa, như rửa chân cho người thuộc các tôn giáo khác vào Thứ Năm Tuần Thánh hay ôm lấy cả người tin và không tin, đúng như tinh thần Fratelli Tutti.
Lòng sùng kính Thánh Phanxicô đã có từ khi ngài còn trong nhà tập Dòng Tên, và được củng cố khi làm tổng giám mục Buenos Aires, phục vụ tại các khu ổ chuột. Năm 2016, ngài thành lập Ngày Thế giới vì Người nghèo, và vào năm 2022, ngài gặp 500 người nghèo tại Assisi, thể hiện sự đồng hành với những người bị gạt ra bên lề.
Giống như Thánh Phanxicô từ bỏ giàu sang để sống nghèo khó, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã chọn con đường khiêm nhường, đặt người nghèo và tạo vật vào trung tâm sứ vụ. Cha Chinnici nhấn mạnh rằng cả hai vị đều dùng “hành động biểu tượng” để truyền tải thông điệp: từ hang đá Greccio của Thánh Phanxicô đến những cái ôm của Đức Phanxicô dành cho nhân loại. Di sản của ngài không chỉ là một Giáo hội gần gũi hơn với người nghèo, mà còn là lời kêu gọi nhân loại hướng đến Chúa Kitô, trở nên “nhân văn hơn” trong tình yêu và hy vọng.
Lm. Anmai, CSsR biên soạn và tạm dịch
CÁC HỒNG Y CHỌN GIÁM MỤC ĐƯA RA SUY TƯ VỀ GIÁO HỘI VÀ GIÁO HOÀNG TƯƠNG LAI
Trong tâm tình cầu nguyện và chuẩn bị cho mật nghị bầu chọn vị Giáo Hoàng kế nhiệm Đức Thánh Cha Phanxicô, các hồng y đã nhất trí chọn hai vị giám mục để trình bày những bài suy niệm sâu sắc, nhằm soi sáng những nhu cầu cấp thiết của Giáo hội Công giáo hoàn vũ. Thông tin này được Văn phòng Báo chí Tòa Thánh công bố hôm nay.
Cha Donato Ogliari, viện phụ Dòng Biển Đức và trụ trì Vương cung thánh đường Thánh Phaolô Ngoài Tường tại Roma, sẽ dâng bài suy niệm đầu tiên ngay sau thánh lễ an táng Đức Giáo Hoàng Phanxicô vào ngày 26 tháng 4 năm 2025. Bài suy niệm này được kỳ vọng sẽ là kim chỉ nam thiêng liêng, giúp các hồng y bước vào giai đoạn chuẩn bị với tâm hồn hướng về ý Chúa.
Bài suy niệm thứ hai sẽ được Đức Hồng y Raniero Cantalamessa, nguyên giảng thuyết viên Phủ Giáo Hoàng, trình bày tại Nhà nguyện Sistine ngay trước khi mật nghị bắt đầu cuộc bỏ phiếu. Ở tuổi 90, Đức Hồng y Cantalamessa không còn đủ điều kiện tham gia bầu chọn, nhưng sự khôn ngoan và chiều sâu thiêng liêng của ngài vẫn là nguồn cảm hứng lớn lao cho Hồng y đoàn. Những lời chia sẻ của ngài hứa hẹn sẽ khơi dậy tinh thần phân định và cầu nguyện trong lòng các vị hồng y.
Theo Tông hiến Universi Dominici Gregis, các bài suy niệm này phải tập trung vào “những thách đố mà Giáo hội đang đối diện” và “sự cần thiết của việc phân định kỹ lưỡng khi lựa chọn vị Giáo Hoàng mới”. Qua đó, các hồng y được mời gọi định hình một tầm nhìn rõ ràng cho tương lai của Giáo hội, dưới sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần.
Quyết định chọn Cha Ogliari và Đức Hồng y Cantalamessa được đưa ra trong đại hội đồng lần thứ ba của các hồng y, diễn ra vào ngày 24 tháng 4 năm 2025. Đây là một trong những cuộc họp thường nhật trước mật nghị, nơi các hồng y cùng nhau cầu nguyện và thảo luận. Hiện tại, ngày chính thức khai mạc mật nghị vẫn chưa được ấn định.
Theo ông Matteo Bruni, giám đốc Văn phòng Báo chí Tòa Thánh, đã có 113 hồng y hiện diện tại cuộc họp ngày 24 tháng 4. Những hồng y đến Roma sau cuộc họp ngày 23 tháng 4 đã tuyên thệ, cam kết tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về việc bầu Giáo Hoàng và giữ bí mật tuyệt đối về mọi vấn đề liên quan đến mật nghị.
Hồng y đoàn hiện có 252 thành viên, trong đó 117 vị không đủ điều kiện bỏ phiếu, chủ yếu do giới hạn độ tuổi. Tuy nhiên, các vị này vẫn được mời tham dự các đại hội đồng để đóng góp ý kiến. Ông Bruni cho biết, chưa rõ trong số 113 hồng y tham dự ngày 24 tháng 4, có bao nhiêu vị là cử tri hồng y đủ điều kiện bỏ phiếu.
Dù một số hồng y vẫn chưa đến Roma, các cuộc thảo luận về những nhu cầu của Giáo hội và thế giới đã được khởi động. Trong phiên họp ngày 24 tháng 4, 34 hồng y đã phát biểu, chia sẻ những góc nhìn sâu sắc về các thách đố và cơ hội mà Giáo hội đang đối diện. Những trao đổi này là nền tảng để các hồng y chuẩn bị tâm hồn và trí tuệ, hướng tới việc lựa chọn vị Giáo Hoàng kế nhiệm.
Việc chọn Cha Ogliari và Đức Hồng y Cantalamessa thể hiện sự cẩn trọng và tâm tình cầu nguyện của Hồng y đoàn trong việc tìm kiếm sự hướng dẫn thiêng liêng trước mật nghị. Những bài suy niệm sắp tới không chỉ là dịp để nhìn lại di sản phong phú của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, mà còn là lời mời gọi các hồng y mở lòng lắng nghe tiếng Chúa Thánh Thần. Qua đó, các ngài sẽ chọn được một vị lãnh đạo có thể dẫn dắt Giáo hội vượt qua những thử thách của thời đại, với lòng trung thành và tình yêu dành cho Chúa Kitô và Dân Thánh của Ngài.
Lm. Anmai, CSsR biên soạn và tạm dịch
DÒNG NGƯỜI HỘI TỤ: HÀNG NGÀN NGƯỜI CHỜ ĐỢI ĐỂ TỎ LÒNG TÔN KÍNH ĐỨC GIÁO HOÀNG PHANXICÔ
Sau khi quan tài của Đức Giáo Hoàng Phanxicô được đặt tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô vào ngày 23 tháng 4, hàng chục ngàn người từ khắp nơi đã xếp hàng dài, kiên nhẫn chờ đợi hàng giờ để nói lời tạm biệt với vị Giáo Hoàng được yêu mến, người qua đời ngày 21 tháng 4.
Quan tài mở, được chuyển từ nhà nguyện Domus Sanctae Marthae – nơi Đức Phanxicô từng sinh sống – đến Vương cung thánh đường, đã trở thành tâm điểm của lòng thành kính. Hai hàng người khổng lồ hình thành quanh Quảng trường Thánh Phêrô: một bên phải, một vòng qua bên trái, di chuyển chậm rãi qua các trạm kiểm soát an ninh dưới hàng cột Bernini. Sau đó, cả hai hợp thành một dòng người duy nhất, hướng qua Cửa Thánh và tiến vào gian giữa nhà thờ.
Thời gian chờ đợi kéo dài từ ba đến gần năm giờ, nhưng điều này không làm nản lòng những người hành hương. Theo Matteo Bruni, giám đốc Văn phòng Báo chí Vatican, trong 24 giờ đầu tiên mở cửa cho công chúng (tính đến 11 giờ sáng ngày 24 tháng 4), hơn 50.000 người đã đến viếng Đức Giáo Hoàng. Ban đầu, Vương cung thánh đường dự kiến đóng cửa lúc nửa đêm, nhưng do lượng người quá đông, giờ tham quan được kéo dài đến 5:30 sáng, chỉ tạm nghỉ 90 phút.
Đến ngày 24 tháng 4, sự phối hợp giữa cảnh sát Rome và Lực lượng Bảo vệ Dân sự đã giúp dòng người được sắp xếp trơn tru hơn. Một hàng người khổng lồ kéo dài từ Quảng trường Risorgimento, với các tình nguyện viên mặc áo xanh neon hướng dẫn đám đông qua những con phố nhộn nhịp. Hàng hành hương khác tiến dọc Via della Conciliazione, trong khi một dòng thứ ba di chuyển về lối vào phía nam, gần hàng cột Bernini. Đến 8 giờ sáng, hàng ngàn người đã chậm rãi tiến vào Vương cung thánh đường.
Consuelo và Ana, hai người bạn từ Valencia, Tây Ban Nha, đang trong chuyến du lịch Ý thì nhận tin Đức Giáo Hoàng qua đời. “Cái chết của ngài hoàn toàn bất ngờ,” Ana chia sẻ với Catholic News Service ngày 23 tháng 4. “Chúng tôi đặt chuyến bay từ tháng 1, lo lắng khi ngài bệnh, nhưng không ngờ điều này xảy ra.”
Consuelo, người từng gặp Đức Phanxicô trong Tuần Thánh, nói thêm: “Ngài trông yếu, nhưng chúng tôi không nghĩ ngài sẽ ra đi. Ngài hiến thân cho mọi người, muốn một Giáo hội gần gũi với xã hội thế kỷ 21. Sự ra đi của ngài thật đau đớn.” Dù phải chờ bốn giờ dưới cái nắng Rome, cả hai vẫn kiên nhẫn.
Ana, tự nhận mình là người vô thần, bày tỏ: “Tôi ngưỡng mộ ngài. Ngài là một Giáo Hoàng mẫu mực, mở lòng với xã hội mới, những thế giới mới. Tôi ở đây vì khoảnh khắc lịch sử này.”
Dòng người hội tụ tại Vương cung thánh đường không chỉ là sự tiễn biệt, mà còn là minh chứng cho di sản của Đức Giáo Hoàng Phanxicô – một vị lãnh đạo đã mang Giáo hội đến gần hơn với con người, từ tín hữu đến những người ngoài Công giáo. Giữa những hàng người dài bất tận, lòng thành kính và tình yêu dành cho ngài đã biến Quảng trường Thánh Phêrô thành một biểu tượng của sự đoàn kết và hy vọng.
Lm. Anmai, CSsR biên soạn và tạm dịch
CHÚA NHẬT LÒNG THƯƠNG XÓT CHÚA: NIỀM VUI PHỤC SINH CHIẾN THẮNG GIỮA NƯỚC MẮT
Trong bối cảnh tang lễ Đức Giáo Hoàng Phanxicô, Chúa Nhật Lòng Thương Xót Chúa, được cử hành vào ngày 27 tháng 4 năm 2025, mang đến thông điệp hy vọng rằng niềm vui Phục Sinh vượt qua mọi đau buồn. Hàng ngàn tín hữu trên toàn thế giới đang chuẩn bị kỷ niệm ngày lễ này qua phụng vụ, cầu nguyện, và các hoạt động nghệ thuật, giữa lòng tiếc thương vị Giáo Hoàng vừa qua đời vào ngày 21 tháng 4.
Chúa Nhật Lòng Thương Xót, được Thánh Gioan Phaolô II thiết lập năm 2000 khi tuyên thánh cho Thánh Maria Faustina Kowalska, tôn vinh lòng thương xót vô biên của Chúa. Thánh nữ Ba Lan, một nữ tu dòng Đức Mẹ Lòng Thương Xót, đã nhận được thị kiến từ Chúa Kitô, kêu gọi truyền bá lòng sùng kính qua lời cầu nguyện, một lễ hội hàng năm, và hình ảnh Trái Tim Chúa với các tia máu và nước.
Năm nay, lễ trọng diễn ra chỉ một ngày sau tang lễ Đức Giáo Hoàng Phanxicô, tạo nên một sự “phân cực cảm xúc,” theo Cha Chris Alar, bề trên tỉnh dòng Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội. Ông chia sẻ với OSV News: “Chúng ta được kêu gọi vui mừng trong tuần bát nhật Phục Sinh, nhưng sự mất mát của Đức Phanxicô mang đến nỗi buồn. Tuy nhiên, tám ngày này là quan trọng nhất, vượt trên cả cái chết của một vị Giáo Hoàng.”
Cha Alar nhấn mạnh rằng novendiali – chín ngày Thánh lễ tưởng nhớ Đức Phanxicô bắt đầu từ ngày 26 tháng 4 – sẽ là thời gian để Giáo hội chính thức bày tỏ lòng tiếc thương, trong khi Chúa Nhật Lòng Thương Xót vẫn là dịp để tôn vinh niềm vui Phục Sinh.
Tại Tổng giáo phận Galveston-Houston, học sinh trung học cơ sở đã tham gia cuộc thi thơ thánh thường niên do tổ chức Nghệ thuật Văn học Công giáo tổ chức, với chủ đề Lòng Thương Xót Chúa. Cuộc thi nhận được 1.200 bài dự thi, chia thành hai hạng mục: học sinh trường Công giáo thuộc tổng giáo phận và học sinh trường độc lập hoặc học tại nhà. Những người chiến thắng sẽ đọc thơ vào ngày 5 tháng 5, mang đến sắc màu tâm linh tươi sáng giữa thời khắc đau buồn.
Tại Đền thờ quốc gia Thánh Gioan Phaolô II ở Washington, một cuộc triển lãm tạm thời mang tên “Ngày Hạnh Phúc Nhất Trong Cuộc Đời Tôi: Lòng Thương Xót của Chúa với Thánh Gioan Phaolô II và Thánh Faustina” đã khai mạc ngày 22 tháng 4. Triển lãm, kéo dài đến Lễ Hiện Xuống ngày 8 tháng 6, trưng bày thánh tích hạng nhất của Thánh Faustina và tôn vinh di sản của Thánh Gioan Phaolô II, người đã gọi thánh nữ là “sứ giả của tình yêu thương xót.”
Theo nhật ký của Thánh Faustina, Chúa Kitô hứa ban ơn tha thứ hoàn toàn tội lỗi và xóa bỏ hình phạt tạm thời cho những ai xưng tội, rước lễ, và tham gia sùng kính vào Chúa Nhật Lòng Thương Xót. Cha Alar giải thích: “Đây được gọi là ‘phép rửa thứ hai’ vì nó xóa bỏ mọi tội lỗi và hình phạt, mang lại niềm hy vọng cứu rỗi cuối cùng.”
Thánh Gioan Phaolô II cũng ban ơn toàn xá cho ngày lễ này, với các điều kiện thông thường: xưng tội, rước lễ, cầu nguyện theo ý Đức Giáo Hoàng, và từ bỏ hoàn toàn tội lỗi. Những ân sủng này càng trở nên ý nghĩa trong bối cảnh Giáo hội đang thương tiếc Đức Phanxicô, vị Giáo Hoàng luôn nhấn mạnh lòng thương xót và sự tha thứ.
Chúa Nhật Lòng Thương Xót Chúa năm 2025 không chỉ là dịp để kỷ niệm lòng thương xót vô biên của Thiên Chúa, mà còn là lời nhắc nhở rằng ánh sáng Phục Sinh luôn chiến thắng bóng tối của sự mất mát. Giữa những giọt nước mắt tiếc thương Đức Giáo Hoàng Phanxicô, các tín hữu được mời gọi tìm niềm vui trong tình yêu cứu chuộc của Chúa, như Thánh Faustina từng viết: “Lòng thương xót của Chúa là niềm hy vọng cuối cùng của nhân loại.”
Lm. Anmai, CSsR biên soạn và tạm dịch
CÁC HỒNG Y THƯƠNG TIẾC ĐỨC GIÁO HOÀNG PHANXICÔ KHI CHUẨN BỊ MẬT NGHỊ
Vào sáng ngày 24 tháng 4, các hồng y từ khắp nơi trên thế giới đã tề tựu tại Hội trường Thượng hội đồng Vatican để bắt đầu các cuộc họp kín chuẩn bị cho mật nghị bầu người kế nhiệm Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Trong không khí trang nghiêm, nhiều hồng y bày tỏ nỗi tiếc thương sâu sắc đối với vị Giáo Hoàng người Argentina, nhấn mạnh rằng di sản của ngài vẫn đang là tâm điểm trước khi bàn đến việc kế vị.
“Chúng ta vẫn chưa nói về mật nghị hay sự kế vị. Chúng ta vẫn đang khóc thương Đức Giáo Hoàng Phanxicô,” Đức Hồng y Jean-Paul Vesco, Tổng giám mục Algiers, chia sẻ. Được tấn phong vào tháng 12 năm 2024, ông là một trong những hồng y cuối cùng nhận danh hiệu từ cố Giáo Hoàng.
Đức Hồng y Fernando Chomalí, hồng y cử tri duy nhất từ Chile, nhấn mạnh tinh thần hiệp thông mà Đức Phanxicô để lại. “Ngài thúc đẩy sự hiệp thông và tình huynh đệ. Chúng ta phải suy ngẫm về cách sống như ngài đã sống,” ông nói. Ông cũng bày tỏ niềm vui trước dòng người đông đảo tại Rome, với hơn 48.000 tín hữu đã đến Vương cung thánh đường Thánh Phêrô tính đến sáng 24 tháng 4 để tiễn biệt Đức Giáo Hoàng. “Chúng tôi buồn, nhưng chúng tôi phải tiếp tục, vì ngài tin vào sự Phục sinh,” ông nhấn mạnh.
Các cuộc họp kín, hay công đồng chung, sẽ diễn ra tại Vatican cho đến khi mật nghị chính thức bắt đầu, sớm nhất là ngày 5 tháng 5. Khi đó, các hồng y dưới 80 tuổi sẽ bước vào lệnh phong tỏa, tách biệt hoàn toàn với thế giới bên ngoài, không sử dụng điện thoại hay máy tính, cho đến khi Giáo Hoàng thứ 267 được bầu.
Đức Hồng y Fernando Filoni, đại sư Dòng Hiệp sĩ Mộ Thánh, cho biết tiến trình hiện tại đang ở “giai đoạn tổ chức” chứ chưa đến “giai đoạn quyết định”. Ông cũng đề cập đến trường hợp gây tranh cãi của Đức Hồng y Angelo Becciu, người bị tòa án Vatican kết án năm 2023 vì tội tham ô. Dù bị tước bỏ nhiều quyền, Đức Hồng y Becciu vẫn đủ điều kiện tham gia các cuộc thảo luận trước mật nghị. “Vấn đề sẽ được thảo luận, nhưng chưa có quyết định,” Đức Hồng y Filoni nói. Đức Hồng y Giuseppe Versaldi cũng từ chối bình luận, nhấn mạnh rằng Hội đồng Hồng y sẽ quyết định.
Đức Hồng y Versaldi, người từng giữ vai trò chủ tịch Bộ Giáo dục Công giáo từ 2015 đến 2022, ca ngợi Đức Phanxicô là “người gần gũi với dân chúng, khởi xướng các cải cách cần thiết dù gặp nhiều trở ngại.” Ông nói thêm: “Sẽ mất thời gian để chúng ta thấu hiểu trọn vẹn những gì ngài đã làm. Chúa chắc chắn sẽ đền đáp ngài như một người tôi tớ trung thành.”
Trong các cuộc họp sắp tới, các hồng y không chỉ chuẩn bị cho mật nghị mà còn lắng nghe sự hướng dẫn của Chúa Thánh Linh. “Bầu không khí lắng nghe Chúa sẽ giúp những người bầu cử diễn giải ý muốn của Ngài,” Đức Hồng y Versaldi kết luận.
Di sản của Đức Giáo Hoàng Phanxicô – sự hiệp thông, lòng nhân ái, và tinh thần cải cách – đang là ngọn lửa soi sáng các hồng y khi họ bước vào giai đoạn quan trọng này của Giáo hội Công giáo.
Lm. Anmai, CSsR biên soạn và tạm dịch
NGƯỜI DI CƯ, TỊ NẠN VÀ TÙ NHÂN CÓ MẶT TẠI TANG LỄ ĐỨC GIÁO HOÀNG PHANXICÔ
Vào thứ Bảy, ngày 26 tháng 4, lúc 10 giờ sáng, Quảng trường Thánh Phêrô sẽ đón hàng ngàn người tham dự Thánh lễ an táng Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Trong số đó, không thể thiếu những người ngài luôn dành tình yêu thương đặc biệt: người di cư, người tị nạn, tù nhân, và những người nghèo – những người sẽ “chào đón” ngài tại Santa Maria Maggiore, nơi ngài an nghỉ.
Tổ chức phi chính phủ Mediterranea, từng nhiều lần gặp gỡ Đức Phanxicô, thông báo một phái đoàn đặc biệt sẽ hiện diện tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô. Phái đoàn bao gồm các nhân viên cứu hộ, người di cư, và những nạn nhân từng chịu tra tấn và trốn thoát khỏi các trại tập trung ở Libya. Sự tham gia của họ được Văn phòng Nội vụ Giáo hoàng xác nhận, thể hiện tinh thần gần gũi của Đức Phanxicô với những người chịu đau khổ.
Bộ Quản lý Trại giam (Dap) tuyên bố sẵn sàng cấp phép đặc biệt “ad horas” cho các tù nhân tham dự Thánh lễ an táng, nếu đáp ứng các điều kiện cần thiết. Sau khi có ý kiến đồng thuận từ tòa án giám sát, Dap sẽ xem xét cấp giấy phép. Ngoài ra, một số nhà tù dự kiến cho phép tù nhân theo dõi trực tiếp tang lễ qua truyền hình tại phòng sinh hoạt chung, mang đến cơ hội để họ cùng tưởng nhớ vị Giáo Hoàng của lòng nhân ái.
Sự hiện diện của người di cư, tị nạn, và tù nhân tại tang lễ là minh chứng sống động cho di sản của Đức Giáo Hoàng Phanxicô – một vị Giáo Hoàng luôn mở rộng vòng tay với những người bị gạt ra bên lề xã hội. Từ Quảng trường Thánh Phêrô đến Santa Maria Maggiore, tinh thần yêu thương và hòa nhập của ngài sẽ tiếp tục lan tỏa, ngay cả khi ngài đã ra đi.
Lm. Anmai, CSsR biên soạn và tạm dịch
ĐỨC GIÁO HOÀNG PHANXICÔ: HÀNG NGÀN NGƯỜI XẾP HÀNG TIỄN BIỆT
Hơn 61.000 tín hữu đã đến trước lăng mộ của Đức Giáo Hoàng Phanxicô tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô để bày tỏ lòng tôn kính. Dòng người không ngừng đổ về từ Via Ottaviano, góc Via Giulio Cesare, tạo nên một khung cảnh xúc động. Theo Văn phòng Báo chí Vatican, từ 11 giờ sáng thứ Tư, ngày 23 tháng 4, đến 1 giờ sáng thứ Năm, ngày 24 tháng 4, hàng chục ngàn người đã dừng chân cầu nguyện trước quan tài của Giám mục Rome, được đặt dưới chân Bàn thờ Xưng tội.
Để hỗ trợ dòng người, Lực lượng Bảo vệ Dân sự đã thiết lập một hành lang rào chắn từ Piazza Risorgimento, bắt đầu từ cổng Porta Rosa, lối vào hoành tráng của Thành phố Vatican. Dự kiến, khoảng 200.000 người sẽ tham dự tang lễ vào thứ Bảy, ngày 26 tháng 4. Hai màn hình khổng lồ được lắp đặt tại Via di Porta Angelica và Porta Sant’Anna để những người không thể vào quảng trường vẫn có thể theo dõi nghi thức.
Giữa dòng người đông đúc, Don Lorenzo Bellini, linh mục từ giáo xứ Santa Maria Assunta ở Cologno al Serio, dẫn dắt 46 thiếu niên trong nhóm thêm sức. Ông chia sẻ: “Chúng tôi đến từ Assisi và không muốn thay đổi kế hoạch. Các em nhỏ lần đầu đến Thánh đường Thánh Phêrô, đều kinh ngạc trước sự uy nghiêm của nơi này.”
Paola, một nhân viên bán hàng ở Rome, kiên nhẫn xếp hàng sau ca làm việc. Cô kể: “Hôm qua tôi đợi đến 1 giờ chiều nhưng không vào được. Hôm nay, tôi sẽ không rời đi cho đến khi nói lời tạm biệt với Francesco. Nụ cười, lời chào ‘chúc ngon miệng’ của ngài sẽ mãi trong tim tôi. Ngài là Giáo Hoàng của tất cả.”
Ngồi trên bậc thềm Colonnade, bà Giuliana và cháu gái 18 tuổi Giordana chia sẻ cảm xúc sâu sắc. Giuliana nói: “Đức Phanxicô như người anh, người cha, người ông. Ngài lớn lên trong gia đình khiêm tốn, luôn gần gũi người nghèo. Tôi hy vọng Giáo Hoàng tiếp theo sẽ tiếp nối di sản của ngài.” Giordana bổ sung: “Ngài dạy tôi về tự do, tôn trọng, và yêu thương. Lời khuyên ‘đừng đi ngủ nếu chưa làm hòa’ là bài học tôi sẽ luôn ghi nhớ.”
Domenica, từ Chieti, xúc động khi đứng trước quan tài: “Lời kêu gọi hòa bình, sự giản dị của ngài sẽ không bao giờ phai. Hy vọng những hạt giống ngài gieo sẽ tiếp tục nảy mầm.”
Cặp đôi Paola và Vincenzo, kết hôn năm 2017, nhắc đến Amoris Laetitia: “Tài liệu ấy như vuốt ve tâm hồn chúng tôi, nói về những khó khăn gia đình, cả công việc bấp bênh. Khi cãi nhau, chúng tôi nhớ đến ‘sự dịu dàng’ của một cái ôm mà ngài nhắc nhở, để bảo vệ con cái.”
Dòng người đến với Đức Giáo Hoàng Phanxicô không chỉ là sự tiễn biệt, mà còn là lời khẳng định về di sản của một vị Giáo Hoàng gần gũi, nhân hậu. Từ những lời cầu nguyện thầm lặng đến những câu chuyện cá nhân, tất cả hòa quyện trong không khí trang nghiêm và yêu thương tại Vatican, nơi Đức Phanxicô đã để lại dấu ấn không thể xóa nhòa trong lòng hàng triệu người.
Lm. Anmai, CSsR biên soạn và tạm dịch
REINA: SỰ PHỤC SINH, “TỪ QUAN TRỌNG NHẤT TRONG HÀNH TRANG TÂM LINH CỦA CHÚNG TA”
Roma, 24 tháng 4 năm 2025 – Dưới ánh hoàng hôn dịu dàng chiếu qua cửa chính Vương cung thánh đường Thánh Gioan Lateran, Giáo hội Roma đã quy tụ trong buổi tối đặc biệt để tạ ơn Chúa vì cuộc đời và sứ vụ của Đức Giáo hoàng Phanxicô. Thánh lễ Tôn thờ Thánh Thể, do Đức Hồng y Baldo Reina – Đại diện Giáo phận Roma – chủ sự, không chỉ là dịp để tưởng nhớ mà còn là lời mời gọi sống đức tin mãnh liệt vào sự phục sinh.
Khi ánh nắng cuối ngày lấp lánh trên cây thánh giá dẫn đầu đoàn rước, Đức Hồng y Reina bước chậm rãi xuống gian giữa nhà thờ, tiến về bàn thờ nơi Bí tích Thánh Thể được trưng bày. Tiếng hát của Ca đoàn Giáo phận Roma nhẹ nhàng cất lên, hòa quyện với khói hương trầm lan tỏa. “Anh chị em thân mến,” ngài mở lời, “hôm nay, trong sự thinh lặng tôn thờ, chúng ta dâng lời tạ ơn vì món quà tuyệt vời là cuộc đời Đức Giáo hoàng Phanxicô.” Ngài quỳ xuống trước Mình Thánh Chúa, dẫn dắt cộng đoàn vào khoảnh khắc cầu nguyện sâu sắc.
Buổi tĩnh tâm được điểm tô bởi những trích đoạn từ bài giảng của Đức Phanxicô, do Sơ Rebecca Nazzaro – bề trên Dòng Truyền giáo Mặc khải – đọc lại. Một đoạn đáng nhớ từ bài giảng năm 2020 của ngài nhấn mạnh: “Con mắt đức tin vượt qua những điều hữu hình, nhìn thấy những điều vô hình. Chúa luôn ở cùng chúng ta, trung thành với lời hứa: ‘Ta sẽ ở cùng các con mọi ngày cho đến tận thế.’” Những lời này như ngọn lửa sưởi ấm trái tim những người hiện diện, nhắc nhở rằng sự phục sinh là nền tảng của niềm hy vọng Kitô giáo.
Trong bài chia sẻ, Đức Hồng y Reina bày tỏ nỗi đau trước sự ra đi của Đức Phanxicô: “Chúng ta cảm nhận sâu sắc sự vắng bóng của vị mục tử. Nhưng chính trong những giây phút này, chúng ta được mời gọi để Chúa Giêsu củng cố đức tin của mình.” Ngài nhấn mạnh: “Phục sinh là từ quan trọng nhất trong hành trang tâm linh của chúng ta.” Lời kêu gọi của ngài vang vọng: Hãy tiếp tục cầu nguyện để Chúa đón Đức Phanxicô vào thiên đàng và nâng đỡ Giáo hội, đặc biệt là Giáo phận Roma – nơi Đức Giáo hoàng hết lòng yêu thương.
Cùng hiện diện trong thánh lễ còn có các giám mục phụ tá Renato Tarantelli Baccari, Guerino Di Tora, và Luca Brandolini – cựu giám mục phụ tá Roma. Hàng trăm tín hữu, từ người dân địa phương đến khách hành hương, đã quỳ cầu nguyện, mắt hướng về Bí tích Thánh Thể được thắp sáng bởi những ngọn nến lung linh.
Khi mặt trời lặn, ánh sáng trong vương cung thánh đường dần nhường chỗ cho sự tĩnh lặng thiêng liêng. Tiếng hát của Ca đoàn hòa cùng đoàn rước kết thúc, để lại trong lòng mọi người những lời dạy của Đức Phanxicô: “Đặc biệt trong những giờ phút khó khăn, Chúa không bỏ rơi chúng ta.” Những lời này, như ngọn đèn soi lối, tiếp tục truyền cảm hứng cho Giáo hội Roma và toàn thế giới.
Buổi tối không chỉ là một nghi thức, mà là một lời nhắc nhở sống động rằng, qua sự phục sinh, Đức Phanxicô vẫn đồng hành cùng Giáo hội trong hành trình đức tin.
Lm. Anmai, CSsR biên soạn và tạm dịch
NHỮNG SÁNG KIẾN ĐẠI KẾT HÀNG ĐẦU CỦA ĐỨC GIÁO HOÀNG PHANXICÔ: HỒI TƯỞNG
Trong hơn một thập kỷ lãnh đạo Giáo hội Công giáo, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã ghi dấu ấn với những nỗ lực không ngừng nghỉ nhằm thúc đẩy sự hiệp nhất giữa các cộng đồng Kitô hữu. Tiếp nối tinh thần của Công đồng Vatican II, ngài đã xây dựng những cây cầu đối thoại, tạo nên các khoảnh khắc lịch sử trong hành trình đại kết. Dù những thành tựu liên tôn của ngài, như Tuyên bố Abu Dhabi năm 2019 về tình anh em nhân loại, thường thu hút sự chú ý, các sáng kiến đại kết với các Giáo hội Kitô giáo khác cũng để lại di sản sâu sắc.
Một trong những cột mốc đại kết nổi bật của Đức Giáo hoàng Phanxicô là cuộc gặp với Đức Thượng phụ Kirill, người đứng đầu Giáo hội Chính thống Nga, vào ngày 12 tháng 2 năm 2016 tại Havana, Cuba. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử một giáo hoàng gặp gỡ người đứng đầu Giáo hội Chính thống Nga, đánh dấu bước ngoặt trong quan hệ giữa hai Giáo hội.
Cuộc gặp được chuẩn bị bí mật trong nhiều tháng, chỉ được công bố một tuần trước đó. Trong hai giờ trao đổi, Đức Giáo hoàng và Đức Thượng phụ đã ký một tuyên bố chung, nhấn mạnh các vấn đề như cuộc bách hại người Kitô hữu ở Trung Đông và Bắc Phi, xung đột tại Ukraine, và mối đe dọa của chủ nghĩa thế tục đối với tự do tôn giáo. Tuyên bố cũng đề cập đến các thách thức toàn cầu như nghèo đói, khủng hoảng gia đình, phá thai và an tử, đồng thời kêu gọi người trẻ Kitô hữu sống đức tin một cách mạnh mẽ.
Trong bài phát biểu sau cuộc gặp, Đức Giáo hoàng Phanxicô chia sẻ: “Chúng ta nói chuyện như anh em, cùng chia sẻ một phép rửa, cùng là giám mục. Chúng ta đồng ý rằng sự hiệp nhất được xây dựng bằng cách tiến bước cùng nhau. Tôi cảm nhận rõ sự hiện diện của Chúa Thánh Thần trong cuộc đối thoại này.” Ngài bày tỏ hy vọng rằng cuộc gặp sẽ tôn vinh Thiên Chúa và mang lại lợi ích cho dân Chúa dưới sự che chở của Đức Mẹ.
Tuy nhiên, sau khi Nga xâm lược Ukraine vào năm 2022, kế hoạch cho một cuộc gặp thứ hai bị hủy bỏ. Trong cuộc gọi video vào tháng 3 năm 2022, Đức Giáo hoàng nhấn mạnh rằng Giáo hội phải sử dụng “ngôn ngữ của Chúa Giêsu” thay vì chính trị, kêu gọi hòa bình và chấm dứt xung đột. Ngài khẳng định: “Chúng ta là những người chăn dắt, phải đoàn kết để giúp đỡ những người đau khổ và tìm con đường hòa bình.”
Một sáng kiến đại kết đáng chú ý khác là chuyến thăm Thụy Điển vào cuối tháng 10 năm 2016, nhân dịp kỷ niệm 500 năm cuộc Cải cách Tin Lành. Tại đây, Đức Giáo hoàng cùng chủ tịch Liên đoàn Luther Thế giới, Munib Younan, đã ký một tuyên bố chung, nhấn mạnh rằng “nhiều điều đoàn kết chúng ta hơn là chia rẽ chúng ta.”
Tuyên bố nêu rõ: “Năm mươi năm đối thoại bền vững giữa Công giáo và Luther đã giúp vượt qua khác biệt, xây dựng lòng tin và sự hiểu biết lẫn nhau. Qua phục vụ chung, đặc biệt trong đau khổ và bách hại, chúng ta không còn là người xa lạ.” Đức Giáo hoàng và Younan cam kết trở thành “sứ giả của tình yêu vô biên của Thiên Chúa,” mở lòng cho quyền năng của Chúa Ba Ngôi thông qua cầu nguyện, lắng nghe và sống tình yêu của Chúa Kitô.
Đức Giáo hoàng Phanxicô đã kế thừa và mở rộng các nỗ lực đại kết của các vị tiền nhiệm. Ngài thường xuyên tiếp đón các phái đoàn đại kết tại Vatican, tham gia các sự kiện đại kết và gửi thông điệp đến các dịp đặc biệt. Dù chưa đạt được những đột phá thần học lớn, một tài liệu quan trọng được công bố năm 2024 bởi Bộ Thúc đẩy Sự Hiệp nhất Kitô giáo, với sự phê chuẩn của ngài, đã đề xuất cách thức mới để thực hiện quyền tối thượng của Giáo hoàng, hướng tới một Giáo hội thống nhất.
Những sáng kiến đại kết của Đức Giáo hoàng Phanxicô không chỉ là các sự kiện lịch sử mà còn là lời mời gọi các Kitô hữu trên toàn thế giới cùng tiến bước trong tinh thần huynh đệ. Bằng sự cởi mở và lòng nhiệt thành, ngài đã đặt nền móng cho một tương lai nơi các Giáo hội Kitô giáo xích lại gần nhau hơn, cùng làm chứng cho tình yêu của Thiên Chúa trong một thế giới đầy thách thức.
Lm. Anmai, CSsR biên soạn và tạm dịch
TRUNG QUỐC IM LẶNG TRƯỚC SỰ RA ĐI CỦA ĐỨC GIÁO HOÀNG PHANXICÔ GIỮA LÀN SÓNG TƯỞNG NHỚ TOÀN CẦU
Trong khi cả thế giới bàng hoàng và đau buồn trước sự ra đi của Đức Giáo Hoàng Phanxicô vào sáng thứ Hai, sự im lặng từ Trung Quốc – từ các nguyên thủ quốc gia, giám mục Công giáo, đến các cơ quan chính thức – đã gây chú ý và đặt ra nhiều câu hỏi về mối quan hệ giữa Vatican và quốc gia này.
Theo AsiaNews, các quan chức Trung Quốc bị cấm bày tỏ quan điểm công khai về sự ra đi của Đức Thánh Cha do sự kiểm soát chặt chẽ của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đối với Giáo hội Công giáo tại đây. Gần 24 giờ sau sự kiện, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Guo Jiakun, mới đưa ra một tuyên bố ngắn gọn khi được các phóng viên hỏi:
“Trung Quốc bày tỏ lời chia buồn về sự ra đi của Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Trong những năm gần đây, Trung Quốc và Vatican đã duy trì các mối liên hệ mang tính xây dựng và tham gia vào các cuộc trao đổi hữu ích. Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với Vatican để thúc đẩy sự cải thiện liên tục của quan hệ Trung Quốc-Vatican.”
Đáng chú ý, hai năm trước, ĐCSTQ từng đăng tải lời tri ân Đức Giáo Hoàng Bênêđictô XVI sau khi ngài qua đời, với nội dung: “Chúng tôi phó thác Đức Bênêđictô XVI cho lòng thương xót của Chúa và cầu xin Người ban cho ngài sự an nghỉ vĩnh hằng trên thiên đàng.” Tuy nhiên, nhiều ngày trôi qua kể từ khi Đức Phanxicô qua đời, không một tuyên bố tương tự nào được đưa ra.
Bà Nina Shea, thành viên Viện Hudson, chia sẻ với Catholic News Agency rằng sự im lặng này phản ánh việc ĐCSTQ từ chối công nhận quyền tối cao của giáo hoàng đối với Giáo hội Công giáo. “Họ chỉ coi giáo hoàng là nguyên thủ quốc gia của Tòa Thánh theo nghĩa thế tục, chứ không phải người đứng đầu tôn giáo,” bà nói.
Thỏa thuận Vatican-Trung Quốc, được gia hạn đến tháng 10 năm 2028, cho phép bổ nhiệm các giám mục trong Giáo hội Công giáo tại Trung Quốc. Tuy nhiên, nhiều báo cáo cho thấy Trung Quốc liên tục vi phạm thỏa thuận, đàn áp các giám mục trung thành với Vatican. Bà Shea nhận định: “Sự im lặng này cho thấy họ không muốn người dân Trung Quốc liên hệ chức giáo hoàng với Giáo hội Công giáo tại đây. Cách tiếp cận của Vatican dường như đang thất bại.”
Sự im lặng của Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh các quy định mới về hoạt động tôn giáo sẽ có hiệu lực từ ngày 1 tháng 5. Theo đó, các hoạt động tôn giáo tập thể do người nước ngoài tổ chức chỉ giới hạn cho người nước ngoài, và giáo sĩ nước ngoài bị cấm chủ trì các hoạt động tôn giáo cho người Trung Quốc nếu không có sự cho phép của chính phủ.
Bà Shea cảnh báo rằng các giám mục hoặc giáo phận thể hiện lòng trung thành với Vatican sẽ đối mặt với nguy cơ bị “trừng phạt tàn bạo” mà không qua quy trình pháp lý. “Họ có thể bị giam giữ biệt lập hàng thập kỷ, hoặc bị gián đoạn cuộc sống bởi các lệnh giam giữ bất ngờ,” bà nói.
Không giống thời kỳ Maoist với các cuộc đàn áp đẫm máu, Trung Quốc dưới thời Tập Cận Bình chọn cách đàn áp “phẫu thuật” để tránh sự chú ý từ quốc tế. Bà Shea cho biết ĐCSTQ đã giam giữ 10 giám mục, một số trong hơn một thập kỷ, đồng thời ngăn chặn việc bổ nhiệm các giám mục trung thành với Rome. Các giáo phận bị xóa bỏ, và các giám mục còn lại dần qua đời vì tuổi già.
“Họ nhắm vào các giám mục và linh mục, vì Giáo hội Công giáo có cấu trúc thứ bậc. Họ không cần giam giữ hàng loạt như với người Duy Ngô Nhĩ. Chỉ cần bắt giữ những người đứng đầu là đủ,” bà giải thích.
Với mật nghị sắp tới, bà Shea hy vọng vị giáo hoàng kế nhiệm sẽ xem xét lại thỏa thuận với Trung Quốc. “Thỏa thuận này đang khiến tình hình tồi tệ hơn, vì Vatican dường như đang bao che cho cuộc đàn áp của ĐCSTQ,” bà nói. Bà cũng kêu gọi đại sứ Hoa Kỳ tại Vatican, ông Brian Burch, làm sáng tỏ những gì đang bị che đậy.
Sự ra đi của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, vị giáo hoàng của lòng thương xót, hòa bình và công lý, là dịp để Giáo hội toàn cầu cầu nguyện cho những anh chị em tại Trung Quốc đang chịu thử thách vì đức tin. Trong tâm tình hiệp thông, chúng ta phó thác Giáo hội Trung Quốc cho lòng thương xót Chúa, xin Người gìn giữ và hướng dẫn các mục tử và tín hữu trên con đường trung thành với Tin Mừng.
Lm. Anmai, CSsR biên soạn và tạm dịch
BỀ TRÊN DÒNG TÊN CA NGỢI ĐỨC GIÁO HOÀNG PHANXICÔ: KHÔNG TÌM KIẾM SỰ NỔI TIẾNG, KÊU GỌI HÒA BÌNH
Cha Arturo Sosa, SJ, Bề Trên Tổng Quyền Dòng Tên, đã chia sẻ những suy tư sâu sắc về Đức Giáo Hoàng Phanxicô trong một cuộc họp báo tại Rome hôm thứ Năm. Ông nhấn mạnh rằng vị giáo hoàng đầu tiên của Dòng Tên “không tìm cách làm hài lòng tất cả” hay chạy theo sự nổi tiếng, mà luôn hướng đến thực thi ý Chúa qua cầu nguyện.
Không phải nhà cải cách, mà là người tiếp nối
Cha Sosa bảo vệ Đức Phanxicô trước các ý kiến cho rằng ngài gây tranh cãi, như trong tuyên bố Fiducia Supplicans về phước lành cho người đồng giới. Ông khẳng định Đức Giáo Hoàng không phải nguồn gốc của các vấn đề trong Giáo hội, mà là người kế thừa và làm sáng tỏ những khác biệt để thúc đẩy đối thoại. “Tôi không nghĩ Đức Giáo Hoàng Phanxicô là một nhà cải cách. Ngài là người tiếp tục cuộc cải cách mà Giáo hội luôn thực hiện,” ông nói.
Tầm nhìn toàn cầu cho vị Giáo Hoàng tương lai
Khi được hỏi về phẩm chất của vị giáo hoàng tiếp theo, Cha Sosa nhấn mạnh cần một “người của Chúa” với “tầm nhìn toàn cầu,” khác với chỉ một góc nhìn quốc tế hẹp.
Di sản hòa bình và đối mặt lạm dụng
Về vấn đề lạm dụng trong Giáo hội, Cha Sosa nhận định Đức Phanxicô đã góp phần thay đổi rõ rệt, dù không phải là một hành trình thẳng tiến. Ngài luôn thừa nhận sai lầm và chậm trễ, đồng thời thúc đẩy tiến bộ. Tuy nhiên, di sản lớn nhất của Đức Phanxicô, theo Cha Sosa, là lời kêu gọi hòa bình không ngừng nghỉ. “Hòa bình có nghĩa là đặt con người và phẩm giá lên trên hết, cùng với công lý cho người nghèo,” ông nhấn mạnh.
Mối quan hệ gần gũi với Dòng Tên
Đức Phanxicô, tu sĩ Dòng Tên từ năm 1958, đã duy trì mối quan hệ huynh đệ với các anh em Dòng Tên qua các cuộc gặp gỡ tại Rome và trong các chuyến công du quốc tế. Cha Sosa bày tỏ lòng biết ơn Chúa vì triều đại của ngài, khẳng định: “Chúng ta sẽ kết thúc giai đoạn Đức Giáo Hoàng Phanxicô với tâm tình tạ ơn.”
Bài phát biểu của Cha Sosa không chỉ tôn vinh Đức Phanxicô mà còn nhấn mạnh sứ mạng hòa bình và công lý mà ngài để lại cho Giáo hội và thế giới.
Lm. Anmai, CSsR biên soạn và tạm dịch
BÀI BÁO TUỔI TRẺ THẬT DỄ THƯƠNG : “TẠM BIỆT VỊ GIÁO HOÀNG CỦA HÒA BÌNH”
Ở đời, mỗi người có niềm tin theo tôn giáo của mình. Với Công Giáo, sự sống thay đổi chứ không mất đi vì lẽ khi người Kitô hữu nhắm mắt hoàn thành con đường trần thế – con đường hành hương ở cõi tạm này là hướng đến tương lai. Tương lai đó chính là được ở trong Nhà Chúa. Chính vì thế, khi người Kitô hữu chết – qua đời – từ trần không phải là hết mà chỉ là tạm biệt cái cõi tạm để bước qua cõi đời đời trong cung lòng Thiên Chúa.
Tiêu đề bài báo: “Tạm biệt vị Giáo hoàng của hòa bình” – tưởng chừng như chỉ là một lời chia tay trang trọng, nhưng lại chứa đựng một chiều sâu đức tin và giáo dục rất lớn khi đặt trong bối cảnh của đời sống Công giáo và sứ vụ của Giáo Hội hoàn vũ.
Theo nhãn quan đức tin Công giáo, “tạm biệt” không bao giờ là lời kết thúc, mà là một cách nói của niềm hy vọng. Người Kitô hữu tin rằng sự chết không phải là chấm hết, mà là “về nhà Cha”, như chính Hồng y Kevin Farrell đã nói. Do đó, chữ “tạm biệt” trong tiêu đề không mang nét bi thương tuyệt vọng, mà là một lời tiễn đưa tràn đầy yêu thương, kính trọng và đức tin vào sự sống đời đời – điều cốt lõi trong niềm tin Phục Sinh của Hội Thánh.
Trong giáo dục đức tin, đây là cơ hội để dạy cho các tín hữu – đặc biệt là người trẻ – về cái nhìn Kitô giáo đối với sự chết: không sợ hãi, không trốn tránh, mà đối diện trong hy vọng và bình an. Từ “tạm biệt” trở thành một lời cầu chúc, một lời phó thác: “Hẹn gặp lại nơi Thiên Quốc!”
Tước hiệu mà bài báo gán cho Đức Giáo hoàng Phanxicô – “vị Giáo hoàng của hòa bình” – không chỉ là một nhận định lịch sử, mà là một tuyên xưng mạnh mẽ về linh đạo Phúc Âm: “Phúc thay ai xây dựng hòa bình, vì họ sẽ được gọi là con Thiên Chúa.” (Mt 5,9)
Đức Thánh Cha Phanxicô, suốt 12 năm triều đại, đã hiện thân của người mang bình an của Đức Kitô, đến tận các vùng đất đau thương như Nam Sudan, Iraq, Ukraine, Gaza… Nơi nào có chia rẽ, nơi ấy ngài hiện diện bằng chính tình yêu thương, sự đối thoại, và lòng tha thứ – cốt lõi của nền giáo dục Công giáo: đào tạo con người nên giống Chúa Kitô.
Ngài không dùng quyền lực hay vũ khí, nhưng dùng cây gậy mục tử và trái tim của người cha. Bằng giáo huấn, cử chỉ, và lối sống đơn sơ, Đức Phanxicô dạy người trẻ và thế giới về một thứ quyền lực mới – quyền lực của sự khiêm nhường và bác ái.
Không phải ngẫu nhiên mà tiêu đề bài báo – và cả nội dung – nhấn mạnh đến hình ảnh một vị Giáo hoàng “của người nghèo”, “của hòa bình”, “của lòng thương xót”. Đây không chỉ là di sản tinh thần, mà còn là mô hình giáo dục đức tin hiện sinh. Đức Thánh Cha không giảng bằng ngôn ngữ hàn lâm, mà bằng đời sống thật – điều mà nền giáo dục Công giáo ngày nay đang rất cần.
Trong các trường Công giáo, khi người trẻ hoang mang, chao đảo trước trào lưu thực dụng, cá nhân và bạo lực, cuộc đời Đức Giáo hoàng Phanxicô trở thành bài học nhân bản sâu sắc: hãy sống đơn sơ, sống thật, sống phục vụ – và đó chính là con đường nên thánh.
Khi bài báo gọi ngài là “vị Giáo hoàng của hòa bình”, đó cũng là một lời mời gọi người Kitô hữu tiếp tục sứ mạng mà ngài để lại: trở thành người kiến tạo hòa bình giữa một thế giới phân cực, một “trường học tha thứ” giữa lòng hận thù.
Trong giáo dục đức tin, điều này chuyển tải thành sứ vụ: đào tạo con người có trái tim nhân hậu như Chúa Giêsu, biết mở lòng với tha nhân, vượt qua biên giới của khác biệt, biết cảm thông với người bị gạt ra bên lề xã hội.
Tiêu đề “Tạm biệt vị Giáo hoàng của hòa bình” không chỉ là điểm kết của một triều đại, mà còn là dấu chấm phẩy trong dòng chảy liên tục của sứ mạng Phúc Âm hóa thế giới. Qua lời tạm biệt ấy, chúng ta không chỉ khóc vì mất đi một vị cha, mà còn nhận lấy một trách nhiệm – sống tiếp lý tưởng của ngài: một đời đơn sơ, khiêm hạ, sống cho sự hiệp nhất và hòa bình trong Chúa.
Đó là bài học đức tin, bài học làm người, và bài học làm Kitô hữu.
Vì cuối cùng, một người như Đức Phanxicô không chỉ đáng kính vì ngài là Giáo hoàng, mà còn đáng yêu vì ngài là một môn đệ đích thực của Đức Kitô – đơn sơ đến tận cùng.
Trân trọng niềm tin và tâm tình của Nghi Vũ – tác giả bài báo vừa đăng trên Tuổi Trẻ.
Chúng ta tạm biệt Đức Thánh Cha Phanxicô kính yêu của chúng ta và chúng ta cùng hy vọng, tin tưởng chúng ta gặp Đức Thánh Cha trong Nước Trời.
Lm. Anmai, CSsR
ĐƠN SƠ ĐẾN TẬN CÙNG
(Kính nhớ Đức Thánh Cha Phanxicô)
Từ một góc phố nhỏ Buenos Aires,
Có một cậu bé mang tên Jorge Mario,
Giản dị như chiếc áo sơ mi trắng,
Và ánh nhìn sâu thẳm như dòng sông Rio.
Chẳng vang danh tự thuở thiếu thời,
Chỉ lặng lẽ sống – một đời âm thầm học.
Không mộng mơ ngai vàng hay vinh tộc,
Chỉ khát khao sống đúng nghĩa yêu thương.
Cha đã sống giữa bao phận đời thương tích,
Giữa phố chợ đông, cha chọn bước đi chung.
Không lên tiếng bằng lời lẽ sắc bén,
Mà bằng cái siết tay – rất thật, rất cùng.
Rồi ngày định mệnh – năm hai ngàn mười ba,
Hồng y Bergoglio thành người kế vị Phêrô.
Giữa bao ánh đèn, giữa những lời tán tụng,
Cha vẫn mỉm cười, cúi đầu thật sâu.
Cha từ chối ngai kiệu, từ chối cả vương miện,
Chọn ở nhà trọ giữa những linh mục thường dân.
Chiếc nhẫn ngư phủ không làm cha cao lớn,
Chỉ nhắc cha rằng: mình là tôi tớ của người dân.
Cha yêu một Giáo Hội nghèo – cho người nghèo,
Nơi Tin Mừng sống động trong từng lát bánh,
Nơi trẻ thơ, người tàn tật, người tị nạn,
Được ôm vào lòng như chính Chúa Giê-su.
Cha đã quỳ xuống hôn chân các tù nhân,
Hôn chân người di dân, không chút ngại ngần.
Tấm lòng cha – như tấm áo chùng đơn sơ ấy,
Chỉ một màu trắng – nhưng sáng cả trần gian.
Khi thế giới sục sôi vì chia rẽ – hận thù,
Cha nhắc loài người: hãy chọn lòng thương xót.
Khi Giáo Hội loay hoay giữa muôn điều rối ren,
Cha dạy: hãy sống Tin Mừng – không cần tô vẽ.
Cha viết những tông huấn đầy sức sống,
Laudato Si’ – cho trái đất đau thương.
Fratelli Tutti – một tình huynh đệ rộng lớn,
Chạm tận lòng người giữa thế giới vô thường.
Có người bảo: cha là Giáo hoàng “nổi loạn”,
Vì cha dám nói thật, sống thật – yêu thật.
Nhưng đâu phải nổi loạn – mà là trở lại gốc rễ,
Sống như Đức Kitô: nghèo khó và rất chân thành.
Rồi khi tuổi già đến, cha vẫn đi mãi,
Mỗi bước chân là vết thương âm thầm.
Gối mỏi, phổi yếu, nhưng lòng chưa bao giờ cạn,
Tình cha vẫn cháy – như nến giữa đêm rằm.
Và hôm nay, thế gian nghiêng mình tiễn biệt,
Một vị Giáo hoàng – đơn sơ đến tận cùng.
Không ngai vàng, không quyền uy rực rỡ,
Chỉ là người mục tử – của đàn chiên đau thương.
Người ta sẽ nhớ cha không bằng tượng đài,
Mà bằng ánh mắt, cử chỉ, từng lời cha dạy.
Bằng bàn tay đã lau khô bao giọt lệ,
Bằng trái tim mở rộng cho cả nhân loại.
Cha ra đi, nhưng hồn cha ở lại,
Trong từng mảnh bánh, từng hơi thở đức tin.
Giáo Hội không mất một người lãnh đạo,
Mà được ghi nhớ một chứng nhân thánh thiện – quên mình.
Xin cúi đầu tiễn cha bằng lời nguyện,
Bằng lòng biết ơn – từ những người chưa từng gặp mặt.
Vì chính cha – bằng cuộc đời không hề hoa mỹ,
Đã cho chúng con thấy: Yêu Chúa là sống chân thành, giản dị – đến tận cùng.
Lm. Anmai, CSsR
