LỖI TẠI … CÁI CUNG THÁNH !
Từ xưa kia cho đến Công Đồng Vatican II, cung thánh trong nhà thờ luôn là một không gian rất nhỏ hẹp và chỉ dành riêng cho linh mục cùng những người phục vụ bàn thờ. Thậm chí, cung thánh còn được tách biệt với các phần khác của nhà thờ bằng song sắt hay tường rào. Cách bố trí cung thánh như vậy làm nổi bật vị thế của cử hành phụng vụ và người cử hành (giáo sĩ). Và khi cung thánh được giới hạn như vậy, thì đương nhiên giáo dân không bao giờ được phép bước vào phạm vi này (trừ người có bổn phận liên hệ). Và cũng vì vậy mà không có tình trạng “lạm dụng” cung thánh cho bất cứ một hoạt động nào khác ngoài phụng vụ.
Cuộc canh tân phụng vụ của Công Đồng Vatican II – chính xác thì những ý hướng canh tân đã manh nha từ những năm 1930 và được chính thức thông qua tại Công Đồng – đã có điều chỉnh về không gian cung thánh. Trong đó, vì để làm nổi bật đặc tính “tư tế cộng đồng” và hạn chế sự phân cấp cực đoan của giáo sĩ trị, nên Giáo Hội đã cho phép sửa đổi vị trí cung thánh với việc nới rộng không gian và bỏ đi hàng rào ngăn cách cung thánh với giáo dân. Mục đích của sửa đổi này không khác gì hơn là để cổ võ sự tham gia tích cực của tín hữu vào phụng vụ. Cung thánh từ đây không còn là “lãnh địa” của riêng linh mục nữa, mà là của toàn thể cộng đoàn phụng vụ.
Tuy nhiên, nếu như cách bố trí cung thánh trước kia gây nên sự phân cấp rõ ràng và – như có ý kiến nói – nhấn mạnh quá mức vị thế của giáo sĩ (cung thánh là sàn diễn của riêng linh mục) mà xem nhẹ vai trò của giáo dân ; thì cách bố trí cung thánh kiểu mới lại dẫn đến những lạm dụng khác, cụ thể là biến cung thánh thành “sân khấu chung” cho các hoạt động ngoài phụng vụ. Sự lạm dụng này có thể khiến làm suy giảm, nếu không muốn nói là mất đi cảm thức thánh thiêng về CUNG THÁNH – khu vực thánh thiêng nhất của nhà thờ / nhà nguyện.
Trung dung và chính xác nhất cần nhấn mạnh rằng : Cung thánh là không gian chung của cộng đoàn phụng vụ để cùng nhau cử hành Thánh Thể. Đó không phải là sân khấu cho bất kì một hoạt động nào ngoài Thánh Lễ và các hoạt động thúc đẩy lòng thờ phượng (x. GL Đ. 1210)
Ước mong sao các vị hữu trách NẮM VỮNG LUẬT PHỤNG VỤ và có những buổi BỔ TÚC PHỤNG VỤ CHO GIÁO DÂN, GIẢI THÍCH CHO CÁC TÍN HỮU HIỂU VỀ Ý NGHĨA CỦA TỪNG KHU VỰC TRONG NHÀ THỜ ; những gì được phép và không được phép làm trong nhà thờ, trên gian cung thánh … để cùng nhau loại bỏ những lạm dụng và nhất là nuôi dưỡng ý thức về sự thánh thiêng của không gian thánh.
Mong thay !
Photo : Một Cung thánh thời nghi thức cũ.
(ảnh và bài của M. Hạnh Tử)
